“X” και “WorldCoin”: Δύο καθοριστικά τεχνολογικά γεγονότα της δεκαετίας. Η βιομετρική ταυτοποίηση είναι ένα ακόμη βήμα προς την απόλυτη ψηφιακή τεχνοκρατια, το UBI και την… κινεζοποίηση της Δύσης. Πως θα μοιάζει η κοινωνία μας σε λίγα χρόνια;
Με αποσπάσματα από την εφημερίδα “AxiaNews” 05/08/23
Την περασμένη εβδομάδα αναλύσαμε το θέμα «Χ», την εφαρμογή «των πάντων» που φιλοδοξεί να αναπτύξει ο Elon Musk, και το πώς αυτή θα αποτελέσει μεν ένα «βολικό» πολυεργαλείο-προέκταση του χεριού μας, καθώς μέσω ενός μόνο app θα επικοινωνούμε, θα ταυτοποιούμαστε, θα πληρώνουμε (και θα πληρωνόμαστε), έως και θα ψηφίζουμε, και πολλά άλλα, εν καιρώ.
Από την άλλη ωστόσο, η «βολική» αυτή συγκέντρωση τόσης πληροφορίας (και δύναμης) σε μία μόνο εφαρμογή, ελεγχόμενη από ένα μόνο οργανισμό, εγείρει σοβαρούς μακροπρόθεσμους κινδύνους για την ασφάλεια των δεδομένων μας, την ελευθερία λόγου (και κινήσεων), ακόμη και την ίδια την επιβίωση και πρόοδο του ανθρώπινου πολιτισμού.
Διότι όταν όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη (η συντριπτική πλειοψηφία τέλος πάντων, η «κρίσιμη μάζα», αυτή που ουσιαστικά διαμορφώνει τις τάσεις) επικοινωνούν με τον ίδιο τρόπο, φλερτάρουν, πληροφορούνται, σκανάρονται και πληρώνουν με τον ίδιο τρόπο, τότε σταδιακά σκοτώνεται η «βιοποικιλότητα» του κόσμου.
Κι η διαφοροποίηση ως προς το πώς συμπεριφερόμαστε, επιλέγουμε, καταναλώνουμε, παίρνουμε αποφάσεις και αλληλεπιδρούμε (έστω και ψηφιακά, αφού αυτή είναι η «γλώσσα» της εποχής μας) – η διαφοροποίηση είναι που κινεί την ανθρωπότητα. Διαφορετικές πηγές πληροφόρησης, διαφορετική συμπεριφορά σημαίνουν διαφορετικά μυαλά και ιδέες, που τελικά γεννάνε νέες τάσεις, εφευρέσεις και κουλτούρες που ωθούν τον πολιτισμό σε νέα υψηλά.
Όταν όμως όλοι αλληλεπιδρούμε με τον ίδιο τρόπο, σταδιακά και σιωπηλά σκοτώνουμε αυτήν την όμορφη και γενεσιουργό δύναμη της διαφοροποίησης, και καταλήγουμε να έχουμε όλοι όμοια κουλτούρα, όμοιες ιδέες, όμοια θέλω. Το μίγμα έχει ανακατευτεί πλέον τόσο πολύ που δε μπορείς να ξεχωρίσεις τα συστατικά του, είναι μια ομοιογενής μάζα που δεν επιδέχεται πολλές περαιτέρω αλλαγές. Η σταδιακή αυτή αύξηση της εντροπίας σημαίνει κακά μαντάτα για μια κοινωνία.
Οδεύουμε προς ένα κοινωνικό point system
Πάρτε για παράδειγμα την Κίνα. Πάνω από 1 δις. πολίτες χρησιμοποιούν την αντίστοιχη κινεζική εκδοχή του «Χ» (το λεγόμενο WeChat) για πρακτικά όλες τις καθημερινές τους ανάγκες. Μια απόλυτα ελεγχόμενη από το κράτος εφαρμογή, που τους «λύνει» μεν τα χέρια, αλλά ταυτόχρονα τους φυλακίζει ψηφιακά, οικονομικά, ακόμη και κινησιολογικά.
Αν ποστάρεις για παράδειγμα μία επιστημονική άποψη αντίθετη με το επίσημο αφήγημα (πράγμα δύσκολο αφού έχει ομογενοποιηθεί και η ίδια παραγωγή επιστημονικών θεωριών), μπορούν να σου αφαιρεθούν «πόντοι» από το σύστημα κοινωνικής αξιολόγησης (Social Credit Score) που εφαρμόζεται μέσα από το ίδιο το application, κι έτσι να σου απαγορευθεί πχ να πάρεις την επόμενη πτήση ή ακόμη και να φύγεις από την πόλη που βρίσκεσαι, ή να βρεις μια καλύτερη εργασία (αφού κανένας δε θα δέχεται ένα «βεβαρυμένο» βιογραφικό).
Η όλη αυτή διαδικασία πρακτικά εκβιάζει και εκπαιδεύει σα σκυλιά τους πολίτες προς μια συγκεκριμένη «κοινωνικά αποδεκτή» συμπεριφορά (behaviour modify), καθιστώντας τους στρατιωτάκια, και πνίγοντας τις προοπτικές ενός ελεύθερου μυαλού. Έτσι σκοτώνονται πολλές καλές ιδέες πριν καν γεννηθούν, δημιουργείται μια ομοιογενής κοινωνία που δε διαφέρει πολύ από τα ρομπότ. Τα ίδια ρομπότ (Τεχνητή Νοημοσύνη) που όχι τυχαία χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή αυτών των πρακτικών.
