Όπως σας είχαμε γράψει προ ολίγων ημερών, δεύτερο κλάδο του καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας GREGY προς την Ιταλία σχεδιάζουν ο Δημήτρης και ο Χρήστος Κοπελούζος.
Βασικός στόχος είναι 1500 Μεγαβάτ φθηνής πράσινης ενέργειας σε Ελλάδα και άλλα τόσα στην Ιταλία.
Πρόκειται για συμπληρωματική μεν αλλά πολύ σημαντική όδευση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου (GREGY) που πλέον επεκτείνεται στη μεγάλη ιταλική αγορά.
Το πρότζεκτ προχωρεί η εταιρεία ELICA, του Ομίλου Κοπελούζου και με την επέκταση δημιουργούνται προοπτικές για την εμπορική αξιοποίηση του έργου, μέσω της «πράσινης» φωτοβολταϊκής ενέργειας από την Αίγυπτο.
Για να γίνει όμως εφικτό το σχέδιο, χρειάζεται πλήρης αναβάθμιση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες που έχει δρομολογήσει ο ΑΔΜΗΕ.
Μόνο έτσι θα μπορέσει να απορροφηθεί η πράσινη ηλεκτρική ενέργεια που θα έρχεται στην Ελλάδα από το καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου (GREGY).
Το βασικό ερώτημα είναι πλέον κατά πόσον ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να ανταποκριθεί στην έγκαιρη κατασκευή των υποδομών αυτών.
Ο Διαχειριστής έχει και αυτός σημαντικές απαιτήσεις και έχει φορτωθεί πλήθος έργων κυρίως με το μέγα πρόβλημα Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ, ενώ και η σχέση του Προέδρου του κου Μανουσάκη με την πολιτική ηγεσία περνάει από φάσεις άλλοτε θερμής και άλλοτε ψυχρής προσέγγισης.
Οι άνθρωποι της αγοράς που παρακολουθούν την πορεία του GREGY εκτιμούν ότι σύντομα θα πρέπει να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για την ομαλή πορεία του έργου, οι οποίες θα έχουν να κάνουν και με την περαιτέρω δραστηριοποίηση του ΑΔΜΗΕ.
Στα 3000 μεγαβάτ το καλώδιο
Ο νέος κλάδος της όδευσης θα συναντά το Σταθμό Μετατροπής του καλωδίου Ελλάδας – Ιταλίας ή της καινούριας διασύνδεσης των δύο χωρών.
Το καλώδιο, έχει δυναμικότητα 3000 Μεγαβάτ που θα έρχονται στην Ελλάδα και μεγάλο μέρος θα εξάγεται προς τις όμορες βαλκανικές χώρες και την Ιταλία.
Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύεται κρίσιμος ο ρόλος των αναβαθμίσεων που έχει προγραμματίσει ο ΑΔΜΗΕ, κυρίως σε ότι αφορά την διασύνδεση με την Ιταλία.
Το GREGY θα αποτελέσει μία ανεξάρτητη υποδομή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που σημαίνει ότι η οικονομική βιωσιμότητά του θα εξαρτηθεί από την πώληση της «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας που θα διακινεί.
Το κριτήριο για την όδευσή του είναι η ενέργεια να καταλήγει σε κέντρα κατανάλωσης στα οποία υπάρχει «κενό» στη ζήτηση για να ικανοποιήσει.
Η Ιταλία συγκαταλέγεται στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου με τις μεγαλύτερες ανάγκες σε εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.
Έτσι, με τη νέα όδευση, το GREGY θα μπορεί να καλύψει σημαντικό ποσοστό αυτών των αναγκών, με χαμηλό κόστος.
Το GREGY θα εισάγει ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται στην Αίγυπτο αποκλειστικά από ΑΠΕ και η οποία συνεπώς πέρα από «πράσινη», θα έχει χαμηλό κόστος.
Για τον σκοπό αυτό, προβλέπεται να αναπτυχθούν έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 9,5 GW ΑΠΕ στην Αίγυπτο.
Εκτός από την τροφοδοσία της υπόλοιπης εγχώριας αγοράς, στο τραπέζι παραμένει η προοπτική αξιοποίησης μέρους των εισαγωγών για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου.
Το νέο σχέδιο και ο «διχασμός» του αγωγού
Το νέο σχέδιο είναι να διχαστεί η όδευση, από τη θαλάσσια περιοχή Δυτικά της Κρήτης και πάνω.
Ο Ανατολικός κλάδος με δύο καλώδια των 750 Μεγαβάτ θα οδεύει κανονικά προς την Αττική, ενώ ο Δυτικός κλάδος επίσης με δύο καλώδια των 750 Μεγαβάτ θα κατευθύνεται βόρεια, στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Ηπείρου και θα συναντά το Σταθμό Μετατροπής του καλωδίου Ελλάδας – Ιταλίας ή της καινούριας διασύνδεσης των δύο χωρών.
Συνεπώς η ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο, μέσω του GREGY, θα μπορεί να εξαχθεί ευκολότερα στο ιταλικό ηλεκτρικό σύστημα και οι εξαγωγές αυτές, θα είναι σημαντικές, λόγω της αύξησης της διασυνδετικής δυναμικότητας ανάμεσα στις δύο χώρες, με το νέο καλώδιο που έχουν δρομολογήσει ο ΑΔΜΗΕ και ο ‘Ιταλικός ΑΔΜΗΕ’ η εταιρία Terna.
Αναφορικά με τα 1500 Μεγαβάτ που θα καταλήγουν στο Λεκανοπέδιο Αττικής, από τους βασικούς υποψήφιους πελάτες είναι οι εγχώριες βιομηχανίες, οι οποίες αναζητούν λύσεις ώστε να εξασφαλίσουν φτηνό ρεύμα.
Το σχέδιο έχει ενταχθεί στην 1η λίστα των έργων PMI, ενώ, σύντομα θα ξεκινήσει η διαδικασία για την εκπόνηση των οριστικών μελετών, στο πλαίσιο των οποίων θα εξεταστεί και η νέα όδευση.
Πρόκειται για τέσσερις κυρίως μελέτες, που αφορούν την τεχνική μελέτη, τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη γεωφυσική-γεωτεχνική και τη λεπτομερή αποτύπωση του βυθού (seabed mapping).
Ο συμπληρωματικός σχεδιασμός
Όπως είχαν αναφέρει ήδη από τις 23 Μαρτίου το radar.gr και η ΑΞΙΑ, τα Βαλκάνια και την Ιταλία ‘οργώνουν’ ο Δημήτρης και ο Χρήστος Κοπελούζος για να προσελκύσουν επενδυτές στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY.
Στην Ιταλία, ο κος Κοπελούζος είδε τον αντιπρόεδρο της κας Μελόνι, τον Ματέο Σαλβίνι, ενώ είχε πολύ σημαντικές συνομιλίες με την EΝΕL, που μπορεί πολύ εύκολα λόγω του μεγέθους της να συνάψει πράσινα συμβόλαια προμήθειας ενέργειας (τα λεγόμενα PPA’s) και να χρηματοδοτηθεί από τράπεζες για το έργο.
Να θυμίσουμε πως Δημήτρης και Χρήστος Κοπελούζος έχουν ήδη υπογράψει MoU, με το μεγάλο εμιρατινό όμιλο Masdar με έδρα το Αμπου Ντάμπι για την κατασκευή αιολικών και φωτοβολταικών, ενός μέρους τουλάχιστον από το γιγαντιαίο πάρκο ΑΠΕ των 9.500 Μεγαβάτ που φτιάχνεται στην Αίγυπτο.
Το αρχικό έργο, μήκους 954 χλμ και αρχικού κόστους στα 4 δισ ευρώ, είναι από γεωπολιτική αλλά και οικονομική-ενεργειακή άποψη στην κορυφή των ευρωπαϊκών επιδιώξεων.
Μέχρι στιγμής στον GREGY έχουν συμφωνήσει να συμμετέχουν ο Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Αιγύπτου (EETC), η ELICA του ομίλου Κοπελούζου και ο ΑΔΜΗΕ με ποσοστό 33,3% έκαστος.
Οι χωροθετικές και τεχνικές μελέτες
Εξελίσσονται παράλληλα και οι διαδικασίες σχεδιασμού του έργου των 9,5 GW ΑΠΕ, δηλαδή ο εντοπισμός των εκτάσεων, όπως είχε συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση του Ιανουαρίου ανάμεσα στην αιγυπτιακή πλευρά, υπό τον Πρόεδρο Αλ Σίσι και την αντιπροσωπεία του ομίλου Κοπελούζου.
Εδάφη τα οποία πρέπει συνδυαστικά να πληρούν δύο κριτήρια, να έχουν ισχυρό αιολικό και ηλιακό δυναμικό και να είναι σχετικά κοντά στο αιγυπτιακό σημείο διασύνδεσης του καλωδίου, δηλαδή στο Sidi Barrani, στα παράλια της Μεσογείου, περίπου 95 χλμ από τα σύνορα με τη Λιβύη.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την πρόοδο και σε τεχνικό επίπεδο, καθώς αυτή την στιγμή καταρτίζονται τα τεύχη των διαγωνισμών που αφορούν την επιλογή των συμβούλων και μελετητών, οι οποίοι θα αναλάβουν την εκπόνηση των οριστικών μελετών.
Είναι κυρίως τέσσερις, εκτιμώμενου κόστους 35 – 40 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ένα 50% θα επιδιωχθεί να καλυφθεί με κοινοτική επιχορήγηση. Οι διαγωνισμοί αναμένεται να ξεκινήσουν το επόμενο δίμηνο, Απρίλιο – Μάιο.
