Για πρώτη φορά στη χώρα μας εισάγεται θεσμικό πλαίσιο, για την παραγωγή βιομεθανίου με εκκίνηση τη διαβούλευση με τους φορείς αφού στην ΕΕ αμφισβητείται η χρησιμότητά του από περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Να σημειωθεί ότι στην ΕΕ μέχρι το 2030 προγραμματίζονται 18 δισ. επενδύσεις σε βιοαέριο και βιομεθάνιο, ενώ στα 150 εκατομμύρια ευρώ υπολογίζεται το «μερίδιο» της Ελλάδας.

Ο προγραμματισμός για βιομεθάνιο στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ)

Η διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς (παραγωγούς βιοαερίου, διαχειριστές δικτύων μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου, προμηθευτές φυσικού αερίου, συναρμόδια υπουργεία και δημόσιοι οργανισμοί, ΡΑΑΕΥ) ξεκίνησε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με αναλυτική μελέτη και σκοπό τη διαμόρφωση των πολιτικών για την προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου.

Στη μελέτη περιγράφονται οι τεχνολογίες παραγωγής βιοαερίου και το διαθέσιμο δυναμικό στην Ελλάδα, ενώ προτείνονται σχήματα θεσμικών μέτρων και οικονομικών ενισχύσεων για αυτό τον σκοπό. Τα σχόλια των φορέων θα υποβληθούν μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου.

Όπως αναφέρεται και στο σχέδιο ΕΣΕΚ που υποβλήθηκε για σχόλια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο σκοπός των μέτρων που θα θεσπισθούν είναι:

• Η αναβάθμιση υφιστάμενων μονάδων βιοαερίου σε μονάδες βιομεθανίου, τουλάχιστον όσων γειτνιάζουν σε δίκτυα διανομής ή μεταφοράς ΦΑ. Η παραγωγή βιομεθανίου είναι ενεργειακά αποδοτικότερη από την καύση του βιοαερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και επομένως προτιμητέα στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης.
• Η ίδρυση νέων μονάδων βιομεθανίου, ιδίως σε αγροτικές/κτηνοτροφικές περιοχές
• Η διανομή του παραγόμενου βιομεθανίου σε δίκτυα διανομής φυσικού αερίου (ή αγωγούς μεταφοράς αερίου στις περιπτώσεις που αυτό είναι οικονομικότερο), με σκοπό το «πρασίνισμα» του φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία πλαισίου για τη συνδεσιμότητα των μονάδων βιομεθανίου με τα δίκτυα διανομής ή μεταφοράς.
• Η δυνατότητα μετατροπής του παραγόμενου βιομεθανίου σε συμπιεσμένο ή υγροποιημένο βιομεθάνιο για χρήση στις μεταφορές.
• Η δημιουργία πλαισίου κρατικών ενισχύσεων προκειμένου να υλοποιηθεί η ανωτέρω παραγωγή βιομεθανίου από τον ιδιωτικό τομέα, δεδομένου ότι το κόστος του παραγόμενου βιομεθανίου είναι μεγαλύτερο από τις επικρατούσες σήμερα και προβλεπόμενες για το μέλλον τιμές φυσικού αερίου. Το πλαίσιο θα βασίζεται σε ανταγωνιστικές διαδικασίες και θα περιλαμβάνει επενδυτική ενίσχυση ή/και λειτουργική ενίσχυση για ορισμένο χρονικό διάστημα, με το σύστημα των οικονομικών διαφορών έναντι της τιμής του φυσικού αερίου.
• Η έκδοση πιστοποιητικών ανανεώσιμου αερίου για τη συγκρότηση σχετικής αγοράς. Ως φορέας πιστοποίησης έχει ήδη ορισθεί ο ΔΑΠΕΕΠ με το άρθρο 127 του ν. 4951/2022 που τροποποίησε το άρθρο 16 του νόμου 3468/2006.
• Η χρήση του δεσμευόμενου CO2 κατά την παραγωγή βιομεθανίου, για παραγωγή συνθετικών καυσίμων.
  Αρμόδια για το σχέδιο είναι η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, από την οποία ζητήθηκαν τα σχόλια των φορέων στη μελέτη που έχει εκπονήσει ομάδα του ΕΜΠ, υπό τον Καθηγητή Σωτήριο Καρέλλα.

Γιατί αντιδρούν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις

«Ο στόχος της ΕΕ να παράγει 35 bcm βιομεθανίου ετησίως έως το 2030, δεν είναι ούτε ρεαλιστικός ούτε βιώσιμος», σύμφωνα με τις εκτιμήσεις οικολογικών οργανώσεων της Ευρώπης.

