Η ενεργειακή κρίση που βιώνει ο πλανήτης έχει γονατίσει την κινεζική οικονομία, συμπιέζοντας τους δείκτες μεταποίησης PMI για πρώτη φορά από την αρχή της πανδημίας, ως αποτέλεσμα της εκτεταμένης διακοπής της βιομηχανικής δραστηριότητας. Εκατοντάδες εκατομμύρια Κινέζοι πολίτες υποφέρουν από τακτικά μπλακάουτ, τα οποία όπως φαίνεται έχουν αρχίσει να γίνονται «κανονικότητα» (να προετοιμάζεται και η Ευρώπη σιγά σιγά). Η Ευρώπη που μάλλον διάλεξε τη χειρότερη δυνατή στιγμή για απολιγνιτοποίηση και «πρασινοποίηση» των ενεργειακών της αναγκών…
Αγορά ενέργειας στον πλανήτη – Γράφει ο Γιάννης Τσιρογιάννης
Την Πέμπτη, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές που επικαλείται το Bloomberg, η κινεζική κυβέρνηση διέταξε τις (κρατικές) εταιρίες ηλεκτρικής ενέργειας να εξασφαλίσουν αποθέματα για το χειμώνα «με κάθε κόστος».
Με άλλα λόγια, το Πεκίνο δεν έχει διάθεση πλέον να ρισκάρει κοινωνικό αναβρασμό καθώς η Κίνα προχωρά σε αντικατάσταση πηγών ενέργειας όπως το φυσικό αέριο, γεγονός που θα οδηγήσει σε ακόμη υψηλότερες τιμές, κάτι που με τη σειρά του θα οδηγήσει σε επίσης υψηλότερες τιμές για «υποκατάστατα» εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο, το οποίο και εκτοξεύθηκε στον απόηχο της είδησης.
Η τιμή του μαύρου χρυσού ξεπέρασε τα 80 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια, καθώς οι αγορές αντιμετωπίζουν την προοπτική εκτεταμένων ελλείψεων καυσίμων προς το τέλος του έτους.
Με το Brent πάνω από τα $80, οι τιμές πλέον βρίσκονται σχεδόν 55% υψηλότερα από την αρχή του έτους. Η τελευταία άνοδος στο Brent προστίθενται στο μεγάλο ράλι που πραγματοποιείται στις αγορές ενέργειας, με τον αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ Ευρώπης και Κίνας να οδηγεί τις τιμές του φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ.
Το έλλειμμα στην παγκόσμια παραγωγή φυσικού αερίου, μαζί με μια συντονισμένη προσπάθεια στην Κίνα να περιορίσει τη ρύπανση από τη βαριά βιομηχανία, αναμένεται να ωθήσει το πετρέλαιο υψηλότερα καθώς οι βιομηχανίες στρέφονται στη χρήση πετρελαίου για την παραγωγή ενέργειας.
Η κίνηση των κινεζικών αρχών για καθαρή ενέργεια, καθώς το Πεκίνο ετοιμάζεται να φιλοξενήσει τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες τον Φεβρουάριο, έχει οδηγήσει σε εκτεταμένες διακοπές που έχουν διαταράξει τη δραστηριότητα των εργοστασίων και έχουν αφήσει πολλά σπίτια χωρίς ρεύμα στο βόρειο τμήμα της χώρας.
Οι Κινέζοι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την απότομη πτώση της παραγωγής που ώθησε τις τιμές του θερμικού άνθρακα στη χώρα να αυξηθούν κατά 96% φέτος.
Οι τιμές του πετρελαίου αυξάνονται επίσης στην Κίνα, με τα συμβόλαια προθεσμίας αργού στη Σαγκάη να αυξάνονται κατά 27% από τα χαμηλά επίπεδα που σημειώθηκαν στα τέλη Αυγούστου, αναγκάζοντας το Πεκίνο αυτόν τον μήνα να ανακοινώσει τον πρώτο δημόσιο πλειστηριασμό κρατικών αποθεμάτων πετρελαίου σε εγχώρια διυλιστήρια.
Συνεχίζεται η εφοδιαστική κρίση στο Ηνωμένο Βασίλειο
Εν τω μεταξύ, το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε κρίση εφοδιασμού καυσίμων που προκλήθηκε από την έλλειψη οδηγών μεταφοράς.
