Ο Χρήστος Κοπελούζος προχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς για ανάθεση μελετών στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου (GREGY).
Αυτό είναι το συμπέρασμα από τις συζητήσεις που έγιναν πολύ πρόσφατα στο Κάιρο (συμμετείχε και η Κύπρος), στο περιθώριο της τριμερούς, με την ελληνική και την αιγυπτιακή πλευρά να συμφωνούν να «τρέξουν» το μεγάλο πρότζεκτ.
Για το σκοπό αυτό, ο Χρήστος Κοπελούζος του φερώνυμου Ομίλου μέσω της θυγατρικής Elica, ο ΑΔΜΗΕ και ο Αιγύπτιος Διαχειριστής EETC να προετοιμάζουν τριμερή συνάντηση προκειμένου να κλειδώσουν τη μετοχική τους συμμετοχή στον GREGY.
Οι Διαχειριστές έχουν ολοκληρώσει την οικονομικό- τεχνική αξιολόγηση του έργου και να είναι έτοιμοι να κάτσουν στο τραπέζι των τελικών διαπραγματεύσεων.
Το καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου θα μεταφέρει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια από κυρίως αιολικά και δευτερευόντως φωτοβολταϊκά πάρκα συνολικής ισχύος 9,5 GW που θα αναπτυχθούν στην Αίγυπτο.
Οι διεθνείς αναλυτές χαρακτηρίζουν το έργο βιώσιμο επενδυτικά καθώς θα συναφθούν διμερείς συμβάσεις PPA ανάμεσα στους ηλεκτροπαραγωγούς και τους τελικούς καταναλωτές.
Στο Κάιρο, η ελληνική πλευρά σφυγμομέτρησε τη πρόοδο των δύο κυρίαρχων θεμάτων που είχαν συμφωνηθεί τον περασμένο Οκτώβρη κατά τη συνάντηση του ΥΠΕΝ με τον ομόλογό του.
Ο Χρήστος Κοπελούζος του φερώνυμου Ομίλου και το ΥΠΕΝ, αναζητούν την ιδανική λύση, δηλαδή δέσμευση περιοχών με καλό αιολικό δυναμικό, αλλά με εγγύτητα στο σημείο προσαιγιαλίωσης του καλωδίου, δηλαδή το Αλ Σαλούμ κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη.
Σχεδιασμός σε δύο άξονες
Το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας θα κατευθύνεται στην ελληνική βιομηχανία, το ένα τρίτο σε μεταφορές στη Βουλγαρία, στην Ιταλία και κατόπιν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και άλλο ένα τρίτο στην ελληνική παραγωγή καυσίμων όπως υδρογόνο και πράσινη μεθανόλη για πλοία
Το καλώδιο GREGY θα ξεκινά από την Αίγυπτο θα καταλήγει διασχίζοντας μία υποβρύχια απόσταση 950 χλμ. στην Αττική. Όταν ολοκληρωθεί θα μεταφέρει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια ισχύος 3 GW, ενώ θα έχει δυνατότητα αμφίδρομης πορείας.
Τα βασικά ζητούμενα είναι δυο: πρώτον μιλάμε για την απόφαση συμμετοχής της αιγυπτιακής πλευράς στο Gregy, δηλαδή να γίνει μέτοχος, ο αιγυπτιακός Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς (EETC), όπως συμφωνήθηκε πριν από τρεις μήνες.
Αυτό πάει πακέτο με την εξεύρεση των εκτάσεων που θα φιλοξενήσουν τα αιολικά, τα έργα που θα τροφοδοτούν κατά κύριο λόγο το καλώδιο.
Μαθαίνω ότι οι συζητήσεις με τον EETC προχωρούν με πολύ καλό ρυθμό, ακόμη ‘τζίφρες’ δεν έχουν πέσει.
Ίσως αυτό να γίνει το Φεβρουάριο, όταν θα πάει στο Κάιρο ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης.
Αν υπάρξουν υπογραφές τότε, θα ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία για την εταιρική συμμετοχή στο έργο των δύο Διαχειριστών Ελλάδας και Αιγύπτου, δηλαδή το due diligence.
Θυμίζω πως πρόθεση των εμπλεκομένων μερών είναι μετοχική σύνθεση του έργου με ποσοστό 33,3% έκαστος, για τις EETC, Elica (όμιλος Κοπελούζου) και ΑΔΜΗΕ.
Και δεύτερον που απασχολεί και συζητείται είναι η αναλογία στο μείγμα της ενέργειας που θα εξάγεται μέσω του έργου, κατά 75% αιολική και μόλις 25% ηλιακή.
Υπάρχουν 40.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατάλληλων εκτάσεων στην έρημο, καθώς και στην περιοχή του Σουέζ, υψηλού αιολικού δυναμικού και με ταχύτητες ανέμου 10 και 11 μέτρα το δευτερόλεπτο.
Τέτοια σημεία υπάρχουν άφθονα στη Νότια και τη ΝΔ Αίγυπτο, αλλά προφανώς δεν θα επιλεγούν αυτά.
Μέσα σε αυτό το χωροθετικό πλαίσιο, ο Χρήστος Κοπελούζος διερευνά εκτάσεις κοντά στα μεσογειακά παράλια της Αιγύπτου.
Υπάρχει ζήτημα επανυπολογισμού μετά την αλλαγή της αρχικής κατανομής των έργων με κοινή συμφωνία Ελλάδος-Αιγύπτου, συνολικής ισχύος 9,5 GW, που ήταν συντριπτικά υπέρ των φωτοβολταϊκών στην αρχή και λογικά μεταβλήθηκε.
Αν όλα πάνε καλά, μέχρι το φθινόπωρο του 2025, ο ελληνικός όμιλος θα είναι σε θέση να ανακοινώσει την τελική του επενδυτική απόφαση, δηλαδή το εναρκτήριο «λάκτισμα», για να ξεκινήσει το έργο.
Το στρατηγικό αποτύπωμα του έργου
Ταυτόχρονα με το σαφές στρατηγικό αποτύπωμα της συνάντησης των τριών ηγετών Ελλάδας- Αιγύπτου και Κύπρου και το μήνυμα για τις επιδιώξεις της Άγκυρας στη Συρία, η ελληνική πλευρά είχε την ευκαιρία να «μετρήσει» τη πρόοδο και των δύο βασικών θεμάτων που είχαν συμφωνηθεί τον περασμένο Οκτώβρη κατά τη συνάντηση του Θ.Σκυλακάκη με τον ομόλογό του, Dr. Mahmoud Esmat.
Την απόφαση συμμετοχής της αιγυπτιακής πλευράς στο Gregy, δηλαδή να μπει ως μέτοχος, ο αιγυπτιακός Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς (EETC), όπως ακριβώς συμφωνήθηκε πριν από τρεις μήνες και την εξεύρεση των εκτάσεων που θα φιλοξενήσουν τα αιολικά, τα έργα που θα τροφοδοτούν κατά κύριο λόγο το καλώδιο.
Στο πρώτο από τα δύο κεφάλαια, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι συζητήσεις με τον EETC προχωρούν, χωρίς ακόμη να έχουν καταλήξει. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το θέμα θα συζητηθεί ξανά σε κυβερνητικό επίπεδο και το Φεβρουάριο όταν θα βρεθεί εκ νέου στο Κάιρο ο υπ. ΠΕΝ, Θ. Σκυλακάκης. Εκεί ίσως να υπάρξει επιτάχυνση της συμφωνίας του περασμένου Οκτώβρη, όπου και είχε αποφασισθεί να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία για την εταιρική συμμετοχή στο έργο των δύο Διαχειριστών Ελλάδας και Αιγύπτου, δηλαδή το due diligence.
Κρίνοντας πάντως από το προ διετίας μνημόνιο κατανόησης, η πρόθεση των εμπλεκομένων μερών προέβλεπε μια μετοχική σύνθεση του έργου με ποσοστό 33,3% έκαστος, για τις EETC, Elica (όμιλος Κοπελούζου) και ΑΔΜΗΕ.
Είναι προφανές ότι η μετοχική είσοδος της Αιγύπτου στο έργο, που διατηρεί μια σταθερή στρατηγική σχέση με την Ελλάδα στην Αν.Μεσόγειο, όπως έδειξε και η προχθεσινή τριμερής, όχι μόνο θα αναβαθμίσει το γεωπολιτικό του στίγμα, αλλά και θα στείλει μηνύματα τόσο στο επενδυτικό κοινό, όσο και για τη χρηματοδότηση του project.
Οι τεχνικές ρυθμίσεις για το έργο
Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά την αναλογία στο μείγμα της ενέργειας που θα εξάγεται μέσω του έργου, κατά 75% αιολική και μόλις 25% ηλιακή.
Εδώ αναζητείται η χρυσή τομή, δηλαδή η εξεύρεση περιοχών με καλό αιολικό δυναμικό, αλλά με εγγύτητα στο σημείο προσαιγιαλίωσης του καλωδίου, δηλαδή το El Sallum, κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη.
Στη χώρα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 40.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατάλληλων εκτάσεων στην έρημο, καθώς και στην περιοχή του Σουέζ, υψηλού αιολικού δυναμικού και με ταχύτητες ανέμου 10 και 11 μέτρα το δευτερόλεπτο. Τέτοια σημεία υπάρχουν άφθονα στη Νότια και τη ΝΔ Αίγυπτο, αλλά προφανώς δεν θα επιλεγούν αυτά.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Χρήστος Κοπελούζος συνεχίζει να «σκανάρει» εκτάσεις κοντά στα παράλια της Β. Αιγύπτου. Το εγχείρημα έχει ένα βαθμό δυσκολίας μετά και την αλλαγή της αρχικής κατανομής των προς ανάπτυξη έργων στην Αίγυπτο συνολικής ισχύος 9,5 GW, που ήταν συντριπτικά υπέρ των φωτοβολταϊκών, οι χρόνοι ωστόσο πιέζουν.
Την αλλαγή είχε ζητήσει και η ελληνική κυβέρνηση, με το σκεπτικό ότι σε μια εποχή που η ζήτηση αφορά πράσινα φορτία βάσης, (green base load) που να δουλεύουν σε 24ωρη βάση, δηλαδή να δίνουν φθηνό ρεύμα και τα βράδια, η μερίδα του λέοντος από την αιγυπτιακή ενέργεια που θα φτάνει στην Ελλάδα πρέπει να είναι αιολική. Δηλαδή από τη συνολική παραγόμενη πράσινη ενέργεια που προβλέπεται να εξάγει η Αίγυπτος προς την Ελλάδα, η αναλογία στο μείγμα να είναι 75% αιολικά και 25% φωτοβολταϊκά.
Η επιτάχυνση των διαδικασιών αποτελεί μονόδρομο για να επιτευχθεί ο στόχος, το 50% από τα έργα ΑΠΕ που θα αναπτυχθούν επί αιγυπτιακού εδάφους και τα οποία εκτιμάται ότι μπορεί και να αφορούν επενδύσεις 7 δισ. ευρώ, να είναι έτοιμα με την έναρξη του λειτουργίας του, δηλαδή κάπου γύρω στο 2031.
Τα παραπάνω, πρέπει να κλείσουν το συντομότερο δυνατό, μαζί φυσικά με τη σύναψη διμερών συμβολαίων με ευρωπαϊκές βιομηχανίες που θα καταναλώνουν την ενέργεια. Το ίδιο και η ανάθεση των βασικών μελετών που θα οριστικοποιήσουν την όδευση του υποθαλάσσιου καλωδίου, με τη προθεσμία κατάθεσης των προσφορών από τους υποψήφιους μελετητές, να έχει πάρει παράταση για τα τέλη Γενάρη.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι εταιρείες που επελέγησαν από την μεγαλύτερη «δεξαμενή» όσων είχαν αρχικά εκδηλώσει ενδιαφέρον για την εκπόνηση των βασικών μελετών του έργου, πήραν και ζήτησαν από την Elica του ομίλου Κοπελούζου, λίγες εβδομάδες παράταση για να καταθέσουν τις οικονομικές τους προσφορές.
Ο στόχος είναι μέσα στο Φλεβάρη να έχουν επιλεγεί οι ανάδοχοι και να ξεκινήσει η τεχνική μελέτη για την οριστικοποίηση της όδευσης του υποθαλάσσιου καλωδίου και των σημείων προσαιγιάλωσης σε Ελλάδα και Αίγυπτο.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, κάπου εντός του 2025, ο ελληνικός όμιλος θα είναι σε θέση να ανακοινώσει την τελική του επενδυτική απόφαση, δηλαδή το εναρκτήριο «kick off», για να πάρει μπροστά το έργο και η παραγγελία του εξοπλισμού (καλώδιο, κλπ).
Ενδεχομένως η διαδρομή που ξεκινά από το El Sallum και φτάνει στη Ν. Μάκρη Αττικής, με βάθη πάνω από 3.000 χλμ, σημεία όπου δεν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι σήμερα αναλυτική απεικόνιση και η οποία παρακάμπτει ευαίσθητες γεωπολιτικά θαλάσσιες περιοχές, να χρειαστεί τροποποιήσεις.
Η πιο δύσκολη ωστόσο διαδικασία είναι η λεπτομερή αποτύπωση του βυθού (seabed mapping) κατά μήκος 954 χλμ στην Αν.Μεσόγειο, η οποία απαιτεί τεχνογνωσία που λίγες εταιρείες διαθέτουν παγκοσμίως και αποτελεί μια διαδικασία εξαιρετικά περίπλοκη. Τυχόν εκδήλωση παρατεταμένης κακοκαιρίας μπορεί κάλλιστα να παρατείνει τη διάρκεια ολοκλήρωσης της συγκεκριμένης μελέτης, αυξάνοντας τη δαπάνη και μεταθέτοντας για αργότερα τη τελική επενδυτική απόφαση.
