Εκτεθειμένη η Ελλάδα σε μια εποχή αυστηρότερων επιτοκίων

Τέθηκε ήδη σε ισχύ η πρώτη επιθετική αύξηση επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης.

Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων αυξήθηκαν σε 1,25%, 1,50% και 0,75% αντίστοιχα.

Αναμένονται ακόμη επιθετικότερες αυξήσεις.

Η Λαγκάρντ με περίσσιο αυστηρό ύφος (σιγά μη σκίσει κάνα καλσόν), αφού πρώτα κλάφτηκε ότι για τον πληθωρισμό φταίει η έκρηξη των τιμών της ενέργειας (το ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ ισχύει, κυρά μου) κι ότι η Ευρώπη υπόκειται σε ενεργειακό εκβιασμό (οπότε αυτή με τη σειρά της “εκβιάζει” με ανυπόστατα πλαφόν και γελάνε οι πέτρες), στη συνέχεια προσπάθησε να μας πείσει ότι με τη “γενναία” αύξηση επιτοκίων σκοπεύουν να κάμψουν τον πληθωρισμό.

Όχι, ΔΕΝ είχατε ποτέ σκοπό να πολεμήσετε στ’ αλήθεια τον πληθωρισμό. Αν είχατε, θα το είχατε κάνει εξ αρχής, στο πρώτο ή δεύτερο καμπανάκι. Δε θα αφήνατε τόσους μήνες τον πληθωρισμό (που οι ίδιοι εξ αρχής δημιουργήσατε με τις εγκληματικά χαλαρές νομισματικές πολιτικές) να θερίσει περιουσίες και αγοραστική δύναμη των Ευρωπαίων πολιτών.

Δεν έχετε σκοπό, διότι αφενός εσείς οι ίδιοι προκαλέσατε εν γνώσει σας πληθωρισμό (άρα τον θέλατε), και αφετέρου θα κοστίσει πολύ να τον καταπολεμήσετε τώρα. Θα κοστίσει σε εσάς και στα φιλαράκια σας στη Wall Street, θα κοστίσει και σε εμάς, διότι αν τώρα, στη χειρότερη στιγμή, στις απαρχές μιας μεγάλης κρίσης, πάψουν οι ευνοϊκές συνθήκες δανειοδότησης που (κακώς) απολαμβάναμε τόσα χρόνια, δε θα έχουν πρόβλημα μόνο υπερχρεωμένες χώρες σαν την Ελλάδα, αλλά και η υπόλοιπη βιομηχανική υποτίθεται Δύση, αφού κι αυτήν στην ουσία λειτουργεί με αεριτζίδικα λεφτά.

Λαγκάρντ: Τα κρυπτονομίσματα δεν έχουν καμία αξία - Είναι κερδοσκοπικά και επικίνδυνα

Too little, too late

Για την ακρίβεια δεν έχει κανένα νόημα αυτή τη στιγμή να αυξηθούν πολύ τα επιτόκια για να μειωθεί υποτίθεται ο πληθωρισμός. Είναι πολύ αργά γι’ αυτό, και στην τελική όσο και να τα αυξήσουν, δε θα κάνει μεγάλη διαφορά. Μόνο μια πραγματικά ακραία αύξηση τύπου 5-10% όπως του Volcker στη δεκαετία του ’70, θα πάταγε φρένο στον πληθωρισμό τώρα. Και αυτήν δεν έχετε τα κάκαλα να την κάνετε, οπότε αφήστε το, τι το ταλαιπωρείτε…

Δυστυχώς τον πληθωρισμό αυτόν θα τον πληρώσουμε εμείς, ο λαός, όπως πάντα. Θα αυξηθούν τα πάντα σε τέτοιο βαθμό που αναπόφευκτα θα μειωθεί δραματικά η κατανάλωση και κυκλοφορία του χρήματος, οδηγώντας σταδιακά σε χαμηλότερες τιμές (αναλογικά με τους μισθούς πάντα, οι οποίοι αναγκαστικά θα αυξηθούν), ειδικά καθώς περνούν τα χρόνια και εξισορροπείται ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού.

Με άλλα λόγια, η αγορά θα αυτορυθμιστεί μόνη της. Θα πάρει χρόνια φυσικά (γι’ αυτό κι έχουμε τονίσει πολλές φορές ότι αυτή θα είναι μια δεκαετία στερήσεων), αλλά… δε θα πεθάνουμε κιόλας.

