Σε θέση μάχης η ελληνική αμυντική βιομηχανία με ναυπήγηση πλοίων, drones και AI

Το πρώτο συντεταγμένο βήμα για τη δημιουργία ενός cluster της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, που θα λειτουργεί σε συνεργασία με την κυβέρνηση, προκειμένου να επαυξήσει την εγχώρια προστιθέμενη αξία στα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα και να συμμετέχει σε πτυχές του πανευρωπαϊκού σχεδίου ReArm Europe, προϋπολογισμού 800 δισ. ευρώ, έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Αυτό που κατέστη σαφές στην ευρεία σύσκεψη, που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 15 ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα, είναι πως η Ελλάδα διαθέτει την τεχνογνωσία και την παραγωγική δυναμικότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σ’ αυτό το πεδίο.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι επικεφαλής ή εκπρόσωποι των ομίλων Βιοχάλκο, Metlen, Σαρακάκη, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Aeroservices, Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, Ναυπηγείων Σαλαμίνας και Ναυπηγείων Ελευσίνας, EFA, Intracom Defense, Miltech, Prisma Electronics, Sotiria Technology, όπως και των κρατικών εταιρειών ΕΑΒ και ΕΑΣ.

Σημειολογικά η σύσκεψη εξέπεμψε πολλαπλά μηνύματα, εξηγούν επιχειρηματίες αλλά και υπουργοί που συμμετείχαν: κατ’ αρχάς έγινε σαφής η ύπαρξη σοβαρότατων παραγωγικών δυνατοτήτων και προοπτικών συμμετοχής σε εγχώρια και ξένα εξοπλιστικά προγράμματα.

Ηδη, όμιλοι όπως η Metlen και η Βιοχάλκο αποτελούν προμηθευτές τμημάτων ή πρώτων υλών σε ξένους ευρωπαϊκούς αλλά και αμερικανικούς αμυντικούς ομίλους. Μάλιστα, η Metlen επεκτείνει το σχετικό βιομηχανικό της συγκρότημα στον Βόλο και διαμορφώνει ένα σύγχρονο κέντρο κατασκευής αμυντικού εξοπλισμού.

Σημειώνεται πως ο συγκεκριμένος όμιλος παραδίδει τμήματα αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot, αρμάτων μάχης Leopard και υποβρυχίων στους ξένους κατασκευαστές τους. Μάλιστα, αναμένεται να ανακοινώσει τις επόμενες μέρες και νέες επενδύσεις στον κλάδο.

Από την πλευρά της η Βιοχάλκο τα τελευταία 15 χρόνια έχει πουλήσει περισσότερους από 30.000 τόνους χάλυβα στο αμερικανικό ναυτικό.

Οπως εξηγεί ο Μιχάλης Στασινόπουλος, που εκπροσώπησε τον όμιλο στο Μαξίμου, «αυτό που χρειάζεται τώρα είναι η ανάπτυξη μιας πλατφόρμας ολοκληρωμένης αμυντικής στρατηγικής προκειμένου οι επιχειρήσεις να ξέρουν πώς να προσανατολίσουν τις επενδύσεις τους ώστε να μπορούν να στηρίξουν την εγχώρια αλλά και την ευρωπαϊκή παραγωγή αμυντικών εξοπλισμών».

Δεύτερο μήνυμα που εξέπεμψε η σύσκεψη είναι πως η Ελλάδα θα διεκδικήσει ρόλο στον επανεξοπλισμό της Ευρώπης και ότι δεν θα μείνει με τα χέρια σταυρωμένα, τη στιγμή που η Τουρκία έχει αναπτύξει μια σχεδόν αυτόνομη ολοκληρωμένη αμυντική βιομηχανία, εξηγούν υπουργοί της κυβέρνησης.

Ενα τρίτο μήνυμα είναι όμως και η «απενοχοποίηση» της βιομηχανίας των αμυντικών εξοπλισμών, που στιγματίστηκε προ ολίγων δεκαετιών από σκάνδαλα προμηθειών. «Το γεγονός ότι βρεθήκαμε όλοι μαζί στο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό και τους συναρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης βάζει τέλος στην παραφιλολογία για μόνιμες γκρίζες ζώνες στον κλάδο», εκτιμά ένας από τους συμμετέχοντες στη σύσκεψη.

«Ηταν εξαιρετική η πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να συγκαλέσει μια τέτοια σύσκεψη για να έχει ο ίδιος αντίληψη των δυνατοτήτων της εγχώριας βιομηχανίας. Ανοιχτά, στο φως», λέει ο Γιάννης Σαρακάκης.

«Εχουμε τη διάθεση, την τεχνογνωσία και την ικανότητα να προβούμε σε περαιτέρω επενδύσεις, ενώ έχουμε αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προσέγγισης κατασκευαστών με άμεση προοπτική την παραγωγή σημαντικών τμημάτων των οχημάτων στη χώρα μας», προσθέτει ο εκ των βασικών μετόχων του ομίλου Σαρακάκη. Οπως επεσήμανε και στη σύσκεψη, ωστόσο, «για να προχωρήσουμε στο στάδιο της υλοποίησης θέλουμε να δούμε μακροπρόθεσμη προοπτική και συγκεκριμενοποίηση των σχεδίων».

