Μεγαλύτερη συμμετοχή από τις ενεργειακές εταιρείες στις δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και τις μεταφορές προβλέπεται για την περίοδο έως το 2030, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και τη συγκράτηση των λογαριασμών των νοικοκυριών. Οι επενδύσεις αυτές χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του υφιστάμενου Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης, το οποίο υποχρεώνει τις ενεργειακές εταιρείες να προχωρούν σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις.
Χρηματοδοτούμενες παρεμβάσεις αντί για ενημερώσεις
Αν και μέχρι πρότινος οι εταιρείες περιορίζονταν σε ενημερωτικές δράσεις, το νέο πλαίσιο τις καλεί να προχωρήσουν σε χειροπιαστά έργα, όπως:
- Θερμομονώσεις σε κτίρια
- Συστήματα ψύξης-θέρμανσης υψηλής απόδοσης
- Ενεργειακά αποδοτικά κουφώματα
- Αντικατάσταση συσκευών και φωτιστικών σωμάτων με νέας τεχνολογίας εξοπλισμό
Στόχος είναι οι δράσεις αυτές να επιδοτούνται άμεσα από τις ίδιες τις εταιρείες –προμηθευτές και διαχειριστές ρεύματος, φυσικού αερίου και πετρελαιοειδών– χωρίς την ανάγκη ένταξης σε κλασικά επιδοτούμενα προγράμματα.
Φιλόδοξοι στόχοι στο ΕΣΕΚ
Σύμφωνα με το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το Καθεστώς Επιβολής θα συμβάλει κατά 24% στον συνολικό στόχο εξοικονόμησης για την περίοδο 2021–2030. Συγκεκριμένα, από τις 11.251 χιλιάδες τόνους ισοδύναμου πετρελαίου (ktoe) που προβλέπεται να εξοικονομηθούν συνολικά, οι ενεργειακές εταιρείες καλούνται να καλύψουν τις 2.698 ktoe — ποσοστό ενισχυμένο σε σχέση με το 20% του προηγούμενου σχεδίου.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται να επικαιροποιήσει τις επιμέρους υποχρεώσεις των εταιρειών, ώστε να ευθυγραμμιστούν με το νέο πλαίσιο. Παράλληλα, σχεδιάζεται η διασύνδεση του Καθεστώτος με την αναδιοργάνωση των προγραμμάτων “Εξοικονομώ”, ώστε να απλοποιηθεί η διαδικασία, να μειωθεί η γραφειοκρατία και να επιταχυνθούν οι επενδύσεις.
Ρόλος και των εταιρειών ESCOs
Στον σχεδιασμό περιλαμβάνεται και η ενεργή συμμετοχή των ESCOs (Energy Service Companies). Πρόκειται για εταιρείες που αναλαμβάνουν την πλήρη διαχείριση ενεργειακών αναβαθμίσεων, αποζημιώνονται όμως όχι άμεσα, αλλά μέσω της εξοικονόμησης κόστους ενέργειας που επιτυγχάνει ο τελικός χρήστης.
Ο απολογισμός και τα ενδεικτικά μέτρα
Διαχειριστής του Καθεστώτος έχει οριστεί το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), το οποίο επιβλέπει και αξιολογεί τις δράσεις που υλοποιούνται κάθε χρόνο. Μέχρι στιγμής, έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των υποχρεώσεων έως και το 2023.
Στο πλαίσιο του Καθεστώτος γίνονται αποδεκτές για τον οικιακό τομέα ενδεικτικές παρεμβάσεις όπως:
- Μονώσεις (τοιχοποιίας, οροφής, δαπέδου)
- Τοποθέτηση παραθύρων υψηλής ενεργειακής απόδοσης
- Θερμομόνωση σωληνώσεων
- Εγκατάσταση θερμοστατών και ελεγκτών
- Αντλίες θερμότητας και ενεργειακά αποδοτικά κλιματιστικά
- Ηλιακοί θερμικοί συλλέκτες για ζεστό νερό χρήσης
- Αντικατάσταση παλιών ηλεκτρικών συσκευών με αποδοτικές
- Έξυπνα συστήματα φωτισμού και LED
Η στόχευση είναι σαφής: μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης, με επένδυση από τον ιδιωτικό τομέα και όφελος για τα νοικοκυριά και την οικονομία συνολικά.