Και γιατί να μη διαφοροποιηθεί όποιος θέλει, θα πει κανείς. Γιατί να μην πει απλά «όχι» στο WeChat και το κάθε WeChat και «Χ», να μην το κατεβάσει ποτέ στο κινητό του; Διότι πολύ απλά, έτσι όπως λειτουργεί ο σημερινός κόσμος (της παγκοσμιοποίησης), η μη συμμετοχή στα πιο δημοφιλή apps που χρησιμοποιεί η πλειοψηφία, ισοδυναμεί με «ψηφιακό θάνατο». Με άλλα λόγια, αν μείνεις εκτός του συστήματος, η ζωή σου γίνεται δύσκολη έως και αδύνατη. Αποκόπτεσαι από κοινωνικές δραστηριότητες, επαγγελματικές ευκαιρίες, ακόμη κι από την εκπλήρωση βασικών βιοποριστικών αναγκών. Είναι σαν να προσπαθείς να επιβιώσεις σε μια πόλη δίχως ΑΦΜ.
Κάποτε, στην αναλογική εποχή, μπορούσες να «κάνεις το δικό σου». Υπήρχαν παραθυράκια. Στη ψηφιακή εποχή όπου τα πάντα –ταυτότητα, λογαριασμός, φορολογική ενημερώτητα, κοινωνικό προφίλ (και οσονούπω «βαθμολογία» αυτού)- περνάνε από το ίδιο «κόσκινο», γίνεται όλο και δυσκολότερο να ζήσεις «off the grid», δηλαδή εκτός δικτύου.
Αλλά γιατί να θες να ζήσεις σαν εξόριστος, θα πει κανείς; Η τεχνολογία μας συνδέει πλέον όλους περισσότερο από ποτέ, σε ζωντανό χρόνο. Ίσως γι’ αυτό ακριβώς όμως να θέλει κανείς να «αποσυνδεθεί». Διότι στην εποχή των social media νιώθεις ότι 24/7 αλληλεπιδράς με τους πάντες, σα να βρίσκονται μέσα στο ίδιο σου το σπίτι, στον καναπέ σου, ενώ εσύ το μόνο που θες είναι να χαθείς, να ηρεμήσεις.
Έτσι κι αλλιώς έχουν και χρησιμοποιούν τα δεδομένα μας προς χειραγώγηση μας, θα πει κανείς. Ναι, αλλά αυτό συμβαίνει από πολλές διαφορετικές εταιρίες και συμφέροντα. Υπάρχει τουλάχιστον ένας ανταγωνισμός, ο οποίος τους ωθεί να μας παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες, και να μας φέρονται με κάποια «α» αξιοπρέπεια. Όταν μιλάμε για μονοπώλιο, και μάλιστα κρατικό, εκεί υπάρχει πρόβλημα. Ξαναλέω, κοιτάξτε την Κίνα, όπου οι πολίτες της είναι στρατιωτάκια. Αυτό είναι το μέλλον που προορίζουν και για εμάς.
Η Δύση αντιγράφει την Κίνα
Διότι το «μοντέλο» της Κίνας πέτυχε. Ενώ η Δύση έχει αποτύχει. Η παγκόσμια ισορροπία γεωπολιτικών δυνάμεων γέρνει πλέον ξεκάθαρα προς την Ανατολή. Κίνα, Ινδία, Ρωσία, αραβικές χώρες κλπ, οι λεγόμενες BRICS+ αποκτούν σταδιακά τον έλεγχο του παιχνιδιού, ενώ η Αμερική αποτελεί σκιά του εαυτού της. Η Ευρώπη μαραζώνει, πληθυσμιακά και οικονομικά. Συνολικά η Δύση απαριθμεί κάτω από 1μιση δις. πολίτες, ενώ οι «απέναντι» πάνω από 6μιση δις.!
Επίσης από παραγωγοί, έχουμε γίνει καταναλωτές. Γινόμαστε μειοψηφία και οι εποχές των παχέων αγελάδων έχουν περάσει. Γι’ αυτό και οι «ηγέτες» μας προσπαθούν να αντιγράψουν το ομολογουμένως επιτυχημένο κινεζικό μοντέλο, και να επιβάλλουν ένα είδος ψηφιακού τεχνοκρατικού σοσιαλισμού, αφού ο επόμενος στόχος είναι και η καθιέρωση ενός Καθολικού Εισοδήματος (UBI), προκειμένου να «ταϊζόνται» αμέτρητοι άεργοι ή μη ανταγωνιστικοί επιδοματούχοι, ή απολυμένοι ανειδίκευτοι, καθώς η ΑΙ θα καταλαμβάνει όλο και περισσότερες θέσεις εργασίας.
Κάπως πρέπει να μας «βάλουν σε σειρά», σε ένα τέτοιο μέλλον. Γι’ αυτό και αντιγράφουν την Κίνα, και να είστε σίγουροι πως ό,τι συμβαίνει εκεί, θα έρθει σταδιακά κι εδώ. Ακόμη και το Σύστημα Βαθμόλογησης. Πρακτικά ήδη εφαρμόζεται σε κάποιες χώρες. Στο Βέλγιο, περαστικοί φωτογραφίζουν με τα κινητά τους όσους πχ. διπλοπαρκάρουν, και λαμβάνουν επιτόπου 30% του προστίμου που επιβάλλεται αυτομάτως στον παραβάτη. Οι πολίτες λειτουργούν δηλαδή σαν αστυνομία (ρουφιάνοι θα το έλεγε κανείς) και «επιβραβεύονται» για τη συμπεριφορά τους.
Θα έρθει η στιγμή που οι πελάτες εστιατορίου θα «καρφώνουν» σε πραγματικό χρόνο τον μαγαζάτορα που δεν κόβει απόδειξη (ήδη συμβαίνει αυτό), και θα λαμβάνουν «πόντους» ενώ θα αφαιρούνται από το μη νομοταγή πολίτη. Ένα σύστημα κοινωνικής αξιολόγησης, και βρισκόμαστε πολύ κοντά σε αυτό, αυτή τη στιγμή μπαίνουν οι τεχνολογικές υποδομές, όπως για πχ. το «Χ».