Οι περισσότεροι εκ των επιχειρηματιών συμφώνησαν πως ο στόχος να πάρουν ελληνικοί όμιλοι το 25% της αξίας των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης. Ηδη κάποιες από τις επιχειρήσεις που εκπροσωπήθηκαν, όπως τα Ναυπηγεία Σαλαμίνας, συμμετέχουν σε προγράμματα.

Ο συγκεκριμένος όμιλος παράγει ολοκληρωμένα τμήματα για τις νέες φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού και μάλιστα πλέον κατασκευάζει τμήματα και για τις γαλλικές φρεγάτες. Σύμφωνα με τον επικεφαλής των Ναυπηγείων, Γιώργο Κόρο, η κυβέρνηση δείχνει να έχει κατανοήσει ότι «τώρα είναι μια μοναδική ευκαιρία, δεδομένων των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αμυντική ανάπτυξη, να αναλάβουν συνολική θετική δράση και μάλιστα πολύ πιο ενεργή από ό,τι μέχρι και σήμερα».

Στη συνάντηση συμμετείχαν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, οι συναρμόδιοι υπουργοί Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Βασίλης Κικίλιας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού Θάνος Ντόκος.

Τι θα περιλαμβάνει το 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα της Ελλάδας

Ναυπήγηση πλοίων, drones και AI

Ο ρόλος των ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών μπορεί να είναι κρίσιμος και σε τομείς όπως η πολιτική προστασία, το λιμενικό σώμα και τα σώματα ασφαλείας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων στο πρόγραμμα «Αιγίς» της πολιτικής προστασίας, με έναν ευρύ αριθμό εξοπλισμών και μέσων να έχουν συμβασιοποιηθεί είτε παραδοθεί επί υπουργίας Βασίλη Κικίλια.

Παράλληλα, το υπουργείο Ναυτιλίας αναμένεται να προκηρύξει διαγωνισμούς για μεγάλα υπεράκτια σκάφη του Λιμενικού το αμέσως επόμενο διάστημα, με τον συνολικό προϋπολογισμό γι’ αυτά, καθώς και για λιμενικά έργα να αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ. Εξάλλου οι επικεφαλής των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και Ελευσίνας δήλωσαν την ετοιμότητά τους να συμμετέχουν σε ολοκληρωμένα ναυπηγικά προγράμματα.

Σε θέση μάχης βρίσκονται και τα ναυπηγεία Ελευσίνας και Σύρου, τα οποία μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ναυπήγησης πλοίων υψηλής προστιθέμενης αξίας για το Πολεμικό Ναυτικό και τις Ενοπλες Δυνάμεις.

«Είμαστε έτοιμοι να ενώσουμε δυνάμεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε τα ελληνικά ναυπηγεία να αποτελούν πυλώνα εθνικής άμυνας, τεχνολογικής προόδου και οικονομικής ανάπτυξης», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος και CEO της ONEX. Παράλληλα, στο κομμάτι των υποδομών, λιμενικών ή άλλων, κατέθεσε την τεχνογνωσία της και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ που συμμετείχε στη σύσκεψη.

Ωστόσο, οι σύγχρονοι πόλεμοι δεν κερδίζονται μόνο με φρεγάτες, άρματα μάχης και μαχητικά αεροσκάφη. Ολο και μεγαλύτερη σημασία αποκτούν οι νέες τεχνολογίες, όπως οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης (AI), καθώς και τα σύγχρονα μέσα μάχης, όπως τα drones. Γι’ αυτό και στη σύσκεψη έδωσαν το «παρών» και εκπρόσωποι από τον χώρο της αμυντικής τεχνολογίας και των μη επανδρωμένων συστημάτων.

Ενδεικτικά, πάνω από το 75% της παραγωγής της Intracom Defense –με δραστηριότητα που εκτείνεται από τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη έως την τελική κατασκευή– διοχετεύεται σε αγορές εκτός της επικράτειας, έχοντας συνάψει συνεργασίες με μεγάλους διεθνείς παίκτες. «Πριν από την υπογραφή των μεγάλων συμβολαίων θα πρέπει να υπάρξει σαφής διαβεβαίωση ότι θα προηγηθεί τοπική παραγωγή, καθώς και ανάλυση των σχετικών δεδομένων. Πρόκειται για κοινό αίτημα όλων των εμπλεκομένων εταιρειών», τονίζει ένας εκ των συμμετεχόντων.

Από την πλευρά του ο Κρίστιαν Χατζημηνάς, ιδρυτής του ομίλου EFA, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει εξαγωγές άνω των 2 δισ. ευρώ, διατυπώνει το ενδιαφέρον του για συμμετοχή στο ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραμμα. Τονίζει, ωστόσο, ότι οι συμφωνίες δεν θα πρέπει να περιορίζονται μόνο στην εγχώρια αγορά, αλλά να συνοδεύονται και από στρατηγική προώθησης των ελληνικών προϊόντων σε διεθνές επίπεδο.

Τέλος, την πρωτοβουλία για το επόμενο βήμα αναλαμβάνει πλέον η Προεδρία της κυβέρνησης, η οποία αναμένεται να έχει τον κεντρικό ρόλο στον συντονισμό της συνολικής προσπάθειας.