Αν όμως τώρα (που στην τελική έχουμε φάει μεγάλο μέρος από τον γάιδαρο) πιέσουμε χωρίς λόγο με αυστηρά επιτόκια και ποσοτική σύσφιξη, θα πυροδοτηθεί μια γενικευμένη κρίση, πολύ χειρότερη αυτής του 2008. Για την ακρίβεια, έχει ήδη ξεκινήσει, αλλά τα πράγματα είναι πάρα πολύ ρευστά – ίσως υπάρχει ελπίδα με τους κατάλληλους χειρισμούς, όχι να την αποφύγουμε, αλλά να περιορίσουμε σημαντικά τις απώλειες. Σε καθοριστικό βαθμό που τελικά θα σημαίνει την επιβίωση ή όχι πολλών επιχειρήσεων και βιομηχανιών, μια χρεοκοπία των οποίων θα επιφέρει αλυσιδωτή κατάρρευση στην οικονομία.

Με άλλα λόγια, το δίλημμα για τις κεντρικές τράπεζες εξαρχής ήταν “ή αφήνουμε τον πληθωρισμό να κάψει μέχρι να σβήσει η φωτιά μόνη της”, ή “πιέζουμε το σύστημα στα όρια του καταναλώνοντας υπερβολικούς πόρους” (προκαλώντας περαιτέρω ζημιά στον εαυτό μας) για να σβήσουμε μια φωτιά που στην τελική δε σβήνεται.

Και η τρέλα είναι πως ενώ στην αρχή έδειξαν ξεκάθαρα τις προθέσεις του διαλέγοντας την κουρτίνα 1, αφού δεν πήραν δραστικά μέτρα να περιορίσουν τη φωτιά νωρίς τότε που έπρεπε, τώρα πάνε να προκαλέσουν ηθελημένα κρίση (και το ξέρουν και το παραδέχονται), επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο την κατάσταση!

Και μετά φταίω εγώ να μιλώ για ελεγχόμενη κατεδάφιση;!

Και τι θες ρε Τσιρογιάννη να πούμε, να φτάσει η μοσχαρίσια €30/κιλό να πληρώσουμε εμείς τα λάθη τους προκειμένου να μη πέσει έξω η Wall Street; Στην τελική εσύ δε φώναζες εξ αρχής για τον πληθωρισμό;

Ακριβώς, εγώ φώναζα ΕΞ ΑΡΧΗΣ. Ήμουν ο πρώτος στην Ελλάδα που προειδοποίησε και τον είπε με το όνομα του, στασιμοπληθωρισμός, από την αρχή του 2020.

Και φώναζα διότι ΤΟΤΕ έπρεπε να γίνει κάτι. Τότε. Εφόσον δεν έγινε, πέταξε το πουλάκι. Τώρα η όποια στροφή επιθετικής πολιτικής, το μόνο που θα καταφέρει είναι παρέα με τον πληθωρισμό να έχουμε και μια ωραία κρίση που θα τα αποτελειώσει όλα.

Διότι δεν είναι η Wall Street και οι τράπεζες. Στα τέτοια μου γι’ αυτές, να το πω έτσι. Αλλά σε ένα δυτικό οικονομικό σύστημα όπου όλοι είναι εκτεθειμένοι ο ένας στον άλλον, αρκεί μια χρεοκοπία (βλέπε Λίμαν Μπράδερς) να προκαλέσει αλυσιδωτή αντίδραση που, στις ευάλωτες συνθήκες που βρισκόμαστε τώρα, θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Θα πέσουν βιομηχανίες, θα πέσουν ολόκληροι κλάδοι έξω. Δε θα ’ναι απλώς πανάκριβη η μπριζόλα, δε θα την βρίσκουμε ΚΑΝ στα ράφια!

Καμιά σχέση με το 2008. Το 2008 τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα. Έγινε το μπαμ μεν, έπεσε η Λίμαν, ξεκίνησε η χρηματοπιστωτική κρίση, όμως η δυτική οικονομία έτρεχε ήδη με μια καλή κεκτημένη ταχύτητα (από τις καλές μέρες του παλιού καπιταλισμού κι όχι του σημερινού εκτρώματος) και έπεσε στα μαλακά, δε φρέναρε εντελώς.

Τώρα δε θα υπάρχει φρένο στην κατρακύλα. Τα πράγματα είναι πάρα πολύ σοβαρά.

Δυστυχώς όσον αφορά στον πληθωρισμό, έχει ήδη κριθεί αυτό. Ό,τι κι αν κάνουν τώρα, τα οφέλη θα είναι πολύ μικρότερα από το κόστος. Και αυτό μετράει σε μια οικονομία.