Κι επειδή πάλι κάποιοι θα πουν «ε και»; Μια χαρά ακούγεται αυτό, μια κοινωνία «χωρίς παραβατικότητα». Κατ’ αρχάς κάτι τέτοιο είναι ουτοπικό, αλλά και μαθηματικά παράδοξο, εφόσον αν πράγματι εξαλείφονταν η παρανομία κατά αυτόν τον τρόπο, τότε θα κατέρρεε το ίδιο το κοινωνικό αυτό σύστημα, αφού θα είχε χτιστεί ακριβώς πάνω στην παράμετρο πως οι πολίτες θα ρουφιανεύουν ο ένας τον άλλον!
Αν δεν υπάρχει κανείς για να του αφαιρεθούν πόντοι, δεν υπάρχει κανείς για να κερδίσει.
Στην αρχή κάτι τέτοιο θα «έτρεχε», αλλά στην πορεία θα κατέρρεε υπό το ίδιο του το βάρος, ακριβώς όπως συμβαίνει στην Κίνα, η οποία δημιούργησε μια κοινωνία-στρατό, που όμως φαίνεται σιγά σιγά να «τελματώνει». Η αγορά ακινήτων της Κίνας, η οποία είναι φούσκα έτοιμη να σκάσει, αποτελεί μία μόνο ένδειξη αυτού.
Ο μόνος λόγος που η Κίνα φαίνεται ακόμη να κερδίζει και να φουσκώνει το ΑΕΠ της, είναι επειδή γιγαντώθηκε πάνω στις δικές μας πλάτες. Παρήγαγε τα πάντα, φθηνά, και είχε εμάς να τα πουλάει. Αυτό όμως, όση Δύση είχε ακόμη «λίπος». Τι θα συμβεί καθώς συρρικνώνεται η οικονομία της Ευρώπης; Ο «στρατός» της Κίνας λειτουργεί, όσο υπάρχει μια αγορά να κατακτήσει. Τι θα συμβεί όταν μετατραπούμε και εμείς σε «στρατιωτάκια»; Κανείς δε ξέρει. Σίγουρα όχι οι «ηγέτες» μας που πειραματίζονται πάνω μας με συστήματα που δε μπορούν να εφαρμοσθούν στα δικά μας δεδομένα.
Επομένως το «Χ» θα έρθει, αλλά μην περιμένετε να είναι η «ουτοπία» της παραγωγού Κίνας. Στην καταναλώτρια Ευρώπη των επιδοματούχων, θα είναι μια καθαρή δυστοπία, καταδικασμένη να αποτύχει γρήγορα, και βίαια, σε βάθος εικοσαετίας. Κατά την άποψή μου, θα υπάρξουν εξεγέρσεις, και ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Θα αναθεωρήσουμε πολλά που είχαμε δεδομένα, και θα επανακτιμήσουμε αξίες, όπως την αξία της πραγματικής δουλειάς ή την αξία των πραγματικών διαπροσωπικών σχέσεων, και όχι το φλερτ μέσω ενός app. Ουδέν κακό αμιγές καλού, ή αλλιώς γιν γιανγκ, όπως λένε οι κατά τα άλλα συμπαθείς Κινέζοι.
World ID: Ταυτοποίηση μέσω σάρωσης ίριδας ματιού, «για την ασφάλειά μας»
Μιλήσαμε λοιπόν για το πώς αυτή τη στιγμή χτίζονται οι υποδομές της ψηφιακής διακυβέρνησης που προορίζονται για όλους τους πολίτες της Δύσης. Το «Χ» του Elon Musk (και το κάθε Χ) θα είναι το μέσο με το οποίο θα αλληλεπιδρούμε με το σύστημα.
Πάμε στο «διαβατήριο» τώρα. Το λεγόμενο WorldCoin, ένα πολύπλευρο blockchain project που αναπτύχθηκε από τη γνωστή πλέον σε όλους μας OpenAI (τη δημιουργό του ChatGTP που γράφει… διπλωματικές και στιχάκια), θα λειτουργεί ως το ψηφιακό μας πορτοφόλι που θα κουβαλά τη μοναδική μας βιομετρική ταυτότητα, η οποία επαληθεύεται μέσω σάρωσης της ίριδας του ματιού μας. Κι εδώ κρύβεται όλο το ζουμί της υπόθεσης. Το ίδιο το WorldCoin θα μπορούσε να είναι από μόνο του αδιάφορο – ένα ακόμη κρυπτονόμισμα με φιλοδοξίες να κατακτήσει τις διασυνοριακές συναλλαγές, προσφέροντας ταχύτητα, ασφάλεια, μπλα μπλα. Πολλά μπορούν να το κάνουν αυτό.
Όμως, η τεχνολογία πίσω από το World ID, και κυρίως – το πώς αυτή μας πλασάρεται – μας προϊδεάζει πως το νέο αυτό sci-fi πιστοποιητικό, βγαλμένο από το «Minority Report» του Τομ Κρουζ (προφητική ταινία), έχει έρθει για να μείνει. Αν δεν είναι το WorldCoin, θα είναι κάποιο άλλο. Ωστόσο υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις πως θα είναι αυτό, το «εκλεκτό» Ιερό Δισκοπότηρο της νέας αυτής τάξης πραγμάτων που διαμορφώνεται.
Πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί να είναι το «Χ» (πρώην Twitter) του Elon Musk, και όχι κάποιο άλλο app που θα κάνει κουμάντο στις ζωές μας; Διότι όπως πάντα, follow the money. Ο Elon Musk είναι ένας όχι τυχαίος τύπος, που κατάφερει να εξασφαλίζει επί 17 συνεχή «τζούφια» έτη, χρηματοδότηση για την Tesla. Ενώ αυτή κατέγραφε μόνο ζημία, οι ισχυροί της Wall Street και το αμερικανικό κράτος δε σταματούσαν να την χρυσώνουν, μέχρι να έρθει το 2020, η πανδημία και η αλλαγή της κανονικότητας, και να αρχίσουν τα ηλεκτρικά να παίρνουν μπρος. Όλοι αυτοί λοιπόν, κάτι ήξεραν, και ο Musk δεν ήταν κάποιος τυχαίος, αλλά ο «εκλεκτός» απ’ ότι φαίνεται, «the man for the job».
