Έντονη απαισιοδοξία των νοικοκυριών, καθίζηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, δυσκολία αποπληρωμής των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης και αρνητικές προσδοκίες από την πλευρά των βιομηχανιών είναι ορισμένα από τα ευρήματα της Έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας του Νομού Θεσσαλονίκης (“Βαρόμετρο ΕΒΕΘ”) για το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Το Βαρόμετρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων-ερευνών Palmos Analysis, διενεργείται σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών) και καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία –μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εξακολουθούν να διακατέχονται από έντονη απαισιοδοξία, καθώς ο συνδυασμός του κύματος ακρίβειας σε προϊόντα και ενέργεια αλλά και της αβεβαιότητας που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, δημιουργεί ένα μίγμα μεγάλης ανασφάλειας. Έτσι, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο Νομό Θεσσαλονίκης διαμορφώνεται στις -47 μονάδες, σχεδόν στο ίδιο επίπεδο σχέση με τον περασμένο Μάρτιο 2022.
Η έρευνα καταγράφει καθίζηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο Νομό Θεσσαλονίκης, μια τάση η οποία αποτυπώνεται τόσο σε Εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παραμένει στο επίπεδο που καταγράφηκε τον Μάρτιο του 2020 με την έναρξη της πανδημίας στη χώρα μας και τις συνθήκες καραντίνας και αναστολής σημαντικού μέρους της οικονομικής δραστηριότητας που ακολούθησε (-45 έναντι -47 σήμερα) και βέβαια πολύ μακριά από το -2 τον Σεπτέμβριο 2019 – το καλύτερο σημείο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009.
Το 30% επιβιώνει με τις αποταμιεύσεις ή δανειζόμενο
Η ακρίβεια σε προϊόντα και ενέργεια και η επίπτωσή της στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, είναι εντυπωσιακή: το 30% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι επιβιώνουν εις βάρος των αποταμιεύσεών τους ή δανειζόμενοι (στο ίδιο επίπεδο με τον περασμένο Μάρτιο 2022), ενώ το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν ότι έχουν σήμερα τη δυνατότητα να αποταμιεύσουν πολύ ή λίγο μειώθηκε περαιτέρω στο 15% έναντι 18% το περασμένο εξάμηνο και 27% τον Σεπτέμβριο του 2021. Παράλληλα, οι καταναλωτές αναμένουν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση τιμών το επόμενο διάστημα, ενώ το 40% δηλώνουν ότι οι αυξήσεις σε προϊόντα και ενέργεια ήρθαν για να μείνουν και θα έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Ωστόσο, το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν αδυναμία αποπληρωμής των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και θέρμανσης μειώθηκε από το 25% τον Μάρτιο του 2022 στο 15% και 19% αντίστοιχα σήμερα αλλά το 65% και 59% αντίστοιχα δηλώνουν ακόμα δυσκολία στην αποπληρωμή τους.
Ακόμη, 7 στους 10 δηλώνουν ότι έχουν περιορίσει δαπάνες για ψυχαγωγία και ταξίδια, ενώ 2 στους 3 δηλώνουν ότι έχουν περιορίσει δαπάνες για ένδυση και υπόδηση και 1 στους 2 δηλώνουν ότι έχουν περιορίσει ακόμα και τις δαπάνες βασικών καταναλωτικών αγαθών, όπως τα τρόφιμα.
Ειδικά για το θέμα της θέρμανσης, 2 στα 3 νοικοκυριά περίπου δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν κυρίως φυσικό αέριο για την θέρμανση της κατοικίας τους έναντι μόλις 15% που χρησιμοποιούν πετρέλαιο και 9% συσκευές ρεύματος (κλιματιστικά, ηλεκτρικά σώματα, θερμοσυσσωρευτές κτλ), ενδεικτικό της βαρύτητας των τιμών του φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά τον φετινό χειμώνα.
