Koσμογονικές διαφοροποιήσεις για τους καταναλωτές που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη από το 2020 έρχονται με το νέο Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Το ‘δίδυμο’ της ΡΑΑΕΥ Θανάσης Δαγούμας και Δημήτρης Φούρλαρης έβγαλαν σε διαβούλευση το σχέδιο για την αντιμετώπιση του «ενεργειακού τουρισμού» που περιλαμβάνει αυτές τις τεράστιες αλλαγές.
«Οι προμηθευτές θα πρέπει να επικοινωνήσουν με παλιούς πελάτες που έχουν αρρύθμιστα χρέη, προσφέροντάς τους διακανονισμό των οφειλών τους. Στην περίπτωση που οι καταναλωτές δεν ανταποκριθούν στον διακανονισμό, τότε οι πάροχοι θα τους καταγράψουν στο σύστημα Debt Flagging, δηλαδή το σύστημα-αρχείο σήμανσης οφειλετών που θα δημιουργήσει o ΔΕΔΔΗΕ και το οποίο θα εφαρμοστεί στην πληροφοριακή του πλατφόρμα ‘Θαλής’» μας λέει υψηλόβαθμος στέλεχος του Ρυθμιστή.
Πάντως οι προμηθευτές ρεύματος έχουν μεγάλες αντιρρήσεις και ξεκαθαρίζουν πως το εισηγούμενο πλαίσιο δεν πρόκειται να δουλέψει στην πράξη και επομένως δεν θα δημιουργήσει ανάχωμα στον «ενεργειακό τουρισμό».
«Στην εισήγηση δεν προβλέπεται ότι, οι προμηθευτές θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρούν σε αποκοπές παλαιών πελατών τους με αρρύθμιστα χρέη, οπότε για ποια μεταρρύθμιση μιλάμε;» μας λέει μάνατζερ καθετοποιημένου ενεργειακού Ομίλου.
Τι προβλέπεται για οφειλέτες της τελευταίας τετραετίας
Αν ισχύσει αυτούσιο το προτεινόμενο πλαίσιο, τότε μετά από δύο ανεξόφλητους λογαριασμούς, οι προμηθευτές θα υποχρεώνονται να τους προσφέρουν διακανονισμό.
Μάλιστα, η ρύθμιση των χρεών θα πρέπει να προβλέπει τουλάχιστον 6 δόσεις.
Εφόσον ο καταναλωτής ανταποκριθεί στον διακανονισμό, τότε ο προμηθευτής δεν θα μπορεί να προβεί σε καμία περαιτέρω ενέργεια.
Στην περίπτωση που ο πελάτης δεν ανταποκριθεί, τότε ο πάροχος θα έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, το οποίο θα είναι η επισήμανση-καταγραφή (flagging) του πελάτη ως υπερήμερου, στο Debt Flagging. Επίσης, θα ενημερώνει τον καταναλωτή πως τον έχει τσεκάρει-επισημάνει.
Αν ο πελάτης ανταποκριθεί σε αυτή τη δεύτερη προθεσμία, τότε ο προμηθευτής θα άρει την επισήμανσή του στο debt flagging.
Σε αντίθετη περίπτωση, μετά την εκπνοή της διορίας των 20 ημερών, θα μπορεί να εκκινήσει τις διαδικασίες για τη διακοπή ηλεκτροδότησης, με την κατάθεση στον ΔΕΔΔΗΕ εντολής αποκοπής λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μόλις υποβληθεί η εντολή αποκοπής στον ΔΕΔΔΗΕ, θα μπλοκάρεται και η δυνατότητα του καταναλωτή να αλλάξει προμηθευτή, αν δεν εξοφλήσει ή διακανονίσει τα χρέη του.
Ο καταναλωτής μπορεί να αλλάξει πάροχο πριν από την έκδοση της εντολής αποκοπής, στην περίπτωση που δεν πληροί τα κριτήρια του στρατηγικού κακοπληρωτή.
Σε αυτή την περίπτωση, ο παλιός προμηθευτής θα υποχρεούται στον πρώην πλέον πελάτη του να προσφέρει εντός 10 ημερών ρύθμιση των οφειλών του, μετά την έκδοση του τελικού λογαριασμού. Αν ο πρώην πελάτης αγνοήσει τη ρύθμιση, τότε η παλιά εταιρεία του θα έχει τη δυνατότητα να τον επισημάνει.
