Η ελληνική αγορά ακινήτων αποτελεί, πέρα από τη γενικότερη ακρίβεια, το «αγαπημένο» θέμα συζήτησης των Ελλήνων τον τελευταίο καιρό.
Τα χείλη όλων μοιράζονται τις ίδιες κουβέντες απόγνωσης αναφορικά με τα ενοίκια που έχουν ξεφύγει, τις επιδρομές των ξένων funds (Κινέζοι, Ισραηλινοί κ.ά.) που αγοράζουν κυριολεκτικά ό,τι κι όπου βρουν, το πώς τα νέα ζευγάρια δυσκολεύονται να συντηρήσουν ένα σπίτι στο νοίκι, πόσο μάλλον να αποταμιεύσουν προκειμένου να αποκτήσουν το δικό τους. Κουβέντες –όχι τραβηγμένα κουτσομπολιά– που αποτυπώνουν τη θλιβερή πραγματικότητα.
Καθώς μου αρέσει να μπλέκομαι σε τέτοιες συζητήσεις προκειμένου να αφουγκράζομαι την πιάτσα και τυχόν σινιάλα αλλαγής της τάσης, παρατήρησα κάτι το χαρακτηριστικό που προδίδει τη σοβαρότητα της κατάστασης που ζούμε.
Μέχρι πριν μερικά χρόνια, οι παλιότερες γενιές –νυν συνταξιούχοι οι περισσότεροι– συνήθιζαν να τα «ρίχνουν» στους νεότερους κατηγορώντας τους ως ανεπρόκοπους που δε ξέρουν τι σημαίνει αποταμίευση, και εμφανίζονταν αμετανόητοι ως προς αυτή τους τη «γνωμάτευση» όσον αφορά το «τις πταίει» που δεν ανοίγουν σπίτια οι σημερινοί νέοι.
Παρότι υπάρχει μια δόση αλήθειας σε αυτό –πράγματι η παραγωγικότητα των νεότερων γενεών δε συγκρίνεται με τους παλιούς– τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα, και πηγάζουν πολύ περισσότερο από μια πληθώρα πολιτισμικών παραμέτρων, παρά οικονομικών.
Πρωτοφανείς αλλαγές στη δομή της κοινωνίας, τη θέση της γυναίκας, το τι είναι ηθικό και τι όχι (όπως π.χ. το αν πρέπει να τρώμε κρέας, ή να παράγουμε ρεύμα από λιγνίτη – αυτοπεριορισμοί που αλλάξαν την παγκόσμια οικονομική απόδοση), η παγκοσμιοποίηση και ομογενοποίηση της κουλτούρας, «απελευθέρωση» σε σημείο που χάθηκε το μέτρο (όπως π.χ. το να επιτρέπεται σε ένα ανήλικο να επιλέξει το φύλο του) φτάνοντας έτσι σε μια εποχή όπου «είσαι ό,τι δηλώσεις» με μετρήσιμες αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία, ενώ ταυτόχρονα η παρατεταμένη περίοδος ειρήνης μετά τον Β’ΠΠ, μια πρωτοφανής κατάσταση για τη Δύση (που μια ζωή τρώγονταν μεταξύ της), οδήγησε σε –γιατί όχι– εμφανή «μαλθακοποίηση» της κάθε επόμενης γενιάς που μεγαλώνει βολεμένη στη ψευδαίσθηση πως θα υπάρχει για πάντα ειρήνη, πως η ελευθερία είναι ένα κληρονομικό «δικαίωμα», και όχι ένα επίκτητο προνόμιο για το οποίο η κάθε γενιά πρέπει να παλεύει.
Όλα αυτά, και άλλα πολλά, δεν αρέσουν σε πολλούς, αλλά αποτελούν μετρήσιμες αξίες που σταδιακά άλλαξαν την κοινωνία μας.
Ούτε εγώ θέλω πόλεμο ή κομμουνισμό, αλλά πώς να το κάνουμε, αυτοί που βίωσαν τέτοιες καταστάσεις ήταν πιο ικανοί να εκτιμήσουν αξίες, και να δουλέψουν πάνω σε αυτές.
Όσοι γεννηθήκαμε μέσα σε κερδισμένα δικαιώματα για τα οποία άλλοι πάλεψαν, είναι πολύ πιο δύσκολο να αφουγκραστούμε έννοιες μόνο μέσα από τη θεωρία. Έννοιες τόσο βασικές όπως το χρήμα.