Αντίστοιχα το WorldCoin φέρει πάνω του την ίδια «σφραγίδα», πως δουλεύει για τα ίδια αφεντικά, και αυτά δουλεύουν για εκείνο.
Από πού να αρχίσω; Από το ότι ανακοινώθηκε σχεδόν ίδια μέρα με το «Χ», κατακαλόκαιρο, δηλαδή στο μινίμουμ δημοσιότητας, ακριβώς εκεί που την θέλουν (τέτοια γεγονότα θέλουν να περνούν όσο πιο χαμηλά γίνεται στα ραντάρ).
Από το ότι το ομώνυμο κρυπτονόμισμα (WLD) εισήχθη στη Binance την ίδια (!) ακριβώς ημέρα που ανακοινώθηκε, γεγονός πρωτάκουστο;! Άλλα σπουδαία projects κάνουν αμάν για να πάρουν σειρά στο κορυφαίο ανταλλακτήριο, και τούτοι εδώ φαίνεται του κράταγαν ζεστή τη θέση… Αυτό από μόνο του λέει πολλά.
#Binance will list @worldcoin $WLD.
? https://t.co/WmsuRY8YJc pic.twitter.com/7Bja3w7kxF
— Binance (@binance) July 24, 2023
Αλλά κυριότερον, αναπτύχθηκε από την OpenAI που έχει ήδη καθιερωθεί ως πρώτη δύναμη στον αναπτυσσόμενο χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης που θα καθορίσει τις ζωές μας στο εξής. Όπως η Tesla είναι στα ηλεκτροκίνητα, το ChatGPT είναι στον αλγόριθμο. Και μέρα με τη μέρα ο αλγόριθμος αυτός ταϊζεται με τα πολύτιμα data μας, αποκτώντας ακόμη μεγαλύτερο προβάδισμα. Όταν λοιπόν αυτή η εταιρία έρχεται και λανσάρει την τεχνολογία της απόλυτης ψηφιακής ταυτότητας, να είστε σίγουροι πως όλοι θα πάρουν. Εταιρίες, κυβερνήσεις.
Ήδη στο ντεμπούτο της, «εγγράφηκαν» πάνω από 2 εκατομύρια μοναδικές ταυτότητες. Δύο εκατομμύρια ίριδες σκαναρίστηκαν οικειοθελώς, σφραγίζοντας για πάντα το ψηφιακό τους πιστοποιητικό, που ναι μεν σου υπόσχονται πως δεν «παραχαράσσεται» ή κλέβεται, αλλά τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια. Και να «πλαστογραφηθεί» μπορεί, και να κλαπεί. Αρκεί ένα χακάρισμα στις βάσεις δεδομένων ή μια διαρροή από ανθρώπινο λάθος (όπως έχει συμβεί άπειρες φορές), και η ψηφιακή σου ταυτότητα θα ταξιδεύει για πάντα στο Διαδίκτυο, προς χρήση οποιουδήποτε επιτήδειου.
Όσο για το πώς μπορούν να «αντιγράψουν» τη μοναδική ίριδα του ματιού, ε… καλύτερα δε θέλετε να ξέρετε. Ρίχτε μια ματιά στο Minority Report και θα σας λυθεί η απορία.
Ωστόσο οι ατσίδες της OpenAI το πουλάνε ωραία. Η ογκώδης φουτουριστική γυαλιστερή σφαίρα που σκανάρει την ίριδα φαίνεται ομολογουμένως εντυπωσιακή και μυστηριώδης. Σχεδόν σε βάζει στον πειρασμό να κοιτάξεις μέσα της, μια συμβολική ψηφιακή «χειραψία» με την Τεχνητή Νοημοσύνη, ό,τι πιο κοντινό σε SkyNet («Ο Εξολοθρευτής») έχουμε δει. Όμως αν κοιτάξεις την άβυσσο, σε κοιτά και αυτή πίσω…
Επομένως να είστε σίγουροι πως αν όχι η ίδια η World ID, η τεχνολογία της πολύ σύντομα θα ενσωματωθεί στο σύστημα, δίνοντας ένα ακόμη εργαλείο στις κυβερνήσεις των «Predator» να έχουν στο χέρι τον κάθε ένα πολίτη της Δύσης, όπως ακριβώς στην Κίνα (και ήδη πολλές χώρες έχουν υπογράψει συμβόλαια). Διότι όταν ολοκληρωθεί το παζλ του παγκόσμιου «διαβατηρίου-application», αλίμονο και αν δεν πλήρωσες μια κλήση ή έφερες αντίρρηση στους ειδικούς. Ξέρουμε ποιος είσαι, που πηγαίνεις, πόσα κουβαλάς και που πρόκειται να τα ξοδέψεις.
Τελικός στόχος: Ένα παγκόσμιο βασικό επίδομα (Universal Basic Income)
Όμως η «τεχνο-τρομοκρατία» είναι το μικρότερο κακό στην όλη ιστορία. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι αυτός που περιγράψαμε στην αρχή του άρθρου, και αφορά την πρόοδο της ανθρωπότητας. Αν μπει κανείς στο site του World ID, θα διαβάσει μεταξύ άλλων πως στόχος είναι «μια ρεαλιστική λύση προκειμένου να ξεχωρίζεται ο άνθρωπος από το ρομπότ» (διότι προφανώς προβλέπεται η ΑΙ να φτάνει σε σημείο μη διάκρισης από τον άνθρωπο). Ήδη κυκλοφορούν βίντεο που δείχνουν πολιτικούς και διάσημους να λένε και να κάνουν πράγματα, που δεν έκαναν ποτέ. Όλα φτιαχτά σαν αληθινά, μέσω ΑΙ.
