Μα τι ερώτηση είναι αυτή; Γιατί να θέλει να κόψει το «λεφτόδεντρο», θα πει κανείς! Διότι κάποια στιγμή, θα τη συμφέρει να το κάνει. Το πραγματικό ερώτημα είναι πότε και γιατί. Αυτό το χειμώνα κατεβάστε τα χοντρά πουλόβερ…
Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης
Καθώς το τέρας του στασιμοπληθωρισμού αρχίζει να ξεδιπλώνεται, κι ενώ η κινεζική Λίμαν απειλεί με ντόμινο την παγκόσμια οικονομία, τα χρηματιστήρια δε χαμπαριάζουν.
Συνεχίζουν απτότητα στα ρεκόρ, επιβεβαιώνοντας το ρητό “the market doesn’t care about the economy”. Και γιατί να μην το κάνουν άλλωστε; Αφού το φθηνό χρήμα με αφορμή την «έκτακτη κατάσταση πανδημίας» συνεχίζει να ρέει από τις κεντρικές τράπεζες, ταϊζοντας από Wall Street και κρυπτονομίσματα μέχρι ελληνικές εισηγμένες…
Την Πέμπτη πραγματοποιήθηκε η κρίσιμη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που έμελλε να αποφασίσει τη μοίρα του προγράμματος αγοράς ομολόγων – πρώην QE και νυν PEPP (pandemic emergency purchase programme)- η γνωστή σε όλους μας ποσοτική χαλάρωση. Το δήθεν προσωρινό έκτακτο πρόγραμμα, το οποίο αποτελεί στην ουσία συνέχεια του προηγούμενου εξίσου… προσωρινού (υποτίθεται θα εφαρμοζόταν για κανά χρόνο στην κρίση του 2008, τελικά έμεινε μαζί μας για πάντα), αποτελεί αυτή τη στιγμή το βούτυρο στο ψωμί της Wall Street.
Υπάρχει μόνο ένας θεός, το QE
Οι διεθνείς αγορές κοιμούνται και ξυπνούν με αυτό, τρέφονται από αυτό, καθορίζονται από αυτό. Δείκτες μεταποίησης, αποτελέσματα εταιριών, στοιχεία για την ανεργία και λοιπά δεδομένα της πραγματικής οικονομίας ελάχιστα ενδιαφέρουν πλέον τους επενδυτές, εφόσον υπάρχει η κάνουλα της Fed – το λεφτόδεντρο. Ένα λεφτόδεντρο το οποίο με τη σειρά του καθορίζεται από την ύπαρξη ή μη μιας «έκτακτης κατάστασης», όπως η τρέχουσα πανδημία. Πριν από αυτήν ήταν η οικονομική κρίση, μετά από αυτήν ίσως να έιναι η επόμενη κρίση, στο ενδιάμεσο παράλληλα θα τρέχει η αιώνια απειλή της κλιματικής αλλαγής, και ούτω καθεξής…
Με άλλα λόγια, το παιχνίδι εδώ και χρόνια παίζεται αλλιώς. Τα πάντα ξεκινούν και τελειώνουν στη νομισματική πολιτική της Fed. Αυτή βαράει το νταούλι, αυτή θα δώσει το σύνθημα για την όποια κατάρρευση.
Να σημειωθεί εδώ πως η ΕΚΤ πλέον βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τις αποφάσεις της Fed, ουσιαστικά αποτελεί αντιγραφή της… Επομένως όπου ΕΚΤ=Fed.
Όσον αφορά το PEPP λοιπόν, η ΕΚΤ ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, ότι θα μειωθεί ο ρυθμός αγορών. Ωστόσο το βασικό ερώτημα που θα καθορίσει τις αγορές και την οικονομία, είναι το tapering, δηλαδή το φρένο στην ποσοτική χαλάρωση. Κι όσον αφορά το tapering, δεν ειπώθηκε κουβέντα.
Η Fed απλώς αφήνει το γκάζι, δεν πατάει φρένο. Κι αυτό το τρένο έχει μεγάλη κεκτημένη…
Η εξέλιξη αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει πλήρως όσα γράφουμε στην Αξία εδώ και μήνες. Ότι δηλαδή το πολυαναμενόμενο tapering για το οποίο όλοι μιλούν, δεν πρόκειται να έρθει τώρα. Γιατί; Διότι η στιγμή που η Fed θα δώσει οριστική ημερομηνία tapering, θα είναι η στιγμή που τα χρηματιστήρια θα καταρρεύσουν. Κι αν συμβεί αυτό, οι ευθύνες της οικονομικής κατάρρευσης θα πέσουν στη Fed. Και η Fed φυσικά δεν το θέλει αυτό.
Διότι στην επόμενη κρίση οι τράπεζες πάλι από το λαό θα χρειαστεί να σωθούν. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί και οι κατάλληλες συνθήκες. Συνθήκες όπως ότι «δε φταίμε εμείς» για την κατάρρευση, αλλά η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, το κακό το ριζικό μας, οτιδήποτε.
Ο ασθενής πρέπει να βγει από τη ΜΕΘ
Πολλοί βιάστηκαν να προεξοφλήσουν tapering. Κι αυτό διότι σκέφτηκαν λογικά, με βάση την πραγματική οικονομία. Έπειτα από τόσα χρόνια δήθεν προσωρινής ποσοτικής χαλάρωσης, και ενώ υποτίθεται η οικονομία εν μέσω μαζικών εμβολιασμών κι επανεκκίνησης της παραγωγικής δραστηριότητας ανακάμπτει, το λογικό και αναμενόμενο μέτρο από μια σοβαρή κεντρική τράπεζα είναι η διακοπή της «θεραπείας» και η σταδιακή σύσφιξη. Ήρθε η ώρα για τον ασθενή να βγει από τη ΜΕΘ, να σηκωθεί από το κρεβάτι και τη μηχανική υποστήριξη. Ειδάλλως κινδυνεύει να μείνει εκεί για πάντα…
Όμως οι αγορές (ειδικά στα χρόνια της πανδημίας) δε συμπεριφέρονται λογικά. Και οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών δε λαμβάνονται με βάση την πραγματική υγεία του ασθενούς, αλλά με βάση τα συμφέροντα του 1%. Ό,τι εξυπηρετεί καλύτερα το αφήγημα.
