Sell the (good) news: Η στιγμή που η Wall Street αποφασίσει πως τα πράγματα αρχίζουν να καλυτερεύουν (επιδημιολογικά), είναι η στιγμή που θα καταρρεύσει. Μα πως είναι δυνατόν; Είναι, όταν ο μόνος θετικός καταλύτης που την κρατά όρθια ένα χρόνο είναι το φθηνό χρήμα που εξασφαλίζει η ίδια η ύπαρξη (και παράταση) της πανδημίας.
Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης
«The market doesn’t care about the economy»: Το ότι η αγορά είναι αποκομμένη από την πραγματική οικονομία, το γνωρίζουμε. Ή σωστότερα, ετεροχρονισμένη, καθότι αποτιμά γεγονότα πολύ πριν συμβούν. Αγοράζει στη φήμη, πουλάει στην είδηση.
Το πιο τρανό πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί αυτή η φωτογραφία από τέλη Μαρτίου 2020, όταν δηλαδή είχε ξεσπάσει για τα καλά η πανδημία. «Η καλύτερη εβδομάδα του Dow Jones από το 1938», γράφει ο πάνω τίτλος, κι από κάτω «περισσότεροι από 16 εκατ. Αμερικανοί έχασαν τις δουλειές τους». Τα νέα για τον πλανήτη ήταν χείριστα, για την Wall Street θαυμάσια. Η απόλυτη παράνοια. Ή και όχι, αν το σκεφτεί κανείς…
Αντίστοιχα, υπάρχει μια θεωρία που θέλει την αγορά να γυρίζει πτωτική, μόλις αποφασίσει πως τα νέα (επιδημιολογικά) αρχίζουν να καλυτερεύουν. Κι όταν λέμε πτωτική, εννοούμε να σκάσει η φούσκα. Κι όταν λέμε καλά νέα, εννοούμε την παραμικρή αλλαγή στον άνεμο, στην ατμόσφαιρα.
Η παραμικρή χαρμόσυνη αλλαγή στις καμπύλες ανοσίας θα σημάνει… συναγερμό
Μια μικρή αλλά στατιστικά σημαντική αλλαγή προς το καλύτερο στις καμπύλες ανόσιας που θα σημάνει το πέρας του covid19 και τη σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα. Και σύμφωνα με αρκετά στοιχεία, ή μάλλον σύμφωνα με τον τρόπο που αρκετοί παράγοντες της αγοράς (η οποία είναι πάντα τρεις κινήσεις μπροστά στο σκάκι) διαβάζουν τα στοιχεία, αρχίζει να αχνοφαίνεται αυτή η αλλαγή.
Κι όταν φανεί ακόμη πιο καθαρά, ίσως δοθεί το σινιάλο για πτώση. Δε μας πιστεύετε; Πάμε να αναλύσουμε τι το σπουδαίο συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα, που πολλοί πέρασαν στα «ψιλά γράμματα», αλλά για κάποιους ήταν μία απόδειξη πως η αγορά «τρέμει» τα καλά νέα από το μέτωπο της πανδημίας. Διότι καλά νέα θα σημάνουν το τέλος του φθηνού χρήματος (που δικαιολογούσε η πανδημία), και το φθηνό χρήμα ήταν ο τελευταίος θετικός καταλύτης που είχε απομείνει για τη Wall Street.
Η Wall Street μας «μίλησε»
Την περασμένη Τρίτη λοιπόν, λίγο πριν μιλήσει ο Τζέρομ Πάουελ της Fed, η Wall Street άρχισε να κατρακυλά. Ο Nasdaq βούτηξε έως και 4%! Αυτό φυσικά είναι μινι-κραχ, και είναι το πρώτο σινιάλο για το τι θα ακολουθήσει. Εν τέλει μάζεψε τις απώλειες, και τις επόμενες ημέρες έκλεισε και με κέρδη. Το απόλυτο ροντέο. Γιατί συνέβη όμως αυτό;
Αρχικά η αγορά, προτού μιλήσει ο Πάουελ, είχε ξεμείνει από θετικούς καταλύτες. Παράλληλα θεωρούσε πως δεν υπάρχει τίποτα πλέον που να μπορεί να πει η Fed, που να καταπραϋνει τον (επικείμενο) πόνο. Φανταστείτε πως ούτε η ίδια η Wall Street δεν το πιστεύει πλέον αυτό που ζούμε… Γιατί όμως η αγορά έχει ξεμείνει από καύσιμα; Εδώ αρχίζουν τα ωραία.
Ίσως μέσα στην όλη τρομολαγνεία που ζούμε να μην το συνειδητοποιούμε, ωστόσο το γενικότερο συναίσθημα που επικρατεί στις αγορές (οι οποίες πάντα βλέπουν τρεις κινήσεις μπροστά) όσον αφορά την εξέλιξη της πανδημίας είναι αισιόδοξο. Οι αγορές έχουν αρχίσει να προεξοφλούν δηλαδή πως ο πλανήτης τα πηγαίνει καλύτερα, η ανόσια είτε μέσω εμβολιασμού είτε φυσικά, αυξάνεται, οι καμπύλες αρχίζουν να «επιπεδώνονται» και πως αργά ή γρήγορα, αυτό το κομμάτι της εποχής της πανδημίας θα τελειώσει (διότι άλλες κανονικότητες θα παραμείνουν).
Η προβλεπόμενη πορεία ανοσίας (Αλαμπάμα)
Όμως για μια στιγμή, αυτό είναι καλό, έτσι δεν είναι; Γιατι να θέλουν να πέσουν εφόσον βλέπουν κάτι τέτοιο;
No covid, no money
Κι εδώ είναι το παράδοξο. Εάν τα πράγματα από το μέτωπο της πανδημίας καλυτερεύουν, τότε θεωρητικά δεν υπάρχει λόγος για περισσότερα «έκτακτα» πακέτα τόνωσης (stimulus), σαν το τελευταίο $1,9 τρις. του Μπάιντεν. Όμως η Wall Street τον τελευταίο χρόνο (και βάλε) ΖΕΙ από αυτά τα πακέτα. Είναι μια φούσκα που κρατιέται όρθια χάρη στο φθηνό φρεσκοτυπωμένο χρήμα της Fed. Αν «κοπεί» η πανδημία, κόβεται και το ρευστό. Κι έτσι πάπαλα η άνοδος. Διότι ρεαλιστικά δεν υπάρχουν και άλλοι θετικοί καταλύτες αυτή τη στιγμή (και να υπήρχαν, θα τους είχε ήδη προεξοφλήσει η αγορά).
Σε αυτό το σημείο κάποιος θα πει «μισό λεπτό, αν τα πράγματα καλυτερεύσουν από πλευράς πανδημίας, θα καλυτερεύσει και η οικονομία, άρα αυτό θα έπρεπε να αντισταθμίζει την απαισιοδοξία». Αυτό δεν ισχύει, διότι όταν αρθούν πλήρως οι καραντίνες και η παγκόσμια οικονομία ξεκινήσει κανονικά, το πρώτο (και αρκετά μεγάλο) διάστημα θα είναι οδυνηρό. Το χάος που προκλήθηκε και συσσωρεύθηκε ένα χρόνο τώρα (και συνεχίζουμε) θα εκραγεί.
Διότι αυτή τη στιγμή δεν το νιώθουμε, γιατί είμαστε με αναισθητικό (stimulus). Όταν κοπεί, και επιτυχημένη να είναι η εγχείριση, το πρώτο διάστημα θα είναι εξαιρετικά επίπονο. Την επιστροφή στην κανονικότητα θα την έχουν ήδη αποτιμήσει οι αγορές, δε θα περιμένουν την είδηση ότι εμβολιάστηκε ο πλανήτης… Αυτό που θα ακολουθήσει προεξοφλούν, και μάλλον δε θα είναι ωραίο…
Μια εθισμένη αγορά, μια άρρωστη οικονομία
Με άλλα λόγια, όσον αφορά την αγορά, τα καλά νέα από πλευράς πανδημίας είναι… κακά νέα. Έτσι ακριβώς σκέφτηκε και η αγορά την Τρίτη, λίγο πριν μιλήσει ο Πάουελ. Όλοι περίμεναν πως τα δώρα θα αρχίσουν να τελειώνουν σιγά σιγά, και ίσως επιτέλους αρχίσει η σύσφιξη νομισματικής πολιτικής, η σταδιακή αύξηση επιτοκίων, βασικά πράγματα δηλαδή που αναμένονται από μια σοβαρή κεντρική τράπεζα, όταν υποτίθεται οι οικονομικές προοπτικές αρχίζουν να καλυτερεύουν. Γι’ αυτό και ο Nasdaq κατρακυλούσε 4%. Αμ δε! Προς έκπληξη όλων, ο Πάουελ είπε αυτό που θα ήθελε να ακούσει η αγορά, αλλά ούτε η ίδια δεν πίστευε πως θα άκουγε!
Για να μη μπούμε σε βαρετές ορολογίες τραπεζιτών, ο Πάουελ ουσιαστικά καθησύχασε την αγορά πως η Fed «θα κάνει ό,τι χρειαστεί προκειμένου να στηρίξει την οικονομία». Και με το «οικονομία» εννοούμε την Wall Street. Και με το «στηρίξει» εννοούμε ατελείωτο, ανεύθυνο τύπωμα πληθωρισμένων δολαρίων και εθιστικές νομισματικές πολιτικές που μακροπρόθεσμα καταστρέφουν την πραγματική οικονομία. Η Fed ουσιαστικά μας λέει πως δεν πρόκειται να σφίξει τα λουριά, ούτε να ανεβάσει επιτόκια, τουλάχιστον μέχρι και το 2022. Ίσως και ποτέ, ποιος ξέρει.
Το πρώτο καμπανάκι χτύπησε
Στο άκουσμα των ανακοινώσεων, ο S&P 500 γύρισε ανοδικός διαγράφοντας σημαντικό μέρος των απωλειών στην εβδομάδα. Αν η αγορά είχε αφεθεί να πάρει τη φυσιολογική της πορεία την Τρίτη, χωρίς καμία υπερβολή ίσως και να είχε ξεκινήσει ήδη η αρχή της bear market και το σπάσιμο της φούσκας. Όμως αυτό που είδαμε ήταν απλώς μια γεύση, φανερώθηκε πόσο ρευστό είναι το πράγμα, και πόσο λεπτές είναι οι ισορροπίες. Ήταν το πρώτο από τα τρία καμπανάκια στο θέατρο προτού ξεκινήσει το… σόου.
Κανείς δε γνωρίζει που θα πάει η βαλίτσα όμως. Και όσοι σκέφτεστε «μα εντάξει, καλό δεν είναι να ανεβαίνουν οι αγορές;», αρχικά αναρωτηθείτε αν οι αγορές συνάδουν πάντα με την πραγματική οικονομία. Αλλά κυρίως το θα σημάνει για τις τσέπες μας η επικείμενη έκρηξη πληθωρισμού από τις ανεύθυνες πρακτικές των κεντρικών τραπεζών.
Με άλλα λόγια η Wall Street από τη μία μας λέει πως «βλέπει» σύντομα να ξημερώνει μια καλύτερη μέρα (επιδημιολογικά). Από την άλλη μας παραδέχεται πως αν αυτό συμβεί, θα καταρρεύσει, διότι (όπως ακόμη παραδέχεται) το μόνο που την κράταγε όρθια ως τώρα, ουσιαστικά ήταν τα κορωνο-πακέτα τόνωσης.
Σε κάνει να σκέφτεσαι αν κατά βάθος θα ήθελε να μη “γιατρευτεί”. Να διαιωνιστεί (άμα λάχει) η κατάσταση πανδημίας, προκειμένου να διαιωνίζονται τα πακέτα, και μαζί τους η πιο «άρρωστη» bull market όλων των εποχών…
Αναλυτικότερα για το τι συμβαίνει στις αγορές, εδώ.
