Στην παρούσα φάση μια ύφεση δε μπορεί να αποδευχθεί ό,τι κι αν κάνουν οι κεντρικές τράπεζες. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, πληθωρισμός και επιτόκια δεν αφήνουν περιθώρια για τα παραδοσιακά ασφαλή καταφύγια. “Χετζάρετε” με μέταλλα και κρυπτονομίσματα.
Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης
Υπήρχε μια εποχή που το λεγόμενο 60/40 portoflio, δηλαδή το ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο που επενδύει 60% ρίσκο σε μετοχές και 40% στα ασφαλή ομόλογα, θεωρούνταν μια ασφαλής πρακτική, η οποία θα σε κάλυπτε σε οποιαδήποτε περίοδο, είτε σε ανάπτυξη είτε σε ύφεση.
Οποιαδήποτε περιόδο εκτός από μία περίοδο υψηλού πληθωρισμού, όπως αυτή που βιώνουμε… Διότι ο πληθωρισμός σκοτώνει και τα δύο asset, άμεσα και έμμεσα.
Τα ομόλογα φυσικά σε εποχή πληθωρισμού δεν αποδίδουν τίποτα καθώς η ίδια η αξία του χρήματος μειώνεται με γρηγορότερο ρυθμό από ό,τι αποδίδει το επιτόκιο του χρεόγραφου.
Και ειδικά αν οι κεντρικές τράπεζες δε δείχνουν πρόθυμες να προχωρήσουν σε γενναίες αυξήσεις επιτοκίων, όπως συμβαίνει τώρα (οι 4 αυξήσεις που υποτίθεται ανεμένουμε από τη Fed, και αν, είναι γελοίο νούμερο), τότε όποιος κρατά ομόλογα δεν είναι και πολύ χαρούμενος… Κάτι τέτοιες στιγμές χρειάζονται οι λεγόμενοι bond vigilantes.
Από την άλλη όμως ούτε οι μετοχές είναι καλό ποντάρισμα, από ένα σημείο και μετά. Διότι μπορεί ο πληθωρισμός να φουσκώνει αξίες με πρώτη και καλύτερη τη γιγαντιαία φούσκα της Wall Street, ωστόσο όταν περνάει ένα όριο (και το έχει ήδη περάσει) γίνεται επικίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία.
Προκαλούνται καταστροφικές συνέπειες όπως ενεργειακή, διατροφική ή εφοδιαστική κρίση (ή όλα μαζί, όπως τώρα), οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν ένα καταστροφικό ντόμινο που φτωχοποιεί τη μέση τάξη, τη λεγόμενη Main Street (από την οποία ζει η Wall Street), βυθίζοντας την οικονομία σε ύφεση και αναπόφευκτα τα διεθνή χρηματιστήρια.
Ακόμη κι αν οι κεντρικές τράπεζες προλάβουν να επέμβουν αποτελεσματικά, αυξάνοντας τα επιτόκια προκειμένου να κάμψουν τον πληθωρισμό, τότε πυροδοτείται ακόμη πιο απότομη ύφεση, ενώ η αύξηση των επιτοκίων είναι έτσι κι αλλιώς κακό μαντάτο για τις μετοχές.
Με άλλα λόγια, είναι μία η άλλη. Σε εποχές πληθωρισμού, δεν υπάρχει σωτηρία για τα παραδοσιακά χαρτοφυλάκια.
Το μόνο ασφαλές καταφύγιο είναι το hedge (η αντίσταθμιση κινδύνου) ενάντια στον πληθωρισμό, σε αποπληθωριστικά assets όπως πολύτιμα μέταλλα ή κρυπτονομίσματα.
Πάνω από 20% πτώση στα χρηματιστήρια βλέπει ο Roubini
Το ίδιο αναφέρει και σε πρόσφατη ανάλυσή του ο διάσημος οικονομολόγος Nouriel Roubini, γνωστός για την επιτυχημένη πρόβλεψη της προηγούμενης χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Όπως εξηγεί, τόσο τα ομόλογα όσο και οι μετοχές αναμένεται να υποστούν σφοδρό πλήγμα λόγω της έντασης των πληθωριστικών πιέσεων.
