Δραματικές προβλέψεις για την πορεία της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου δημοσίευσαν οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες.

Η Bank of America προχώρησε μάλιστα σε επί τα χείρω αναθεώρηση προς τα κάτω για το αμερικανό ΑΕΠ, κάνοντας λόγο για ισχνή ανάπτυξη κάτω του 1% το 2022, ενώ παράλληλα βλέπει τη Fed να αυξάνει 7 (!) φορές τα επιτόκια.

Η Goldman Sachs, επηρεασμένη ίσως από την εξίσου “μαύρη” JP Morgan (που βλέπει μόλις 0,1% το α’ τρίμηνο), αναθεώρησε επίσης την πρόβλεψή της σε 0,5% για το α’ τρίμηνο του 2022. Κι όλα αυτά δύο μήνες αφότου προειδοποίησε ότι η νομισματική σύσφιξη εκ μέρους της Fed μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση και μία ημέρα μετά την εκτίμησή της ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα προβεί σε 4 με 5 αυξήσεις επιτοκίων. (Ολόκληρη η έκθεση εδώ).

Ειδικότερα, η BofA εξέπληξε αναθεωρώντας επί τα χείρω την ανάπτυξη στις ΗΠΑ για το 2022 από το 4,4% στο 1% – νούμερο που, όπως φαίνεται, θα μηδενιστεί ή θα γίνει και αρνητικό σύντομα, παρασέρνοντας σε διολίσθηση και τη Wall Street.

Μάλιστα, η τράπεζα παραθέτει 4 λόγους, εξαιτίας των οποίων προοιωνίζεται μια νέα, ζοφερή πραγματικότητα:

1) Μετάλλαξη Όμικρον: Η αφρικανική παραλλαγή του κορωνοϊού έχει φέρει νέους περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα και έχει προκαλέσει επιβράδυνση στον κλάδο των υπηρεσιών.

Σύμφωνα με την BofA, οι δαπάνες για υπηρεσίες θα μπορούσαν να γνωρίσουν μείωση 0,6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι των πραγματικών καταναλωτικών αναγκών τον Ιανουάριο του 2022 – αν και η αύξηση της ζήτησης διαρκών αγαθών θα μπορούσε να αντισταθμίσει μέρος του σοκ.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας τον Ιανουάριο – αν και με τα κρούσματα να έχουν ήδη μειωθεί περίπου 25% από την κορύφωσή τους στα μέσα Ιανουαρίου η BofA αναμένει ότι το όμικρον σοκ θα είναι βραχύβιο. Τα δεδομένα αναμένεται να βελτιωθούν ουσιαστικά από τον Φεβρουάριο, κάτι το οποίο θα έχει επιπτώσεις στο ΑΕΠ το α’ τρίμηνο.

2) Αποθέματα: Τα αποθέματα αυξήθηκαν τον Δεκέμβριο, συμβάλλοντας κατά 4,9 ποσοστιαίες μονάδες στην αύξηση του ΑΕΠ κατά το 4ο τρίμηνο.

Τα αποθέματα παραμένουν υποτονικά σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα λόγω των συνεχιζόμενων σημείων συμφόρησης σε επίπεδο προσφοράς. Και με την αύξηση της ζήτησης, υπάρχει περιθώριο για ακόμη μεγαλύτερη αύξηση.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το ΑΕΠ εξαρτάται από τη μεταβολή των αποθεμάτων, όπως και η αύξηση του ΑΕΠ εξαρτάται από τη μεταβολή των αποθεμάτων.

Ως εκ τούτου, η αύξηση των αποθεμάτων κατά 173,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 4ο τρίμηνο περιορίζει το περιθώριο για τα αποθέματα να οδηγήσουν την ανάπτυξη ξανά το 1ο τρίμηνο. Έτσι, τα αποθέματα δημιουργούν περισσότερα αρνητικά στοιχεία για την ανάπτυξη του 1ου τριμήνου.