Το PEPP και το κάθε PEPP θα τερματιστεί όταν αποφασίσουν πως ήρθε η ώρα το τρενάκι να πάρει την κατηφόρα. Όχι νωρίτερα, όχι αργότερα.
Η πρόβλεψη ενός καχύποπτου…
Διότι μη μπερδεύεστε. Η Wall Street θέλει να πέσει. Οι αγορές θέλουν να κατοχυρώσουν (επιτέλους) κέρδη. Διανύουμε τη μακροβιότερη bull market (ή φούσκα) όλων των εποχών. Αντίστοιχα η κατοχύρωση κερδών –όταν ξεκινήσει δηλαδή η πτώση- θα είναι κολοσσιαία. Η Wall Street φυσικά και το θέλει αυτό. Ωστόσο δε βιάζεται να το κάνει, εφόσον έχει το σίγουρο χρήμα από Fed. «Την παίρνει» να φουσκώσει λίγο ακόμα. Αυτή είναι όλη η ιστορία. Μόλις κλείσει η κάνουλα, θα δοθεί το σύνθημα.
Κάποιος καχύποπτος («συνωμοσιολόγος» θα έλεγε κανείς) θα υποστήριζε πως ίσως θα συνέφερε καλύτερα την Fed (και τη Wall Street κατ’ επέκταση) να αφήσουν το πράγμα να τσουλήσει λίγο ακόμη, μέχρι «αστάθμητοι» παράγοντες όπως ο πληθωρισμός ή και ένα νέο λοκντάουν (οσονούπω;) να κάνουν…. τα μαγικά τους.
Ο πληθωρισμός δεν έχει σκάσει ακόμη στα μούτρα μας για τα καλά. Το χειμώνα θα φανούν περισσότερο τα καταστροφικά αποτελέσματά του. Ταυτόχρονα ένα νέο λοκντάουν θα γονάτιζε την οικονομία. Αυτές θα ήταν οι τέλειες συνθήκες για να προβεί σε αλλαγή πολιτικής η Fed.
Δεν τους συμφέρει να πάνε σε tapering φθινόπωρο, όπως σωστά εκτιμήσαμε, αλλά κάπου στα μέσα του χειμώνα…
Όταν τα πραγμάτα τσουλάνε με ένα συγκεκριμένο τρόπο (ακόμη και κακός να είναι) δεν τα αλλάζεις. Στο χάος είναι η ευκαιρία της Fed να προχωρήσει σε μια αλλαγή, ήτοι tapering. Διότι τότε κανείς δε θα της ρίξει την ευθύνη για το οικονομικό χάος που ήδη θα εκτυλίσσεται.
Πείτε αντίο στο “λεφτόδεντρο” από χειμώνα…
Συνοψίζοντας: Δεν υπάρχει λεφτόδεντρο. Όχι αιώνιο τουλάχιστον. H Fed είναι αναγκασμένη κάποια στιγμή να τερματίσει επιτέλους την εθιστική ποσοτική χαλάρωση, ειδάλλως η καταστροφή στην παγκόσμια οικονομία θα είναι κολοσσιαία. Δε θα μιλάμε απλώς για αυξήσεις 30%, αλλά για ανατροπή όλων των ισορροπιών, ένα χάος.
Εάν η Fed όμως ανακοίνωνε tapering το φθινόπωρο, θα έδινε το σινιάλο πτώσης στα χρηματιστήρια. Θα έπαιρνε το φταίξιμο της οικονομικής κατάρρευσης. Ωστόσο… αν καθυστερήσει μέχρι βαθύ χειμώνα, όταν πληθωρισμός και ένα νέο πιθανό λοκντάουν θα έχουν δώσει το τελειωτικό χτύπημα σε μια ήδη άρρωστη οικονομία, τότε θα είναι σα να αφήνει ένα υπό διάλυση μαγαζί να καεί για τα λεφτά της ασφάλειας. Θα αφήσει τον αόρατο εχθρό να τελειώσει τη δουλειά (και να πάρει όλο το φταίξιμο), και θα είναι ελεύθερη να προχωρήσει με «ακαταδίωκτο» και τις ευλογίες του κόσμου, σε αλλαγή πολιτικής. Το που θα οδηγήσει αυτή η αλλαγή ουδείς γνωρίζει, και ουδείς δείχνει να ενδιαφέρεται. Σημασία γι’ αυτούς έχει να γίνει η απαιτούμενη επανεκκίνηση χωρίς μαζικό πανικό…
Ενδέχεται λοιπόν να «αφήσουν» μια ήδη άρρωστη οικονομία να πληγωθεί ακόμη περισσότερο από δήθεν εξωγενείς ανεξέλεγκτους παράγοντες, προκειμένου μετά να παρέμβουν άφοβα, όπως ένας χειρούργος-χασάπης σε έναν έτσι κι αλλιώς ετοιμοθάνατο ασθενή. Κι ό,τι προκύψει… Χειρότερα δε μπορούν να γίνουν τα πράγματα… έτσι;
Διαβάστε ακόμη:
