Την τελευταία δεκαετία Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν εισέλθει σε ένα αυτοκαταστροφικό φαύλο κύκλο εθιστικών δήθεν προσωρινών προγραμμάτων αγοράς ομολόγων, όπως το QE. Οι εθισμένες στο φθηνό χρήμα τράπεζες και κυβερνήσεις είναι ανίκανες πλέον να επιβιώσουν χωρίς αυτό, και κανείς δεν τολμά να “τραβήξει την πρίζα”, και να βγάλει τον ασθενή από τη μηχανική υποστήριξη. Έκτακτες υποτίθεται λύσεις γίνονται κανονικότητα, με τρομαχτικές συνέπειες που θα πληρώσει η νέα γενιά. Το QE έγινε PEPP, ένα ακόμη δήθεν προσωρινό πρόγραμμα με αφορμή την πανδημία. Από βδομάδα το PEPP συνεχίζεται με άλλο… όνομα. Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς. Καλωσήρθατε στη νέα (οικονομική) κανονικότητα.

Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης (από την εφημερίδα Axianews 17/7)

Στις 22 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρόκειται να αλλάξει guidance, δηλαδή καθοδήγηση (οδηγία) σχετικά με τη νομισματική τόνωση. Στην αρχή όλοι περίμεναν μια αδιάφορη και βαρετή Σύνοδος που δεν αναμένεται να «βγάλει είδηση».

Όμως ο ραγδαία αυξανόμενος πληθωρισμός και η οικονομική απειλή των μεταλλάξεων του κορωνοϊού άλλαξαν τα δεδομένα. Ή τουλάχιστον έτσι βαφτίζουν το «θα βάλετε βαθιά και πάλι το χέρι στην τσέπη» αυτοί που ορίζουν τις τύχες του πλανήτη.

Έτσι, όπως μας προϊδέασε η Κριστίν Λαγκάρντ, η κρίσιμη τελικά Σύνοδος θα έχει πολύ ζουμί και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, χάρη σε αυτήν την τελευταίας στιγμής απόφαση της ΕΚΤ να «πειράξει τους κανόνες», για να (της) βγουν τα κουκιά. Μιλώντας στο Bloomberg TV, η πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ και νυν πρόεδρος της ΕΚΤ, λίγες μέρες αφότου η τράπεζα αύξησε κατά το δοκούν (δηλαδή όπως τη συμφέρει) το στόχο του πληθωρισμού στο 2%, άφησε να εννοηθεί πως θα ληφθούν νέα μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος έκτακτης ανάγκης.

Κι εδώ ξεκινάει το ζουμί (φανταστείτε τι θα ακούσουμε την Πέμπτη)… Το περίφημο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων έκτακτης ανάγκης για την πανδημία. Ή αλλιώς PEPP (pandemic emergency purchase programme). Εφαρμόσθηκε ως «έκτακτο» μέτρο για να ανακουφίσει τα ευρωπαϊκά κράτη που επλήγησαν από τις συνέπειες των λοκντάουν, ως αποτέλεσμα των μέτρων κατά της πανδημίας.

Όυδέν μονιμότερον του προσωρινού

Ο λόγος που βάζουμε το «έκτακτο» σε εισαγωγικά δεν είναι διότι αμφισβητούμε ή υποβαθμίζουμε το πόσο έκτακτη είναι η κατάσταση. Αλλά επειδή βλέπουμε πως για άλλη μια φορά έχουμε να κάνουμε με ένα υποτίθεται προσωρινό μέτρο που ουσιαστικά θα καταστεί μόνιμο. Ή μια «νέα κανονικότητα» αν θέλετε, μιας κι είναι της μόδας ο όρος τελευταία (και όχι τυχαία).

Θυμάστε το QE (quantitative easing), το υποτίθεται «προσωρινό» πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (γνωστό ως ποσοτική χαλάρωση); Και εκείνο είχε εφαρμοσθεί λόγω πάλι κάποιας έκτακτης κατάστασης (ούτε που θυμόμαστε πλέον το πώς και γιατί); Έχουν περάσει τόσα χρόνια που το συνηθίσαμε, το έχουμε ανάγκη. Έχουν περάσει τόσα χρόνια που σχεδόν δε θυμόμαστε αν επρόκειτο πράγματι για έκτακτο μέτρο, ή αν ήταν ανέκαθεν μαζί μας. Κι είναι ακόμη μαζί μας και δε λέμε να το αφήσουμε, σαν ηρωίνη που μας καταστρέφει αλλά ταυτόχρονα μας ανακουφίζει από το στερητικό σύνδρομο. Οι επόμενες γενιές ενδεχομένως να μην το βλέπουν καν ως έκτακτο, αλλά ως φυσιολογικό, ως νόρμα.

“Οι επόμενες δυο εβδομάδες είναι δύσκολες!”

Δε διαφέρει πολύ από αυτό που ζούμε με τις μάσκες και τα υπόλοιπα μέτρα κατά της πανδημίας. Κάποια από αυτά τα μέτρα επιβλήθηκαν ως έκτακτα, όμως ενδέχεται να γίνουν «η νόρμα». Να μείνουν μαζί μας για πάντα, αλλάζοντας ριζικά κάποιες κοινωνικές συμπεριφορές μας, καλώς ή κακώς. Τρομαχτική σκέψη, αλλά όλοι την κάνουμε πλέον.

Αν πχ. οι μάσκες καταστούν μόνιμο αξεσουάρ τότε στις επόμενες γενιές ενδεχομένως να φαίνεται αδιανόητο το να μην κουβαλάνε μαζί τους μία όπου πάνε. Ήδη άλλωστε οι ειδικοί μας έχουν ξεκάθαρα προϊδεάσει γι’ αυτό. Αυτό που για εμάς ήταν απλώς προσωρινό, για τις επόμενες γενιές θα είναι το μόνιμο. Το έκτακτο θα είναι το συνηθισμένο, η νόρμα. Ακούγεται απίθανο; Η απόσταση μέχρι μια «μόνιμη κατάσταση πανδημίας» ή μόνιμο «έκτακτο» πρόγραμμα αγοράς ομολόγων… δύο εβδομάδες δρόμος.

Μάσκες, πανδημικά προγράμματα ομολόγων… Από τα προσωρινά μέτρα μέχρι τη μονιμότητα… δυο εβδομάδες απόσταση!

Γιατί οι τράπεζες δε θέλουν (και δε μπορούν) να εγκαταλείψουν το QE

Πέρα από το QE, υπάρχουν αμέτρητα άλλα οικονομικά παραδείγματα «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού». Όλα τους αφορούν εργαλεία νομισματικής πολιτικής που -όλως τυχαίως- επινοήθηκαν από τους σωτήρες μας σε Fed, ΕΚΤ και λοιπές κεντρικές τράπεζες, καθώς και ΔΝΤ και λοιπούς διεθνείς οικονομικούς φορείς, κι εφαρμόσθηκαν μόλις τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Δηλαδή τις δεκαετίες που η παγκόσμια οικονομία πηγαίνει επιεικώς κατά διαόλου. Δεν υπάρχει πιο κομψός χαρακτηρισμός να το περιγράψει…

Η κρίση του 2008 δε ξεπεράστηκε ποτέ, απλώς «κρύφτηκε κάτω από το χαλί». Έκτοκτε κλωτσάνε το τενεκεδάκι πιο κάτω στο δρόμο, συνεχώς όμως το βρίσκουν μπροστά τους. Κι αυτό διότι ποτέ δεν πάρθηκαν πραγματικά μέτρα εξυγίανσης της παγκόσμιας οικονομίας. Διότι αυτά τα μέτρα φυσικά θα ήταν επίπονα (παρότι αποτελεσματικά, σαν τσιρότο) και θα έρχονταν με βαρύ πολιτικό κόστος για όλους τους καρεκλοκένταυρους Ευρώπης και Αμερικής μαζί. Αλλά κυρίως θα σήμαινε «κάθαρση» (αλά Λίμαν Μπράδερς) για πολλά βαριά άρρωστα και «ζόμπι» χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που φέρουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης για την κρίση, όπως η βαθιά διεφθαρμένη και στην ουσία χρεοκοπημένη Deutsche Bank.

Αλλά φυσικά ούτε λόγος για κάτι τέτοιο, επομένως καταφεύγουν σε εγκληματικά εθιστικά ημίμετρα που σα ναρκωτικά βυθίζουν την οικονομία στην αυτοκαταστροφή, καταδικασμένη σε ένα φαύλο κύκλο να γεννά κρίσεις με όλο και μεγαλύτερο ρυθμό.

Άλλαξε ο Μανωλιός…

Από την άλλη, έχουμε τα stimulus, τα κορωνο-πακέτα κι επιδόματα που σιγά-σιγά μεταμορφώνονται σε αυτό που εξ αρχής προορίζονταν , το -οσονούπω- Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (UBI).

Και τώρα έχουμε το PEPP. Η Λαγκάρντ δήλωσε ότι αναμένει το τρέχον σχέδιο αγοράς ομολόγων ύψους 1,85 τρισ. ευρώ να συνεχιστεί «τουλάχιστον» έως τον Μάρτιο του 2022. Στη συνέχεια πιθανόν να αποφασιστεί η «μετάβαση σε μια νέα μορφή» (αναμένουμε περισσότερες λεπτομέρειες την ερχόμενη Πέμπτη). Επίσης, απέφυγε να απαντήσει σχετικά με το πότε και αν θα εγκαταλειφθεί το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης, απαντώντας πως η μετάλλαξη Δέλτα αποτελεί απειλή για την οικονομία.

Με άλλα λόγια το πρόγραμμα θα συνεχιστεί, είτε ως έχει, είτε με άλλο όνομα, έτσι για να υποκρινόμαστε πως είναι κάτι προσωρινό. Το επόμενο «μεταβατικό» πρόγραμμα θα είναι κι αυτό προσωρινό κι έκτακτο, και θα στρώσει το έδαφος για το επόμενο επίσης προσωρινό πρόγραμμα. Τι ωραία! Γιατί δεν τα σκέφονταν όλα αυτά δεκαετίες πριν, και κάθονταν και έχτιζαν, και παρήγαγαν πραγματικά αγαθά (που προσέφεραν αληθινή αξία στην οικονομία), εφόσον υπάρχουν λεφτόδεντρα;!

Ουσιαστικά η Λαγκάρντ μας λέει το εξής: Όσο ο ιός μεταλάσσεται και προκαλεί προβλήματα στην οικονομία, θα παραμένει το “έκτακτο” πρόγραμμα (όπως κι αν το ονομάζουν). Όσο μεταλάσσεται ο ιός, θα μεταλάσσεται και το πρόγραμμα…

Κι ερωτώ εγώ. Aν ο ιός μεταλάσσεται εσαεί, θα παραμείνουμε εσαεί σε μια κατάσταση πανδημίας (και άρα σε μόνιμα-προσωρινά προγράμματα ομολόγων); Διότι οι ίδιοι οι ειδικοί (βλέπε Fauci, ΠΟΥ) ήδη έχουν πετάξει τις φράσεις «permanent state of pandemic» (μόνιμη κατάσταση πανδημίας). Kαι ότι «ο ιός θα είναι για πάντα μαζί μας (όπως και τα μέτρα που πάνε πακέτο) και θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτόν».

Όχι ότι δυσκολεύονται αυτοί να βρουν (ή και να γεννήσουν) άλλες αφορμές και κρίσεις πέραν μιας πανδημίας για να δικαιολογούν εσαεί QE κλπ. Θα έλεγε μάλιστα κάποιος (σατανικός) ότι σκοπίμως εκμεταλλεύτηκαν τον απρόβλεπτο «μαύρο κύκνο» (όπως ονόμασαν την πανδημία). Προκειμένου να έχουν δικαιολογία να συνεχίζουν να εφαρμόζουν τέτοια προγράμματα, χωρίς μάλιστα να φέρουν ευθύνη για τις συνέπειες αυτών (βλέπε «ακαταδίωκτο», «αόρατος εχθρός»). Αλλά ας μην το πάμε τόσο μακριά.

Ε και τι θες ρε φίλε, θα πει κάποιος. Τι σε ενοχλούν τα QE και τα PEPP, αφού «καλό» δεν κάνουν υποτίθεται, δε βοηθάνε; Γιατί να μην τα εφαρμόσουμε, εφόσον πράγματι βρισκόμαστε σε επείγουσα κατάσταση, και γιατί όχι εσαεί;

Γιατί το QE είναι κακό

Επειδή οι απορίες αυτές ευλόγως θα προβληματίζουν πολλούς αναγνώστες, στο σημείο αυτό να θυμίσω πως υπάρχει λόγος που αυτά τα προγράμματα λέγονται έκτακτα. Διότι δεν πρέπει να εφαρμόζονται ποτέ άλλοτε, παρά μόνο σε έκτακτες καταστάσεις, και μόνο για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Κι αυτό διότι πρόκειται για εξαιρετικά επικίνδυνες και μη αναστρέψιμες εθιστικές πολιτικές. Εγκλωβίζουν την οικονομία σε μια αρρωστημένη κατάσταση, την εθίζουν στο φθηνό χρήμα και στα «λεφτά από ελικόπτερο», μια κατάσταση αυτοκαταστροφική που οδηγεί νομοτελειακά στην οικονομική μιζέρια (την οποία ασφαλώς πληρώνει ο λαός).

Είναι σαν ένα φάρμακο, σαν μορφίνη, που πρέπει να χορηγείται μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, ειδάλλως καθιστά τον ασθενή ανίκανο να παράγει από μόνος του την αντίστοιχη φυσική ουσία του οργανισμού, μετατρέποντας το σε φυτό, σε μια μόνιμη «ΜΕΘ» όπου απαιτεί διαρκώς οξυγόνο. Οποισδήποτε οικονομολόγος (από όσους εναπομείναντες που υπηρετούν το επάγγελμα τους και όχι το σύστημα) συμφωνεί πως τα προγράμματα αυτά είναι εγκληματικά σε υπερβολικές δόσεις.

Να θυμίσω τι συμβαίνει με το QE στην Ευρώπη; Με το ανεξέλεγκτο τύπωμα της Fed και τον τρομαχτικό στασιμοπληθωρισμό που καλούμαστε τώρα να αντιμετωπίσουμε;

Μια παγκόσμια οικονομία εθισμένη στην “ηρωίνη”

Υπάρχει στ’ αλήθεια κανείς που πίστευε πως τα προγράμματα αυτά (και όσα ακολουθήσουν) θα ήταν προσωρινά; Πως η Κομισιόν δε ψάχνει όπως πάντα δικαιολογία προκειμένου να συνεχίσει μια ολέθρια νομισματική πολιτική, με την οποία απλώς μπαλώνει τις πραγματικές ανεπάρκειες (ως αποτέλεσμα της ανικανότητας και κακοδιαχείρισης δεκαετιών); Οι οποίες ανεπάρκειες (θα) σκάνε στα μούτρα μας με τη μορφή της οικονομικής μιζέριας, την οποία βιώνουμε όλο και περισσότερο, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον πληθωρισμό.

Τώρα, έπειτα από 10 ολόκληρα χρόνια αποτυχίας επίτευξης στόχου του πληθωρισμού, η ΕΚΤ έρχεται να ξαναγράψει τους κανόνες του παιχνιδιού, προκειμένου να μη φαίνεται ως η χαμένη που είναι.

Επί μια δεκαετία οι ανίκανοι (ή απλά ψεύτες) οικονομολόγοι και τραπεζίτες δεν έχουν πιάσει ούτε μια φορά το στόχο για πληθωρισμό. Και έχουν το θράσος να κουνούν και το δάχτυλο, να λένε ψέματα στα μούτρα μας περί μη ύπαρξης πληθωρισμού. Ή ακόμη χειρότερα να μιλούν για αποπληθωρισμό… Και μετά να τα γυρνάνε τελευταία στιγμή σε “ξέρετε, τελικά ίσως έχουμε πληθωρισμό, αλλά θα είναι παροδικός”!

Θρίλερ με τον πληθωρισμό

Τώρα η Λαγκάρντ έρχεται να ανεβάσει βεβαίως-βεβαίως το ταβάνι της για τον πληθωρισμό (για να λένε ότι το πιάσαμε). Σα να βρισκόμαστε στο Τσέρνομπιλ και το όριο μη θανατηφόρας ραδιενέργειας να είναι ας πούμε 2 μονάδες, ο μετρήτης να βαράει 10, και ο αρχιμηχανικός να έρχεται και να λέει από εδώ και πέρα ανεβάζουμε το όριο στις 10 μονάδες! Πολύ ωραία, αφού λοιπόν βρισκόμαστε στα (νέα) όρια, όλα θα πάνε καλά, έτσι; Έτσι;!

Τώρα βέβαια, έπειτα από 10 ολόκληρα χρόνια αποτυχίας επίτευξης στόχου του πληθωρισμού, η ΕΚΤ έρχεται να ξαναγράψει τους κανόνες του παιχνιδιού, προκειμένου να μη φαίνεται ως η λούζερ που είναι.

Επί μια δεκαετία οι ανίκανοι οικονομολόγοι δεν έχουν πιάσει ούτε μια φορά το στόχο για πληθωρισμό, και έχουν το θράσος να κουνούν και το δάχτυλο, να λένε ψέματα στα μούτρα μας περί μη ύπαρξης πληθωρισμού (ή ακόμη χειρότερα να μιλούν για αποπληθωρισμό), και μετά να τα γυρνάνε τελευταία στιγμή σε “ξέρετε, τελικά ίσως έχουμε πληθωρισμό, αλλά θα είναι παροδικός” (οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι δύσκολες!)

Τώρα η Λαγκάρντ έρχεται να ανεβάσει βεβαίως-βεβαίως το ταβάνι της για τον πληθωρισμό (για να λένε ότι το πιάσαμε). Σα να βρισκόμαστε στο Τσέρνομπιλ και το όριο μη θανατηφόρας ραδιενέργειας να είναι ας πούμε 2 μονάδες. Ο μετρήτης να βαράει 10, και ο αρχιμηχανικός να έρχεται και να λέει από εδώ και πέρα ανεβάζουμε το όριο στις 10 μονάδες! Ρε σατανάδες, πως τα σκέφεστε;!

Είναι απλό: Όσο ο ιός μεταλάσσεται και παραμένουμε σε κατάσταση πανδημίας, θα παραμένουν και τα πανδημικά προγράματα. Για πόσο; Ποιος ξέρει.

Το νέο πρόγραμμα θα είναι το σκαλοπάτι που θα μας μεταφέρει στη νέα οικονομική κανονικότητα (πόσες νέες κανονικότητες να αντέξουμε πχια). Διότι φυσικά και θα δε θα μπορούσαν να διατηρήσουν το PEPP ως έχει. Πρέπει να το ονομάσουμε αλλιώς, κι ας είναι στην πραγματικότητα ακριβώς το ίδιο… Έτσι εγκαθίστανται οι νόρμες άλλωστε. Αν την ονομάσεις Λαική Δημοκρατίας της Κίνας, μάλλον δημοκρατία θα είναι, ε;

Μια παγκόσμια οικονομία εθισμένη στην ηρωίνη. Αναγκασμένη πλέον να παίρνει όλο και μεγαλύτερη δόση, ειδάλλως θα πεθάνει από στερητικό σύνδρομο. Το που θα οδηγήσει όλο αυτό, έχουμε ήδη αρχίσει να το βλέπουμε. Οι αυξήσεις τιμών παγκοσμίως (χωρίς ωστόσο να αυξάνονται οι μισθοί) είναι μόλις μία γεύση της οικονομικής μιζέριας που έρχεται. Το ποιος θα πάρει την ευθύνη στο τέλος; Ουδείς.