Η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας σήμερα, ακόμη και στην εποχή της Πληροφορίας, αδυνατεί να συλλάβει την έννοια του χρήματος, της αξίας, πώς αυτή παράγεται και κυρίως στην περίπτωσή μας, πώς πληθωρίζεται. Δεν είναι άλλωστε κάτι που το μαθαίνεις στο σχολείο.
Οι Αρχές Οικονομικές Θεωρίας (το λεγόμενο ΑΟΘ) αποτελεί μάθημα επιλογής της 3ης λυκείου, κι ακόμη κι εκεί, ο επίσημος ορισμός του πληθωρισμού είναι «η γενική τάση αύξησης των τιμών».
Τι λε ρε, σοβαρά;! Αυτός είναι ο ορισμός του τι συμβαίνει όταν έχουμε πληθωρισμό. Περισσότερο το αποτέλεσμά του, παρά η ουσία του. Σα να λέμε ο άλλος πέθανε από έμφραγμα στα 60 του. Αλλά δε λέμε ότι ήταν υπέρβαρος, κούμπωνε βιάγκρα και έφυγε την ώρα της «πράξης»…
Ο πραγματικός ορισμός του πληθωρισμού, η ουσία του, κρύβεται στην ίδια τη λέξη, η οποία μαρτυρά πως κάτι πληθωρίζεται, δηλαδή εμφανίζεται σε ασυνήθιστα μεγαλύτερο βαθμό από το φυσιολογικό, μειώνοντας έτσι την αξία του.
Στην περίπτωση του χρήματος, σωστά μαντέψατε, αναφέρεται στην ίδια την ποσότητα του χρήματος, δηλαδή στα φρεσκοτυπωμένα χαρτάκια (ή ψηφιακά νουμεράκια, το ίδιο είναι) που χύνονται στην κυκλοφορία. Και από ποιους χύνονται; Μα φυσικά από τις κεντρικές τράπεζες.
Μόνο αυτές έχουν τη δύναμη να τυπώνουν, στην ουσία να παραχαράσσουν νόμιμα (!), το επίσημο νόμισμα, κάνοντας το πρακτικά λιγότερο σπάνιο, λιγότερο πολύτιμο, μειώνοντας έτσι την αγοραστική του αξία.
Έτσι ατα πάντα φαίνονται ακριβότερ. Στην πραγματικότητα δεν έχουν ακριβύνει οργανικά (εκτός αν συντρέχουν άλλοι λόγοι όπως μια μαζική φυσική καταστροφή που κατέστρεψε σοδειές και ανέβασε τιμές).
Πολύ απλά το ίδιο το χρήμα είναι που έχασε την αξία του, κι έτσι χρειάζεσαι περισσότερα «χαρτάκια» για να αγοράσεις το ίδιο αγαθό.
Είναι το αντίθετο της αραίωσης (scarcity) που χαρακτηρίζει τις από-πληθωριστικές αξίες, όπως η γη και τα μέταλλα, τα οποία όσο αυξάνεται ο πληθυσμός (και η ζήτηση γι’ αυτά), τόσο πιο πολύτιμα γίνονται, αφού η ποσότητα τους είναι περιορισμένη και πεπερασμένη. Το αντίθετο δηλαδή από τα πληθωριστικά κωλόχαρτα των τραπεζών.
Αυτό είναι ο πληθωρισμός, είναι τόσο απλή έννοια, κι όμως το 99% δεν την αντιλαμβάνεται.
Αποτελεί ΝΤΡΟΠΗ και έγκλημα, το ότι θα βρεις καλύτερο ορισμό του πληθωρισμού στο λεξικό της ελληνικής γλώσσας, από ό,τι σε ένα οποιοδήποτε βιβλίο οικονομικών.
Μια τόσο βασική έννοια που σκοπίμως οι άχρηστοι οικονομικάριοι κρύβουν κάτω από ένα θολό πέπλο, όπως κάνουν με όλες τις άλλες οικονομικές έννοιες (ειδικά τις χρηματοοικονομικές, για να παίρνουν πιο εύκολα τα λεφτά σας), προκειμένου να μένει κρυφή από τις μάζες μια τόσο ξεκάθαρη αλήθεια: ότι για τον πληθωρισμό ευθύνονται 100% και μόνο οι κεντρικές τράπεζες. Όλα τα άλλα, η κερδοσκοπία π.χ. έρχονται δεύτερα.