Φυσικά στο site αναφέρουν και το γνωστο ευαγγέλιο «για την ασφάλεια των δεδομένων μας» (κάτι μου θυμίζει αυτό), ενώ τονίζουν πως η ψηφιακή ταυτοποίησή μας θα βελτιστοποιήσει τη «δημοκρατική εκλογική διαδικασία». Να φανταστώ όπως γίνεται στην Κίνα, όπου ψηφίζουν μέσω WeChat, και δε γίνεται ποτέ… λάθος, διότι όλοι φροντίζουν να ψηφίσουν το… σωστό. Διότι είπαμε τι γίνεται αν κάνεις «λάθος» και αφαιρεθούν πόντοι… Μόνο εγώ βλέπω πόσο επικίνδυνο είναι ένα τέτοιο σύστημα…;
Είναι που είναι ελαττωματική δηλαδή η δημοκρατία μας, θα απογίνει τώρα. Είναι το αντίστοιχο «δεν έχεις τίποταν αν φοβάσαι, αν δεν έχεις τίποτα να κρύψεις».
Όμως τα προσπερνώ ΟΛΑ αυτά, τα δέχομαι (δε μπορώ να κάνω κι αλλιώς) και στέκομαι σε μία μόνο φράση-κλειδί που συνοψίζει τον βασικό λόγο για τον οποίο γίνονται όλα αυτά. Την έλευση του Καθολικού Επιδόματος (UBI). Όλα μπορώ να τα καταπιώ, αλλά όχι αυτό. Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά η OpenAI: «(…)eventually show a potential path to AI-funded UBI».
Δηλαδή στο φινάλε το ψηφιακό διαβατήριο (ταυτότητα-πορτοφόλι) θα μας οδηγήσει μέσω ΑΙ σε ένα Παγκόσμιο Εισόδημα.
Κι αυτή είναι η αλήθεια. Διότι όσο η αυτοματοποίηση θα εξαφανίζει θέσεις απασχόλησης (και για κάθε 10 που εξαφανίζει, θα δημιουργεί μόλις 1, αυτή του προγραμματιστή – και δε μπορούμε να γίνουμε όλοι προγραμαμτιστές), τόσο θα μεγαλώνει η «τρύπα» των ανειδίκευτων ή ανήμπορων πλέον να απορροφηθούν από την αγορά. Και για όλους αυτούς θα πρέπει να υπάρξει «αποζημίωση», ήτοι ένα Βασικό Επίδομα (σαν αυτά που ήδη παίρνουμε, και τα οποία φυσικά μας προετοιμάζουν για αυτήν την κανονικότητα). Και για όσους χάιρονται που θα πληρώνονται «να κάθονται», τους έχω άσχημα νέα.
Αφενός διότι το επίδομα αυτό μετά βίας θα καλύπτει βασικές ανάγκες. Αφετέρου, και κυριότερον, διότι το UBI αποτελεί την επιτομή της σοσιαλιστικής (αποτυχημένης) δυστοπίας. Αν η οικονομία έχει ένα Διάβολο, αυτός είναι το Επίδομα.
Δε μπορεί να υπάρξει κοινωνία με UBI, όχι μόνο διότι είναι μαθηματικά αδύνατον, καθώς αποτελεί δημόσιο χρήμα, άρα πάλι δικά μας λεφτά, λεφτά που τυπώνονται από πληθωριστικό αέρα, και όχι πραγματική αξία παραγωγής.
Δε μπορεί να υπάρξει κοινωνία με UBI, κυρίως διότι η ψευδής «ασφάλεια» ενός Βασικού Επιδόματος σκοτώνει τη βασική κινητήριος δύναμη της ανθρωπότητας: το φόβου του θανάτου. Το φόβου να μη μπορείς να παρέχεις για εσένα και την οικογένειά σου. Το «μαξιλάρι» ενός επιδόματος σκοτώνει το πολυμήχανο ένστικτο επιβίωσης, και άρα τα γρανάζια που μας ωθούν σε μεγαλεία.
Ένα Καθολικό Επίδομα θα μπορούσε μόνο να λειτουργήσει φαινομενικά, το πρώτο διάστημα, καθότι θα «πατούσε» στις πλάτες του καπιταλισμού. Μόλις η κοινωνία θα κατανάλωνε το «λίπος» της, και δεν εννοώ μόνο τις περιουσίες της, αλλά το ανθρώπινο κεφάλαιο, τις ιδέες μας (που γεννιούνται καλύτερα μόνο μέσα από τη δίψα και την πάλη για ζωή), τότε το σύστημα θα κατέρρεε. Είναι μία κόλαση που πολύ φοβάμαι πως θα ζήσουμε.
Διότι, όπως έχουμε αναλύσει στο παρελθόν, δε μπορεί να υπάρξει UBI χωρίς ΑΙ, και δε μπορεί να υπάρξει AI δίχως UBI. Ένα παγκόσμιο βασικό επίδομα είναι μοιραία συνέπεια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Και εφόσον η ΑΙ είναι ήδη εδώ, να είστε σίγουροι πως θα έρθει και το UBI (είναι ήδη εδώ, προς το παρόν με τη μορφή υπο-επιδομάτων, fuel pass κλπ). Είναι κάτι που έχουν παραδεχθεί όλοι οι πρωτεργάτες της 4ης βιομ. επανάστασης, όπως ο Elon Musk. Το UBI είναι αναπόφευκτο. Το «Χ» και η «World ID» είναι το πρώτο βήμα.
“Worldcoin is an attempt at global scale alignment…”
— jack (@jack) July 24, 2023
Το ότι μπορεί μια τεχνολογία να εφαρμοσθεί, δε σημαίνει κι ότι πρέπει. Η βιομετρική ταυτοποίηση είναι ένα ακόμη βήμα προς την απόλυτη ψηφιακή τεχνοκρατια. Πως μπορεί να μοιάζει η κοινωνία μας σε λίγα χρόνια;
Αλήθεια, πόσοι άνθρωποι πλέον κοντοστέκονται και συλλογίζονται το κατά πόσον μια νέα τεχνολογία θα είναι πράγματι καλή για την κοινωνία; Ζούμε πλέον σε τόσο γρήγορους ρυθμούς, που πολύ απλά δε μας δίνεται ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής στο καθετί νέο, για μια πιο ομαλή και φυσιολογική μετάβαση.
Τη μια στιγμή τα κινητά ήταν είδος πολυτελείας, την επόμενη δώσαμε smartphones και tablets στα 5χρονα παιδιά μας, διότι έτσι «κάθονται ήσυχα» και «αφού όλοι το κάνουν», χωρίς να σταθούμε μια στιγμή να αναλογιστούμε τις πιθανές συνέπειες στη ψυχοσύνθεσή τους ατομικά, και κατ’ επέκταση συλλογικά σε μια κοινωνία που ήδη είναι ξεκάθαρο ότι πάσχει. Και δε γνωρίζει γιατί πάσχει.
Και την άλλη στιγμή έρχεται ο παιδοψυχολόγος και λέει «δεν είναι τίποτα, το παιδί πάσχει από ΔΕΠΥ» και αντί να θορυβείται ο γονιός που άφησε το παιδί του να κυλήσει κυριολεκτικά στα ναρκωτικά από βρεφική ηλικία (διότι οι οθόνες είναι εξίσου εθιστικές με τα χάπια), αντί αυτού ανακουφίζεται (!) που «δε φταίει αυτός» κι είναι μια «φυσιολογική ιατρική πάθηση» και έτσι δεν πειράζει που το παιδί θα δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, να διαβάσει και να σπουδάσει.
Στην πραγματικότητα, κατά την άποψη του γράφοντα, η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των γονιών είναι ανεύθυνα, ευθυνόφοβα ανθρωπάκια που η μόνη τους έννοια είναι να νιώσουν «ότι δε φταίνε αυτοί». Όμως φταίμε, όλοι μαζί, γι’ αυτό που συμβαίνει. Και οι επόμενες γενιές μεγαλώνουν ήδη σε ένα αμιγώς ψηφιακό περιβάλλον που γεννά ένα κάρο ψυχολογικά. Και οκ, το μέλλον αυτό είναι αναπόφευκτο, διότι η τεχνολογία δε σταματιέται.
Όμως θα μπορούσαμε έστω να κοντοσταθούμε για μια στιγμή, να προβληματιστούμε έστω για το γαμώτο, και ίσως να τράβηξουμε μια γραμμή σε ορισμένα πράγματα. Διότι αν δεν το κάνουμε εμείς, δε θα το κάνει κανένας. Οι επιστήμονες και οι επιχειρηματίες που τους χρηματοδοτούν (και κουμαντάρουν αυτόν τον κόσμο) είναι τόσο απασχολημένοι με το επόμενο gadget που μπορούν να παράγουν, ώστε δε σταματάνε πλέον να σκεφτούν αν θα έπρεπε να το κάνουν.
Η ταυτοποίησή μας μέσω σκαναρίσματος του ματιού μας δε διαφαίνεται απλώς ως ένα σενάριο, αλλά ως μονόδρομος στο πολύ άμεσο μέλλον. Οι ενδείξεις είναι παντού, οι υποδομές υπάρχουν ήδη. Εφόσον λοιπόν μπορούν να το κάνουν, θα το κάνουν, διότι αντικειμενικά θα είναι ο αποδοτικότερος τρόπος λειτουργίας μιας κοινωνίας (και η φύση πάντα εξελίσσεται υπέρ του αποδοτικότερου). Όμως θα είναι ο καλύτερος; Οι μηχανές και αλγόριθμοι λειτουργούν με γνώμονα τη βελτιστοποίηση (optimization). Όμως στην πραγματική ζωή, το τέλειο είναι εχθρός του καλού, και μια πολύ λεπτή γραμμή ξεχωρίζει την ουτοπία από τη δυστοπία (βλέπε κομμουνισμός).
Επομένως το World ID θα έρθει, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, να είστε σίγουροι, είναι ήδη εδώ, έχει περάσει το δοκιμαστικό στάδιο και ήδη ξεκινά να μεταμορφώνει τον κόσμο. Δεν έχει σημασία αν θα είναι η OpenAI ο επίσημος πάροχος της τεχνολογίας ή ο Elon Musk ή κάποιος άλλος. Εμάς ως καταναλωτές δε μας αφορά τόσο αυτό. Σημασία έχει πως θα συμβεί.
Και μπορεί στην αρχή να φαίνεται εντυπωσιακό, φουτουριστικό και σίγουρα «βολικό» και αποδοτικό, όμως πιθανόν αυτό να ισχύει για όσο θα λειτουργεί στις βάσεις της κοινωνίας που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Είναι όπως, ξανά, ο κομμουνισμός, του οποίου οι οικονομικές πρακτικές φαίνονται να λειτουργούν στην αρχή, αλλά αυτό είναι διότι «τρέχουν» με την κεκτημένη ταχύτητα των προηγούμενων «κακών» και «ατελών» συστημάτων, όπως ο καπιταλισμός.
Μόλις η «τέλεια ουτοπία» έχει αλλάξει τις βάσεις του πως παράγονται και διαμοιράζονται τα αγαθά και οι ιδέες, τότε αρχίζουν να φαίνονται τα αποτελέσματα στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Τότε αρχίζουν οι άνθρωποι να δημιουργούν και να παράγουν λιγότερο, αφού το βασικό ένστικτο της «απληστίας», της ανάγκης μας να αποκτούμε διαρκώς περισσότερα, για εμάς και την οικογένειά μας, έχει πλέον κατευναστεί και ευνουχηθεί από μια ισοπεδωμένη κοινωνία όπου το κράτος αποφασίζει και δήθεν μεριμνά για εμάς, δημιουργώντας μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας ενός οικονομικού «μαξιλαριού» (επίδομα) το οποίο όμως σκοτώνει τη φαντασία μας, τη δημιουργικότητα που έχει ένας εγκέφαλος όταν ζορίζεται και ζει στην κόψη του ξυραφιού. Και τότε ξεκινά η αλυσιδωτή αντίδραση που οδηγεί στην κατάπτωση αξιών.