3) Λιγότερη δημοσιονομική χαλάρωση: Η BofA αναμένει δημοσιονομικό πακέτο περίπου στο 50% σε σύγκριση με ό,τι είχε προαναγγελθεί.

Τα νέα μέτρα τόνωσης την ανάπτυξη το 2022 κατά μόλις 15-20 μονάδες βάσης, σε σύγκριση με την προηγούμενη εκτίμησή μας για 50 μονάδες βάσης. Η βασική υπόθεση είναι ότι οι δαπάνες θα ξεκινήσουν τον Απρίλιο: η καθυστέρηση στη μετάβαση σημαίνει ότι ο αντίκτυπος της ανάπτυξης σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη θα είναι και πάλι μεγαλύτερος το α’ τρίμηνο.

Ωστόσο, δεδομένου του αδιεξόδου μεταξύ μετριοπαθών και προοδευτικών Δημοκρατικών, υπάρχει κίνδυνος να μην περάσει κανένα νομοσχέδιο.

4) Ο μπαλαντέρ φυσικά είναι η νομισματική σύσφιγξη.

Ως υπενθύμιση, με τους Δημοκρατικούς να ετοιμάζονται να χάσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου, οποιαδήποτε περαιτέρω προσπάθεια δημοσιονομικής τόνωσης γίνεται «μη παράγοντας» τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2024, πράγμα που σημαίνει ότι η μοίρα της οικονομίας των ΗΠΑ βρίσκεται πλέον εξ ολοκλήρου στα χέρια της Fed.

Ο πληθωρισμός είναι σημαντικός παράγοντας, δεδομένου ότι έχει μόνιμα χαρακτηριστικά.

Σε αυτό το πλαίσιο, η BofA βλέπει 7 αυξήσεις επιτοκίων μέσα στο 2022, αρχής γενομένης από τον Μάρτιο κατά 0,25 μονάδες βάσης –μία ανά τρίμηνο– και 4 μέσα στο 2023. Αυτό σημαίνει πως το επιτόκιο θα καταλήξει στο εύρος του 2,75-3,00% τον Δεκέμβριο του 2023.

… Η Fed βρίσκεται πίσω από την καμπύλη και θα κάνει catch-up φέτος και του χρόνου.
Εύλογα θα ακολουθήσει συρρίκνωση του προϋπολογισμού, με την ομοσπονδιακή τράπεζα να διακρατά ομόλογα μακράς λήξης μόνο…

Ερωτήματα

Πώς όμως η Fed ξεσηκώνει μια καταιγίδα τη στιγμή που η BofA παραδέχεται ότι οι κίνδυνοι ύφεσης αυξάνονται. Σύμφωνα με τον αναλυτή της αμερικανικής τράπεζας εγείρονται πολλά ερωτήματα.

1) Είναι πιθανή μια αύξηση επιτοκίου κατά 50 μονάδες βάσης τον Μάρτιο;

Μάλλον αυτό είναι απίθανο. Εάν η Fed ήθελε να προχωρήσει γρήγορα, θα είχε ήδη τερματίσει το QE. Ως εκ τούτου, είναι πιο πιθανό να κάνει αυξήσεις 25 μ.β.

2) Θα μπορούσαν οι αγορές να «απαιτήσουν» περισσότερα;

Στο περιθώριο, οι πιο επιθετικές τιμές στις αγορές θα μπορούσαν να ωθήσουν τη Fed σε αποφάσεις. Για παράδειγμα, εάν οι αγορές προεξοφλήσουν κίνησης 50 μ.β. τον Μάρτιο, η Fed θα μπορούσε να το δει αυτό ως μια «επιλογή».

Ωστόσο, η Fed εξακολουθεί να είναι υπεύθυνη για το αφήγημα. Το sell off στην αγορά ομολόγων τις τελευταίες εβδομάδες προκλήθηκε από επιθετικά σχόλια εκ μέρους τη Fed.

