Η απόφαση της κεντρικής αμερικανικής τράπεζας για διατήρηση των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα καθώς και το «σήμα» για την έναρξη ενός καθοδικού κύκλου που θα πραγματοποιηθεί το 2024 σε τρεις φάσεις ζωντάνεψε τις τελευταίες μέρες τις αγορές.

Τα νέα ρεκόρ που σημειώθηκαν στην Wall Street αλλά και στις αγορές της Ασίας με πρωταγωνιστή το Χονγκ Κονγκ επηρέασαν άμεσα όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου που παρέβλεψαν για μερικά εικοσιτετράωρα (;) τις επιφυλάξεις τους για την βραχυπρόθεσμη πορεία των αγορών και προσέφεραν σημαντική ώθηση στους δείκτες.

Η συνέχεια μένει να φανεί, πολύ δε περισσότερο που στη φάση αυτή οι αγορές μάλλον εκφράζουν προσδοκίες καθώς είναι πρόωρο να υποστηριχθεί ότι βρίσκονται στην έναρξη μιας νέας ανοδικής φάσης.

Υπάρχουν, όμως, μερικά θετικά στοιχεία που δεν μπορούν να αγνοηθούν: Ο δείκτης S&P βρέθηκε την Πέμπτη μόλις 2% μακριά από την καταγραφή ενός νέου ιστορικού υψηλού, για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο του 2022, κάτι που θεωρείται εφικτό μέχρι τα τέλη της χρονιάς. Όμως ο Nasdaq έχει «ψαλίδα» 9% να καλύψει για ένα νέο ιστορικό υψηλό, που συνιστά ένα δυσκολότερο, αν και όχι αδύνατο, στόχο.

Όλα αυτά συμβαίνουν στις ΗΠΑ, όπου οι πολλές αβεβαιότητες σχετικά με τις εξελίξεις των προσεχών προεδρικών εκλογών και τα ανοικτά γεωπολιτικά μέτωπα στα οποία εμπλέκεται η υπερδύναμη αποτρέπουν από την παγίωση θετικών δεδομένων.

Επιφυλακτική η ΕΚΤ

Στην Ευρώπη επίσης ο αρχικός ενθουσιασμός ότι επίκειται αλλαγή ρότας και στα επιτόκια της Ευρωζώνης περιορίζεται από τους προσεκτικούς ή και συντηρητικούς, κατά μία άποψη, χειρισμούς της ΕΚΤ.

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Εσθονού κεντρικού τραπεζίτη και μέλους του Δ.Σ. της ΕΚΤ Μαντίς Μίλερ πως είναι πρόωρα τα στοιχήματα των αγορών για την έναρξη μείωσης των επιτοκίων στην Ευρώπη.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να εξετάσουμε είτε μια πρόσθετη αύξηση των επιτοκίων είτε μια μείωση των επιτοκίων στο εγγύς μέλλον» είπε χαρακτηριστικά.

«Τώρα, πάνω απ’ όλα, είναι απαραίτητο να περιμένουμε υπομονετικά πριν από τις επόμενες αποφάσεις για σαφέστερες ενδείξεις ότι το ποσοστό πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ θα μειωθεί πράγματι μόνιμα στο 2% εντός εύλογου χρονικού διαστήματος» πρόσθεσε και συνέχισε «Ταυτόχρονα, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να επιτύχει μια τέτοια αίσθηση εμπιστοσύνης τόσο γρήγορα όσο περιμένουν σήμερα οι επενδυτές στις χρηματοπιστωτικές αγορές».

Μιλώντας σε εσθονικό ραδιόφωνο, ο Μούλερ ενίσχυσε αυτήν την άποψη, λέγοντας ότι είναι «λίγο νωρίς για να γιορτάσουμε μια νίκη επί του πληθωρισμού» και ότι οι προσδοκίες των επενδυτών για μείωση των επιτοκίων κατά το πρώτο εξάμηνο είναι «λίγο αισιόδοξες» και «λίγο πρόωρες»

Στην αρχή της εβδομάδας η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια, ως ήταν ευρέως αναμενόμενο, με το επιτόκιο καταθέσεων να παραμένει στο 4%, ακολουθώντας τα βήματα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Τράπεζας της Αγγλίας.

