Το στρώμα του όζοντος στη στρατόσφαιρα εντοπίζεται σε απόσταση 15-30 χλμ. πάνω από τη Γη και λειτουργεί προστατευτικά από τις επιβλαβείς ακτίνες του ήλιου. Η λεγόμενη «τρύπα του όζοντος» άρχισε να παρατηρείται στα τέλη της δεκαετίας του 1970 όταν καταγράφηκε σταθερή μείωση της συνολικής ποσότητας όζοντος ιδίως στις πολικές περιοχές και δη πάνω από την Ανταρκτική.
Αιτία αποτέλεσε η χρήση χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνταν σε συστήματα κλιματισμού και ψυγεία, καθώς και διαλύτες, αλλά και προωθητικά αερίου σε δοχεία ψεκασμού, όπως οι χλωροφθοράνθρακες.
Η «τρύπα» άρχισε να διευρύνεται ανεξέλεγκτα τη δεκαετία του 1980 με τους επιστήμονες να ανησυχούν για τις επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον.
Ωστόσο, αισιόδοξες είναι πλέον οι ενδείξεις καθώς όπως προκύπτει από δεδομένα των δορυφόρων του ευρωπαϊκού προγράμματος παρατήρησης Copernicus (CAMS) το κενό συρρικνώθηκε νωρίτερα από το αναμενόμενο αυτή τη χρονιά.
Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα μπορούσε να αποκατασταθεί πλήρως έως το 2066, αποδεικνύοντας ότι οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν έπειτα από τη συμφωνία του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ για την προστασία της στιβάδας του όζοντος, η οποία προέβλεπε την εξάλειψη σχεδόν 100 ουσιών που το πλήττουν.
Έπειτα, λοιπόν, από τέσσερα χρόνια καθυστερήσεων στη διαδικασία συστολής της τρύπας του όζοντος το προστατευτικό στρώμα της Γης επέστρεψε σε φυσιολογικά επίπεδα στις αρχές Δεκεμβρίου, εκπλήσσοντας τους επιστήμονες.
Όπως αναφέρουν η NASA και η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ η τρύπα στο στρώμα του όζοντος «ήταν σχετικά μικρή το 2024 σε σύγκριση με άλλα χρόνια» και συγκεκριμένα κατατάσσεται στην έβδομη μικρότερη κλίμακα από την έναρξη της ανάκαμψης το 1992.
«Η τρύπα της Ανταρκτικής του 2024 είναι μικρότερη από τις τρύπες του όζοντος που παρατηρήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000», είπε ο Πολ Νιούμαν, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του όζοντος της NASA και επικεφαλής επιστήμονας για τις επιστήμες της γης στο Goddard Space Flight Center της NASA, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Σύμφωνα με ερευνητική ομάδα το 99% των αερίων που καταστρέφουν το όζον έχουν καταργηθεί, ενώ εκτιμήσεις του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) υποδηλώνουν ότι το στρώμα του όζοντος της Ανταρκτικής θα επανέλθει στα επίπεδα του 1980 μέχρι το 2066 περίπου.