Ο πρόεδρος Πάουελ είναι αρκετά έμπειρος στο να αποφεύγει ερωτήσεις στις συνεντεύξεις Τύπου του, αλλά αυτή την εβδομάδα δεν άφησε καμία ασάφεια.

3) Πώς θα χειριστούν η οικονομία και οι αγορές τις αυξήσεις;

Είναι σαφές ότι τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου είναι ευάλωτα. Ένας τρόπος για να ερμηνεύσει κανείς την πρόσφατη διόρθωση της χρηματιστηριακής αγοράς είναι ότι, καθώς η Fed δεν βρίσκεται πλέον σε βαθιά άρνηση, οι αγορές έχουν χωνέψει την ιδέα ότι ο πληθωρισμός είναι ένα πρόβλημα και πως η Fed πρόκειται να κάνει κάτι για αυτό.

Ωστόσο, το χρηματιστήριο δεν είναι η οικονομία. Το θεμελιώδες σκηνικό για την ανάπτυξη παραμένει σταθερό, ανεξάρτητα από το αν οι μετοχές είναι σταθερές ή πέφτουν κατά 20%.

Ακόμη και οι αυξήσεις φέρνουν το πραγματικό επιτόκιο κεφαλαίων ελαφρώς πάνω από το μηδέν στο τέλος του επόμενου έτους.

Kίνδυνος ύφεσης;

Η BofA σημειώνει πως ιστορικά η κλίση της καμπύλης αποδόσεων -για παράδειγμα, η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου των αμοιβαίων κεφαλαίων και των 10ετών ομολόγων- είναι ο καλύτερος αυτόνομος χρηματοοικονομικός δείκτης του κινδύνου ύφεσης.

Ωστόσο, όπως τώρα φαίνεται να παραδέχονται όλοι (αυτό ήταν μια άλλη «θεωρία συνωμοσίας» πριν από λίγο καιρό), «η καμπύλη αποδόσεων παραμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από τους τεράστιους ισολογισμούς των κεντρικών τραπεζών και οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων συγκρατούνται από εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις στο εξωτερικό».

Ως εκ τούτου, αν υπάρξει προσπάθεια να αποτραπεί η κατάρρευση στην καμπύλη αποδόσεων, η BofA σημειώνει ότι εφόσον οι αυξήσεις της Fed οδηγήσουν σε μικρότερη από το κανονικό πίεση στις αποδόσεις μακράς διάρκειας αυτό θα είναι καλό νέο για την οικονομία, και όχι κακό.

Τα πράγματα θα αλλάξουν προς το χειρότερο, όμως, αν η ανεργία αυξηθεί… και αν κλονιστεί η εμπιστοσύνη των ξένων και εγχώριων επενδυτών.

Σε αυτή την περίπτωση, οι μετοχές θα συνεχίσουν να βυθίζονται και η σύνδεση μεταξύ των χρηματοοικονομικών συνθηκών και της ευρύτερης οικονομίας θα εκφραστεί γρήγορα και πολύ οδυνηρά.

Συμπέρασμα: Ναι, ο πληθωρισμός είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τον Μπάιντεν, αλλά ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα για τον πρόεδρο και τους Δημοκρατικούς ενόψει των ενδιάμεσων θητειών θα είναι οι ΗΠΑ να εισέλθουν σε ύφεση με sell off στην αγορά…

Εν τω μεταξύ, όπως επισημαίνει ο David Rosenberg, οι μετοχές βρίσκονται ουσιαστικά ήδη σε bear market…

Ανάπτυξη 0,5% βλέπει η Goldman Sachs

Ένας από τους λόγους της πτώσης είναι οι αποταμιεύσεις…

Οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις -όσο εξακολουθούν να υπάρχουν- αφορούν κυρίως το κορυφαίο 1%, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να επωφελείται από το 30% του συνολικού συσσωρευμένου ποσού.

Ως εκ τούτου, η συνεισφορά στην κατανάλωση από την υπερβολική αποταμίευση θα καταλήξει να είναι μικρότερη από ό,τι προβλέπουν οι περισσότεροι αναλυτές της Wall Street.

Το αποτέλεσμα: Θα υπάρξουν περαιτέρω επί τα χείρω αναθεωρήσεις… τόσο από την Goldman Sachs όσο και από άλλες τράπεζες – παρότι ο πληθωρισμός συνεχίζει να αυξάνεται, κάτι το οποίο ενισχύει την προοπτικής μιας οδυνηρής περιόδου μη παροδικού στασιμοπληθωρισμού για τις ΗΠΑ ενώ πλησιάζουν οι ενδιάμεσες εκλογές».

«Η ανάπτυξη είναι πιθανό να επιβραδυνθεί απότομα το 2022, καθώς η δημοσιονομική στήριξη εξασθενεί και η εξάπλωση του ιού βραχυπρόθεσμα επιβαρύνει τις δαπάνες για υπηρεσίες παρατείνοντας το χάος στις εφοδιαστικές αλυσίδες» αναφέρει η Goldman.

Σε αυτό το πλαίσιο, η αμερικανική επενδυτική τράπεζα μείωσε την πρόβλεψή της για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου από 2,0% σε μόλις 0,5%, ενώ για το ετήσιο ΑΕΠ εκτίμησε ανάπτυξη +3,2%, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για +3,4%…

«Ο ετήσιος μέσος όρος καλύπτει την απότομη επιβράδυνση της ανάπτυξης κατά τη μετάβαση από το 2021 στο 2022».

Τρεις παράγοντες

Για την πρόβλεψή της η Goldman Sachs έλαβε υπόψη τους εξής παράγοντες:

1) Επιβράδυνση της δημοσιονομικής ώθησης: Η δημοσιονομική στήριξη αύξησε το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα κατά 5% πάνω από την τάση που είχε παρατηρηθεί προ πανδημία, αλλά μετά την άρση της διευρυμένης πίστωσης φόρου για τα παιδιά αυτόν τον μήνα το διαθέσιμο εισόδημα πιθανότατα έχει πέσει κάτω από την τάση και θα παραμείνει κατά μέσο όρο -1% εν συγκρίσει με τα προπανδημικά επίπεδα.

2) Η Όμικρονn χτύπησε τον κλάδο των υπηρεσιών: «Τα δεδομένα υψηλής συχνότητας δείχνουν ότι οι δαπάνες για υπηρεσίες ευαίσθητες στους ιούς έχουν μειωθεί απότομα από τις αρχές Δεκεμβρίου και οι συνολικές δαπάνες πραγματικών υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 0,6% τον Ιανουάριο».

3) Το συνεχιζόμενο χάος στις εφοδιαστικές αλυσίδες: Η εξάπλωση του κορωνοϊού έπληξε την οικονομία από την πλευρά της προσφοράς, λέει η Goldman, η οποία σημειώνει πως «η απουσία εργαζομένων φαίνεται να έχει κορυφωθεί στο 3,5% του ενήλικου πληθυσμού στις αρχές Ιανουαρίου και οι νέοι περιορισμοί για τους ιούς στο εξωτερικό πιθανότατα θα παρατείνουν τις διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας».

Η έλλειψη συνεχούς ανανέωσης αποθεμάτων θα πλήξει επίσης το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου.

Συνδυάζοντάς τα όλα μαζί, η Goldman γράφει ότι «μείωσε την πρόβλεψή μας για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου κατά 1,5 π.μ. ή +0,5% σε ετήσια βάση, κάτι «που αντικατοπτρίζει την προσδοκία μας για μεγάλη αρνητική συνεισφορά από τη συνιστώσα των αποθεμάτων του ΑΕΠ».