Το σχέδιο της κυβέρνησης για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Κίνητρα για να προχωρήσουν οι συγχωνεύσεις επιχειρήσεων ώστε να δημιουργηθούν ισχυρότερα εταιρικά σχήματα που θα έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης.

Και για να δημιουργηθεί ένας σημαντικός πυρήνας bankable επιχειρήσεων –100 χιλιάδες είναι ο στόχος μέσα σε ένα χρόνο– η κυβέρνηση σχεδιάζει να προσφέρει φορολογικά κίνητρα για να «τρέξουν» συγχωνεύσεις, εξαγορές, συνεργασίες, και οι τράπεζες να δημιουργήσουν ελκυστικά πακέτα χρηματοδότησής τους, ενώ αυτές οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση και στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η δημιουργία αυτού του πυρήνα των 100 χιλιάδων bankable επιχειρήσεων –που θα προκύψουν από συνενώσεις– ήταν η πρόταση του κ. Γιώργου Καββαθά, του προέδρου της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 20 Οκτωβρίου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, με θέμα την παροχή ρευστότητας προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στη συζήτηση για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων συμμετείχαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Βασίλης Ράπανος, η επικεφαλής της Αναπτυξιακής Τράπεζας Αθηνά Χατζηπέτρου, και πρόεδροι Επιμελητηρίων.

Ο κ. Καββαθάς ανέφερε χαρακτηριστικά για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων: «Ελάτε να βάλουμε έναν στόχο και να τον βάλουμε από κοινού τράπεζες, παραγωγικοί φορείς και κυβέρνηση, ότι έναν χρόνο μετά πρέπει να έχουμε τουλάχιστον 100.000 επιχειρήσεις μικρομεσαίες, μικρές και πολύ μικρές, οι οποίες να μπορούν να δανειοδοτηθούν από το τραπεζικό σύστημα και ταυτόχρονα να βρούμε εργαλεία τα οποία δεν θα είναι στο τραπεζικό σύστημα, όπως είναι οι φορείς μικροπιστώσεων, έτσι ώστε πραγματικά να δώσουμε την ευκαιρία επιβίωσης σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, οι οποίες εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι είναι αποκλεισμένες από τις τράπεζες».

Άμεση ήταν η θετική αντίδραση για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων του κ. Σταϊκούρα ο οποίος συμφώνησε λέγοντας: «Αυτός είναι ένας εφικτός στόχος και θα ήθελα να είναι πιο τολμηρός και πιο φιλόδοξος. Κι εμείς τουλάχιστον δεσμευόμαστε ότι θα κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά αυτό σημαίνει ρεαλισμό και υπευθυνότητα από τους φορείς της αγοράς. Κύριε Καββαθά, κάνατε μια τρομερή τοποθέτηση στη δευτερολογία σας, που δείχνει τον ρεαλισμό των φορέων της αγοράς σε σχέση με την αντιπολίτευση».

Η πορεία να γίνει ξανά bankable σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων –100 χιλιάδες από το πλήθος των 800.000 μικρομεσαίων– περνά μέσα από την ενδυνάμωση του μεγέθους τους. Μέσα από τη συνένωσή τους. Εξάλλου, μία από τις πέντε δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ακριβώς η αύξηση του μέσου μεγέθους επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα ετοιμάζει ειδικό πρόγραμμα στήριξης και χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων που συγχωνεύονται/εξαγοράζονται με πόρους από το ΕΣΠΑ.

Το πρόγραμμα αναμένεται να ανακοινωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, και στόχος της ΕΑΤ είναι να συμβάλει και να στηρίξει τη δημιουργία μεγαλύτερων επιχειρηματικών σχημάτων, τα οποία στη συνέχεια θα μπορούν να υποβάλουν επενδυτικά σχέδια και να χρηματοδοτηθούν από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι να υπάρξει πρόσβαση για περισσότερες επιχειρήσεις στον τραπεζικό δανεισμό. Ωστόσο, αυτό είναι εφικτό με επιμερισμό του ρίσκου, και μάλιστα ο κ. Δημήτρης Μαλλιαρόπουλος, διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών της Τράπεζας της Ελλάδος, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ένα σημαντικό δίδαγμα της πανδημίας είναι ότι όταν δημιουργείται επιμερισμός κινδύνου μεταξύ τραπεζών και Δημοσίου η πιστωτική επέκταση επιταχύνεται σημαντικά. Ο επιμερισμός κινδύνου επιτρέπει στις τράπεζες να μειώσουν τον κίνδυνο και λειτουργεί θετικά και από τη μεριά της προσφοράς και από τη μεριά της ζήτησης. Το δίδαγμα αυτό είναι σημαντικό για την επόμενη εξαετία, όπου σύμφωνα με το Ταμείο Ανάκαμψης θα υπάρξει επιμερισμός κινδύνου».