Όπως προκύπτει από έκθεση της Feedback EU, ο παραπάνω στόχος είναι στην καλύτερη περίπτωση μη εφικτός, ενώ στη χειρότερη θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Συγκεκριμένα, οι αυξημένοι όγκοι γεωργικών πρώτων υλών που θα χρειάζονταν για την επίτευξή του, όπως απόβλητα τροφίμων και κοπριά, έχουν αρνητικά αποτελέσματα, όσο και απρόβλεπτες συνέπειες, μεταξύ αυτών την ενθάρρυνση αύξησης της κτηνοτροφικής παραγωγής και την προώθηση ανταγωνισμού μεταξύ παραγωγής τροφίμων και καυσίμων, προειδοποιούν οι ακτιβιστές.

Παράλληλα, εγείρονται ανησυχίες και για την οικονομική βιωσιμότητα της στρατηγικής της ΕΕ.

«Δεν είναι ρεαλιστικό, επειδή το βιομεθάνιο είναι πολύ ακριβό», δήλωσε στο Euractiv από την πλευρά του, ο Thierry Bros, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sciences Po και συνεργάτης του Natural Gas World.

«Δεν είμαι κατά των υπερβολικά φιλόδοξων στόχων, αν στο τέλος πετύχουμε τουλάχιστον το 50% του στόχου. Είμαι κατά των στόχων που δεν επιτυγχάνουμε ποτέ ή μόνο κατά 10%, όπως το υδρογόνο», πρόσθεσε.

Το σχέδιο δράσης της Κομισιόν, περιγράφει βασικούς τομείς δράσης για την επίτευξη του στόχου που έθεσε η ΕΕ τον Μάιο του 2022, συμπεριλαμβανομένων ταχύτερων κανόνων αδειοδότησης και χρηματοδότησης, για την αύξηση του όγκου παραγωγής.

Επιπλέον, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε τον στόχο τον Φεβρουάριο, προτείνοντας να καταστεί δεσμευτικός για τα κράτη μέλη, κάτι συναντά αντιδράσεις από τις επιμέρους χώρες.

«Νομίζω ότι υπάρχει μικρή πιθανότητα να καταστεί δεσμευτικός ο στόχος, καθώς το Συμβούλιο δεν τον υποστηρίζει πλήρως», δήλωσε ο James Watson, γενικός γραμματέας της Eurogas.

Εντούτοις, η ΕΕ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπάρχει νομοθετική ρύθμιση που να κάνει δεσμευτικό το στόχο για όλα τα κράτη μέλη.

Σημειώνεται ότι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ακριβώς λόγω της μη υποχρεωτικότητας, δεν είχε συντάξει λεπτομερή ανάλυση κόστους – οφέλους, με την κατάθεση της πρότασής της πέρυσι.

Ταυτόχρονα, η Κομισιόν αναγνωρίζει τις περιβαλλοντικές προκλήσεις που συνεπάγεται η αύξηση των ποσοτήτων βιομεθανίου, αναφέροντας στο σχέδιο δράσης της για το 2022, ότι η παραγωγή «θα πρέπει να βασίζεται στα απόβλητα, αποφεύγοντας τη χρήση τροφίμων και ζωοτροφών που θα οδηγούσαν σε προβλήματα αλλαγής της χρήσης γης».

Οι αναλυτές της Feedback EU, από την πλευρά τους, τάσσονται υπέρ ενός «πιο συντηρητικού στόχου», ο οποίος θα καθορίζεται σύμφωνα με ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές, αρχής γενομένης από την ομάδα των επικεφαλής επιστημονικών συμβούλων της ίδιας της Επιτροπής.

Επιπλέον, προειδοποιούν για τον κίνδυνο διαρροής αερίου από τις υποδομές, λέγοντας ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυνητικά υψηλότερες εκπομπές μεθανίου ανά μονάδα αερίου, από ό,τι συμβαίνει με το φυσικό αέριο.

Ο ευρωπαϊκός σχεδιασμός το μερίδιο της Ελλάδας

Διαφορετική άποψη από τους οικολόγους έχει η Κομισιόν: Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τον τομέα του βιομεθανίου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αποτυπώνει το πρώτο «outlook» επενδύσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Βιοαερίου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αντιστοίχιση πολιτικών, σταθερό θεσμικό πλαίσιο με μακροπρόθεσμο ορίζοντα ώστε να διασφαλίζονται τα απαιτούμενα επίπεδα επενδύσεων με βάση και τους ευρωπαϊκούς στόχους που θέτει η στρατηγική του REpowerEU.

Οι υπολογισμοί που περιλαμβάνονται στην έκθεση, προέρχονται από τους επενδυτές και από εταιρείες ανάπτυξης έργων που μετέχουν στην Ένωση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρείχαν, αυτή την στιγμή υπολογίζεται ότι συνολικά 18 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί για επενδύσεις στην παραγωγή βιομεθανίου.

Υπενθυμίζεται ότι ένα χρόνο πριν, το ευρωπαϊκό σχέδιο REPowerEU έθεσε στόχο για 35 bcm σε παραγωγή βιώσιμου βιομεθανίου μέχρι το 2030.

Οι επενδύσεις που χρειάζονται για να επιτευχθεί ο στόχος υπολογίζονται σε 83 δισεκατομμύρια, αναλόγως το μέγεθος και την τοποθεσία των μονάδων που κατασκευάζονται ή επεκτείνονται και τον τύπο της πρώτης ύλης που θα αξιοποιηθεί. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έκθεσης, ότι 4.1 δισεκατομμύρια ευρώ πρόκειται να επενδυθούν το διάστημα μέχρι το 2025, ενώ επιπλέον 12.4 δις ευρώ επενδύσεις θα ακολουθήσουν το διάστημα 2026-2030. Ακόμη υπό μελέτη και προσδιορισμό είναι το χρονοδιάγραμμα για επιπλέον 1 δις ευρώ επενδύσεις.

Να σημειωθεί ότι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση παράγει 3.5 bcm βιομεθανίου. Ως προς την γεωγραφική κατανομή των σχεδιαζόμενων επενδύσεων, Γαλλία και Ιταλία συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος αυτών με 1.4 δισεκατομμύρια ευρώ και 1.1 δισεκατομμύρια ευρώ, αντίστοιχα.

Ακολουθούν η Ολλανδία (951 εκατ. ευρώ), η Ισπανία (948 εκατ. ευρώ), η Γερμανία (658 εκατ. ευρώ), η Σουηδία (635 εκατ. ευρώ) και η Πολωνία (429 εκατ. ευρώ), ενώ παρακάτω βρίσκεται η Ελλάδα με 150 εκατ. ευρώ σχεδιαζόμενες επενδύσεις στο κλάδο του βιοαερίου και βιομεθανίου.

Επιπλέον, 5.5 δισεκατομμύρια έχουν δεσμευτεί να επενδυθούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και ο ακριβής γεωγραφικός προσδιορισμός των συγκεκριμένων επενδύσεων παραμένει ανοικτός. Επιπλέον 3.3 δισεκατομμύρια ευρώ σχεδιάζεται να επενδυθούν εκτός ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ουκρανίας.

Ειδική αναφορά γίνεται στα οφέλη που θα προκύψουν από την υλοποίηση των ανωτέρω επενδύσεων και τα οποία εκτιμώνται περί της συνολικής αξίας των 7.9 δις ευρώ ετησίως. Πρόκειται για οφέλη που ακουμπούν τόσο στο σύστημα όσο και σε ολόκληρο το εύρος της κοινωνίας.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, θετικός αντίκτυπος θα υπάρχει σε θέματα όπως: ενεργειακή ασφάλεια, βιωσιμότητα του εδάφους, μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου, προμήθεια βιογενούς CO2, βελτίωση της διαχείρισης των απορριμμάτων, δημιουργία θέσεων εργασίας, αντικατάσταση των συνθετικών λιπασμάτων, βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου και επέκταση της αγροοικολογίας.

Σε μια συνολικότερη εκτίμηση της ΕΕ, τα κοινωνικά οφέλη από την παραγωγή βιοαερίου και βιομεθανίου για τα επόμενα 7 χρόνια φτάνουν σε συνδυασμένη αξία έως και τα 55 δισεκατομμύρια ευρώ.

Διαβάστε ακόμη:

• Το παραξηλώσανε με τον ΒΟΑΚ – Επί 1,5 χρόνο γίνεται νταραβέρι
• Με εντολή Μητσοτάκη ο Χρυσοχοΐδης «καθαρίζει» το σύστημα Κικίλια στα νοσοκομεία
• Μάρμαρα του Παρθενώνα: Οι συζητήσεις συνεχίζονται και είναι… εποικοδομητικές
• Ντέβα Κασέλ: Η πανέμορφη κόρη της Μπελούτσι φωτογραφίζεται και κερδίζει όλα τα βλέμματα