Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε έντονα τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις -44,7 μονάδες, έναντι -45,0 μονάδες τον Σεπτέμβριο, σε επίπεδο ήπια υψηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-57,9 μονάδες).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, η νέα κυβερνητική θητεία φαίνεται να περιορίζει τις όποιες αβεβαιότητες και να διασφαλίζει χαμηλό πολιτικό ρίσκο. Οι συνεχείς ανατιμήσεις ωστόσο και το υψηλό κόστος ζωής, καθώς και οι φυσικές καταστροφές με τις ανυπολόγιστες ζημιές που έλαβαν χώρα το τελευταίο διάστημα επίδρασαν καταλυτικά στις προσδοκίες των Ελλήνων καταναλωτών, επίδραση που επιβαρύνθηκε και από τις γεωπολιτικές εντάσεις που ενισχύονται αντί να αμβλύνονται.
Ο δείκτης κινείται σε χαμηλά επίπεδα πλέον, με αποτέλεσμα και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές να εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με τους καταναλωτές στην Εσθονία με επίπεδο δείκτη –34,1 και την Σλοβενία (-32,5) να ακολουθούν. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης, για δεύτερη φορά μέσα στο 2023 βρίσκεται η Λιθουανία (-0,3) με την τιμή του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνεπάγεται οριακά αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -18,7 μονάδες στην ΕΕ και στις -17,9 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Αναλυτικά:
Μικρή επιδείνωση στις εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους τελευταίους 12 μήνες
Οι αρνητικές εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προηγούμενους 12 μήνες κλιμακώνονται ήπια τον Οκτώβριο στις -49,9 μονάδες (έναντι – 47,1). Το 67% (από 66%) των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ μόλις το 4% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -18,1 και -18,4 μονάδες αντίστοιχα
Περισσότερο απαισιόδοξες οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησαν οριακά τον Οκτώβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -42,9 (από -42,4) μονάδες τον Σεπτέμβριο. Το 58% (από 60%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 8% (από 5%) προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -9,0 και -8,2 μονάδες αντίστοιχα.
Περισσότερο απαισιόδοξες και οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο αρνητικός δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσίασε μικρή ενίσχυση τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις – 47,0 (από –42,8) μονάδες. Το 63% (από 64%) των καταναλωτών προέβλεψε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 19% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -30,4 και -26,4 μονάδες αντίστοιχα.
Σημαντική ενίσχυση στην πρόθεση για μείζονες αγορές
Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) βελτιώθηκε σημαντικά με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις – 39,0 (από -47,6) μονάδες. Το 51% (από 59%) των καταναλωτών προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 8% (από 5%) αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -17,1 μονάδες στην ΕΕ και στις -18,5 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Μικρή βελτίωση της πρόθεσης για αποταμίευση
Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε ελαφρά τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις –61,7 μονάδες (από -63,8). Το 81% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 16% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +2,7 μονάδες στην ΕΕ και στις +2,6 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Μικρή επιδείνωση στις προβλέψεις για την ανεργία
Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες κλιμακώθηκε ήπια τον Οκτώβριο, στις +22,7 μονάδες, από +19,5 τον Σεπτέμβριο. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προέβλεψε μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας ενισχύθηκε στο 43% (από 40%), με το 18% των ερωτηθέντων να αναμένει εκ νέου ελαφρά μείωσή της. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +20,8 και +18,1 μονάδες.
Κλιμάκωση των προβλέψεων για άνοδο των τιμών
Ο θετικός δείκτης για τις προβλέψεις μεταβολών στις τιμές τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε περαιτέρω τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις +42,1 μονάδες, έναντι +33,6 μονάδων τον Σεπτέμβριο. Το 66% (από 60%) των νοικοκυριών προέβλεψε άνοδο τιμών με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό και το 11% (από 10%) αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +11,5 και 11,4 μονάδες αντίστοιχα.
Εξασθένιση του ποσοστού που «αντλεί από τις αποταμιεύσεις του»
Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 59%, ενώ στο 12% από 14% υποχώρησε το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν το 20% του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» διαμορφώθηκε στο 8%.
Ενίσχυση του ποσοστού των νοικοκυριών που είναι αβέβαια για τη μελλοντική οικονομική κατάστασή τους
Στο ερώτημα το οποίο αξιολογεί το βαθμό αβεβαιότητας των νοικοκυριών ως προς τις μελλοντικές οικονομικές εξελίξεις, το 59% έκρινε τον Οκτώβριο ότι η οικονομική κατάστασή του μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, ήπια υψηλότερα από τον προηγούμενο μήνα που διαμορφώθηκε στο 52%. Τον Οκτώβριο, εξετάζονται σε τριμηνιαία βάση στην έρευνα καταναλωτών τρία πρόσθετα ζητήματα, τα οποία εξειδικεύουν περισσότερο την πρόθεση για μείζονες αγορές διαρκών καταναλωτικών αγαθών (αυτοκίνητο, κατοικία) και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως πρόδρομοι δείκτες για την ιδιωτική κατανάλωση.
Αναλυτικά:
- Οριακή επιδείνωση παρουσίασε τον Οκτώβριο η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου εντός των επόμενων 12 μηνών, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -88,0 (από -87,8 τον Ιούλιο) μονάδες. Αυτή η επίδοση παραμένει αισθητά δυσμενέστερη από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς δείκτες, οι οποίοι διαμορφώθηκαν στις -66,9 (από -66,8) και -69,8 (από -68,8) μονάδες, στην ΕΕ και την Ευρωζώνη αντίστοιχα. Το 95,6% (από 94,5%) των καταναλωτών στην Ελλάδα δηλώνει ότι δεν είναι πιθανό να αγοράσει αυτοκίνητο εντός του προσεχούς 12μήνου.
- Βελτίωση σημειώθηκε στην πρόθεση για αγορά ή κατασκευή κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -91,8 (από -92,5) μονάδες, ισοζύγιο επίσης αρκετά χειρότερο από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς δείκτες, καθώς αυτός διαμορφώθηκε στην ΕΕ στις -79,5 (από -79,3) και στην Ευρωζώνη στις -81,1 (από – 80,9) μονάδες. Το 3,3% (από 3,1%) των νοικοκυριών εγχωρίως δηλώνει ότι ίσως να προβεί σε αγορά ή κατασκευή κατοικίας τον επόμενο χρόνο.
- Μικρή εξασθένιση καταγράφηκε στο δείκτη της πρόθεσης πραγματοποίησης σημαντικών δαπανών για βελτίωση/ανανέωση της κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών, ο οποίος διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στις -72,0 (από -71,2) μονάδες. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες κινήθηκαν αντίθετα στην ΕΕ και διαμορφώθηκαν στις -50,1 (από -50,4) μονάδες και στις -52,0 (από -51,9) μονάδες στην Ευρωζώνη. Το ποσοστό των νοικοκυριών στην Ελλάδα που δηλώνει ότι είναι αρκετά ή πολύ πιθανό να πραγματοποιήσει σημαντικές δαπάνες αυτού του είδους εντός ενός έτους υποχώρησε στο 12,6% (από 14,3%).