Από την πλευρά του ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε πως οι τράπεζες θα πρέπει να αναπτύξουν εργαλεία ώστε «να εντοπίζουν περισσότερες βιώσιμες ή δυνητικά βιώσιμες επιχειρήσεις, ενσωματώνοντας και το πλαίσιο ρύθμισης των οφειλών τους, διευρύνοντας την περίμετρο των δικαιούχων πιστώσεων». Και ακόμα τόνισε ότι η αύξηση της πιστωτικής επέκτασης δεν θα πρέπει να συνοδεύεται από τη δημιουργία μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων, ούτε να υποσκάπτει την αναγκαία κουλτούρα πληρωμών. «Πρέπει να επιβραβεύεται η συνέπεια και να καθοδηγούμαστε από τη συνέπεια» τόνισε με έμφαση.

Η κυρία Αθηνά Χατζηπέτρου, επικεφαλής της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, αναφέρθηκε στα δάνεια που δόθηκαν για τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων μέσα στην πανδημία: «Έχουν δοθεί 34.000 δάνεια και η εκταμίευση το 2020 και το 2021 υπερβαίνει τα 7,8 δισ. ευρώ» είπε και διευκρίνισε πως το δημόσιο χρήμα που χρησιμοποιήθηκε για αυτά τα 7,8 δισ. ευρώ ήταν 2,3 δισ. «Άρα, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα είναι ένας φορέας άσκησης αντικυκλικής πολιτικής σε αυτή τη φάση, όπου δόθηκε ένας συντελεστής μόχλευσης που υπερβαίνει το 3, για να βγουν στην αγορά δάνεια 7,8 δισ., μαζί με το τραπεζικό σύστημα».

Όπως εξήγησε, τα 34 χιλιάδες ΑΦΜ που στηρίχθηκαν από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, μέσω των δανείων, το 2019 είχαν αθροιστικό τζίρο που υπερέβαινε τα 160 δισ. Άρα, στηρίχθηκαν επιχειρήσεις που συμμετείχαν σε ποσοστό πάνω από 60% στο παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας, τουλάχιστον πριν την κρίση.

Ακόμα, η κυρία Χατζηπέτρου σημείωσε πως από τα 7,8 δισ. ευρώ τα 6,2 δισ. κατευθύνθηκαν σε πολύ μικρές επιχειρήσεις και συνέβαλαν στη δημιουργία 15.600 νέων θέσεων εργασίας.

Στους λόγους που οι τράπεζες απορρίπτουν τα αιτήματα δανειοδότησης αναφέρθηκε μεταξύ των άλλων ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Alpha Bank, Βασίλης Ράπανος. Όπως είπε, το 60,5% των απορρίψεων οφείλεται στη χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησης, σε καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των οφειλών σε τράπεζες και Δημόσιο. Το 16,1% των αιτημάτων απορρίπτεται γιατί η προτεινόμενη επένδυση κρίνεται μη σκόπιμη βάσει της επιχειρηματικής δραστηριότητας του υποψήφιου δανειολήπτη. Το 14,1% οφείλεται στο γεγονός ότι η επιχείρηση εμφανίζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις ή επειδή είναι υπερδανεισμένη και με περιορισμένο τζίρο.

Γ. Καββαθάς για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων: Να διευκολυνθούν οι μικροί επιχειρηματίες

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, αναφέρθηκε και σε τρεις ενέργειες για να διευκολυνθούν οι μικροί επιχειρηματίες στην δανειοδότησή τους, και συγκεκριμένα είπε:

• Πρώτον, να δημιουργήσουμε έναν οδηγό χρηματοδότησης. Έναν οδηγό χρηματοδότησης μέσα απ’ τον οποίο ο κάθε επαγγελματίας, έμπορος, βιοτέχνης, μικρός, μεγαλύτερος ή μικρομεσαίος, θα ξέρει τους κανόνες πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα, τις προϋποθέσεις και τους όρους που πρέπει να πληροί μια επιχείρηση για να μπορεί να δανειοδοτηθεί. Να είναι ικανή να πάρει δανεισμό.
• Το δεύτερον, θα πρέπει να δημιουργήσουμε χρηματοδοτικά προϊόντα και εργαλεία εξειδικευμένα στις μικρές επιχειρήσεις που έχει η χώρα. Οι μικρές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα οι πολύ μικρές χρειάζονται κατ’ αρχάς μία συμβουλευτική γύρω από τη σύναψη ενός δανείου. Χρειάζονται συμβουλευτική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της παροχής του δανείου, ώστε να μπορέσουμε να βελτιώσουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις λαμβάνοντας υπόψη και την επιχειρηματική δραστηριότητα.
• Τρίτον, θα πρέπει να προχωρήσουμε και εμείς ως φορείς, και τα Επιμελητήρια, σε προσπάθεια να μειώσουμε το χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό που υπάρχει στις μικρές επιχειρήσεις. Δεν αντιλαμβάνονται, πάρα πολλές φορές, οι μικροί επαγγελματίες, έμποροι και βιοτέχνες, δεν κατανοούν τους βασικούς χρηματοοικονομικούς όρους και έννοιες. Χρειάζεται, επίσης, να αναλάβουμε δράσεις και παρεμβάσεις στα θέματα που αφορούν στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.