Πλέον όποιον να ρωτήσεις θα σου πει πως για την ακρίβεια ευθύνεται η «εταιρική απληστία» (όχι μόνο τα κανάλια, αλλά το ίδιο το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα αναπαράγουν πλέον αυτήν την παραπληροφόρηση), ενώ τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα (αλλά και απλά, στη βάση τους), όπως εξηγήσαμε την περασμένη εβδομάδα. Κάτι που μας φέρνει στο θέμα των τιμών στην αγορά ακινήτων.
Το χαρακτηριστικό λοιπόν νέο φαινόμενο που παρατήρησα, είναι πως πλέον ακόμη και οι παλαιότερες γενιές συνειδητοποιούν και παραδέχονται, πως ασχέτως της «μαλθακής» ιδιοσυγκρασίας της νέας γενιάς, είναι εξαιρετικά πιο δύσκολο έως αδύνατον, σε σχέση με παλαιότερα, γι’ αυτήν να αποταμιεύσει. Κι αυτή είναι η πραγματικότητα.
Δεν έχει να κάνει πλέον με το πόσο δουλεύουμε ή πόσο «άντρες» είμαστε σε σχέση με τους παππούδες μας που σπάγαν πέτρες και χτίζαν σπίτια. Είναι πλέον οικονομικά ανέφικτο, λόγω νομισματικής πολιτικής, να αποταμιεύσει η μέση τάξη για σπίτι. Το πρόβλημα δηλαδή ξεκινάει από την πηγή.
Δε φταίνε οι νέοι. Τέτοιον κόσμο τους παρέδωσαν οι προηγούμενοι.
Αντίστοιχα αν στο μέλλον οι αξίες (οικονομικές και ανθρώπινες) ισοπεδωθούν τελείως, ως αποτέλεσμα της τωρινής ξεκάθαρα μη βιώσιμης κατάστασης στη Δύση που βρωμάει μπαρούτι, και οι ακόμη μεταγενέστερες γενεές παραλάβουν συντρίμμια… τότε εκείνες οι γενιές θα βιώσουν εξ αρχής κακουχίες οι οποίες θα τις «αντρώσουν», θα σχηματίσουν σκληρούς χαρακτήρες με ανεπτυγμένο ένστικτο επιβίωσης, που αναμφίβολα θα οδηγήσουν την ανθρωπότητα και πάλι σε νέα υψηλά, σε μια νέα περίοδο ακμής. Έτσι γινόταν πάντα στον πλανήτη, έτσι θα γίνεται πάντα.
Το ακόλουθο ρητό αποτυπώνει απόλυτα τον αέναο αυτό κύκλο ζωής: «Οι δύσκολες εποχές δημιουργούν δυνατούς ανθρώπους. Οι δυνατοί άνθρωποι δημιουργούν ωραίες εποχές. Οι ωραίες εποχές δημιουργούν αδύναμους (μαλθακούς) ανθρώπους. Οι αδύναμοι άνθρωποι δημιουργούν δύσκολες εποχές…» (κ.ο.κ.)
Όταν θα ξαναέρθει η ακμή, θα είναι νομίζετε χάρη στους ανθρώπους της; Σίγουρα πάντα υπάρχουν προσωπικότητες και τάσεις που ξεχωρίζουν, θετικά ή αρνητικά, στην ουσία όμως, οι επικρατούσες συνθήκες, και συγκεκριμένα οι συνθήκες που παρέλαβαν από οτυς προηγούμενους, είναι αυτές που διαμορφώνουν τους ανθρώπους κατάλληλα ώστε να προσαρμοστούν και να ευδοκιμήσουν.
Αντίστοιχα, νομίζετε πως για τη σημερινή ανικανότητα των νέων να αποταμιεύσουν ευθύνονται οι ίδιοι; Δηλαδή τι πιστεύετε, ότι ξαφνικά όλοι οι σημερινοί άνθρωποι γεννήθηκαν χαζότεροι και πιο ανίκανοι από τους προηγούμενους (και ειδικά στο θέμα αποταμίευσης), ενώ οι παλαιότεροι… έσπασαν τις πιθανότητες της ζωής και γεννήθηκαν όλοι μάγκες και ικανοί; Όσοι σκέπτονται έτσι είναι ασόβαροι, φαντασμένοι.
Τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά. Η τωρινή γενιά μπορεί να καθίσταται πιο ανίκανη να αποταμιεύσει, λόγω πολλών παραμέτρων (που δε δημιούργησε η ίδια, αλλά κληρονόμησε), όμως κυρίως είναι ανίκανη να αποταμιεύσει διότι το παιχνίδι είναι πλέον «στημένο» από την πηγή.
Αποταμίευσε, να δεις κακό
Ξεχάστε αυτά που ξέρατε. Οι κεντρικές τράπεζες και συγκεκριμένα η Federal Reserve ανέκαθεν αποτελούσαν ένα καρκίνωμα που παρασιτεί και υπονομεύει την παγκόσμια ανάπτυξη.
Έχοντας αναλάβει το ρόλο χαλιναγώγησης των επιτοκίων, αυτές καθορίζουν τον πληθωρισμό, τις φούσκες ακινήτων, τα χρηματιστήρια.
Και μπορεί για σχεδόν έναν αιώνα «το πράγμα να πήγαινε καλά» (στην πραγματικότητα απλώς περνούσε απαρατήρητη η ζημιά, σαν ένα υποφερτό παράσιτο), όμως η κατάσταση πλέον έχει βγει εκτός ελέγχου.
Το παράσιτο έχει μεγαλώσει πολύ, και όντας ανίκανο να παράγει αξία (παρά μόνο να κλέβει), έχει γονατίσει έναν ήδη επιβαρυμένο οργανισμό που φυτοζωεί με επιδόματα και μειωμένη παραγωγικότητα. Τι περιμένατε να συμβεί;
Ειδικά επί πανδημίας, η «φουσκάλα» έσκασε γεμίζοντας τον τόπο πύον. Μόνο το 2020-2022 τυπώθηκε το ¼ όλων των δολαρίων που υπήρξαν ποτέ! Η ίδια η Fed έπαψε να δημοσιεύει τα στοιχεία M2 (Money Stock), δηλαδή την ποσότητα χρήματος! Την ποσότητα που πραγματικά καθορίζει τον πληθωρισμό και τις τιμές… Τι άλλο πια να πούμε;!
Κι όταν οσονούπω, το 2024, λανσαριστούν επίσημα τα CBDC, δηλαδή το ψηφιακό ευρώ/δολάριο των κεντρικών τραπεζών και οι Fed/ΕΚΤ αποκτήσουν ακόμη πιο κυρίαρχη θέση έναντι των εμπορικών τραπεζών, τότε θα φανεί πραγματικά πόσο γιγαντώθηκε το «τσιμπούρι» που δεκαετίες τώρα κουβαλάμε στο κεφάλι.
Μάλιστα, έτσι όπως πάνε τα πράγματα και ο κόσμος έχει αποχαυνωθεί στα smartphone περιμένοντας επαίσχυντα κρατικά επιδόματα, ενώ παπαγαλίζει ό,τι ανυπόστατες οικονομικές μπούρδες ταΐζουν τα κανάλια, όσον αφορά δηλαδή το ποιος φταίει για τον πληθωρισμό και τα ενοίκια, τότε η κατάσταση μοιάζει περισσότερο με ταινία τρόμου όπου κάποιο υπερτροφικό παράσιτο έχει καταλάβει τον εγκέφαλο και δίνει αυτό τώρα εντολές…
Μέσα σε έναν κόσμο γρήγορης κατανάλωσης όπου όλα είναι δανεικά και leasing (από το αμάξι σου μέχρι… τη γυναίκα σου), αλήθεια πως περιμένετε οι «ανεπρόκοποι» νέοι να αποταμιεύσουν; Επιτέλους το κατάλαβαν οι παλιοί, οι πραγματικοί υπαίτιοι του μπάχαλου που ζούμε, και ορισμένοι έχουν την τσίπα να παραδεχθούν πως «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς χειρότερα».
Διότι κάποτε η μέση εργασία και σταθερή αποταμίευση (και μην ξεχνάμε ευνοϊκά επιτόκια) εξασφάλιζε σε βάθος χρόνου μια κατοικία.
Πλέον είναι αδύνατον για το μεροκαματιάρη να το κάνει αυτό. Αν δε λαμβάνει βοήθεια από οικογένεια (όπως η συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας, που ακόμη ζει με «λίπος» και γι’ αυτό δε έχουμε βιώσει το πραγματικό σοκ που έρχεται), ή αν δε φοροδιαφεύγει/κλέβει, είναι αδύνατον να χτίσει σπίτι. Όσο πάει γίνεται και κυριολεκτικά αδύνατον, αφού η διαθέσιμη γη λιγοστεύει με τους ξένους να έχουν αγοράσει φιλέτα και μη, σε κάθε άκρη της Ελλάδας.
