Η είσοδος ενός διεθνούς τραπεζικού κολοσσού στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα, όπως η ιταλική UniCredit, μέσω του megadeal με την Alpha Bank, σε συνδυασμό με την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα, ανοίγει για τα καλά την όρεξη στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για την προσέλκυση και άλλων τέτοιων επενδυτών στις ελληνικές τράπεζες.

Ο Διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας σκιαγράφησε πριν από λίγες μέρες το ιδανικό επενδυτικό σκηνικό για τις ελληνικές τράπεζες τονίζοντας ότι θα ήταν προς τη θετική κατεύθυνση να ενδιαφερθούν μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες για τα ποσοστά του ΤΧΣ και η Alpha Bank έδειξε το δρόμο.

Όπως ήταν φυσικό η συμφωνία που αλλάζει τα δεδομένα στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα έχει αρχίσει να δελεάζει τόσο την κυβέρνηση και φυσικά το ΤΧΣ όσο και τις διοικήσεις της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Πειραιώς που θα ακολουθήσουν.

«Προφανώς και οι ελληνικές τράπεζες και συνολικά η ελληνική οικονομία αποτελούν πλέον πόλο έλξης σοβαρών και μακροπρόθεσμων επενδυτών, σημειώνει έμπειρος τραπεζίτης και προσθέτει ότι το deal του Βασίλη Ψάλτη δείχνει ότι με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορεί να ξαναδούμε στην ελληνική αγορά μετά από πολλά χρόνια, και άλλους επενδυτές επιπέδου UniCredit».

Δεν θα αποτελεί έκπληξη πλέον για κανένα μας πλέον εάν δούμε το επόμενο διάστημα να εισέρχεται και άλλος τραπεζικός κολοσσός στη χώρα μας είτε από την Ευρώπη είτε και γιατί όχι από την ευρύτερη περιοχή της Αραβικής Χερσονήσου» καταλήγει ο ίδιος.

Κύκλοι του ΤΧΣ τονίζουν με νόημα ότι από την ημέρα που ξεκίνησε η διαδικασία αποπένδυσης του Δημοσίου από τις τράπεζες, έχει καταγραφεί μεγάλο ενδιαφέρον όχι μόνο από funds αλλά και από κορυφαίους διεθνείς επενδυτικούς οργανισμούς και υπενθυμίζουν με νόημα το επίσημο ενδιαφέρον που εξέφρασαν πριν από περίπου ένα χρόνο το ION Group για το 27% της Τράπεζα Πειραιώς και το κρατικό επενδυτικό fund (PIF) της Σαουδικής Αραβίας για το 20% της Εθνικής Τράπεζας.

Μάλιστα και οι δύο προτάσεις εμπεριείχαν σημαντικό premium σε σχέση με τα τρέχοντα εκείνη την περίοδο επίπεδα τιμών.

Το παρασκήνιο του deal Alpha UniCredit

Ακόμη και από το ίδιο το megadeal που ανακοίνωσαν στις αρχές της εβδομάδας η Alpha Bank και ο ιταλικός όμιλος UniCredit, αυτό που έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση στην ελληνική τραπεζική αγορά και προκάλεσε πλήθος συζητήσεων τους κύκλους των τραπεζιτών, είναι το «πέπλο» άκρας μυστικότητας με το οποίο κατάφερε να «καλύψει» τις διαπραγματεύσεις ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης.

Μάλιστα όπως σημειώνει με νόημα πολύπειρος τραπεζίτης «δεν θυμάμαι να έχει ξαναγίνει στα εγχώρια τραπεζικά χρονικά, να μην έχει ακουστεί σε όλη την αγορά έστω ένα ψίθυρος που να προϊδεάζει τις διεργασίες που εκτυλίσσονταν αρκετούς μήνες τώρα από τον CEO του Ομίλου της Alpha Bank, Βασίλη Ψάλτη, και τον ομόλογό του της UniCredit, Andrea Orcel».

Είναι χαρακτηριστικό ότι για περισσότερους από δύο μήνες, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank συζητούσε με τον αντίστοιχο του της UniCredit Andrea Orcel, υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας και μόνο αφού ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις ενημερώθηκε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Radar ο Βασίλης Ψάλτης, στο πλαίσιο της αναζήτησης στρατηγικού επενδυτή για την Alpha Bank ενόψει της αποεπένδυσης του ΤΧΣ, βρίσκονταν σε διαπραγματεύσεις με Andrea Orcel, εδώ και αρκετούς μήνες. Οι συζητήσεις των δύο πλευρών κατέληξαν σε ένα πλαίσιο συμφωνίας πριν από περίπου ένα μήνα και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι αγορές είχαν προεξοφλήσει την επενδυτική βαθμίδα από την S&P, η Unicredit γνωστοποίησε τις προθέσεις της στην ελληνική κυβέρνηση.