Η προέδρος Κριστίν Λαγκάρντ εξήγησε ότι οι υπεύθυνοι δεν πρέπει να εφησυχάσουν μετά την πρόσφατη υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων, ενώ τόνισε ότι δεν έγινε καμία συζήτηση για μείωση των επιτοκίων.

Ευκαιρίες για όλους

Είναι θετικό ότι αυτό έστω το «πρόωρο κύμα» για αλλαγή ρότας των αγορών συνδυάζεται με το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Ως τις ευρωεκλογές τουλάχιστον το πολιτικό πλαίσιο μοιάζει τόσο σταθερό όσο ποτέ, και μόνο ένα μείζονος σημασίας γεγονός μπορεί να ανακόψει αυτήν την πορεία.

Η κυβέρνηση διαθέτει, λοιπόν, την μεγάλη ευκαιρία να πραγματοποιήσει εκείνα τα βήματα που θα οδηγήσουν τη χώρα στον «πολυδύναμο εκσυγχρονισμό» που έχει προαναγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Μέχρι τότε οι καλές προθέσεις δεν πρέπει να αμφισβητούνται, αλλά από την άλλη πλευρά οι πολίτες έχουν τους λόγους τους να τηρούν επιφυλακτική στάση έναντι του συνόλου του πολιτικού προσωπικού της χώρας, αφού πολλές οραματικές αλλαγές «κόλλησαν» στις συμπληγάδες της γραφειοκρατίας ή του κινδύνου για πολιτικό κόστος.

Κατά το επόμενο εξάμηνο επίσης το σύνολο της αντιπολίτευσης σε όλες τις μορφές και τις εκφάνσεις της έχει περιθώρια να δοκιμαστεί. Για να γίνει όμως πειστική προς τους ψηφοφόρους προκύπτει άμεση ανάγκη για την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων όχι μόνο επί των θεμάτων της τρέχουσας πολιτικής ατζέντας, αλλά και ενός οραματικού στοιχείου για το μέλλον και τους στόχους της οικονομικής –και όχι μόνον– ανάπτυξης της χώρας.

Πρόταση -καταλύτης

Η διαφαινόμενη πολιτική σταθερότητα καθιστά επιτακτική ανάγκη την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας με διαφορετικούς όρους σε σύγκριση με το παρελθόν.

Το ως σήμερα παραγωγικό μοντέλο ήταν σταθερά προσανατολισμένο στον τομέα των υπηρεσιών και σε τομείς υποβοηθητικούς σε αυτό το πλαίσιο.

Χωρίς να παραβλέπονται οι εξαιρέσεις ορισμένων πρωτοπόρων και φωτισμένων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, το «σύστημα» περιοριζόταν σε ένα στενό πλαίσιο, ενδεχομένως γιατί πολλές επιχειρήσεις δεν τολμούσαν βήματα υπέρβασης που δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις να εισέλθουν στον πολλών απαιτήσεων διεθνή ανταγωνισμό.

Λόγω αυτών των αιτιών η χώρα έχασε πολύτιμο έδαφος σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και στην βιομηχανική παραγωγή.

Τώρα φαίνεται ότι η νέα γενιά των Ελλήνων επιχειρηματιών δηλώνει έτοιμη να αξιοποιήσει τις νέες ευκαιρίες.

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Μιχάλη Στασινόπουλου, προέδρου της Ελληνικής Παραγωγής, που μιλώντας σε εκδήλωση του ΙΟΒΕ πρόταξε την ανάγκη να διαμορφωθεί ένα συνεκτικό σχέδιο για την επανεκβιομηχάνιση της χώρας.

Χρειάζεται ένα σχέδιο που θα βοηθήσει την ελληνική βιομηχανία να δώσει αυτά που μπορεί να δώσει. Η Ελληνική Παραγωγή θα είναι στο πλευρό κάθε προσπάθειας για την επαναβιομηχάνιση της χώρας. Η ενίσχυση της βιομηχανίας μεταποίησης μικρού και μεγάλου μεγέθους είναι η πιο σημαντική προοπτική και η πιο ξεκάθαρη κατεύθυνση για τη χώρα για να αυξηθεί η παραγωγή πλούτου» τόνισε. Και εξήγησε το γιατί: «Για να αυξηθεί το ΑΕΠ και με πραγματική παραγωγική ανάπτυξη να συγκλίνουμε με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες προς όφελος όλης της κοινωνίας και των μελλοντικών γενιών. Και δεύτερον, το να αποφασίσει να μπει η χώρα σε αυτόν τον ενάρετο κύκλο ανάπτυξης της βιομηχανίας δεν είναι κάτι ουτοπικό, είναι μια στρατηγική που οδηγεί στο μέλλον.

Ποιες εισηγμένες εταιρείες ευνοούνται

Αν και η συζήτηση για μείωση των επιτοκίων μόλις άρχισε, σύντομα η χρηματιστηριακή αγορά θα θέσει υπό τον ερευνητικό φακό της τις εταιρίες εκείνες του ταμπλό οι οποίες διαθέτουν τα εχέγγυα να επωφεληθούν περισσότερο από τις άλλες από την εξέλιξη αυτή.

Είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια η αύξηση των επιτοκίων έκανε τις εταιρείες που ασχολούνται με θέματα ενέργειας να «ψάχνονται» και περιόρισε τις προοπτικές των εταιρειών ακινήτων.

Παράλληλα, πιέστηκαν οι εταιρίες με υψηλό δανεισμό.

Με βάση τα αποτελέσματα πρώτου εξαμήνου, όπου οι λογιστικές καταστάσεις είναι ελεγμένες από ορκωτό, οι εταιρίες με τον υψηλότερο καθαρό δανεισμό (δάνεια μείον ταμείο) ήταν: ΔΕΗ με 2,63 δισ. ευρώ, Viohalco με 2,04 δισ. ευρώ, Coca-Cola με 1,78 δισ. ευρώ, HelleniQ Energy με 1,76 δισ. ευρώ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με 1,63 δισ. ευρώ, Motor Oil με 1,55 δισ. ευρώ, Prodea με 1,24 δισ. ευρώ, Μυτιληναίος με 1,24 δισ. ευρώ και ΕΛΒΑΛ-ΧΑΛΚΟΡ με 885 εκατ. ευρώ.

Η μείωση των επιτοκίων αναμένεται να απελευθερώσει πόρους και να βελτιώσει την καθαρή κερδοφορία, να χρηματοδοτήσει επενδύσεις ή να επαναφέρει και επενδύσεις που βρίσκονταν σε αναμονή ή αναβολή λόγω της αύξησης των επιτοκίων.

Συγχρόνως θα μειώσει τα επιτόκια για τις εταιρείες που διαθέτουν ρευστότητα στα ταμεία τους που μέχρι τώρα απολάμβαναν τα επιτόκια των υψηλών καταθέσεών τους. Από τούδε και στο εξής και αυτές οι εταιρίες θα αρχίσουν να αναζητούν πιο προσοδοφόρες και μάλλον περισσότερο παραγωγικές επενδύσεις.

Διαβάστε ακόμη:

• Σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων – Η σαμαρική ΝΔ απέναντι στη κεντρώα ΝΔ
• Το Μέγαρο Μαξίμου βάζει στο κάδρο τον Γιώργο Πατούλη και ξεκινάει ελέγχους
• Στον όμιλο ΟΤΕ εργάζεται ο οπαδός τον οποίο απέκλεισε δια βίου ο Ολυμπιακός λόγω ρατσιστικής επίθεσης 
• Γιατί δεν πέφτει ο πληθωρισμός – Χειραγωγούνται οι οικονομίες;