Κίνδυνος παγκόσμιου κραχ από την «Κινεζική Λίμαν»

Το δίλημμα των τραπεζών: Ακραίος πληθωρισμός ή βαθιά κρίση

Μέχρι τώρα υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα απολάμβαναν όχι απλώς ευνοϊκές αλλά ονειρικές (ουτοπικές θα έλεγε κανείς) συνθήκες εξυπηρέτησης του χρέους, καθώς η νομισματική πολιτική ευνοούσε χαμηλά, μηδενικά, έως και αρνητικά επιτόκια.

Με τέτοιες παράλογες (για τους αγοραστές ομολόγων π.χ.) συνθήκες δανειοδότησης, το δυτικό οικονομικό σύστημα θεωρητικά “έμπαινε μέσα”.

Όμως πρακτικά δεν το ένοιαζε, γιατί έτσι παρείχε όλη την ρευστότητα που χρειαζόταν για να τροφοδοτεί τις βιομηχανίες του και να συντηρεί ένα κατά τα άλλα πανάκριβο κοινωνικοοικονομικό πρότυπο (συντάξεις, υγειονομική περίθαλψη, επιδόματα κ.λ.π.) Μια υψηλή ποιότητα ζωής που απολάμβανε η Δύση (διότι πλέον ας αρχίσουμε να τα ξεχνάμε αυτά), η οποία όμως στηριζόταν σε ψεύτικα θεμέλια.

Σε τυπωμένο κάργα πληθωριστικό χρήμα που έθρεψε υπερπληθωρισμό, ο οποίος σε συνδυασμό με την αλυσιδωτή αντίδραση μιας οικονομίας “πυραμίδας” όπου η παραγωγή όλο και μειωνόταν (καθώς γινόμασταν κυρίως καταναλωτές ξένων υλών), μας έφερε στην τραγική κατάσταση του σήμερα (στασιμοπληθωρισμός).

Οι ταχυδακτυλουργοί (εγκληματίες θα πω εγώ) κεντρικοί τραπεζίτες κατάφεραν να τραβήξουν αυτήν την άρρωστη κατάσταση για σχεδόν δύο δεκαετίες, προτού αρχίσει να σκάει στα μούτρα τους (ή μάλλον “μας”, αφού εμείς θα την πληρώσουμε).

Στην πραγματικότητα βέβαια η ρίζα του κακού πάει πολύ πιο πίσω, από την ίδρυση της Federal Reserve, η οποία αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη δύναμη με όπλο το δολάριο. Μια δύναμη που φυσικά της ήταν αδύνατον να μην εκμεταλλευτεί, αφού στην ουσία σε αυτήν βασίστηκε το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, χάρη στο οποίο η Αμερική παρέμενε οικονομική υπερδύναμη, παρόλο που στην πραγματικότητα παρήγαγε πολύ μικρότερη προστιθέμενη αξία, από ό,τι π.χ. η Κίνα.

Γι’ αυτό και η Αμερική είναι θεωρητικά πρώτη στην οικονομία, σε ονομαστικό ΑΕΠ – ένα γιγαντιαίο τραπεζικό “Πόνζι” πλασματικών ισολογισμών. Σε πραγματικό ΑΕΠ ο ασιατικός γίγαντας ηγείται με διαφορά.

Με το δολάριο αποδεσμευμένο από τον κανόνα του χρυσού, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μπορούσε πρακτικά να τυπώνει κατά βούληση, και να δημιουργεί “αξία” από αέρα κοπανιστό, εφόσον δε λογοδοτούσε σε κανέναν και δεν χρειαζόταν να παρουσιάζει χρυσό αντίστοιχης αξίας με τα… χαρτάκια Μονόπολης που τύπωνε.

Οι προγενέστεροι επικεφαλής της Fed γνώριζαν ότι αυτό ήταν ένα πυρηνικό υπερόπλο που τους έδινε απίστευτη δύναμη, μια κότα με χρυσά αυγά. Η μόνη προϋπόθεση ήταν, να εξακολουθεί το δολάριο να κυριαρχεί στον κόσμο, ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.

Άρα αρκεί με κάποιον τρόπο να επέβαλλαν την κυριαρχία του δολαρίου, κι από εκεί και πέρα όλα θα ήταν εύκολα. Εδώ ανέλαβε η μαγκιά των Αμερικανών (διότι είναι μάγκες γι’ αυτό που έκαναν) να εξασφαλίσει π.χ. τις συναλλαγές στο πετρέλαιο με δολάριο. Μερικοί πόλεμοι από εδώ κι από εκεί, λίγες δημόσιες σχέσεις, λίγοι εκβιασμοί, κι όλα αυτά σε συνδυασμό με την αδιαμφισβήτητη παντοδυναμία των Αμερικανών σε βιομηχανικό και τεχνολογικό επίπεδο (τουλάχιστον μέχρι το τέλος του προηγούμενου αιώνα), εδραίωσαν την κυριαρχία του δολαρίου.

Με το κυρίαρχο δολάριο και την πρέσα στα χέρια τους, οι τότε επικεφαλής της Fed συνειδητοποιούσαν πως έχουν μεν τη δύναμη να ορίζουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά ταυτόχρονα πως δε μπορεί να γίνει κατάχρηση αυτής της δύναμης, ειδάλλως ο πληθωρισμός θα έβγαινε εκτός ελέγχου ανατινάζοντας το ίδιο σύστημα που κρατούσαν υπό έλεγχο.

Έτσι, τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του περασμένου αιώνα, υπήρχε μια σχετική ισορροπία σε όλο αυτό. Ο ισολογισμός της Fed δημοσιευόταν, υπήρχε μια διαφάνεια (άρα και έλεγχος). Πλέον έχουν σταματήσει να ανακοινώνουν την Προσφορά Χρήματος. Πρακτικά κανείς δε ξέρει πόσο τυπώνουν, πόσο χρήμα χύνεται στην κυκλοφορία, γεννώντας πληθωρισμό.

Η Fed «βάζει φωτιά» στα επιτόκια - Τα αύξησε κατά 0,75%, πάει για 4,40%!

Ειδικά από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας, οι επικεφαλής της Fed έμπαιναν όλο και περισσότερο στον πειρασμό να καταχραστούν αυτή τη δύναμη. Κάθε τους πρόβλημα το μπάλωναν με περισσότερο τύπωμα. Και κάθε τους τύπωμα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα.

Για την ακρίβεια, δεν τίθεται πλέον θέμα “πειρασμού” να εκμεταλλευτούν αυτή τη δύναμη. Πολύ απλά από ένα σημείο και μετά το πράγμα ξέφυγε τόσο που αν δε συνέχιζαν να τυπώνουν στο άπειρο, θα κατέρρεε η όλη αυτή πυραμίδα που ξεκίνησε με λάθος βάσεις.

Ο μόνος τρόπος να ισιώσει αυτό θα ήταν να αφήσουν να εκδηλωθεί μια μεγάλη κρίση, η οποία θα προκαλούσε “επανεκκίνηση” στο σύστημα (η Μεγάλη Επανεκκίνηση ίσως;) Και μέσα από αυτήν την ισοπέδωση, να ξαναξεκινούσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα σε υγιείς βάσεις. Φυσικά αυτό θα προϋπόθετε τουλάχιστον μια δεκαετία βαθιάς ύφεσης και μιζέριας, την οποία θα πλήρωναν οι ανυποψίαστοι πολίτες.

Και φυσικά κανείς από τους εκάστοτε επικεφαλής κεντρικούς τραπεζίτες και πολιτικούς δε θα αναλάμβανε το βάρος “να σκάσει η βόμβα στη δική του βάρδια” και να πάρει όλο το φταίξιμο για σφάλματα των προηγούμενων.

Κι έτσι… απλά διαιωνιζόταν η ίδια αρρωστημένη κατάσταση, με όλο και περισσότερα νέα νομισματικά εργαλεία να ρίχνονται στο παιχνίδι που προφανώς δυσκόλευε εκθετικά. Ένας καρκίνος που χειροτέρευε.

Έτσι φτάσαμε στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Για την κρίση δεν έφταιγε η Λίμαν Μπράδερς, αυτή ήταν απλώς ο ένας που την πλήρωσε. Ούτε οι αμέτρητοι δανειολήπτες που “πιστόλιασαν” δάνεια που δεν μπορούσαν εξ αρχής να ξεπληρώσουν. Ακόμη και οι ίδιες οι εμπορικές τράπεζες που τα έδιναν, δε φταίνε τόσο, όσο φταίνε οι κεντρικές τράπεζες που έθρεψαν ένα αρρωστημένο οικονομικό σύστημα. Από εκεί και μόνο εκεί ξεκινάνε οι ρίζες της κρίσης, και μην αφήσετε κανέναν να σας πείσει για το αντίθετο, ρίχνοντας βολικά το φταίξιμο από εδώ κι από εκεί.

Κι έτσι, όταν έσκασε τελικά το 2008, οι ίδιοι κεντρικοί τραπεζίτες δεν το άφησαν να εκδηλωθεί σε μέγιστο βαθμό (να συμβεί το κατακλυσμιαίο reset που λέγαμε πριν). Με ακόμη πιο περίτεχνα νομισματικά εργαλεία, μας έδωσαν παράταση ζωής, χωρίς όμως να εξυγιάνουν το καρκίνωμα.