Μάλιστα, έχει διορία 6 μηνών για να προχωρήσει στην επισήμανση, η οποία πάντως θα αίρεται αν στην πορεία διακανονιστούν οι οφειλές. Επίσης, οι επισημάνεις έχουν διάρκεια «ζωής» 60 μηνών (5 ετών), καθώς στη συνέχεια αίρονται αυτόματα.
Αντιδρούν έντονα οι προμηθευτές: «Δεν μπορούμε να αποκόψουμε τους μπαταξήδες οπότε…τζίφος»
Οι μάνατζερ των προμηθευτών αντιδρούν σφόδρα και λένε ότι το πλαίσιο της ΡΑΑΕΥ δεν πρόκειται να λειτουργήσει και επομένως να δημιουργήσει ανάχωμα στον «ενεργειακό τουρισμό».
«Στην εισήγηση δεν προβλέπεται οι προμηθευτές να έχουν τη δυνατότητα να προχωρούν σε αποκοπές παλιών πελατών τους με αρρύθμιστα χρέη ακόμη και αν περνάνε χρόνια, οπότε προς τι η φασαρία; Δεν μπορούμε να κατεβάσουμε τους διακόπτες στους συστηματικούς μπαταξήδες, άρα δεν θα δουλέψει το σύστημα» λένε χαρακτηριστικά.
Συνεχίζοντας λένε πως «οι προμηθευτές δεν θα έχουν κανένα κίνητρο να επισημαίνουν στο σύστημα τους υπερήμερους πρώην πελάτες τους, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για να λειτουργήσει το debt flagging. Ο λόγος είναι πως η επισήμανση δεν θα βελτιώνει με οποιονδήποτε τρόπο την προοπτική ένας πάροχος να εισπράξει τους ανεξόφλητους λογαριασμούς».
Η σήμανση θα εξυπηρετούσε κάποια ανταγωνιστική του εταιρεία στην προμήθεια, η οποία θα είναι ο τρίτος πάροχος που θα επιχειρήσει ο στρατηγικός κακοπληρωτής να «φορτώσει» φέσια. Επομένως, στην πραγματικότητα οι προμηθευτές έχουν κίνητρο να μην χρησιμοποιούν το debt flagging.
Το πλαίσιο δεν αντιμετωπίζει το «παραθυράκι» της αλλαγής ΑΦΜ που χρησιμοποιούν κακοπληρωτές για να αποφεύγουν τις διακοπής ηλεκτροδότησης. Για αυτή την περίπτωση, όπως και για τους λογαριασμούς χωρίς ΑΦΜ, θα ήταν απαραίτητη η συνεργασία με την ΑΑΔΕ.
Όσον αφορά τις επιμέρους παραμέτρους της εισήγησης, σημειώνουν ότι με τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου βήματος στην περίπτωση ενεργών πελατών με ληξιπρόθεσμα χρέη -με τη σήμανση στο debt flagging- προσθέτει 30 επιπλέον ημέρες στη διαδικασία για την έκδοση εντολής αποκοπής. Ως συνέπεια, ακόμη και για τις εταιρείες που εκδίδουν μηνιαίους λογαριασμούς, το χρονικό διάστημα μέχρι την έκδοση της εντολής γίνεται πλέον μεγαλύτερο από τρεις μήνες.
Πρακτικά και αλλάζοντας λίγο νωρίτερα προμηθευτή, ένας «ενεργειακός τουρίστας» μπορεί να ηλεκτροδοτείται για ένα 6μηνο χωρίς να εξοφλεί τους λογαριασμούς του. Κι αυτό γιατί στον τρίτο κατά σειρά προμηθευτή μπλοκάρονται οι μετακινήσεις του. Μάλιστα, καθώς οι επισημάνσεις αίρονται αυτόματα στους 60 μήνες, σε μία 5ετία μπορεί να επιδοθεί ξανά σε «ενεργειακό τουρισμό», απολαμβάνοντας ένα νέο 6μηνο δωρεάν ηλεκτροδότησης.
Η διαδικασία μητρώου καταναλωτών ενέργειας
Το σύστημα Debt Flagging, όταν δημιουργηθεί, θα αποτυπώνει το ιστορικό όλων των καταναλωτών που έχουν οφειλές από τον Ιανουάριο του 2020. Κι αυτό γιατί η συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελεί το εναρκτήριο χρονικό σημείο από το οποίο «μετρά» ο αριθμός των προμηθευτών στους οποίους χρωστά ένα νοικοκυριό ή μικρή επιχείρηση, για να χαρακτηριστεί στρατηγικός κακοπληρωτής – όπως πρόκειται να θεσπισθεί η συγκεκριμένη έννοια από το ΥΠΕΝ, για να μπλοκαριστεί η δυνατότητα νέας αλλαγής παρόχου.
Σύμφωνα με τη νομοθετική πρωτοβουλία που θα λάβει το υπουργείο, στρατηγικός κακοπληρωτής θα θεωρηθεί το φυσικό πρόσωπο που έχει προβεί σε συστηματική αλλαγή τουλάχιστον δύο προμηθευτών εντός πενταετίας και με αρχή την 1η.1.2020, χωρίς να αποπληρώσει ή να διακανονίσει τις οφειλές του, ενώ έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές και στον τρίτο προμηθευτή του.
Στην περίπτωση μίας επιχείρησης, θα πρέπει να έχει αρρύθμιστες οφειλές από την 1η.1.2020 σε έναν πάροχο και ληξιπρόθεσμα χρέη και στην τρέχουσα εταιρεία από την οποία προμηθεύεται ρεύμα.
Στο Debt Flagging, οι προϋποθέσεις θα αποτυπώνονται με τρεις επισημάνσεις για τα νοικοκυριά και δύο flagging για τις επιχειρήσεις. Επομένως, με τις αναδρομικές «κρούσεις» των εταιρειών σε παλιούς πελάτες τους για τακτοποίηση των οφειλών τους, θα προκύψει ποιοι καταναλωτές έχουν συμπληρώσει το όριο των επισημάνσεων, ώστε να χαρακτηριστούν στρατηγικοί κακοπληρωτές και, κατά συνέπεια, να χάσουν τη δυνατότητα μετακίνησης σε νέο πάροχο.
Τι θα γίνει αν περάσει η πρόταση της ΡΑΑΕΥ
Στην περίπτωση που το προτεινόμενο πλαίσιο υιοθετηθεί χωρίς αλλαγές, εφεξής στους ενεργούς πελάτες τους στους οποίους έχει εκπνεύσει άπρακτη η προθεσμία πληρωμής του δεύτερου κατά σειρά ανεξόφλητου λογαριασμού, οι προμηθευτές θα υποχρεώνονται να τους προσφέρουν διακανονισμό. Μάλιστα, η ρύθμιση των χρεών θα πρέπει να προβλέπει τουλάχιστον 6 δόσεις.
Αν ο καταναλωτής ανταποκριθεί στον διακανονισμό, τότε ο προμηθευτής δεν θα μπορεί να προβεί σε καμία περαιτέρω ενέργεια. Στην περίπτωση που ο πελάτης δεν ανταποκριθεί, τότε ο πάροχος θα έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, το οποίο θα είναι η επισήμανση (flagging) του πελάτη ως υπερήμερου, στο Debt Flagging. Επίσης, θα ενημερώνει τον καταναλωτή πως τον έχει επισημάνει.
Αν ο πελάτης ανταποκριθεί σε αυτή τη δεύτερη προθεσμία, τότε ο προμηθευτής θα άρει την επισήμανσή του στο debt flagging. Σε αντίθετη περίπτωση, μετά την εκπνοή της διορίας των 20 ημερών, θα μπορεί να εκκινήσει τις διαδικασίες για τη διακοπή ηλεκτροδότησης, με την κατάθεση στον ΔΕΔΔΗΕ εντολής αποκοπής λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μόλις υποβληθεί η εντολή αποκοπής στον ΔΕΔΔΗΕ, θα μπλοκάρεται και η δυνατότητα του καταναλωτή να αλλάξει προμηθευτή, αν δεν εξοφλήσει ή διακανονίσει τα χρέη του.
Ο καταναλωτής μπορεί να αλλάξει πάροχο πριν από την έκδοση της εντολής αποκοπής, στην περίπτωση που δεν πληροί τα κριτήρια του στρατηγικού κακοπληρωτή. Σε αυτή την περίπτωση, ο παλιός προμηθευτής θα υποχρεούται στον πρώην πλέον πελάτη του να προσφέρει εντός 10 ημερών ρύθμιση των οφειλών του, μετά την έκδοση του τελικού λογαριασμού. Αν ο πρώην πελάτης αγνοήσει τη ρύθμιση, τότε η παλιά εταιρεία του θα έχει τη δυνατότητα να τον επισημάνει.
Μάλιστα, έχει διορία 6 μηνών για να προχωρήσει στην επισήμανση, η οποία πάντως θα αίρεται αν στην πορεία διακανονιστούν οι οφειλές. Επίσης, οι επισημάνεις έχουν διάρκεια «ζωής» 60 μηνών (5 ετών), καθώς στη συνέχεια αίρονται αυτόματα.
Τι είναι το σύστημα σήμανσης οφειλετών (debt flagging)
Το σύστημα σήμανσης οφειλετών (debt flagging) που θα δημιουργήσει o ΔΕΔΔΗΕ είναι η βάση για τις κοσμογονικές αλλαγές.
Το σύστημα θα στηριχθεί στην πληροφοριακή του πλατφόρμα «Θαλής». Εκεί θα χρησιμοποιείται κατάλληλη χρωματική ένδειξη, που θα υποδεικνύει αν ένας καταναλωτής δεν έχει χρέη, είναι υπερήμερος οφειλέτης ή αν έχει προβεί σε διακανονισμό οφειλών, τον οποίο τηρεί.
Στην πράξη, οι προμηθευτές θα πρέπει να επικοινωνήσουν με παλιούς πελάτες τους, που έχουν αρρύθμιστα χρέη, προσφέροντάς τους διακανονισμό των οφειλών τους. Στην περίπτωση που οι εν λόγω καταναλωτές δεν ανταποκριθούν στον διακανονισμό, τότε οι πάροχοι θα τους επισημάνουν στο σύστημα Debt Flagging που θα δημιουργήσει ο ΔΕΔΔΗΕ.
Στο σύστημα Debt Flagging, θα αποτυπωθεί το ιστορικό όλων των καταναλωτών που έχουν οφειλές από τον Ιανουάριο του 2020. Κι αυτό γιατί η συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελεί το εναρκτήριο χρονικό σημείο από το οποίο «μετρά» ο αριθμός των προμηθευτών στους οποίους χρωστά ένα νοικοκυριό ή μικρή επιχείρηση, για να χαρακτηριστεί στρατηγικός κακοπληρωτής – όπως πρόκειται να θεσπισθεί η συγκεκριμένη έννοια από το ΥΠΕΝ, για να μπλοκαριστεί η δυνατότητα νέας αλλαγής παρόχου.
Σύμφωνα με τη νομοθετική πρωτοβουλία που θα λάβει το υπουργείο, στρατηγικός κακοπληρωτής θα θεωρηθεί το φυσικό πρόσωπο που έχει προβεί σε συστηματική αλλαγή τουλάχιστον δύο προμηθευτών εντός πενταετίας και με αρχή την 1η.1.2020, χωρίς να αποπληρώσει ή να διακανονίσει τις οφειλές του, ενώ έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές και στον υφιστάμενο (τρίτο) προμηθευτή του.
Στην περίπτωση μίας επιχείρησης, θα πρέπει να έχει αρρύθμιστες οφειλές από την 1η.1.2020 σε έναν πάροχο και ληξιπρόθεσμα χρέη και στην τρέχουσα εταιρεία από την οποία προμηθεύεται ρεύμα.
Στο Debt Flagging, οι προϋποθέσεις θα αποτυπώνονται με τρεις επισημάνσεις για τα νοικοκυριά και δύο flagging για τις επιχειρήσεις. Επομένως, με τις αναδρομικές «κρούσεις» των εταιρειών σε παλιούς πελάτες τους για τακτοποίηση των οφειλών τους, θα προκύψει ποιοι καταναλωτές έχουν συμπληρώσει το όριο των επισημάνσεων, ώστε να χαρακτηριστούν στρατηγικοί κακοπληρωτές και, κατά συνέπεια, να χάσουν τη δυνατότητα μετακίνησης σε νέο πάροχο.