Ωστόσο το οριστικό «πράσινο φως» δόθηκε την προηγούμενη εβδομάδα όταν και ο Andrea Orcel συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και αφού προηγήθηκε μια τελική συνάντηση των επικεφαλής των δύο τραπεζών.

Τα καθοριστικά ραντεβού σε ΤτΕ και Μαξίμου

Το καθοριστικό εκείνο 24ώρο οργανώθηκε με απόλυτη μυστικότητα από τον Βασίλη Ψάλτη η συνάντηση με τον Andrea Orcel όπου οι δύο άντρες έδωσαν τα χέρια και ακολούθως οι δύο τραπεζίτες πήγαν στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος όπου ενημέρωσαν αναλυτικά το κεντρικό τραπεζίτη για το σχέδιο τους.

«Έπειτα από διαπραγματεύσεις αρκετών εβδομάδων, έχουμε συμφωνία για να πάρει η UniCredit το 9% που έχει το ΤΧΣ στην τράπεζα», είπε ο Βασίλης Ψάλτης, στον Γιάννη Στουρνάρα, αναπτύσσοντας του το συνολικό σχέδιο. Είναι χαρακτηριστικό –όπως οι ίδιοι ανέφεραν στον Διοικητή- ότι δεν είχαν ενημερώσει για το σχέδιο τους ούτε τα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών τους. Και φυσικά ούτε και τον μέτοχο, το ΤΧΣ.

Εξάλλου ο Γιάννης Στουρνάρας ευθύς εξ αρχής, αντιλαμβανόμενος τις ανάγκες των καιρών, θεωρούσε πως θα ήταν προς τη θετική κατεύθυνση να ενδιαφερθούν μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες για τα ποσοστά του ΤΧΣ.

Το μεγάλο deal, βεβαίως έπρεπε να λάβει το τυπικό πράσινο φως και από την κυβέρνηση. Για το λόγο αυτό λίγες ώρες αργότερα στο Μέγαρο Μαξίμου έγινε η μυστική συνάντηση των τραπεζιτών με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Όπως τονίζουν πηγές με γνώστη των διαπραγματεύσεων, ενδεικτικό της άκρας μυστικότητας που χαρακτήρισε τις διαπραγματεύσεις είναι ότι με εξαίρεση τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Alpha Bank, Βασίλη Ψάλτη, ο κύκλος των προσώπων που γνώριζαν το κυοφορούμενο mega deal ήταν εξαιρετικά περιορισμένος.

Αρχικά ο πρωθυπουργός, ο οποίος πριν από περίπου ένα μήνα είχε υποδεχτεί στο Μέγαρο Μαξίμου την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι, και είχαν συζητήσει για θέματα οικονομίας, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης.

Γνώση των θετικών εξελίξεων είχε λάβει και ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος είχε δηλώσει πολύ πρόσφατα στο Reuters ότι θα ήθελε να δει στρατηγικούς εταίρους, «ιδανικά μία η δύο μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, στις ελληνικές τράπεζες κατά την αποεπένδυση του ΤΧΣ».

Παράλληλα η διαδικασία για Alpha Bank – Εθνική Τράπεζα

Τελευταίο για το επικείμενο mega deal ενημερώθηκε το ΤΧΣ, μέσω επιστολής της UniCredit που έφτασε μόλις το πρωί της περασμένης Δευτέρας στα γραφεία του, με την οποία ο ιταλικός κολοσσός δήλωσε και επίσημα το ενδιαφέρον του, προσφέροντας premium, όπως συγκλίνουν όλες οι πληροφορίες, για την εξαγορά του 9% της Alpha Bank.

Το ίδιο βράδυ το team των συμβούλων είχε συνάντηση με τη διοίκηση του ΤΧΣ για να συμφωνήσουν τα χρονοδιαγράμματα της διαδικασίας. Η ανταγωνιστική διαδικασία που προβλέπεται από τον νόμο του ΤΧΣ θα ακολουθηθεί κανονικά. Εκτός απροόπτου θα χρειαστούν δέκα μέρες για την προετοιμασία και άλλες δέκα για τη διενέργεια της ανταγωνιστικής διαδικασίας. Προφανώς και δεν τίθεται ζήτημα απόρριψης της πρότασης καθώς τέτοιος στρατηγικός εταίρος, όπως η UniCredit, έχει να μπει στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα εδώ και 17 χρόνια.

Την ίδια στιγμή κύκλοι του οικονομικού επιτελείου σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι η πρόταση της UniCredit για την απόκτηση του 9% της Alpha Bank δεν αλλάζει την προετοιμασία και τον χρόνο πώλησης του 20% της Εθνικής Τράπεζας, η οποία είναι προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο και ήδη οι σύμβουλοι του Ταμείου αλλά και της ΕΤΕ πραγματοποιούν τις σχετικές επαφές με τους επενδυτές.

«Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου θα έχουν κλείσει και τα δύο projects», αναφέρουν με νόημα οι ίδιες πηγές. Σημειώνεται ότι από τις αρχές του επόμενου μήνα θα ξεκινήσουν οι ανακοινώσεις για τα αποτελέσματα 9μήνου των τραπεζών.

Πού στηρίχθηκε το ιταλικό ενδιαφέρον

Δημοσίευμα πάντως του Bloomberg επεσήμανε ότι η UniCredit μετά από τη συμφωνία της με την Alpha Bank, επιδιώκει την επιβεβαίωση του ρόλου της, ως ενός εκ των μεγαλύτερων παικτών στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Όπως γράφει το αμερικανικό πρακτορείο, η UniCredit αναζητούσε μικρής κλίμακας εξαγορές στις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ρουμανίας και επισημαίνει το timing του deal, που έρχεται αμέσως μετά από την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα.

Με βάση την τελευταία τιμή κλεισίματος της Alpha Bank, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε περίπου 269 εκατομμύρια ευρώ. Η UniCredit θα πληρώσει επίσης 300 εκατ. ευρώ σε μετρητά για τη ρουμανική μονάδα της Alpha Bank και θα τη συνδυάσει με τη δική της για να δημιουργήσει τον τρίτο μεγαλύτερο δανειστή στη χώρα αυτή. Η Alpha Bank θα διατηρήσει το 9,9% της συγχωνευμένης τράπεζας.

Η συμφωνία είναι «μια εξαιρετική αρχή για τη διαδικασία αποεπένδυσης και μια αντανάκλαση της ανακτημένης αξιοπιστίας της Ελλάδας», δήλωσε στο Bloomberg News ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης. Κατόπιν του deal, η UniCredit ξεπερνά τη μονάδα της Societe Generale, BRD, για να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα σε ενεργητικό στη Ρουμανία, έπειτα από αρκετές ανεπιτυχείς προσπάθειες να ενισχύσει το μερίδιο αγοράς της.

Το προφίλ του Andrea Orcel

Σε ότι αφορά στον Διευθύνοντα Σύμβουλο της UniCredit τον 60άχρονο Andrea Orcel, πρόκειται για πολύπειρο τραπεζίτη και έναν από τους πιο επιτυχημένους επενδυτικούς τραπεζίτες της γενιάς του.

Πριν από τη UniCredit, όπου ανέλαβε το 2021, είχε διατελέσει πρόεδρος της UBS Investment Bank, ήταν να αναλάβει CEO της Banco Santander, αλλά η προσφορά εργασίας αποσύρθηκε αργότερα με αποτέλεσμα να κινηθεί νομικά εναντίον της Santander, κερδίζοντας 68 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση, ενώ από τις αρχές του 2020 ανέλαβε θέση CEO σε διάφορα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και δημιούργησε τη δική του μπουτίκ επενδυτική τράπεζα.

Την καριέρα του την ξεκίνησε από την Goldman Sachs και την Boston Consulting στα τέλη της δεκαετίας του 1980, και το 1992 προσλήφθηκε από τη Merrill Lynch, όπου πέρασε τα επόμενα είκοσι χρόνια στο τμήμα συγχωνεύσεων και εξαγορών (M&A) στο Λονδίνο, προτού ενταχθεί στη UBS. Από όλη αυτήν την πορεία κέρδισε την αναγνώριση στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και στον διεθνή τραπεζικό τομέα, αλλά και τον τίτλο του «υπερ-ανταγωνιστικού» τραπεζίτη.