Μεγάλους κινδύνους για την ενεργειακή αγορά και την ισορροπία της, εγκυμονεί ο συστηματικός «ενεργειακός τουρισμός» (δηλαδή το σύστημα: ‘δεν πληρώνω το ρεύμα και αλλάζω συνεχώς πάροχο’) που υπάρχει και αυξάνεται κατακόρυφα την τελευταία τριετία από μπαταχτσήδες καταναλωτές αλλά και εταιρίες.

Οι εταιρίες – πάροχοι επισημαίνουν το τεράστιο πρόβλημα με τον πιο έντονο τρόπο στις off the record ενημερώσεις.

Πρόσφατα όμως έκανε δημόσιες δηλώσεις για το φλέγον θέμα και ο Αναστάσιος Λωσταράκος, Γενικός Διευθυντής της NRG (που ανήκει στον όμιλο MOTRO OIL), στη Θεσσαλονίκη.

Όλα αυτά τα ‘καμπανάκια’ ήχησαν και στη Λεωφόρο Μεσογείων στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης ζήτησε Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) και τον Πρόεδρό της Θανάση Δαγούμα, να ετοιμάσει επειγόντως γνωμοδότηση για την τροποποίηση του Άρθρου 42 του Κώδικα Προμήθειας για την αλλαγή προμηθευτή (switching), με την οποία θα προβλέπεται ουσιαστικό φρένο στους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές οι οποίοι ‘μεταναστεύουν’ από εταιρεία σε εταιρία για να μην πληρώνουν.

Το σχέδιο των προμηθευτών που επεξεργάζεται η ΡΑΑΕΥ

Η ΡΑΑΕΥ έχει πραγματοποιήσει τρεις διαβουλεύσεις για το θέμα, καταλήγοντας σε εισήγηση που απέστειλε στο ΥΠΕΝ για τον Κώδικα Προμήθειας, χωρίς ωστόσο να υπάρξει κάποια νομοθετική πρωτοβουλία από το υπουργείο.

Οι προμηθευτές θα κάνουν την πρόταση που είχε συντάξει ο ΕΣΠΕΝ (ο Σύνδεσμος των προμηθευτών ρεύματος) κατά τη διάρκεια των διεργασιών για την προηγούμενη γνωμοδότηση της Αρχής και για την οποία είχε ενημερώσει τόσο το ΥΠΕΝ όσο και τη ΡΑΑΕΥ. Η πρόταση τυγχάνει σχεδόν καθολικής αποδοχής από τους μεγάλους της αγοράς οπότε θα αποτελέσει και το σχήμα που θα προκριθεί τελικά.

Η πρόταση του ΕΣΠΕΝ προβλέπει πως δεν θα υπάρχει κανένας φραγμός στην αλλαγή προμηθευτή, για τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν οφειλές στον υφιστάμενο πράοχο τους.

Ωστόσο, ο «παλιός» πάροχος θα διατηρεί το δικαίωμα δυνατότητα να εκδώσει προς τον ΔΕΔΔΗΕ εντολή αποκοπής του πρώην πελάτη του για χρονικό διάστημα έως και 120 ημερών μετά την αλλαγή εταιρείας.

Προϋπόθεση για την εντολή θα είναι ο πρώην πελάτης να μην έχει αποπληρώσει στο μεταξύ τις οφειλές του, ή να μην τις έχει διακανονίσει.

Με πρώτη ημέρα (day-1) τη μετακίνηση σε νέο προμηθευτή, ο «παλιός» πάροχος θα ενημερώνει τον πρώην πελάτη του για το οριστικό ποσό που αυτός χρωστά, αφότου πρώτα εκδοθεί ο τελικός εκκαθαριστικός λογαριασμός του καταναλωτή.

Ο πρώην πελάτης θα μπορεί τότε είτε να αποπληρώσει το σύνολο του ποσού ή, εναλλακτικά, να προχωρήσει σε διακανονισμό του.

Η ρύθμιση θα είναι σε γενικές γραμμές τυποποιημένη και θα ακολουθεί μία φόρμουλα που θα επιτρέπει στον καταναλωτή να αντεπεξέλθει οικονομικά στην τήρησή της.

Έτσι, π.χ. η μηνιαία δόση θα πρέπει να είναι μικρότερη από τον μέσο λογαριασμό των 6 τελευταίων μηνών.
Αν ο καταναλωτής δεν ανταποκριθεί στη ρύθμιση με την παλιά εταιρεία του (είτε για εφάπαξ εξόφληση είτε για ρύθμιση), τότε αυτή θα έχει το δικαίωμα να εκδώσει εντολή αποκοπής στον ΔΕΔΔΗΕ.

Ωστόσο, αν έχουν περάσει 120 ημέρες από την αλλαγή παρόχου, και ο «παλιός» προμηθευτής δεν έχει εκδώσει την εντολή, τότε θα χάνει αυτό το δικαίωμα.

Η δυνατότητα αποκοπής θα ανανεώνεται στην περίπτωση που ο καταναλωτής σταματήσει κάποια στιγμή στην πορεία να τηρεί τον διακανονισμό.

Επίσης, το «παράθυρο» των 120 ημερών θα είναι ο γενικός κανόνας, ενώ θα επιμηκύνεται μόνο στην περίπτωση που καθυστερήσει να εκδοθεί ο τελικός εκκαθαριστικός λογαριασμός του πρώην πελάτη, από τη στιγμή της «μετακίνησής» του, αφού η έκδοση εξαρτάται από το πότε θα έχει λάβει μετρήσεις από το αντίστοιχο «ρολόι» ο ΔΕΔΔΗΕ.

Τι ζήτησε ο Σκυλακάκης απο τον Δαγούμα

Ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης έχει ζητήσει ήδη από την Ρυθμιστική Αρχή και τον Πρόεδρό της Θανάση Δαγούμα, να ετοιμάσει γνωμοδότηση για την τροποποίηση του Άρθρου 42 του Κώδικα Προμήθειας για την αλλαγή προμηθευτή (switching), με την οποία θα μπαίνει μπλόκο στο φαινόμενο στρατηγικοί κακοπληρωτές να μετακινούνται σε νέα εταιρεία για να αποφύγουν τις αποκοπές, χωρίς να εξοφλήσουν τα χρέη τους.

Πολύ πρόσφατα έγινε συνάντηση στα γραφεία της ΡΑΑΕΥ, στην οποία πήγαν στελέχη του υπουργείου και της Ρυθμιστικής Αρχής και εκπρόσωποι από εταιρείες προμήθειας.

Το αρχικό σχέδιο του ΥΠΕΝ προέβλεπε πως η αντιμετώπιση της συγκεκριμένης «πληγής» στη λιανική αγορά ρεύματος (όπως και της υφιστάμενης στρέβλωσης με την Καθολική Υπηρεσία) θα γινόταν με τον εκσυγχρονισμό του Κώδικα Προμήθειας στο σύνολό του.

Ο κ. Σκυλακάκης πάντως αποφάσισε να επισπεύσει την αναθεώρηση του Άρθρου 42, όπως και τις αλλαγές στην Καθολική Υπηρεσία.

Επίσης από τα τέλη Αυγούστου απέστειλε το draft της σχετικής ρύθμισης στους παρόχους, ώστε να υποβάλουν τα σχόλιά τους.

Σήμερα το Άρθρο δεν περιλαμβάνει καμία πρόνοια για τη μετακίνηση καταναλωτών με χρέη σε νέο πάροχο, πέρα από τη νομική διεκδίκηση των οφειλόμενων από τον παλιό προμηθευτή.

Το 2016 υπήρξε νομοθετική παρέμβαση, με Υπουργική Απόφαση η οποία επέτρεπε τη μετακίνηση σε άλλη εταιρεία μόνο των καταναλωτών που έχουν εξοφλήσει τις οφειλές τους ή έχουν προχωρήσει σε διακανονισμό.

Ωστόσο, η Υπουργική κατέπεσε στο ΣτΕ, με συνέπεια στην πράξη αυτή τη στιγμή να μην υπάρχει κανένα «φρένο» στις αλλαγές προμηθευτή από στρατηγικούς κακοπληρωτές, οι οποίοι αφήνουν ανεξόφλητους λογαριασμούς στον «παλιό» πάροχο, χωρίς να απειλούνται με διακοπή ηλεκτροδότησης.

Ως συνέπεια, ο «ενεργειακός τουρισμός» έχει δημιουργήσει φέσια στην αγορά που ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, όπως ανέφερε πρόσφατα ο Αναστάσιος Λωσταράκος, με τις επισφάλειες να έχουν αυξηθεί στο 3% του τζίρου, από 1% που ήταν νωρίτερα.

Ξέσπασε κόντρα αναμεσά σε προμηθευτές και σε ΔΕΔΔΗΕ - ΑΔΜΗΕ για τις εκκαθαρίσεις υπολοίπων

Τι λένε και τι θέλουν οι πάροχοι ρεύματος

Ο κ. Λωσταράκος σημείωσε πως θα πρέπει να τροποποιηθεί άμεσα το Άρθρο 42 του Κώδικα Προμήθειας, ώστε να δημιουργηθούν δικλείδες ασφαλείας για την αλλαγή προμηθευτή από καταναλωτές με χρέη και, με αυτό τον τρόπο, να κλείσει το παραθυράκι του «ενεργειακού τουρισμού».

Όπως τόνισε, όσο δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα, τόσο μεγαλώνει η «τρύπα» στα οικονομικά των προμηθευτών.

