Στα ύψη έφθασαν οι εξαγωγές ρεύματος τον Ιανουάριο κυρίως προς την Ιταλία ενώ είχαμε “πράσινο” ρεκόρ στις 11 Φεβρουαρίου.
Η υποχώρηση των τιμών στην εγχώρια αγορά επέτρεψε την αλματώδη αύξηση των εξαγωγών τον Ιανουάριο κατά 323,17%.
Οι εξαγωγές, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη της αγοράς με γνώση των διαδικασιών, αφορούν κατά κύριο λόγο το «implicit» κομμάτι της διασύνδεσης των αγορών, δηλαδή τον αλγόριθμο που «επιβάλλει» την ροή ενέργειας από την φθηνότερη προς την ακριβότερη αγορά.
Aυτή ακριβώς είναι η σχέση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία, όπου κατά κύριο λόγο κατευθύνονται οι εξαγωγές ρεύματος.
Στο μεταξύ, βιομηχανία και προμηθευτές πιέζουν για χαμηλότερες τιμές αερίου λόγω της πτώσης των τιμών του καυσίμου.
Η αγορά στα πράσινα ενεργειακά συμβόλαια της βιομηχανίας (PPAs) αλλάζει άρδην με τους παραγωγούς ΑΠΕ να προσπαθούν να αποφύγουν το τελεσίγραφο.
Πάντως η Ιταλία μέχρι την ενεργειακή κρίση είχε το μεγαλύτερο ποσοστό εξάρτησης σε φυσικό αέριο πανευρωπαϊκά, γεγονός που αν και έχει περιοριστεί, ωστόσο, επιδρά στη διαμόρφωση της τιμής.
Για παράδειγμα, η μέση τιμή στην αγορά επόμενης ημέρας για σήμερα στη γειτονική Ιταλία «έκλεισε» στα 85,16€/MWh όταν οι αντίστοιχες τιμές της DAM σε Ελλάδα και Βουλγαρία διαμορφώθηκαν στα 71,08€/MWh και 68,99€/MWh, αντίστοιχα.
Μεγάλη μείωση τιμών στη χονδρεμπορική ρεύματος
Σε τροχιά δραστικής μείωσης κινείται η ελληνική χονδρεμπορική αγορά ρεύματος του δύο πρώτους μήνες του έτους με τα μέχρι τώρα δεδομένα να την κατατάσσουν 8η ακριβότερη αγορά στην Ευρώπη από 3η ακριβότερη το 2023.
Η μέση ευρωπαϊκή τιμή κυμαίνεται στα 66,5 ευρώ ανά Μεγαβατώρα στο διάστημα από τις αρχές του έτους, γεγονός που αντανακλά την συνολικότερη μείωση στις τιμές ενέργειας (φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια) σε επίπεδο Ευρώπης.
Αν και οι εξαγωγές και συνολικότερα η ροή ενέργειας από την μία αγορά στην άλλη συνιστά ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα, ωστόσο, η ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας της αγοράς σε συνδυασμό με την αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ διαμορφώνουν όρους ώστε το παραπάνω «στιγμιότυπο» κατά τον μήνα Ιανουάριο, να συνεχίσει και τους υπόλοιπους μήνες.
«Λαμβάνοντας υπόψη τα θεμελιώδη, δηλαδή, διασυνδέσεις και περισσότερες ΑΠΕ, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι μακροπρόθεσμα, θα είμαστε εξαγωγικοί» ανέφερε χαρακτηριστικά στέλεχος της αγοράς που παρακολουθεί την αγορά.
Ρεκόρ κατανάλωσης ΑΠΕ στις 11 Φεβρουαρίου – «Πράσινη Ελλάδα» εκείνη τη μέρα
Στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα, η τιμή στην αγορά επόμενης ημέρας ηλεκτρικής ενέργειας «έκλεισε» στα 71,08€/MWh με τις ΑΠΕ να κυριαρχούν στο ημερήσιο ενεργειακό μίγμα.
Το μερίδιο των ΑΠΕ ανήλθε στο 43,5% και ακολουθούν οι εισαγωγές με 24,55%, το φυσικό αέριο με 23,83%, τα μεγάλα υδροηλεκτρικά με 4,11%. Σημειώνεται ότι οι εξαγωγές της χώρας για σήμερα υπολογίζονται σε 10% (περί τις 14.000 MWh) επί του συνολικού φορτίου που έχει «προϋπολογιστεί» κατά την επίλυση της DAM για την σημερινή μέρα.
Εντυπωσιακό στοιχείο ότι οι ΑΠΕ κάλυψαν το 68% του φορτίου της DAM, πράγμα που αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό κάλυψης από την έναρξη του target model. Τα πρωτεία διατηρεί η 10η Σεπτεμβρίου όταν το αντίστοιχο ποσοστό είχε φτάσει στο 70,75%.
Αν και πρόκειται μόλις δύο μέρες σε διάστημα τριών ετών, ωστόσο αποτυπώνεται η δυναμική των ΑΠΕ να «σηκώσουν» μεγαλύτερο βάρος ως προς την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών, πράγμα που βέβαια, θα πρέπει να συνοδευτεί με τρόπους αντιμετώπισης του διαχρονικού προβλήματος που έχουν και δεν είναι άλλο από την στοχαστικότητα της παραγωγής τους.
Στα ρεκόρ του μήνα, θα πρέπει να προσθέσουμε την ιστορικά χαμηλή τιμή που κατέγραψε το TTF την Παρασκευή 23 Φεβρουάριου, στα 22,53 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, τιμή που είχαμε να δούμε από τον Απρίλιο του 2021.
H μείωση τιμών αερίου αλλάζει τα συμβόλαια στη βιομηχανία
Βιομηχανία και προμηθευτές πιέζουν για χαμηλότερες τιμές αερίου λόγω της πτώσης των τιμών του καυσίμου.
Η αγορά στα πράσινα ενεργειακά συμβόλαια της βιομηχανίας (PPAs) αλλάζει άρδην με τους παραγωγούς ΑΠΕ να προσπαθούν να αποφύγουν το τελεσίγραφο.
Η μείωση των τιμών φυσικού αερίου και κατά συνέπεια ηλεκτρικού ρεύματος, έχει ως συνέπεια οι off-takers (είναι οι αντισυμβαλλόμενοι σε συμφωνία αγοραπωλησίας προϊόντων που ακόμα δεν έχουν παραχθεί) να υπερέχουν έναντι των παραγωγών ΑΠΕ ως προς την διαπραγμάτευση της τιμής.
Πριν την αποκλιμάκωση των τιμών αερίου και ρεύματος, τα PPAs συνιστούσαν σχεδόν την «μαγική λύση» για την βιομηχανία αλλά και προμηθευτές προκειμένου να αντισταθμίσουν την έκθεσή τους στις υψηλές τιμές αλλά και συνολικότερα απέναντι στην έντονη μεταβλητότητα της αγοράς.
Σήμερα η τιμή του φυσικού αερίου στα διεθνή χρηματιστήρια έχει υποχωρήσει σε χαμηλό τριετίας, ήτοι, ενδεικτικά 22,53€/MWh την περασμένη Παρασκευή, μια τιμή που είχαμε να δούμε από τον Μάιο του 2021, συμπαρασύροντας προς τα κάτω και την χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού, που πλέον οι τιμές στο ταμπλό κυμαίνονται σημαντικά χαμηλότερα από τα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Τα παραπάνω δεδομένα αλλάζουν το τοπίο όπου τα PPAs από «σανίδα σωτηρίας» για τους off-takers όταν οι τιμές κινούνταν στα ύψη, σήμερα καθίστανται οριακά «αδιάφορα», καθώς έχει μειωθεί σημαντικά έως και εκλείψει η ανάγκη αντιστάθμισης κινδύνου, τουλάχιστον σε συνάρτηση με τις τιμές. Μάλιστα, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, το εν λόγω σκηνικό δεν αναμένεται να αλλάξει ιδιαίτερα τους επόμενους μήνες με τις βασικές εκτιμήσεις να μιλούν για περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών.
Διάφορα έργα που έχουν λάβει Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης και υπολογίζονται σε αρκετά GW υποχρεώνονται σε «σκληρή διαπραγμάτευση» με τα αντισυμβαλλόμενα μέρη προκειμένου να διασφαλίσουν την σύναψη ενός PPA, όταν μάλιστα, όπως αναφέρουν πληροφορίες, η βιομηχανία, υπό τα νέα δεδομένα στην αγορά, αρνείται να συζητήσει σε τιμές πάνω από 50€/MWh.
Ακόμη και η εναλλακτική των διαγωνισμών ΑΠΕ δεν συνιστά απαραίτητα την βέλτιστη επιλογή, καθώς αφενός δεν θα «περάσουν» όλα τα έργα κι αφετέρου η συμμετοχή σε αυτούς θα γίνεται με δυσμενέστερους όρους σε σχέση με τώρα και επομένως τίθεται υπό εξέταση αν πράγματι ο διαγωνισμός ΑΠΕ συνιστά καλύτερη επιλογή σε σχέση με ένα διμερές συμβόλαιο.
Σε κάθε περίπτωση, οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν με την ζήτηση (off-takers), δηλαδή βιομηχανία και προμηθευτές να διατηρούν πλεονέκτημα στη διαπραγμάτευση της τιμής και την προσφορά, τους παραγωγούς ΑΠΕ να «υποχρεώνονται» σε υποχωρήσεις προκειμένου να διασφαλίσουν τους όρους για την υλοποίηση των έργων τους.
Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την πρόθεση του Υπουργείου να αυστηροποιήσει τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης ενός έργου, τότε γίνεται κατανοητό ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, οι πιέσεις προς τους παραγωγούς ΑΠΕ για να προσαρμοστούν σε όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές και σίγουρα χαμηλότερες από τις επιθυμητές, θα ενταθούν σημαντικά.
Νέες διαπραγματεύσεις με τις ενεργειοβόρες μονάδες
Επιπρόσθετα, εκ νέου στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης αναμένεται να βρεθούν, όπως αναφέρουν πληροφορίες, τα υφιστάμενα PPAs της ΔΕΗ με την Βιοχάλκο και τον ΤΙΤΑΝΑ που είχαν κλείσει τιμή στα 56 ευρώ/MWh και πλέον θεωρείται μη ανταγωνιστική.
Συγκεκριμένα, τα εν λόγω συμβόλαια θα τύχουν εκ νέου συζητήσεων στο βαθμό και το εύρος που επιτρέπουν οι όροι που περιλαμβάνουν. Ακόμη και στην περίπτωση των «αγροτικών PPAs» που εξήγγειλε η κυβέρνηση προ ημερών αναμένονται εξελίξεις στην ίδια κατεύθυνση, δεδομένου ότι «διαφημίζονταν» στη βάση μιας τιμής της τάξης των 9 λεπτών ανά κιλοβατώρα, όταν οι εκτιμήσεις για τα πράσινα τιμολόγια και κίτρινα τιμολόγια τον Μάρτιο μιλούν για μονοψήφια χρέωση έως και κάτω από εννιά λεπτά ανά Κιλοβατώρα.
Στο πλαίσιο του προγράμματος για φθηνό ρεύμα στους αγρότες, οι προμηθευτές (και κατά κύριο λόγο η ΔΕΗ) θα δρομολογήσουν την ανάπτυξη μονάδων ΑΠΕ, ώστε με την παραγωγή τους να ξεκινήσει καλύπτεται η τροφοδοσία των αγροτικών παροχών σε δύο χρόνια από σήμερα, και για τα υπόλοιπα 8 έτη των συμβάσεων.
Μία ακόμη παράμετρος που χρειάζεται να προσμετρηθεί, αφορά στη διάκριση καθετοποιημένων και μη καθετοποιημένων παραγωγών, ως προς τις διαφορετικές δυνατότητες που έχουν στην αντιμετώπιση και απορρόφηση πιέσεων της αγοράς, όπως στη προκείμενη περίπτωση.
Ένας καθετοποιημένος παραγωγός μπορεί να ξεπεράσει τον «σκόπελο» ενδοομιλικά και επομένως να «παραμερίσει» την υφιστάμενη πίεση των off-takers, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, των μη καθετοποιημένων παραγωγών ΑΠΕ, ο βαθμός ευελιξίας είναι σημαντικά πιο περιορισμένος, ειδικά όταν, όπως προαναφέρθηκε, η υλοποίηση του έργου με τον ένα ή τον άλλο τρόπο περνάει μέσα από την σύναψη ενός PPA προκειμένου να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από μια τράπεζα.
Επενδυτικός στόχος τα data centers για τη χώρα μας…απορροφούν όμως τεράστια ενέργεια και πρέπει να «πρασινίσουν»
Η Ελλάδα έχει θέσει ως βασικό στόχο τα επόμενα χρόνια να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις στα data centers, δηλαδή τα μεγάλα κέντρα αποθήκευσης πληροφοριών και επεξεργασίας δεδομένων.
Οι τεχνολογικοί γίγαντες από την άλλη, αγωνίζονται να αποκρούσουν μια ωρολογιακή βόμβα άνθρακα που προκαλείται από τα τεράστια κέντρα δεδομένων που χτίζουν σε όλο τον κόσμο.
Τεχνική στην οποία πρωτοστάτησε η Google κερδίζει έδαφος καθώς η τεχνητή νοημοσύνη που διψά για ενέργεια έρχεται στο διαδίκτυο: Χρησιμοποιώντας λογισμικό για να κυνηγήσει την διοχέτευση καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας, σε μέρη του κόσμου με υπερβολικό ήλιο και άνεμο, στο ηλεκτρικό δίκτυο. Αφού το πετύχει αυτό θα αυξήσει τις λειτουργίες των κέντρων δεδομένων στις συγκεκριμένες τοποθεσίες. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μειώσει τον άνθρακα και το κόστος.
«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να καταλάβουμε πώς να λειτουργούμε κέντρα δεδομένων με τρόπους που μεγιστοποιούν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», δήλωσε ο Chris Noble, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Cirrus Nexus, ενός διαχειριστή cloud computing που αξιοποιεί κέντρα δεδομένων που ανήκουν στην Google, τη Microsoft και την Amazon.
Οι κλιματικοί κίνδυνοι που προκαλούνται από την πληροφορική που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη είναι εκτεταμένοι και θα επιδεινωθούν χωρίς μεγάλη μετάβαση από την ηλεκτρική ενέργεια που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα στην καθαρή ενέργεια.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Nvidia Corp., Jensen Huang, δήλωσε ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει φτάσει σε ένα «σημείο καμπής». Είπε επίσης ότι το κόστος των κέντρων δεδομένων θα διπλασιαστεί μέσα σε πέντε χρόνια για να τροφοδοτήσει την άνοδο του νέου λογισμικού, σύμφωνα με το financialpost.com.
Ήδη, τα κέντρα δεδομένων και τα δίκτυα μεταφοράς αντιπροσωπεύουν έως και το 1,5% της παγκόσμιας κατανάλωσης, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Μαζί, είναι υπεύθυνοι για την εκπομπή περίπου τόσο διοξειδίου του άνθρακα όσο η Βραζιλία ετησίως.
Οι hyperscalers – όπως είναι γνωστοί οι μεγαλύτεροι ιδιοκτήτες κέντρων δεδομένων όπως η Google, η Microsoft και η Amazon – έχουν θέσει κλιματικούς στόχους και αντιμετωπίζουν εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις για να τους επιτύχουν. Αυτοί οι υψηλοί στόχοι περιλαμβάνουν την απαλλαγή των δραστηριοτήτων τους από τον άνθρακα.
Η Google ξεκίνησε την πρώτη προσπάθεια να ταιριάξει τη χρήση ενέργειας σε ορισμένα κέντρα δεδομένων με ενέργεια μηδενικού άνθρακα σε ωριαία βάση, σε μια προσπάθεια να κάνει τα μηχανήματά της να λειτουργούν με 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα καθαρής ενέργειας. Κανείς δεν έχει επιτύχει ακόμη πλήρως αυτόν τον στόχο. Και, βεβαίως, η στρατηγική της μετατόπισης φορτίων σε όλο τον κόσμο μπορεί να περιπλέκεται από χώρες που πιέζουν για πολιτικές κυριαρχίας δεδομένων που προσπαθούν να περιορίσουν και να διασφαλίσουν τη ροή δεδομένων πέρα από τα σύνορα. Αλλά αυτό που δοκιμάζουν η Cirrus Nexus και η Google θα μπορούσε ακόμα να είναι ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ για τη μείωση των εκπομπών.
Η Cirrus Nexus με έδρα το Μανχάταν σαρώνει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας του κόσμου και μετρά τις εκπομπές σε βήματα πέντε λεπτών για να βρει τους λιγότερο ρυπογόνους υπολογιστικούς πόρους για την ίδια και τους πελάτες της σε βιομηχανίες που κυμαίνονται από φαρμακευτικά προϊόντα έως λογιστικά. Η εταιρεία είχε την ευκαιρία να θέσει σε εφαρμογή αυτή την αναζήτηση το περασμένο καλοκαίρι.
Η Ολλανδία βρισκόταν στη μέση του πιο ηλιόλουστου Ιουνίου που έχει καταγραφεί, προκαλώντας πτώση του κόστους της ηλιακής ενέργειας στο δίκτυο. Αυτό κατέστησε φθηνότερη και λιγότερο εντατική σε άνθρακα τη λειτουργία διακομιστών. Στη συνέχεια, το Cirrus Nexus μετατόπισε το υπολογιστικό του φορτίο στην Καλιφόρνια μόλις ο ήλιος έδυσε στην Ολλανδία, επιτρέποντάς του να αντλήσει ηλιακή ενέργεια που μόλις ήρθε στο διαδίκτυο για την ημέρα στο Golden State.
Κυνηγώντας τον ήλιο από την Ευρώπη στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ και πάλι πίσω, η εταιρεία ήταν σε θέση να μειώσει τις υπολογιστικές εκπομπές για ορισμένους φόρτους εργασίας για τον εαυτό της και τους πελάτες κατά 34% αντί να βασίζεται σε διακομιστές σε οποιαδήποτε τοποθεσία μόνο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας που μοιράστηκαν με το Bloomberg Green.
Τα τελευταία χρόνια, η Google και η Amazon έχουν δοκιμάσει τη μετατόπιση της χρήσης του κέντρου δεδομένων για τις δικές τους λειτουργίες και για πελάτες που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες cloud τους. (Το Cirrus Nexus, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί υπηρεσίες cloud που προσφέρονται από την Amazon, τη Microsoft και την Google.) Στη Βιρτζίνια, η Microsoft υπέγραψε συμφωνία με την Constellation Energy Corp. Αυτό εγγυάται ότι περισσότερο από το 90% της ενέργειας για το κέντρο δεδομένων της περιοχής θα είναι ενέργεια μηδενικού άνθρακα. Η επίτευξη του 100%, όμως, παραμένει ένας τρομερός στόχος για αυτό και άλλους hyperscalers.
Τα κέντρα δεδομένων της Google λειτουργούν με ενέργεια χωρίς άνθρακα περίπου το 64% του χρόνου, με 13 από τις περιφερειακές τοποθεσίες να φτάνουν στο 85% και επτά σε λίγο περισσότερο από 90% παγκοσμίως, δήλωσε ο Michael Terrell, ο οποίος ηγείται της ενεργειακής στρατηγικής της Google για 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα χωρίς άνθρακα.
«Αλλά αν δεν εκτοπίζετε ορυκτά περιουσιακά στοιχεία, τότε δεν επιτυγχάνετε πλήρως τους κλιματικούς σας στόχους», επεσήμανε ο Terrell στο τέλος.