Τελικώς το ίδιο αυτό ένστικτο επιβίωσης, του φόβου λίγο πριν το θάνατο, ενεργοποιεί τους μέχρι πρότινος ευνουχισμένους, εξαρτημένους από το κράτος πολίτες, και τους οδηγεί σε ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων. Η κοινωνία τελικά απορρίπτει το «τέλειο» και επιστρέφει στις πιο πρωτόγονες, βασικές αξίες της, για να δημιουργήσει ξανά και να τραβήξει προς νέα υψηλά.
Θα συμβεί το ίδιο σε μια κοινωνία που σκανάρει ίριδες και «εξαλείφει παραβατικότητα και φοροδιαφυγή» και άλλα τέτοια ουτοπικά, κι όπου «κανείς δεν έχει τίποτα να φοβηθεί, αν δεν έχει τίποτα να κρύψει»;
Πιθανολογώ πως ναι. Αλλά πρώτα θα συμβεί όλο αυτό, θα περάσουμε δηλαδή μοιραία το πρώτο στάδιο.
Διότι σήμερα είναι ένα αθώο σκανάρισμα. Αύριο είναι οι υποδομές για μια τεχνοκρατική ψηφιακή ουτοπία, όπου οι άνθρωποι περιορίζονται σε bar code και αξιολογούνται από ψυχρούς αλγορίθμους που δεκάρα δε δίνουν για άλλες ψυχικές, ανθρώπινες αξίες, που μόνο δύο άνθρωποι στη μεταξύ τους αλληλεπίδραση ξέρουν να υπολογίζουν.
Αυτή τη στιγμή μπαίνουν οι βάσεις για μια νέα τάξη πραγμάτων. Κατά τη διάρκεια της μετάβασης, δε θα νιώσουμε πολλά, δε θα προλάβουμε να αντιληφθούμε τις συνέπειες όχι μόνο στη ψυχοσύνθεσή μας, αλλά στο μέλλον της ίδιας της ανθρωπότητας. Όταν όμως οι βάσεις θα έχουν αλλάξει ριζικά, όλα θα είναι αλλιώς. Θα είναι μια νέα «κανονικότητα», όπως διεμήνυαν επί πανδημίας όταν και για πρώτη φορά σε παγκόσμια κλίμακα εφαρμόσθηκαν νέες τακτικές πιστοποίησης.
Κι όπως είδαμε, οι κυβερνήσεις δε δίστασαν να εκμεταλλευθούν εκείνες τις τακτικές για μια άνευ προηγουμένη παρέμβαση στην ιδιωτικότητα και τις ελευθερίες μας, για τον αποδοτικότερο έλεγχο των ζωών μας. Δε δίστασαν να τις εκμεταλλευθούν, διότι στην ουσία γι’ αυτό ακριβώς αναπτύχθηκαν αυτές οι τακτικές.
Ακριβώς το ίδιο θα συμβεί φυσικά και με τις βιομετρικές ταυτοποιήσεις. Σήμερα μας «λύνουν τα χέρια» και μας απαλλάσσουν από την ανάγκη να κουβαλάμε χαρτιά, κι αυτό επεκτείνεται φυσικά σε πάσης φύσεως χαρτιά (μιλώ φυσικά για το εικονικό χρήμα, και τα CBDC). Μεθαύριο όμως γίνονται η ψηφιακή φυλακή μας. Μια ανθυγιεινή, παρεμβατική κατάσταση παρακολούθησης 24/7, όπου καθετί που ψωνίζουμε ή σκεφτόμαστε να κάνουμε, περνάει από κρατικό φίλτρο. Κι αν κάτι δεν τους αρέσει, στην καλύτερη απλώς το «καταγράφουν» (συμπληρώνοντας το ψηφιακό προφίλ μας), στη χειρότερη μας τιμωρούν αφαιρώντας επιτόπου τη δυνατότητα να πράξουμε αυτό ή και κάτι άλλο.
Και τι πειράζει;
Πολλοί θα πουν «καλά θα κάνουν», έτσι να παταχθεί κι η φοροδιαφυγή και το έγκλημα. Κάτι τέτοιο από μόνο του ακούγεται αστείο, αφού είναι μαθηματικά παράδοξο να μην υπάρχει έγκλημα ή φοροδιαφυγή, αφού η παρανομία όμως απλώς είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, αλλά λειτουργεί σε πλήρη συμβίωση με την ευνομία. Είναι το Χάος και η τάξη, η ενέργεια της αντιύλης που εξισορροπεί την ύλη. Η παραοικονομία είναι αδερφάκι της οικονομίας.
Όταν τα πάντα θα ελέγχονται ψηφιακά και θα επιβάλλονται αυτόματα σε πραγματικό χρόνο, αυτοί που θα χάσουν θα είναι αυτοί που δε θα έχουν τα μέσα να αποφύγουν ή έστω να καθυστερήσουν την ποινή. Κάποιοι θα έχουν τα μέσα, πάντα θα τα έχουν, να είστε σίγουροι. Το μόνο που θα αλλάξει θα είναι η αναλογία του μίγματος, τίποτα άλλο, η συνολική ενέργεια θα είναι ίδια.
Από εκεί δηλαδή που σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας με κάποιο τρόπο -δεν έχει σημασία πόσο μικρό και αθώο- «χαζοπαρανομεί», δηλαδή να γλιτώσει κάποια απόδειξη (είτε ως επιχειρηματίας είτε ως καταναλωτής), να διπλοπαρκάρει για λίγα λεπτά κλπ, και οι ισχυροί και μαφιόζοι (μεγαλοεπιχειρηματίες, πολιτικοί κλπ) παρανομούν ακόμη περισσότερο… θα «τεντωθούν» τα άκρα. Αυτό σημαίνει πως το 99% της κοινωνίας, όλοι εμείς η πλέμπα, θα είναι αδύνατον να «ξεκλέψουμε» το παραμικρό σε μια έτσι κι αλλιώς δυσανάλογα άδικη και μη βιώσιμη καθημερινότητα. Ενώ από την άλλη το 1%, οι ισχυροί, θα γίνουν απείρως ισχυρότεροι.
