Άγνωστο παραμένει, μέχρι αυτήν τη στιγμή, πώς συνέβη και βρέθηκαν στην ίδια γραμμή τα δύο τρένα που συγκρούστηκαν στα Τέμπη, με αποτέλεσμα 38 άνθρωποι να έχουν χάσει τη ζωή τους, δεδομένου ότι σε όλο το μήκος της η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη είναι διπλή.
Προς το παρόν, το μόνο σίγουρο είναι ότι η επιβατική αμαξοστοιχία με αριθμό 62 βρέθηκε στο ρεύμα καθόδου, προς Αθήνα, στην οποία εκινείτο ήδη η εμπορική αμαξοστοιχία ενώ κανονικά θα έπρεπε να βρίσκεται στη γραμμή ανόδου προς Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη φαίνεται να αποδίδεται σε ανθρώπινο λάθος αν και αυτό μένει να διερευνηθεί.
Αν και είναι νωρίς να φωτιστούν όλες οι πτυχές της πολύνεκρης σιδηροδρομικής τραγωδίας, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι οι δύο αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν μετωπικά πιθανώς με μεγάλη ταχύτητα.
Εκτιμάται πως ο σταθμάρχης στη Λάρισα δεν γύρισε τα κλειδιά, μέσω των οποίων ρυθμίζεται μηχανικά η διέλευση των τρένων στις διακλαδώσεις, στέλνοντας στην ίδια γραμμή τα δύο τρένα.
Μιλώντας στο «Πρώτο Θέμα», ο πρόεδρος των μηχανοδηγών του ΟΣΕ, κ. Κώστας Γενηδούνιας, ανέφερε ότι αν λειτουργούσε η φωτοσήμανση η τραγωδία θα μπορούσε να αποφευχθεί.
«Συνέβη ότι φωνάζουμε τα τελευταία χρόνια καθώς τα ηλεκτρονικά συστήματα δεν λειτουργούν και όλα γίνονται χειροκίνητα στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη». Αν λειτουργούσαν τα φωτοσήματα, οι μηχανοδηγοί θα έβλεπαν τα κόκκινα σήματα και θα σταματούσαν.
Οι πληροφορίες, επομένως, δίνονται από σταθμάρχη σε σταθμάρχη μέσω ασυρμάτου, οδηγώντας σε καθυστερήσεις και συμβατικές μεθόδους λειτουργίας, που δεν μπορούν να νικήσουν τον ανθρώπινο παράγοντα παρά την μεγάλη εμπειρία των μηχανοδηγών.