«Δεν εξετάζουμε μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη, αλλά μια πιθανή παγκόσμια ενεργειακή κρίση που έρχεται το χειμώνα», δήλωσε ο Robert Rennie, επικεφαλής της παγκόσμιας στρατηγικής αγοράς στο Westpac.
Πρόσθεσε ότι με την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας να αυξάνεται καθώς οι χώρες διευκολύνουν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επιβάλλονται για τον περιορισμό του κορωνοϊού, το πετρέλαιο θα μπορούσε να έχει παγκόσμια έλλειψη, με τα αποθέματα των ΗΠΑ να είναι πολύ κάτω από το μέσο όρο πριν από την περίοδο αιχμής στο τέλος του έτους.
Goldman Sachs: Στα $90 το πετρέλαιο πριν το τέλος του έτους
Η Goldman Sachs αναβάθμισε τις εκτιμήσεις για την τιμή του πετρελαίου στα 90 δολάρια, επικαλούμενη την παρατεταμένη επίπτωση του Τυφώνα Ida στην προσφορά πετρελαίου, τη στιγμή που η ζήτηση ενισχύεται, ιδιαίτερα στην Ασία.
Οι αναλυτές του οίκου αναμένουν πλέον ότι το brent θα διαμορφωθεί στο τέλος του 2021 στα 90 δολάρια από την προηγούμενη εκτίμηση των 80 δολαρίων.
Ο τυφώνας Ida θα αποδειχθεί ότι θα είναι ο πιο bullish τυφώνας στην αμερικανική ιστορία, ακυρώνοντας την αύξηση της παραγωγής του OPEC+ από τον Ιούλιο.
Την ίδια στιγμή, η παγκόσμια πετρελαϊκή ζήτηση επιστρέφει στα προ πανδημίας επίπεδα. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση στην Κίνα ανέκαμψε γρήγορα μετά τη θερινή πτώση. Η μείωση των πτήσεων παγκοσμίως εξαιτίας της μετάλλαξης Δέλτα ήταν μικρότερη από ό,τι φοβήθηκαν αρχικά οι αναλυτές.
«Ενώ εδώ και καιρό διατηρούσαμε μια bullish άποψη για το πετρέλαιο, το τρέχον έλλειμμα προσφοράς-ζήτησης παγκοσμίως είναι μεγαλύτερο από ό,τι περιμέναμε, με την ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης από τον αντίκτυπο της μετάλλαξης Δέλτα να είναι ακόμη γρηγορότερη από ό,τι είχαμε προβλέψει και με την παγκόσμια προσφορά να βρίσκεται χαμηλότερα από τις προβλέψεις» ανέφερε η Goldman σε σημείωμα.
Απαισιόδοξοι οι επενδυτικοί οίκοι
Την ίδια ώρα, σε μπαράζ υποβαθμίσεων των εκτιμήσεων τους για την ανάπτυξη στην Κίνα προχωρούν ο ένας μετά τον άλλο οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι.
Η Citigroup προβλέπει ανάπτυξη μόλις 4,9% το 2022, από 5,5% που ήταν η αρχική εκτίμηση για την κινεζική οικονομία, λόγω της κρίσης στον κολοσσό ακινήτων Evergrande.
Οι αναλυτές του αμερικανικού επενδυτικού οίκου εκτιμούν ότι οι νομισματικές αρχές της Κίνας θα προχωρήσουν σε μειώσεις επιτοκίων.
«Η εξισορρόπηση μεταξύ ηθικού κινδύνου και κινδύνου μετάδοσης, οδηγεί σε διαχειριζόμενη αναδιάρθρωση» σημειώνει ο Xiangrong Yu της Citi σε σημείωμα προς τους πελάτες.
«Η πίεση στην ανάπτυξη πιθανότατα θα προκαλέσει μια περιορισμένη χαλάρωση της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης το 2022. Η Citi μείωσε επίσης τους στόχους της για διάφορους κινεζικούς δείκτες μετοχών, λέγοντας ότι αναμένει ότι ο κύριος δείκτης του Χονγκ Κονγκ θα ολοκληρώσει το έτος στις 26.800. Ο δείκτης διαπραγματεύτηκε τελευταία στις 24.500.
Σε υποβάθμιση των προβλέψεων της για την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας προχώρησε η Goldman Sachs, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αντιμετωπίζει «ακόμα ένα σοκ ανάπτυξης» με τη μορφή περιορισμών στην κατανάλωση ενέργειας.