Όπως επισημαίνει, οι ανατιμήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο αναγκάζουν τους επενδυτές να αξιολογήσουν τις πιθανές επιπτώσεις σε περιουσιακά στοιχεία που ενέχουν κίνδυνο, αλλά και σε ασφαλή καταφύγια, όπως τα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου.
Συνήθως, λέει ο Roubini, το παραδοσιακό χαρτοφυλάκιο «60/40», δηλαδή ο συνδυασμός μετοχών και ομολόγων που αποτελεί βασικό στήριγμα της επενδυτικής στρατηγικής εδώ και δεκαετίες, αποτελεί μια ασφαλής πρακτική.
Το σκεπτικό είναι ότι οι τιμές των μετοχών και των ομολόγων συσχετίζονται συνήθως αρνητικά, επομένως αυτό το μείγμα εξισορροπεί τους κινδύνους και τις αποδόσεις ενός χαρτοφυλακίου.
Πώς επηρεάζονται τα ομόλογα…
Κατά τη διάρκεια μιας «risk on περιόδου», όταν οι επενδυτές είναι αισιόδοξοι, οι τιμές των μετοχών και οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται.
Παράλληλα, οι τιμές πέφτουν, με αποτέλεσμα απώλειες στην αγορά ομολόγων. Στον αντίποδα, κατά τη διάρκεια μιας «risk off περιόδου», όταν οι επενδυτές είναι απαισιόδοξοι, οι τιμές και οι αποδόσεις ακολουθούν αντίστροφη πορεία.
Ομοίως, όταν η οικονομία ανθεί, οι τιμές των μετοχών και οι αποδόσεις των ομολόγων τείνουν να αυξάνονται ενώ οι τιμές των ομολόγων πέφτουν – σε μια ύφεση, βέβαια, ισχύει το αντίστροφο.
Όμως η αρνητική συσχέτιση μεταξύ των τιμών των μετοχών και των ομολόγων προϋποθέτει χαμηλό πληθωρισμό.
Όταν ο πληθωρισμός αυξάνεται, οι «επιστροφές» των ομολόγων προς τους επενδυτές γίνονται αρνητικές, επειδή οι αυξανόμενες αποδόσεις, που οδηγούνται από τις υψηλότερες προσδοκίες για τις ανατιμήσεις, μειώνουν την τιμή αγοράς.
«Σκεφτείτε ότι οποιαδήποτε αύξηση κατά 100 μονάδες βάσης στις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων οδηγεί σε πτώση 10% στην τιμή– μια απότομη απώλεια.
Λόγω του υψηλότερου πληθωρισμού και των προσδοκιών για αυτόν, οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν και οι συνολικές επιδόσεις των μακροπρόθεσμων λήξεων έφτασαν το -5% το 2021» αναφέρει ο διακεκριμένος οικονομολόγος και συνεχίζει: «Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, τα ομόλογα έχουν προσφέρει αρνητική συνολική ετήσια απόδοση ελάχιστες φορές. Η πτώση του πληθωρισμού σε χαμηλά μονοψήφια επίπεδα προκάλεσε μακροχρόνια άνοδο στην αγορά χρέους.
Πώς επηρεάζονται οι μετοχές…
Αλλά ο πληθωρισμός είναι κακός και για τις μετοχές, επειδή φέρνει υψηλότερα επιτόκια – τόσο σε ονομαστικούς όσο και σε πραγματικούς όρους.
Έτσι, καθώς οι τιμές αυξάνονται, η συσχέτιση μεταξύ των τιμών των μετοχών και των ομολόγων μετατρέπεται από αρνητική σε θετική, όπως συνέβη τη δεκαετία του 1970.
