Τι περιμένουμε από τη σύνοδο κορυφής στα ενεργειακά

«Η Κομισιόν εισηγείται και επιμένει για κοινές προμήθειες αερίου από τους 27. Άρα καλού κακού ας προμηθευτούμε ηλεκτρικές κουβέρτες, ξυλόσομπες, τέτοια πράγματα!».

Η εκπληκτική από κάθε άποψη δήλωση, ανήκει σε υπουργό μεγάλου (σε έκταση και σε επιρροή) κράτους της ΕΕ που συνοδεύει τον ηγέτη της χώρας του στη Σύνοδο Κορυφής.

Αντικατοπτρίζει μάλιστα ανάγλυφα όλη τη σύγχυση, την αβεβαιότητα και την διαφορά αντίληψης μεταξύ των 27 στην αντιμετώπιση της μεγάλης ενεργειακής κρίσης.

«Επί της ουσίας η Σύνοδος Κορυφής προσπαθεί να συνεφέρει την καταβεβλημένη ΕΕ από τις πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες εξεύρεσης κοινής λύσης με τις κυβερνήσεις βαθύτατα διχασμένες και κουρασμένες έπειτα από συνεχείς αψιμαχίες για τα διαφορετικά πλαφόν, έπειτα από αλλεπάλληλα συμβούλια των υπουργών Ενέργειας, προτάσεις επί προτάσεων, συγκλίσεις και τελικά διαφωνίες, χωρίς να μπορεί να υπάρξει κοινή απάντηση»: η ανάλυση αυτή που ανήκει σε Έλληνα παλαιό και έμπειρο τεχνοκράτη των Βρυξελλών, περιγράφει ανάγλυφα το κλίμα που επικρατεί.

Σχεδόν όλοι οι ηγέτες των ‘27’ αντιμετωπίζουν με απαισιοδοξία τη Σύνοδο ως προς την ενεργειακή κρίση.

Οι πιο πολλοί (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) λειτουργούν με βάση τα μέτρα εθνικής προστασίας που έχουν ανακοινώσει.

Οι Γερμανοί μάλιστα το έχουν παρακάνει με το κολοσσιαίο γερμανικό πακέτο ύψους 200 δισ ευρώ.

Χαρακτηριστικό είναι όμως ότι εκτός από τις μεγάλες ενστάσεις Γάλλων και Ιταλών για τα 200 δις ήρθαν να προστεθούν και σοβαρές επιφυλάξεις περί πιθανής αντισυνταγματικότητας του πακέτου από το ίδιο το γερμανικό Ελεγκτικό Συνέδριο.

«Δεν γνωρίζω κατά πόσον μία πιθανή εμπλοκή του γερμανικού πακέτου στη δικαιοσύνη θα κάνει το Βερολίνο να ξανασκεφτεί τις διαφωνίες του απέναντι σε θέματα, όπως ένα γενικό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, στο οποίο επιμένουν και σήμερα αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Κυρ. Μητσοτάκης» μας λέει ο Έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών.

Τι περιμένουμε απο τη σημερινή σύνοδο κορυφής στα ενεργειακά

Τι εισηγείται η κομισιόν

Θυμίζουμε πως η Κομισιόν εισηγείται της δημιουργία «κοινής αγοράς φυσικού αερίου», αλλά και ταχύτατες διαπραγματεύσεις με αξιόπιστους προμηθευτές.

Επιθυμεί η Κομισιόν να ενισχυθεί σοβαρά η ευρωπαϊκή αγορά LNG, ώστε να υπάρχουν διαθέσιμα πάρα πολλά φορτία φυσικού αερίου σε λογικές τιμές και χωρίς «πλειστηριασμό» όπως επιθυμούν οι κερδοσκόποι.

Ένα από τα πιο ουσιαστικά μέτρα άμεσης εφαρμογής που έχει προτείνει η Κομισιόν και θα συζητήσουν οι ηγέτες των «27» είναι αυτό της εξοικονόμησης, της μείωσης δηλαδή της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ποσοστό 15% μέχρι και τον Μάρτιο του 2023.

Επίσης εισηγούνται τη δημιουργία συμπληρωματικού δείκτη τιμών που θα αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου.

Το θέμα συζητείται με τον ACER (Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας) για την αντιμετώπιση της «συστημικής πρόκλησης».

Το νέο σημείο αναφοράς θα προβλέπει σταθερή και προβλέψιμη τιμολόγηση για τις συναλλαγές LNG.

Η Επιτροπή θα αναθέσει στην ACER να δημιουργήσει ένα αντικειμενικό εργαλείο ημερήσιας αξιολόγησης των τιμών και, στη συνέχεια, ένα σημείο αναφοράς που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους φορείς εκμετάλλευσης της ενεργειακής αγοράς για την αναπροσαρμογή της τιμής στα συμβόλαιά τους για το φυσικό αέριο.

Άλλη εισήγηση είναι η ανάπτυξη προσωρινού μηχανισμού περιορισμού των τιμών, μέσω του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου αερίου ( TTF), ο οποίος θα ενεργοποιείται όταν χρειάζεται. Λένε συνεπώς να καθιερωθεί σε προσωρινή βάση, ένα δυναμικό όριο τιμής για τις συναλλαγές στο TTF.

Οι συναλλαγές σε τιμή υψηλότερη από το δυναμικό όριο δεν θα επιτρέπεται να πραγματοποιούνται στο TTF. Αυτό θα βοηθήσει στην αποφυγή της ακραίας αστάθειας και των υπερβολικών τιμών.

Επίσης για να τελειώσει επιτέλους η κερδοσκοπία με τα παράγωγα και να περιοριστεί η υπερβολική αστάθεια των τιμών προτείνεται ένας μηχανισμός προσωρινής ενδοημερήσιας αύξησης των τιμών.

Αυτός ο μηχανισμός θα προστατεύει τους παίκτες της αγοράς από μεγάλες διακυμάνσεις τιμών εντός της ίδιας ημέρας, ορίζοντας ένα συγκεκριμένο όριο.

Από αυτό το όριο και πάνω θα απαγορεύονται οι διακυμάνσεις του TTF, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για χαμηλότερες τιμές.

Τέλος οι Βρυξέλλες εισηγούνται πακέτο για ενεργειακή αλληλεγγύη σε περίπτωση διακοπής των ροών φυσικού αερίου σε εθνικό και υπερεθνικό κοινοτικό επίπεδο.

Τι περιμένουμε απο τη σημερινή σύνοδο κορυφής στα ενεργειακά

Τι θα βγάλει η (πολλοστή) μάχη του πλαφόν

Στο επίκεντρο θα βρεθεί και πάλι η μάχη των πλαφόν. Στο κείμενο συμπερασμάτων συζητείται να συμπεριληφθεί μια αναφορά σε προσωρινό ευρωπαϊκό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου που χρησιμεύει για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μια εκδοχή δηλαδή του «Ιβηρικού μοντέλου».

Η κα φον ντερ Λάιεν είπε στο Ευρωκοινοβούλιο πως, «η Κομισιόν θεωρεί ότι αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω το συγκεκριμένο πλαφόν, το οποίο προωθεί δυναμικά η Γαλλία – χρησιμοποιεί ελάχιστο αέριο για ηλεκτροπαραγωγή λόγω του μεγάλου πυρηνικού της στόλου – αποδέχεται η Γερμανία, αλλά δεν θέλουν η Ελλάδα, η Ιταλία, το Βέλγιο και άλλες χώρες λόγω του μεγάλου δημοσιονομικού κόστους που αυτό συνεπάγεται. Οι διαφωνίες αυτές αναμένεται να καταγραφούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Το μπλοκ των χωρών, όπως η Ελλάδα, που τάσσονται υπέρ της επιβολής ενός γενικού πλαφόν στο φυσικό αέριο και στο οποίο έχει προστεθεί εσχάτως και η Ολλανδία, θα επιμείνει στις θέσεις του. Στην αντιπέρα όχθη η Γερμανία, που εκφράζει σοβαρές ενστάσεις, φοβούμενη ότι ένα πλαφόν θα απομακρύνει τους πωλητές και θα προκαλέσει αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου.

Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα ευτυχές μομέντουμ τιμών φυσικού αερίου για τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, που πρέπει να συμφωνήσουν κοινή αγορά φυσικού αερίου, το συμπληρωματικό benchmark που θα αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στις αγορές, την εξέταση ενός προσωρινού δυναμικού διαδρόμου στις συναλλαγές για να πέσουν οι τιμές και σε μέτρα για ενεργειακή αλληλεγγύη.