Ως μέσος απασχολούμενος, αν δεν τολμήσεις, αν δεν επιχειρήσεις, αν δεν επενδύσεις, είναι σχεδόν αδύνατον να εξασφαλίσεις ιδιόκτητη στέγη. Κι αν πας να επιχειρήσεις βέβαια σου πίνουν το αίμα…
Από την άλλη, με έναν πραγματικό πληθωρισμό της τάξεως του 20-30% την τελευταία 3ετία, και να καταφέρνεις να αποταμιεύεις… δεν καταφέρνεις πρακτικά τίποτα, αφού η αγοραστική δύναμη των αποταμιεύσεών σου εξανεμίζεται μέρα με τη μέρα!
Κάποτε θεωρείτο αυτονόητο να βάζεις τα λεφτά σου στην τράπεζα να «αυγατάνε», τώρα δεν υπάρχει κάτι πιο ηλίθιο, για τον μέσο πολίτη (πέραν ενός ποσού για μια «δύσκολη ώρα»). Ροκανίζονται, τα τρώει το σαράκι του πληθωρισμού, κι όταν θα έρθει η ώρα να τα σηκώσεις 20 χρόνια μετά, δε θα αγοράζουν ούτε τα μισά από όσα περίμενες.
Απόδειξη της ανεστραμμένης πυραμίδας που ζούμε είναι η δυσαρέσκεια των ίδιων των τραπεζών να εκδίδουν δάνεια – πολύ απλά με αυτόν τον πληθωρισμό, αυτά τα επιτόκια, δεν τις συμφέρει. Κάλλιο πέντε και στο χέρι. €100.000 ντούκου σήμερα έχουν ανώτερη αξία από όσο 200.000 σε 10 χρόνια. Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι.
Τόσο ακραία τρέχει ο πληθωρισμός, τόσο έχει αλλοιώσει αξίες και φιλοσοφίες (όπως αυτήν της αποταμίευσης). Αυτή είναι η καταστροφή των κεντρικών τραπεζών, αυτή είναι η πραγματική κρίση της γενιάς μας, μια πραγματικότητα που πλέον θεωρώ πως πρέπει να βιώσουμε, διαφορετικά δε θα αναπτύξουμε τα ένστικτα που απαιτούνται για να επιβιώσουμε, και να τραβήξουμε και πάλι προς την ανάπτυξη.
Αυτό είναι το τέλος του λεγόμενου «αμερικανικού ονείρου» που φυσικά δεν ήταν μόνο αμερικανικό, αλλά υιοθετήθηκε από όλους τους λαούς της Δύσης. Όμως τι νομίζατε, ότι μόνο για εμάς έγινε εφιάλτης; Για ριξτε μια ματιά στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, στη δυστοπία των «Bidenomics» (για την οποία φυσικά δεν ευθύνεται ο ανοϊκός γεράκος που όχι να καταστρώσει οικονομικό σχέδιο μπορεί, αλλά ούτε να αλλάξει την πάνα του)…
Άπιαστο όνειρο η αγορά σπιτιού και για τους Αμερικανούς
Η αμερικανική αγορά κατοικιών και τα βασιζόμενα σε αυτή, παράγωγα που δημιούργησαν οι επενδυτές τράπεζες, έπαιξαν τον σημαντικότερο ρόλο στην κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος την περίοδο 2007-2009, που «προετοίμασε» και την Ευρώπη για την κρίση χρέους το 2011.
Πλέον φαίνεται πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς οι τιμές κατοικιών έχουν ξεφύγει εκ νέου και δεν αποτελούν ούτε κατά διάνοια συνάρτηση της πραγματικής οικονομίας και, συγκεκριμένα, των εισοδημάτων των πολιτών. Και πάλι με εκκίνηση από τις ΗΠΑ, οι αγορές κατοικιών στα δυτικά κράτη έχουν «φουσκώσει» σε δυσθεώρητα επίπεδα και διαφαίνεται ότι αυτός ο κύκλος ολοκληρώνεται.
Οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών μειώθηκαν κατά 16,6% από τον περασμένο Ιούλιο. Παράλληλα, το συνολικό απόθεμα κατοικιών είναι 14,6% χαμηλότερο σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν.
Οι τιμές των κατοικιών παρέμειναν πεισματικά υψηλές, ακόμη και με τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων να κυμαίνονται κοντά στο ανώτατο σημείο των δύο δεκαετιών (7% το 30ετές) και η συγκεχυμένη δυναμική προσφοράς και ζήτησης έχει κάνει τους οικονομολόγους να διχάζονται για τις προοπτικές για το επόμενο έτος και μετά.