Ενώ ο πληθωρισμός θα αυξηθεί φέτος, η EKT αναμένει ότι θα είναι προσωρινός. «Πρέπει να είμαστε πολύ ευέλικτοι και να μην αρχίσουμε να δημιουργούμε την προσδοκία ότι η έξοδος θα γίνει τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες», δήλωσε η Λαγκάρντ.

«Θα δούμε τις περιστάσεις, θα δούμε ποια καθοδήγηση προς τα εμπρός πρέπει να επανεξετάσουμε, θα εξετάσουμε τη βαθμονόμηση όλων των εργαλείων που χρησιμοποιούμε για να βεβαιωθούμε ότι είναι ευθυγραμμισμένη με τη νέα μας στρατηγική», είπε.

Η Fed μας καθησυχάζει (όπως μας καθησύχαζε το 2008)

Συμφώνησε επίσης ότι ο νέος στόχος πληθωρισμού “μπορεί να πάρει λίγο περισσότερο” για να επιτευχθεί. Όμως είπε ότι το πιο σημαντικό ζήτημα είναι “η αποδοχή και η ανοχή” ότι μπορεί να χρειαστεί μια μεταβατική και μέτρια υπέρβαση πληθωρισμού ως μέρος της δέσμευσης για την αποκατάσταση της τιμής σταθερότητα. «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία και έχουμε μια μεγάλη εργαλειοθήκη, για να παραδώσουμε αυτό το 2%», είπε. «Πρέπει να το κάνουμε.»

Στο ίδιο τροπάρι και η Fed φυσικά (αυτή άλλωστε ευθύνεται για το τέρας του πληθωρισμού). Στην τελευταία της έκθεση Beige Book που δημοσιεύθηκε αυτήν την εβδομάδα, μας καθησυχάζει πως ο πληθωρισμός μάλλον θα είναι παροδικός. Όπως μας καθησύχαζε το 2008 ότι δε βλέπει κρίση…

Αυτά έλεγε με θράσος η Fed κι ενώ η κρίση του 2008 ουσιαστικά ήδη είχε ξεκινήσει. Το 2019 η Γιέλεν (πάλι) δεν έβλεπε κρίση να συμβαίνει στην εποχή μας. Τώρα δε βλέπει πληθωρισμό…

Σύμφωνα με τη Fed, «ενώ οι πιέσεις στις τιμές ήταν παροδικές, αναμένονταν περαιτέρω αυξήσεις στο κόστος εισροών και στις τιμές πώλησης τους επόμενους μήνες». Οσον αφορά τις αλυσίδες εφοδιασμού, υπάρχουν παντού τρομαχτικές ελλείψεις, αναφέρει η έκθεση.

Στο μεταξύ η Blackrock άδειασε ευθέως τον Τζέρομ Πάουελ, λέγοντας πως ο πληθωρισμός μόνο παροδικός δε θα είναι.

Αλλά και η συντριπτική πλέον πλειοψηφία των χρηματιστηριακών παραγόντων βλέπουν το ίδιο. Δεν υπάρχει άνθρωπος στην πιάτσα πλέον που να μην έχει συνειδητοποιήσει τις ραγδαίες (και καθόλου παροδικές) αυξήσεις τιμών που δεν έρχονται, έχουν ήδη έρθει. Μια ματιά στην αγορά ακινήτων, στα γεωργικά προϊόντα, στα βιομηχανικά μέταλλα και τα κοντέινερ είναι αρκετή. Βέβαια σε radar.gr και Αξία έχουμε μιλήσει γι’ αυτό εδώ και πολλούς μήνες…

Διαβάστε περισσότερα εδώ:

«Όχι άλλες καταθέσεις!»: Μπούκωσαν με χρήμα οι τράπεζες επί κόβιντ