Αυτό δεν ήταν Super Bowl, αλλά Crypto Bowl: Crypto.com arena, Snoop… Doge, διαφημίσεις με QR code που μοιράζουν Bitcoin, και η πλήρης καζινοποίηση των αγορών (και της ζωής μας)…
Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης
Κάθε χρόνο, το Super Bowl ενώνει τους Αμερικανούς συνδυάζοντας δύο από τα αγαπημένα τους χόμπι: το ποδόσφαιρο (αυτό που αυτοί αποκαλούν ποδόσφαιρο τέλος πάντων) και τον υπερ-καταναλωτισμό.
Το 2022 δεν υπήρξε κάτι διαφορετικό. Με τη μόνη διαφορά πως ο θεός του χρήματος ανέβηκε σε ακόμη πιο ψηλό βάθρο, αποκτώντας την ιδιότητα του ψηφιακού.
Τα κρυπτονομίσματα δεν είχαν απλώς την τιμητική τους φέτος – ΗΤΑΝ το ίδιο το Super Bowl. Δεν χαρακτηρίστηκε τυχαία “Crypto Bowl” από τους θεατές του, αφού το μεγαλύτερο αμερικανικό αθλητικό γεγονός του 2022 φρόντισε να φυτέψει για τα καλά την έννοια των κρυπτονομισμάτων και του ψηφιακού χρήματος στις συνειδήσεις των θεατών-καταναλωτών. Ένα γεγονός που παρακολούθησαν εκατοντάδες εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.
Το Super Bowl έβαλε τα κρυπτονομίσματα σε εκατομμύρια σπίτια
Αρχικά υπενθυμίζεται πως το ίδιο το στάδιο πρώην STAPLES CENTRE μετονόμαστηκε πρόσφατα σε Crypto.com arena, από τον ομώνυμο κολοσσό των κρυπτο-ανταλλακτηρίων, crypto.com, που εξαγόρασε πρόσφατα τα δικαιώματα σε ένα mega-deal σχεδόν $1 δισ. που έκανε πάταγο στον επιχειρηματικό κόσμο, και έβαλε τα κρυπτονομίσματα για τα καλά στον οικονομικό χάρτη.
Φέτος η ακόμη ανώριμη και γεμάτη προοπτικές αγορά του Bitcoin και της παρέας του, βροντοφώναξε πως “είμαστε εδώ, και θα κατακτήσουμε τον κόσμο“.
Μερικές από τις πιο διάσημες παρουσίες του πλανήτη έκαναν την εμφάνισή τους διαφημίζοντας το (ψηφιακό) χρήμα, μεταξύ αυτών για παράδειγμα ο Snoop Dog, ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της αγοράς blockchain γενικότερα.
Snoop Doge
Υπενθυμίζεται πως ο κορυφαίος ράπερ έχει υπάρξει “Μεσσίας” του Bitcoin, του “παρεξηγημένου φιλοτραπεζικού” XRP, αλλά και του λαοφιλούς Doge και πολλών άλλων πρότζεκτ, ενώ διαθέτει ηχηρή παρουσία στο χώρο του… καλλιτεχνικού τζόγου (άντε, του χρηματιστηρίου ψηφιακής τέχνης, για όσους θιχτούν) των επίσης ανερχόμενων NTFs, αλλά και στο εξίσου ραγδαία αναπτυσσόμενο metaverse. Τον ψηφιακό κόσμο που κατακτά μέρα με τη μέρα μεγαλύτερο μερίδιο από τον πραγματικό, μεταφέροντας λίγο λίγο τη ζωή μας στο… Μάτριξ.
Χαρακτηριστικό είναι πως κάποιος πλήρωσε μισό δισ. δολάρια σε Ethereum προκειμένου να αγοράσει ψηφιακό οικόπεδο δίπλα στα… χωράφια του Snoop Dog, ώστε να είναι γείτονάς του! Είναι μια επένδυση και αυτό…
Snoop Dog και Έλον Μασκ έχουν αβαντάρει πολύ το Doge, μεταξύ άλλων κρυπτονομισμάτων…
@elonmusk pic.twitter.com/KElwKghpei
— Snoop Dogg (@SnoopDogg) February 6, 2021
Υπάρξει ένας ολόκληρος κόσμος εκεί… μέσα
Ψηφιακά οικόπεδα, ανθρώπινοι avatars με ψηφιακά παπούτσια Adidas και άλλων κολοσσών του retail που σιγά σιγά επεκτείνουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες στον ψηφιακό κόσμο. Τεράστια επενδυτική ευκαιρία φυσικά. Χρήμα έχουν μυριστεί όλοι αυτοί. Αλλά την παγίδα τη βλέπουμε; Ή κάνουμε πως δεν τη βλέπουμε;
Την παγίδα της δυστοπίας, ενός μέλλοντος όπου οι άνθρωποι θα ψωνίζουν, θα φλερτάρουν, θα ζουν αμιγώς ψηφιακά και όχι όπως ξέραμε. Καλό το blockchain, και εγώ ο ίδιος κηρύττω εδώ και πολλά χρόνια τη θαυμαστή τεχνολογία με τις τόσες εφαρμογές που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο μας. Ωστόσο κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν έιναι όλες προς το καλύτερο. Ούτε τόσο αθώες decentralized όσο παρουσιάζονται…
Προσωπικά δε θα έβαζα το λιθαράκι μου στο χτίσιμο αυτού του Μάτριξ – θα υπάρξει εκτενέστερο άρθρο περί metaverse, NFT και blockchain στο μέλλον…
Τζόγος, τζόγος, τζόγος
Πίσω στο Crypto Bowl, ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τόσο συντονισμένη, βίαιη και ανήθικα “εξώφθαλμη” πολιορκία του κοινού με επικίνδυνες διαφημίσεις προτροπής σε τζόγο, σε χρηματιστηριακές επενδύσεις.
Και αυτό το λέω όντας επίσης τζογαδόρος (“it takes one to know one“, που λένε οι Αμερικάνοι – πρέπει να είσαι κλέφτης για να καταλάβεις έναν κλέφτη).
Που πηγαίνει αυτός ο κόσμος, αλήθεια; Κάποτε απαγορεύονταν διά ροπάλου αυτά. Πότε φτάσαμε από την προστασία των ευάλωτων παιδιών μας από έκθεση στον τζόγο, στην προκλητική διαφήμιση και προτροπή αυτού από τα υποτίθεται καλλιτεχνικά (και μη) πρότυπά τους;
Φέτος υπήρξε κυριολεκτικά βομβαρδισμός από διαφημίσεις σε αθλητικό στοιχηματισμό στο Super Bowl, αλλά και σε επενδύσεις σε Bitcoin και άλλα πολύπλοκα για τον αρχάριο χρηματιστηριακά προϊόντα. Κάτι που φυσικά βλέπουμε καθημερινά και στην Ελλάδα, όπου το 1/4 των διαφημίσεων στην τηλεόραση αποτελεί αθλητικός στοιχηματισμός – ένα ξεκάθαρο σημείο των καιρών, της συνεχιζόμενης παρακμής της κοινωνίας και οικονομίας…
Προσβασιμότητα -> εθισμός -> καταστροφή
Το θέμα είναι ότι με τις αμέτρητες εφαρμογές όπως καλή ώρα της Crypto.com στα κινητά μας, το ευρύ κοινό απέκτησε ξαφνικά πρόσβαση στις επικίνδυνες χρηματιστηριακές αγορές οι οποίες είναι φτιαγμένες για ένα και μόνο σκοπό – να μεταφέρουν πλούτο από το κάτω στρώμα, στο πάνω στρώμα. Από τη Main Street στη Wall Street. Από την αφελή και αβοήθητη πλέμπα, στην παντοδύναμη ελίτ.
Πάντα ήταν έτσι, αλλά τουλάχιστον υπήρχαν φράχτες. Πολλοί φράχτες που εμπόδιζαν τους περισσότερους από το να ασχοληθούν. Παραήταν πολύπλοκο και βαρετό. Τώρα με ένα κλικ, σε λίγα λεπτά έχεις ανοίξει λογαριασμό σε στοιχηματική, ή ακόμη χειρότερα (πολύ χειρότερα) σε κάποιο κρυπτο-ανταλλακτήριο ή χρηματιστηριακή εφαρμογή, και σε λίγη ώρα αγοράζεις και πουλάς Bitcoin, χρυσό, μετοχές και ομόλογα!
Παράλληλα οι εφαρμογές έχουν χαρακτήρα βιντεοπαιχνιδιού, ώστε να είναι πιο “φιλικές προς τον χρήστη”, εθίζοντάς τον σε ένα παιχνίδι που οι πιθανότητες επιβιώσης είναι συντριπτικά εναντίον του. Το λεγόμενο “gamification” των αγορών, που που οδήγησε σε φαινόμενα όπως της GameStop (τα οποία ξεκίνησαν ωραία, αλλά τελειώνουν με… πόνο).
Το πόσο επικίνδυνο είναι αυτό για τη μέση τάξη και πως άλλαξε για πάντα τις αγορές, κάτι που φάνηκε τα τελευταία δύο χρόνια εγκλεισμού όπου όλοι παράτησαν δουλειές και το έριξαν στο… trading, αλλά και το τι σημαίνει για το μέλλον, είναι κάτι που αναλύσαμε στην “Καζινοποίηση των αγορών“, αλλά θα μας απασχολήσει ξανά…
Follow the money
Δε μας νοιάζει ποιος κέρδισε στο αντικειμενικά βαρετό αθλητικό γεγονός. Ούτε οι ίδιοι οι Αμερικανοί δεν το βλέπουν για τη μπάλα, αλλά για το καλλιτεχνικό υπερθέαμα και τις διαφημίσεις, όπως παραδέχθηκαν, πόσο μάλλον εμείς οι Έλληνες.