Με μια διαφορά: Μέχρι το 1982, ο δείκτης τιμής προς κέρδη του S&P 500 ήταν οκτώ, ενώ σήμερα είναι πάνω από 30, σημειώνει ο Roubini. Αυτό το μοτίβο επεκτάθηκε έως το 2022.
Μια μέτρια αύξηση 30 μονάδων βάσης στις αποδόσεις των ομολόγων έχει προκαλέσει μια διόρθωση (όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς πέφτει κατά τουλάχιστον 10%) στον δείκτη Nasdaq και στον S&P 500.
Εάν ο πληθωρισμός παραμείνει πολύ πάνω από το επιτόκιο-στόχο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ του 2% –ακόμα και αν μειωθεί ελαφρά από τα τρέχοντα υψηλά επίπεδά της– οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων θα ανέβουν πολύ υψηλότερα και οι τιμές των μετοχών θα πέσουν έως και 20% ή περισσότερο.
Πιο συγκεκριμένα, εάν ο πληθωρισμός συνεχίσει να είναι υψηλότερος από ό,τι ήταν τις τελευταίες δεκαετίες (η «Μεγάλη μετριοπάθεια»), τα χαρτοφυλάκια «60/40» θα υποστούν τεράστιες απώλειες. Το καθήκον των επενδυτών, λοιπόν, είναι να βρουν έναν άλλο τρόπο αντιστάθμισης του 40% του χαρτοφυλακίου τους που είναι σε ομόλογα.
Επιλογές αντιστάθμισης
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με τον Roubini, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις επιλογές για την αντιστάθμιση του στοιχείου σταθερού εισοδήματος σε ένα χαρτοφυλάκιο 60/40.
Η πρώτη είναι η επένδυση σε ομόλογα με δείκτη πληθωρισμού ή σε βραχυπρόθεσμα κρατικά ομόλογα των οποίων οι αποδόσεις ανατιμώνται γρήγορα ως απάντηση σε υψηλότερο πληθωρισμό. Η δεύτερη επιλογή είναι να επενδύσετε σε χρυσό και άλλα πολύτιμα μέταλλα των οποίων οι τιμές τείνουν να αυξάνονται όταν ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος.
Τέλος, μπορεί κανείς να επενδύσει σε ακίνητα με σχετικά περιορισμένη προσφορά, όπως γη, ακίνητα και υποδομές.
Ο βέλτιστος συνδυασμός βραχυπρόθεσμων ομολόγων, χρυσού και ακίνητης περιουσίας θα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου και με πολύπλοκους τρόπους ανάλογα με τις μακροοικονομικές συνθήκες, τις πολιτικές και τις συνθήκες της αγοράς.
«Ναι, ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι το πετρέλαιο και η ενέργεια – μαζί με κάποια άλλα εμπορεύματα – μπορούν επίσης να αποτελέσουν καλό αντιστάθμισμα έναντι του πληθωρισμού.
Αλλά αυτό το ζήτημα είναι σύνθετο.
Στη δεκαετία του 1970, οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου ήταν που προκάλεσαν τον πληθωρισμό και όχι το αντίστροφο.
Και δεδομένης της τρέχουσας πίεσης για απομάκρυνση από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα, η ζήτηση σε αυτούς τους τομείς μπορεί σύντομα να φτάσει στο υψηλότερο σημείο.
Ενώ το σωστό μείγμα χαρτοφυλακίου μπορεί να συζητηθεί, ένα είναι ξεκάθαρο: κρατικά επενδυτικά ταμεία, συνταξιοδοτική διασκέδαση» καταλήγει ο οικονομολόγος.
Διαβάστε ακόμη:
Όχι Ελπίς… Απελπίς: Προειδοποίηση για οικονομική κρίση στη χώρα σας!
Το απόλυτο ροντέο στη Wall Street με τη Fed σε πλήρη σύγχυση
Μπάφετ: Τα επιτόκια είναι βαρύτητα – θα συμπαρασύρουν τα πάντα