Κι έτσι φτάνουμε στο σήμερα… Ένα σήμερα που γνώριζαν πολύ καλά ότι θα αναπόφευκτα θα έσκαγε κάποια στιγμή. Ο ακραίος αυτός πληθωρισμός.

Κάποιος σαν εμένα θα έλεγε σε αυτό το σημείο, πως με την πανδημία και τον πόλεμο βρήκαν βολικά τα άλοθι που χρειάζονταν για να “ξεπλύνουν” αυτό το μπάχαλο, ρίχνοντας το φταίξιμο για τον πληθωρισμό εκεί. Γι’ αυτό τους ακούτε να σηκώνουν τα χέρια ψηλά, λέγοντας “εξωγενείς παράγοντες”, “η ενεργειακή κρίση κι ο Πούτιν”, “ο κορωνοϊός” κ.λ.π.

Αλλά δεν είναι έτσι. Διότι πολύ απλά οι τιμές είχαν πάρει την ανιούσα πολύ πριν την πανδημία και τον πόλεμο. Μια ματιά στα γραφήματα των βασικών εμπορευμάτων που συνθέτουν την παγκόσμια οικονομία, δηλαδή γεωργικά προιόντα, ξυλεία μέταλλα κ.λ.π., θα σας πείσει πως πράγματι, ο πληθωρισμός (που έθρεψαν οι κεντρικοί τραπεζίτες) είχε κάνει τα “μαγικά” του πολύ πριν σκάσουν τα “συστημικά” κατακλυσμιαία γεγονότα που βιώνουμε.

Αυτή είναι η ωμή πραγματικότητα, από κάποιον που του αρέσει να αναλύει τα γεγονότα και να ψάχνει ρίζες, προκειμένου να μαντέψει και το τελικό αποτέλεσμα, αντί να τα ρίχνει βολικά σε ό,τι του σερβίρουν πολιτικοί και μίντια. Αλλά ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του.

Όπως και να έχει, επιστρέφοντας στο θέμα μας, πλέον έτσι (μπάχαλο) όπως τα έχουν κάνει, οι τραπεζίτες δεν έχουν ουσιαστικά επιλογή. Στην αρχή είχαν, αλλά δεν είχαν τα κότσια να πράξουν το σωστό, φοβούμενοι το πολιτικό κόστος.

Τώρα το παραθυράκι καταπολέμησης του πληθωρισμού έκλεισε, και η περαιτέρω σύσφιγξη θα πιέσει ασφυκτικά το σύστημα, προκαλώντας “έμφραγμα”.

Η κρίση (που έτσι κι αλλιώς θα βιώσουμε) θα είναι πολύ πιο βαθιά. Ίσως γι’ αυτό κιόλας δεν τους νοιάζει. Διότι δε θα καταλαβαίναμε τη διαφορά ούτως ή άλλως. Και έστω και στα ψέματα, θα μπορούν να λένε ότι “προσπαθήσαμε”, ενώ στην πραγματικότητα θα τα έχουν κάνει χειρότερα με τον πληθωρισμό.

Το πρόβλημα είναι πως σε συνθήκες σύσφιγξης, θα την πληρώσουν περισσότερο οι υπερχρεωμένες χώρες. Χώρες όπως η Ελλάδα που δανείστηκε με ευνοϊκούς όρους, αλλά θα πληρώσει με παρά πολύ αυστηρούς.

Βέβαια, από την άλλη, σε τέτοιες περιπτώσεις πραγματικός ευνοούμενος είναι αυτός που έλαβε ζεστό χρήμα τότε που το είχε ανάγκη (και που το χρήμα άξιζε περισσότερο, θυμηθείτε δεν είχαμε υπερπληθωρισμό), και ακόμη περισσότερο αυτός που θα το “πιστολιάσει”. Διότι όπως λέει κι ένα ρητό, όταν χρωστάς μερικά λεφτά στην τράπεζα, έχεις πρόβλημα. Όταν χρωστάς πολλά, έχει πρόβλημα η τράπεζα…

Και μεταξύ μας, δεν περιμένει πραγματικά κανείς μας η Ελλάδα να αποπληρώσει ποτέ αυτό το ολοένα διογκώμενο χρέος, έτσι; Πιο πιθανό είναι να μας το χαρίσουν, όπως τα φοιτητικά δάνεια ο Μπάιντεν (και να υπάρξει φυσικά αντίστοιχος σάλος), ή να έχει διαλυθεί η Ευρωζώνη πολύ πριν έχουν πια αξία αυτά τα δάνεια σε ευρώ…