Το χρήμα ήταν ο ξεκάθαρος νικητής του Super Bowl. Και δη το ψηφιακό χρήμα.
Κατά τη διάρκεια της τριαμισάωρης μετάδοσης προβλήθηκαν τέσσερις διαφημίσεις κρυπτονομισμάτων. Και παρά το γεγονός ότι εκ πρώτης ανάγνωσης ο αριθμός δεν φαίνεται μεγάλος, εν τούτοις, εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημάδι ότι τα κρυπτονομίσματα τείνουν να γίνουν mainstream.
Οι διαφημίσεις είχαν ποικίλη θεματολογία, από μία έδειχνε έναν μεγαλύτερο ΛεΜπρόν Τζέιμς να πηγαίνει πίσω στο χρόνο για να επισκεφτεί τον νεότερο εαυτό του, μέχρι και μία άλλη, που απεικόνιζε τον κωμικό Λάρι Ντέιβιντ να χάνει κάθε σημαντική καινοτομία στην ιστορία και τώρα, εμφανιζόταν να αντιστέκεται και στην κρυπτογράφηση.
Αυτό που τράβηξε τη μεγαλύτερη προσοχή παρουσίαζε έναν κωδικό QR να κινείται στην οθόνη με μουσική υπόκρουση για 60 δευτερόλεπτα. Μπέρδεψε πολλούς ανθρώπους, αλλά πολλοί άλλοι σάρωναν τους κωδικούς στις οθόνες τους με τα τηλέφωνά τους.
Οδηγήθηκαν σε μια προσφορά για δωρεάν Bitcoin αξίας 15 δολαρίων για να εγγραφούν στο Coinbase, ένα ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων, όπου οι άνθρωποι μπορούν να αγοράσουν και να πουλήσουν το εικονικό νόμισμα. Όμως ο ιστότοπος κατέρρευσε από τη μαζική αύξηση της επισκεψιμότητας…
1 στους 6 Αμερικανούς συναλάσσεται με Bitcoin
Μια μελέτη που έγινε από το Pew Research Center διαπίστωσε ότι το 16% των Αμερικανών είτε έχουν επενδύσει, είτε συναλλάσσονται είτε έχουν χρησιμοποιήσει κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum.
«Περισσότεροι επενδυτές βλέπουν μακροπρόθεσμη αξία στην προσθήκη Bitcoin και ψηφιακών νομισμάτων στα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια», δήλωσε ο Michael Sonnenshein, Διευθύνων Σύμβουλος της Grayscale Investments.
Οι διαφημίσεις στο Super Bowl τείνουν να είναι μερικά από τα πιο περιζήτητα σποτ στη δικτυακή τηλεόραση. Φέτος, ένα σποτ 30 δευτερολέπτων στο Super Bowl πωλήθηκε για 6,5 εκατομμύρια δολάρια σύμφωνα με το NBC . Πέρυσι οι διαφημίσεις είχαν κατά μέσο όρο 5,6 εκατομμύρια δολάρια στο CBS.
Όλα θυμίζουν dot com
Βέβαια αυτή η τρέλα με τις διαφημίσεις κρυπτογράφησης θυμίζει το Super Bowl του 2000 κατά την εποχή του dot com, σε μια αγορά που έτσι κι αλλιώς ξυπνά μνήμες του τότε κραχ…
Είμαστε στο σημείο πριν το κραχ ωστόσο; Πριν το ΜΕΓΑΛΟ κραχ δηλαδη, διότι το Bitcoin έτσι κι αλλιώς έχασε το 50% της αξίας του από τα υψηλά του περασμένου Μαρτίου (όταν και προειδοποίησαμε για τη βουτιά).
Δε θα το έλεγα. Θα έλεγα πως αν μη τι άλλο, οι αγορές (Wall Street και κρυπτονομίσματα μαζί – αγκαλιά πάνε άλλωστε) θα δώσουν ένα τελευταίο καλό ράλι πριν τη μεγάλη bear market, όπως εξηγήσαμε εδώ. Ωστόσο καλό θα είναι να είστε σε εγρήγορση…
“Be fearful when others are greedy, and be greedy when others are fearful”, είχε πει ο Warren Buffet. Ένα αντίστοιχο… μπούσουλα σας έχουμε δώσει και εμείς, σχετικά με τα κρύπτο και πότε να εντοπίζετε είσοδο-έξοδο από την αγορά, και μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Διαβάστε ακόμη (από τα λινκ του κειμένου – με πορτοκαλί υπογράμμιση):
Super Bowl: Oι πιο εντυπωσιακές διαφημίσεις που προβλήθηκαν στο ημίχρονο της διοργάνωσης
Super Bowl 2022: Το μοναδικό ραπ Halftime Show που θα μείνει στην ιστορία
Ποια κρυπτονομίσματα θα επιβιώσουν στη μετα-κόβιντ οικονομία