Αφορούν στις τεχνικές μελέτες, στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στη γεωφυσική-γεωτεχνική και στη δυσκολότερη όλων, τη λεπτομερή αποτύπωση του βυθού, το seabed mapping, κατά μήκος 954 χλμ στην Αν.Μεσόγειο.
Η διαδρομή έχει μεγάλα βάθη, για κάποια σημεία δεν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι σήμερα αναλυτική απεικόνιση, απαιτείται τεχνογνωσία που λίγες εταιρείες διαθέτουν παγκοσμίως και αποτελεί μια διαδικασία εξαιρετικά περίπλοκη, εκτιμώμενης διάρκειας έξι μηνών.
Η ολοκλήρωση των μελετών είναι ιδιαίτερα σημαντική για να αιτηθεί και να λάβει το έργο επιχορήγηση από το CEF (Connecting Europe Facility) της Ε.Ε, και φυσικά για να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση, το FID (Final Investment Decision).
Κρίσιμος μήνας είναι ο τρέχων και ο Μάιος αφού το GREGY έχει ήδη ενταχθεί στο προκαταρκτικό κατάλογο έργων υποδομής ηλεκτρικής ενέργειας TYNDP 2024 του ENTSO-e (Ευρωπαίου Οργανισμού Διαχειριστών), γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για να αιτηθεί ένταξη στον επόμενο κατάλογο έργων PMI της Ε.Ε.
Το ενδιαφέρον στην Αττική
Αναφορικά με τα 1500 Μεγαβάτ που θα καταλήγουν στο Λεκανοπέδιο Αττικής, βασικοί αποδέκτες θα είναι οι βιομηχανίες, οι οποίες αναζητούν λύσεις ώστε να εξασφαλίσουν φτηνό ρεύμα.
Ανοιχτό παραμένει και το θέμα της αξιοποίησης μέρους των εισαγωγών για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου. Παράλληλα, μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορεί να εξάγεται προς άλλες βαλκανικές χώρες, μέσω των διασυνδέσεων της Ελλάδας με τις όμορες βόρειες αγορές.
Η Ιταλία συγκαταλέγεται στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου με τις μεγαλύτερες ανάγκες σε εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. Με τη νέα όδευση, το GREGY θα καλύψει σημαντικό ποσοστό αυτών των αναγκών, και μάλιστα με χαμηλό κόστος.
Το GREGY θα αποτελέσει ανεξάρτητη υποδομή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που σημαίνει ότι η οικονομική βιωσιμότητά του θα εξαρτηθεί από την πώληση της «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας που θα διακινεί.
Επομένως, βασικό κριτήριο για την όδευσή του είναι η ενέργεια να καταλήγει σε κέντρα κατανάλωσης στα οποία υπάρχει υψηλή ζήτηση.
Το σχέδιο έχει ενταχθεί στην 1η λίστα των έργων PMI, κάτι που επισημοποιήθηκε πλέον, με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης του πρώτου καταλόγου έργων κοινού ενδιαφέροντος και έργων αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Πολύ σύντομα θα ξεκινήσει η διαδικασία για την εκπόνηση των οριστικών μελετών, στο πλαίσιο των οποίων θα εξεταστεί και η νέα όδευση.
Εν κατακλείδι μεταβάλλεται η αρχική όδευση που προβλεπόταν για τη διασύνδεση και η οποία προέβλεπε πως και τα 4 καλώδιά του, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 3.000 Μεγαβάτ, θα κατέληγαν στην Αττική από τις ακτές της Αιγύπτου.
Το πρότζεκτ προβλέπει πως αυτό θα συμβεί για τα δύο καλώδια του έργου, με τα δύο υπόλοιπα να ακολουθούν διαφορετική πλέον διαδρομή, διασχίζοντας τις δυτικές ακτές της Πελοποννήσου, ώστε να καταλήξουν στον Σταθμό Μετατροπής του Ελλάδα – Ιταλία.
Ο όμιλος Κοπελούζου έχει ήδη ενημερώσει τόσο την ελληνική όσο και την ιταλική κυβέρνηση. Επίσης, είναι ήδη ενήμεροι τόσο ο ΑΔΜΗΕ όσο και η Terna (που είναι «ο ΑΔΜΗΕ της Ιταλίας») η οποία διαχειρίζεται το ιταλικό σύστημα μεταφοράς.
Το πρότζεκτ GREGY θα εισάγει ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται στην Αίγυπτο αποκλειστικά από ΑΠΕ και κυρίως τεράστια ηλιακά πάνελ, οπότε θα έχει χαμηλό κόστος.
Για τον σκοπό αυτό, προβλέπεται να αναπτυχθούν έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος σχεδόν 10.000 Μεγαβάτ ΑΠΕ στην Αίγυπτο.