Οι σημερινοί ιδιοκτήτες κατοικιών που «κλείδωσαν» χαμηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων κατά τη διάρκεια της πανδημίας ή νωρίτερα, δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να μετακομίσουν.
Αυτό αφαιρεί τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση από την αγορά και αφήνει άλλους «κυνηγούς» σπιτιών –που αντιμετωπίζουν υψηλότερα επιτόκια- στο περιθώριο, με λιγότερες επιλογές.
Δύο παράγοντες οδηγούν την τρέχουσα δραστηριότητα πωλήσεων – η διαθεσιμότητα και τα επιτόκια στεγαστικών δανείων. Και οι δύο είναι δυσμενείς για τους αγοραστές».
Η Goldman Sachs αναμένει οι τιμές κατοικιών να αυξηθούν κατά 1,8% το 2023, αλλάζοντας προηγούμενη πρόβλεψη για πτώση (!) 2,2%.
Ο φόβος των αυξήσεων των επιτοκίων έχει επηρεάσει τη σκέψη των ανθρώπων. Δεν είναι μόνο οι ιδιοκτήτες σπιτιού, αλλά και οι νέοι αγοραστές που ήθελαν να μπουν σε σπίτι πριν τα επιτόκια αυξηθούν ακόμη περισσότερο, άρα αυτό ήταν μια θετική επιρροή στην αγορά.
Αλλά φτάνει στο τέλος του. Οι τιμές κατοικιών στις ΗΠΑ κινούνται σταθερά ανοδικά από το 2012 και σημείωσαν ιστορικό υψηλό τον Μάιο (+0.7% από τον Απρίλιο).
Την ίδια ώρα, σε επίπεδο-ρεκόρ ανέρχεται πλέον ο αριθμός των αστέγων στους δρόμους των Ηνωμένων Πολιτειών. Ειδικά τους τελευταίους μήνες κυκλοφορούν αμέτρητα βίντεο στο Διαδίκτυο, με δρόμους όπως τη διάσημη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ γεμάτους σκουπίδια και άπορους.
Ο αριθμός των αστέγων έχει εκτοξευθεί κατά 11% φέτος, στους 600.000, σε σύγκριση με το 2022. Η WSJ ανέφερε ότι το άλμα «αντιπροσωπεύει μακράν τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αύξηση από τότε που η κυβέρνηση άρχισε να παρακολουθεί τους αριθμούς το 2007».
Τόνιζει επίσης ότι η υψηλότερη αύξηση ήταν το 2019, με αύξηση 2,7%, «εξαιρουμένης της τεχνητά υψηλής αύξησης πέρυσι που προκλήθηκε από διακοπές καταμέτρησης λόγω πανδημίας». Οι πολίτες των ΗΠΑ δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το κόστος στέγασης.
Επιπλέον, οι Αμερικανοί έχουν «βουτηχτεί» στο χρέος. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Federal Reserve, το συνολικό χρέος των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 16 δισ. στα 17,06 τρισ. δολάρια στο β’ τρίμηνο του 2023, το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Σημειώνεται πως το συνολικό επίπεδο του χρέους είναι περίπου 3 τρισεκ. δολάρια υψηλότερο από το επίπεδο που βρισκόταν πριν ξεσπάσει η πανδημία του κορωνοϊού.
Τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών σημείωσαν ραγδαία αύξηση κατά 45 δισ. δολάρια, φθάνοντας σε νέο ιστορικό υψηλό, ήτοι 1,03 τρισ. δολάρια, ενώ τα καταναλωτικά δάνεια-δάνεια αυξήθηκαν συνολικά κατά 35 δισ δολάρια.
Τα υπόλοιπα των φοιτητικών δανείων μειώθηκαν κατά 35 δισεκ. και ανήλθαν σε 1,57 τρισ. δολάρια, ενώ τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα στα 12,01 τρισ. δολάρια.
Διαβάστε ακόμη:
- Το μεγάλο comeback των μικρών τραπεζών – Απόλυτα επιτυχημένη η ΑΜΚ της Optima Bank
- Μπέλα Χαντίντ θυμήθηκε τις μέρες ως «αγγελάκι» της Victoria’s Secret
- Ενδιαφέρον από Άραβες για την Τέρνα Ενεργειακή;
- ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ σε «παράλληλη» περιοδεία στο Βόλο – «Πρόβα τζενεράλε» για ευρύτερη συνεργασία;