Οι επισφάλειες έχουν αυξηθεί στο 3% του τζίρου, από 1% που ήταν νωρίτερα, αν ληφθούν υπόψη οι συνολικές εισπράξεις, δηλαδή και οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις.

«Αν ληφθεί υπόψη ο τζίρος μόνο από το ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών, το ποσοστό είναι αρκετά μεγαλύτερο» λέει ο μάνατζερ της NRG-MOTOR OIL.

Σύμφωνα με τον κ. Λωσταράκο πάντως, «πέρα από την αδράνεια της πολιτείας, οι ίδιες οι εταιρείες του κλάδου θα μπορούσαν να είχαν μεριμνήσει ώστε να μην οξυνθεί το πρόβλημα. Δεν έδωσαν τη δέουσα σημασία στην όσο το δυνατόν πιο γρήγορη δημιουργία του ‘ενεργειακού Τειρεσία’, ο οποίος δεν θα επέτρεπε σε στρατηγικούς κακοπληρωτές να αποφεύγουν την εξόφληση των λογαριασμών τους, αλλάζοντας πάροχο».

Μέγα πρόβλημα για την αγορά είναι επίσης το ισχύον καθεστώς της Καθολικής Υπηρεσίας, καθώς όπως σημείωσε μόλις 1 στους 10 καταναλωτές, που βρίσκονται στην Καθολική Υπηρεσία, εξοφλεί τους λογαριασμούς του. Όπως είναι φυσικό, τα κόστη που επωμίζονται οι 5 υπόχρεοι προμηθευτές τελικά «περνούν» στους καταναλωτές, ζημιώνοντας επομένως τους συνεπείς πελάτες.

Όπως ζητούν όλοι οι πάροχοι «θα πρέπει να θεσπισθεί όριο παραμονής στην Καθολική Υπηρεσία».

Η παρέμβαση του ΥΠΕΝ, είναι στην ίδια κατεύθυνση: το προσχέδιο της σχετικής ρύθμισης προβλέπει πως μόλις θα ολοκληρωθεί τετράμηνο από την ένταξη ενός καταναλωτή στην Καθολική Υπηρεσία, ο προμηθευτής θα μπορεί να προχωρήσει σε έκδοση εντολής αποκοπής στον ΔΕΔΔΗΕ, καθώς και σε άρση της εκπροσώπησής του.

«Προϋπόθεση είναι εκτελούνται από τον ΔΕΔΔΗΕ οι εντολές αποκοπής, κάτι που δεν γίνεται τώρα. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, αυτή τη στιγμή αγγίζουν τις 4.000 εντολές αποκοπής μόνο της NRG που παραμένουν ανεκτέλεστες, παρόλο που έχουν εκδοθεί εδώ και 50 και πλέον ημέρες» λέει ο κ. Λωσταράκος.

Επίσης οι πρόσθετες επιδοτήσεις σε περίπου 1,5 εκατομμύριο επιχειρήσεις που δόθηκαν το 11μηνο Φεβρουάριος – Δεκέμβριος 2022 και τις οποίες κάλυψαν οι προμηθευτές με ίδια κεφάλαια φτάνουν τα 800 εκατ. Ευρώ.

Το ΥΠΕΝ σχεδιάζει την αλλαγή της διαδικασίας επιστροφής των ποσών: έχει προτείνει στην Κομισιόν να δεχτεί να στέλνουν επιστολή οι προμηθευτές στους καταναλωτές με την οποία να τους ζητούν να στείλουν Υπεύθυνη Δήλωση, όπου να αναφέρεται ρητά ότι αν δεν απαντήσουν, αυτό θα εκλαμβάνεται ως παραδοχή ότι δεν έχουν υπερβεί το όριο κρατικής ενίσχυσης και άρα ορθώς έλαβαν επιδότηση και επομένως θα ανοίγει έτσι ο δρόμος για να αποζημιωθούν οι πάροχοι για τα αντίστοιχα ποσά.

Αν δεν βρεθεί λύση, τότε η επιβάρυνση αναπόφευκτα θα μετακυληθεί στους καταναλωτές.

Τέλος όπως λένε οι πάροχοι, ο μηνιαίος ρυθμός αλλαγής προμηθευτή (churn rate) διαμορφώθηκε στο 2-3% μετά τα έκτακτα μέτρα, από 1-2% που ήταν προηγουμένως.

«Αυτό είχε ως συνέπεια οι εταιρείες να έχουν ζημία στην περίπτωση καταναλωτών για τους οποίους δεν είχαν προλάβει να καλύψουν το κόστος απόκτησης και οι οποίοι στην πορεία στράφηκαν σε άλλο πάροχο» προσθέτουν.

Διαβάστε ακόμη: