Eναν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο 600 εκατ. ευρώ έως 1 δισ. ευρώ μπορεί να εξασφαλίσει στην κυβέρνηση μια καλή πορεία του τουρισμού φέτος και συγκεκριμένα η αύξηση των τουριστικών εσόδων στο 90% των αντίστοιχων του 2019, έναντι 80% που έχει προβλεφθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας.

Αυτό είναι το περιθώριο στο οποίο εναποτίθενται οι ελπίδες για συνέχιση των μέτρων στήριξης, π.χ. στη βενζίνη, καθώς το fuel pass 2 λήγει στο τέλος Σεπτεμβρίου και ίσως και για κάτι παραπάνω, ανάλογα με τη διαμόρφωση του εκλογικού ημερολογίου, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Καθημερινής.

Σημειώνεται ότι τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί φέτος –τα περισσότερα για το ενεργειακό κόστος– φτάνουν τα 8,5 δισ. και τα 3,2 δισ. επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό (τα υπόλοιπα καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης).

Από την άλλη, όπως εξηγούν στο υπουργείο Οικονομικών, τα πιθανά επιπλέον έσοδα από τον τουρισμό είναι επίσης το περιθώριο ασφαλείας σε περίπτωση αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Τα μέτρα τα οποία έχουν ανακοινωθεί για τη συγκράτηση των τιμολογίων που καίνε τους καταναλωτές, ύψους 850 εκατ. ευρώ, για το δεύτερο εξάμηνο φέτος, βασίζονται στην παραδοχή για τιμή ηλεκτρικού ρεύματος 225 ευρώ/MWH.

Με τιμή στα 300 ευρώ/MWH όπως είναι σήμερα, για όλο το δεύτερο εξάμηνο, το κόστος θα εκτιναχθεί στο 1,5 δισ. ευρώ, όπως εκτιμούν στο υπουργείο Οικονομικών, εξαντλώντας ή και υπερβαίνοντας όλο τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργήσει μια ενδεχόμενη καλή πορεία του τουρισμού.

To ράλι τιμών ίσως να μην κρατήσει βεβαίως όλο τον χρόνο, αλλά η μείωση ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία δεν επιτρέπει εφησυχασμό. Αν μάλιστα η μείωση ενταθεί το προσεχές διάστημα, σημειώνει υψηλόβαθμη πηγή του οικονομικού επιτελείου, υπάρχει κίνδυνος να μπει η Ευρώπη σε ύφεση, οπότε αλλάζουν όλα τα δεδομένα, προφανώς προς το χειρότερο και για την Ελλάδα. «Τότε μιλάμε για άλλο σενάριο», σχολιάζει.

Έτσι, μόνο αν το ρεύμα δεν εξαντλήσει την ανάσα που αναμένεται να δώσει ο τουρισμός και δεν περάσουμε στο σενάριο της ύφεσης στην Ευρώπη, θα υπάρξει περιθώριο για επιπλέον παροχές, εντός του ορίου για πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ, εξηγούν στο υπουργείο Οικονομικών.

Σε αυτή τη φάση, η τήρηση του ορίου του 2% είναι σημαντική για την κυβέρνηση, καθώς ένας ενδεχόμενος δημοσιονομικός εκτροχιασμός θα κόστιζε ακριβά σε όρους κόστους δανεισμού της χώρας και προοπτικής επίτευξης της επενδυτικής βαθμίδας.

Σε κάθε περίπτωση, με τον στόχο του ελλείμματος στο 2% του ΑΕΠ, δεν «χωράνε» πολλά νέα μέτρα. Αυτή τη στιγμή, με τις παραδοχές του Προγράμματος Σταθερότητας (τουρισμός στο 80% του ΑΕΠ, ρυθμός ανάπτυξης 3,1% και πληθωρισμός 5,9%) δεν υπάρχει κανένα επιπλέον περιθώριο.

Η υπέρβαση των εσόδων του Μαΐου, διευκρινίζουν, ύψους 362 εκατ. ευρώ, αφορούσε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του 2022 και όχι το Πρόγραμμα Σταθερότητας που έγινε τον Απρίλιο και προβλέπει υψηλότερα έσοδα – λόγω πληθωρισμού.

Με τις παραδοχές του Προγράμματος Σταθερότητας, αυτό που θα δώσει τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο θα είναι μόνο ένας ενδεχόμενος υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης ή/και υψηλότερα τουριστικά έσοδα από τα προβλεπόμενα.

Σημειώνεται ότι μια αύξηση των τουριστικών εσόδων κατά 10 μονάδες ισοδυναμεί περίπου με αύξηση 1,8 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και 600 εκατ. ευρώ έως 1 δισ. ευρώ στα φορολογικά έσοδα, περίπου.

Κάποιες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι μπορεί και να φτάσουν τα τουριστικά έσοδα στο 100% ή και παραπάνω του 2019. Αλλά το ίδιο πιθανή είναι και η εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου και άρα του ηλεκτρικού ρεύματος.

Αν, παρ’ όλα αυτά, υπάρξει χώρος και δεν τον εξαντλήσει η αύξηση της τιμής του ρεύματος, το πρώτο μέτρο που πιθανότατα θα λάβει η κυβέρνηση θα είναι η επέκταση του fuel pass και της επιδότησης του ντίζελ κατά 3 μήνες ακόμη, ώς το τέλος του χρόνου. Σύμφωνα με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, το κόστος του μέτρου αυτού για το τρίμηνο ανέρχεται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ.

Το ενδεχόμενο επανάληψης του μέτρου της «επιταγής ακρίβειας», μιας βοήθειας στους ασθενέστερους για το αυξημένο κόστος ζωής, αντιμετωπίζεται προς το παρόν με επιφύλαξη, καθώς η επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό είναι επίσης υψηλή, 320 εκατ. ευρώ. Αλλά, βεβαίως, οι προτεραιότητες αλλάζουν, ιδίως αν επίκειται εκλογική αναμέτρηση.

Στο υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν, εξάλλου, ότι εκτινάσσεται στα ύψη και το ενεργειακό κόστος των φορέων της γενικής κυβέρνησης. Τα 500 εκατ. ευρώ που εντάχθηκαν στα μέτρα της περασμένης εβδομάδας ίσως να μην αποδειχθούν αρκετά, καθώς ήδη δαπανήθηκαν 300 εκατ. ευρώ.

Η κυβέρνηση, όμως, έχει κι άλλη μια δύσκολη μάχη να δώσει το φθινόπωρο, προκειμένου να εξασφαλίσει δημοσιονομικό χώρο το 2023 για την επέκταση σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους του μέτρου της αναστολής της εισφοράς αλληλεγγύης.

Το μέτρο επιχειρήθηκε να ενταχθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, αλλά δεν «χώρεσε», με βάση τον κανόνα για την αύξηση των δαπανών, που προβλέπει ότι η μεταβολή των δαπανών, αφαιρουμένων των μόνιμων μέτρων, δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μακροπρόθεσμη προβλεπόμενη ανάπτυξη.

Καθώς το μέτρο αυτό, κόστους περίπου 450 εκατ. ευρώ, θα ήταν μόνιμο, δεν πέρασε τον «πήχη» των κοινοτικών περιορισμών. Η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί σε σκληρή διαπραγμάτευση και εξεύρεση πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου για να πετύχει τον στόχο αυτό, που είναι προτεραιότητά της – και αυτονόητα, αφού αυξάνει τις αποδοχές μεγάλης μερίδα του εκλογικού σώματος.