Shoppers spend their morning after Christmas at the Glendale Galleria in Glendale on Saturday, December 26, 2009. (Raul Roa/News-Press)
Συνολικά, καταγράφεται υποχώρηση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών και εγκατάσταση έντονα αρνητικού κλίματος μεταξύ των καταναλωτών. Τα σημάδια της κατάστασης αυτής αποτυπώνονται και στην αρνητική πρόθεση – προφανώς λόγω αδυναμίας – πραγματοποίησης σημαντικών αγορών το επόμενο διάστημα και αποταμίευσης. Ειδικότερα, οι καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν:
Πολύ αρνητική αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών για το διάστημα που προηγήθηκε και βαθιά απαισιοδοξία για την περαιτέρω εξέλιξή της, καθώς σταθεροποιείται σε πολύ υψηλό επίπεδο το ποσοστό όσων αναμένουν επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού τους (στο 64% σήμερα).
Μειώνεται ελαφρά – παραμένοντας ωστόσο σε πολύ υψηλό επίπεδο – από 80% σε 73% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε πολύ ή αρκετά κατά το προηγούμενο 12μηνο. Παράλληλα, σταθεροποιείται σε υψηλό επίπεδο το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί κατά το επόμενο δωδεκάμηνο (70% έναντι αντίστοιχου ποσοστού 71% τον περασμένο Μάρτιο 2022).
Η ακρίβεια και η αύξηση των τιμών καταναλωτή είναι πλέον αισθητές από το σύνολο σχεδόν των καταναλωτών, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης. Οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν “Λίγο” (4%), “Αρκετά” (37%) η “Πολύ” (57%) κατά το τελευταίο 12μηνο (αθροιστικά 98% έχουν διαπιστώσει αύξηση των τιμών καταναλωτή). Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία (82%) των καταναλωτών στο Νόμο Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι το επόμενο 12μηνο οι τιμές καταναλωτή θα αυξηθούν με μικρότερο (13%), παρόμοιο (34%) ή μεγαλύτερο (35%) ρυθμό σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.
Ιδιαίτερα απαισιόδοξοι εμφανίζονται οι καταναλωτές και σε σχέση με την εξέλιξη της ανεργίας, καθώς η ευρεία πλειοψηφία πιστεύουν πως τα επίπεδα της ανεργίας θα αυξηθούν «πολύ» ή «λίγο» (56% συγκριτικά με 61% τον Μάρτιο του 2022).
Καθίζηση σε αρνητικό έδαφος παρουσιάζει και ο δείκτης αξιολόγησης της συγκυρίας για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών (μόλις 7% θεωρούν την συγκυρία κατάλληλη για σημαντικές αγορές, όπως έπιπλα, ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές κτλ, σε σταθερό επίπεδο σε σχέση με τον Μάρτιο 2022). Εικόνα αντίστοιχης καθίζησης καταγράφεται και στο δείκτη πρόθεσης για την πραγματοποίηση τέτοιων αγορών στο μέλλον.
Στάσιμη σε χαμηλό επίπεδο παραμένει και η πρόθεση για αποταμίευση (15% σήμερα σε σχέση με 14% τον Μάρτιο 2022), ενώ σταθεροποιείται σε υψηλό επίπεδο το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι “τρώνε από τα έτοιμα” αναλώνοντας τις αποταμιεύσεις τους ή χρεώνονται όλο και περισσότερο (30% από 31%), αυξάνεται ελαφρά στο 54% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι τα φέρνουν ίσα – ίσα με τα εισοδήματά τους (50% το αντίστοιχο ποσοστό για τον Μάρτιο 2022) και μειώνεται περαιτέρω στο 15% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι αποταμιεύουν χρήματα (18% τον περασμένο Μάρτιο 2022).
Σταθερά χαμηλή η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου στο Νομό Θεσσαλονίκης, με το 4% των καταναλωτών να δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πιθανό να πραγματοποιήσουν κάποια αγορά αυτοκινήτου (έναντι 5% τον Μάρτιο 2022).
Διατηρείται σχεδόν αμετάβλητη η πρόθεση αγοράς ή ανέγερσης σπιτιού για το επόμενο 12μηνο (στο 3% σταθερά) και αντίστοιχα η πρόθεση ανακαίνισης ή επισκευής-βελτίωσης σπιτιού για το επόμενο 12μηνο (στο 10% έναντι 12% τον Μάρτιο 2022).