Σε μια κοινωνία που δουλεύει με χαρτί, αναλογικά μέσα και διαπροσωπική αλληλεπίδραση, είναι εφικτό για την εξουσία να γίνει πιο ελαστική κατά περιπτώσεις, να υπάρξει μια ανθρώπινη κατανόηση.
Σε μια πλήρως αυτοματοποιημένη κοινωνία (και είμαστε πάρα πολύ κοντά σε αυτό, όσο κι αν δε φαίνεται – λίγα κομμάτια έμειναν από το ψηφιακό παζλ της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, και η βιομετρική ταυτότητα είναι ένα από αυτά, CBDC και Τεχνητή Νοημοσύνη είναι τα υπόλοιπα) θα είναι πρακτικά αδύνατον να «ξεγελάσεις» το σύστημα ή να διαπραγματευθείς μαζί του, διότι πολύ απλά όλα θα εφαρμόζονται αυτοματοποιημένα, από ένα ψυχρό αλγόριθμο που δε θα λογαριάζει αν οδηγούσες με κομμένη αρτηρία και παράτησες το αμάξι σε θέση αναπήρων έξω από το νοσοκομείο. Θα το φας το πρόστιμο και δε θα υπάρχει άνθρωπος να μιλήσεις, να το κατανοήσει, να το αναιρέσει.
Γι’ αυτό και οι θιασώτες της ψηφιακής τεχνοκρατίας, ας προσέχουν τι εύχονται. Διότι ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω. Ειδικά στην Ελλάδα μας, έτσι; Μεταξύ μας είμαστε, μην κοροϊδευόμαστε… Στατιστικά δεν υπάρχει ούτε ένας πολίτης εκεί έξω που να μην έχει διαπράξει στη ζωή του την παραμικρή, την πιο αθώα παρανομία.
Και μπορεί αυτές οι αμέτρητες καθημερινές μικροπαρανομίες (που στην τελική ωχριούν μπροστά στα αίσχη των πολιτικών και ελάχιστα συμβάλλουν στο συνολικό ισοζύγιο) να φαίνονται ασήμαντες, όμως στην πραγματικότητα αποτελούν δομικά στοιχεία μιας κοινωνίας. Σαν μικρά κυματάκια που φτάνοντας στην ακτή μεγαλώνουν, επηρεάζουν δραστικά τις κοινωνικές σχέσεις, τις ιδέες μας, τη φαντασία μας, ακόμη και το πώς ερωτευόμαστε. Αν σταδιακά αφαιρεθούν από την εξίσωση, κανείς δε ξέρει πως θα εξελιχθεί η κοινωνία.
Η ανυπακοή δεν είναι πάντα κάτι κακό. Είναι αυτή που γεννά ήρωες και καταστάσεις που αψήφισαν εντολές και κόστος, για το ευρύτερο καλό. Αυτό που μια ψυχρή μηχανή βλέπει ως καταδικαστέα παράβαση εντολών πχ. εκκένωσης ή απαγόρευσης κυκλοφορίας, ένας άνθρωπος το βλέπει ως ηρωϊκή πράξη αυτοθυσίας, όπως πχ. ένας άνθρωπος που περνάει μέσα από φλόγες για να σώσει δυο παιδάκια.
Κι ενώ πάντα θα υπάρχουν τέτοιοι ήρωες, ακόμη και σε μια ψηφιακή «δικτατορία», η αλήθεια είναι πως οι σφιχτοί περιορισμοί και η αυτοματοποιημένη και τυφλή επιβολή «ταξης» θα δυσκολέψουν τα πράγματα, θα αποθαρρύνουν πιθανούς ήρωες, θα σκοτώσουν την ιδέα στη γέννα της, πριν αφεθεί να αναπτυχθεί. Κι αυτή είναι όλη η ουσία.
Σε μια ψηφιακή τεχνοκρατία, κερδισμένος δε θα είναι ο βασικός κορμός της κοινωνίας ο οποίος θα καταπιέζεται διαρκώς, αλλά οι ελάχιστοι επίλεκτοι ελίτ που θα έχουν τα μέσα και το δίκτυο να δρουν εκτός νόμου, πολύ περισσότερο από ό,τι το πράττουν σήμερα. Όσο «σφίγγει» η τεχνολογία, τόσο περιορίζονται οι επιλογές, πόσο μάλλον οι φθηνές.
Με άλλα λόγια, τα άκρα θα τεντώνονται, οι πολλοί θα ζουν τον ίδιο, ελεγχόμενο τρόπο ζωής (πως θα ξοδεύουν, μετακινούνται, τι θα τρώνε, πως θα αλληλεπιδρούν), και τους λίγους δε θα τους αγγίζει κανείς, ενώ θα δρουν ακόμη πιο ελεύθερα κάτω από το απρόσωπο ψηφιακό πέπλο.
Δε μπορεί να υπάρξει ισονομία σε έναν κόσμο που είναι φύσει άνισος. Όση περισσότερη “ισότητα” τρώμε στη μάπα τελευταία, τόσο πιο “ίσοι” θα είναι κάποιοι παραπάνω από τους άλλους… Τυφλή, αυτοματοποιημένη ισονομία στον κόσμο μας σημαίνει ισοπέδωση.
Όποιος δε βλέπει το κακό της υπόθεσης, πως τα αρνητικά υπερτερούν των θετικών, τότε είναι καταδικασμένος να τα βιώσει. Όλοι μας θα τα βιώσουμε. Και αν τελικά ο οργανισμός μας απορρίψει τη μεταμόσχευση, θα τα ανατρέψουμε. Γι’ αυτό και όσα γράφονται δεν έχουν ουσιαστική ισχύ, δεν προτρέπουν προς κάποια δράση-αντίδραση, διότι η τεχνολογία και το πώς εφαρμόζεται, έχει ήδη πάρει το δρόμο της ανεξαρτήτως τι κάνουμε εμείς. Το κείμενο γράφτηκε καθαρά και μόνο προς υγιή παραγωγικό προβληματισμό.
Διαβάστε ακόμη:
Great Reset, μηδενικά επιτόκια και η αυγή μιας νέας οικονομίας