Ειδικότερα, η Goldman Sachs αναμένει ανάπτυξη 7,8% στην Κίνα το 2021, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για ανάπτυξη 8,2%. Υπενθυμίζεται ότι σε υποβαθμίσεις των προβλέψεων τους για την Κίνα έχουν προχωρήσει Fitch και Nomura.
«Ένας σχετικά νέος, αλλά αυστηρότερος, περιορισμός στην ανάπτυξη προέρχεται από την αυξημένη πίεση των κανόνων για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων για κατανάλωση ενέργειας και ένταση ενέργειας» αναφέρουν οι οικονομολόγοι της αμερικανικής τράπεζας.
Ο Κινέζος πρόεδρος Xi ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο του 2020 ότι η Κίνα στοχεύει να φτάσει στο υψηλότερο σημείο των εκπομπών αερίου του άνθρακα έως το 2030 και να γίνει ουδέτερη έως το 2060. Αυτό έδωσε το έναυσμα για την κατάρτιση εθνικών και τοπικών σχεδίων για τον περιορισμό χρήσης άνθρακα.
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η εξέλιξη αυτή ήρθε τη στιγμή που η Κίνα αντιμετωπίζει κι άλλους οικονομικούς κινδύνους, όπως η επιβράδυνση των πωλήσεων ακινήτων μετά την κρίση χρέους που αντιμετωπίζει η Evergrande.
Επιπλέον, σύμφωνα τους οικονομολόγους της τράπεζας, η αυστηροποίηση των κανονιστικών ρυθμίσεων σε άλλους τομείς και οι στοχευμένοι περιορισμοί για τον περιορισμό της πανδημίας κορωνοϊού θα επιβαρύνουν επίσης την κινεζική οικονομία.
«Η περίεργη φύση του σοκ της Covid έκανε την οικονομία πιο ευαίσθητη στην ενέργεια, τουλάχιστον προσωρινά» ανέφεραν οι οικονομολόγοι της Goldman, εξηγώντας ότι η έκρηξη των εξαγωγών μετά την πανδημία αύξησε τη ζήτηση ενέργειας από τους κατασκευαστές.
«Εν τω μεταξύ, οι προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών που σχετίζονται με τον άνθρακα και η μείωση των εισαγωγών άνθρακα έχουν επηρεάσει τα επίπεδα προσφοράς τουλάχιστον στο περιθώριο, συμβάλλοντας στην απότομη αύξηση των τιμών», πρόσθεσαν.
Σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα, οι περικοπές στην παραγωγή μεταξύ των κατασκευαστών και η λιγότερη δημοσιονομική στήριξη σημαίνουν ότι η κινεζική οικονομία θα αναπτυχθεί με βραδύτερο ρυθμό το γ’ και το δ’ τρίμηνο φέτος.
Η τράπεζα αναμένει ότι η οικονομία της Κίνας θα αναπτυχθεί κατά 4,8% το γ’ τρίμηνο του 2021 σε σύγκριση με πέρυσι και 3,2% το δ’ τρίμηνο. Προηγουμένως, οι προβλέψεις της Goldman ήταν 5,1% και 4,1% για το γ’ και το δ’ τρίμηνο, αντίστοιχα.
Σημειώνεται ότι η Κίνα ανακοίνωση ότι η οικονομία της παρουσίασε ανάπτυξη 7,9% σε ετήσια βάση το β’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Το Πεκίνο πιέζει τις κρατικές κατασκευαστικές να σώσουν την Evergrande
Εν τω μεταξύ, ύστατες προσπάθειες να βρει κεφάλαια για να καλύψει τις υποχρεώσεις της κάνει ο κινεζικός όμιλος Evergrande, ο οποίος ανακοίνωσε ότι θα πουλήσει μερίδιο ύψους 1,5 δισ. δολαρίων στην Shengjing Bank σε μια κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.
Ο υπό χρεοκοπία όμιλος των ακινήτων, ο οποίος λυγίζει από το βάρος δανείων άνω των 300 δισ. δολαρίων, αγωνίζεται να συγκεντρώσει κεφάλαια καθώς αντιμετωπίζει την προθεσμία πληρωμής τόκων ομολόγων ύψους 47,5 εκατ. δολαρίων. Ο όμιλος ακινήτων οφείλει επίσης πληρωμές σε τράπεζες και προμηθευτές.
Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τη ρευστότητά της, η Evergrande κάνει συνεχείς προσπάθειες για να ξεπουλήσει μερίδια σε άλλα περιουσιακά στοιχεία. Έχει πουλήσει ακίνητα σε προμηθευτές και εργολάβους για να αντισταθμίσει ορισμένες από τις εκκρεμείς πληρωμές της. Από τον Αύγουστο αυτά τα εκκρεμή χρέη ανήλθαν σε περίπου 25,17 δισεκατομμύρια γιουάν (3,8 δισεκατομμύρια δολάρια), σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της εταιρείας.
Τα προβλήματα της Evergrande ήρθαν στο προσκήνιο αφού προειδοποίησε δύο φορές τον Σεπτέμβριο ότι μπορεί να αθετήσει τα χρέη της. Η εταιρία ακινήτων στον κόσμο έχασε ήδη μια βασική πληρωμή κουπονιού 83,5 εκατομμυρίων δολαρίων την περασμένη εβδομάδα, σε πενταετές δολαριακό ομόλογο, ύψους 2 δισ. δολαρίων.
Μέχρι στιγμής, βέβαια, δεν έχει ανακοινωθεί κάτι, καθώς μετρά ακόμη η περίοδος χάριτος των 30 ημερών. Οι αγορές παρακολουθούν στενά για να δουν εάν η εταιρία καταβάλει την επόμενη πληρωμή τόκων της ύψους 47,5 εκατομμυρίων δολαρίων που οφείλεται την Τετάρτη για ομόλογο 1 δισ. δολαρίων λήξης τον Μάρτιο του 2024.
Την ίδια ώρα το Πεκίνο προτρέπει κρατικές εταιρίες και στηριζόμενους από το κράτος κατασκευαστές ακινήτων, όπως η China Vanke Co Ltd, να εξαγοράσουν ορισμένα από τα περιουσιακά στοιχεία της παραπαίουσας China Evergrande Group.
Η Evergrande, η οποία βαρύνεται με δυσθεώρητο χρέος ύψους 305 δισ. δολαρίων, βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας, αλλά η κεντρική κυβέρνηση της Κίνα φαίνεται απίθανο να παρέμβει ευθέως για να την διασώσει, σύμφωνα με έξι πρόσωπα που επικαλείται το πρακτορείο, μεταξύ των οποίων τέσσερεις αξιωματούχοι κυβερνητικών και ρυθμιστικών φορέων.
Οι αρχές ελπίζουν, ωστόσο, ότι οι αγορές περιουσιακών στοιχείων θα εξαλείψουν ή τουλάχιστον θα μετριάσουν τυχόν κοινωνικές αντιδράσεις που θα μπορούσε να προκαλέσει μια άτακτη χρεοκοπία της Evergrande, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που δεν θέλησαν να κατονομαστούν. Με βάση μια από τις πηγές του Reuters, ορισμένες κρατικές επιχειρήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία ελέγχου δέουσας επιμέλειας για τα περιουσιακά στοιχεία της Evergrande στην πόλη Γκουανγκτζού της νότιας Κίνας.
Για παράδειγμα, η εταιρεία Guangzhou City Construction Investment Group βρίσκεται κοντά στην απόκτηση του γηπέδου της ομάδας ποδοσφαίρου Guangzhou FC που ανήκει στην Evergrande καθώς και των οικιστικών έργων της εταιρείας γύρω από το γήπεδο, σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση του θέματος. Με προϋπολογισμό περίπου 12 δισ. γουάν (1,9 δισ. δολαρίων) το γήπεδο χωρητικότητας άνω των 100.000 θεατών είναι το μεγαλύτερο γήπεδο ποδοσφαίρου στον κόσμο.
Αγορά ενέργειας – Ανησυχίες σε Ε.Ε. για την εκτόξευση στις τιμές
Οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν την αύξηση των τιμών της ενέργειας στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να απαλλάξουν τα νοικοκυριά από το αυξανόμενο κόστος του φυσικού αερίου και της ενέργειας.
Το ζήτημα απασχολεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με την ανησυχία για πιθανή ενεργειακή κρίση να βρίσκεται στα ύψη εν όψει του χειμώνα, καθώς οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν πάνω από 300% φέτος, λόγω παραγόντων όπως τα χαμηλά αποθέματα και η υψηλή ζήτηση, καθώς οι οικονομίες ανακάμπτουν από την πανδημία της COVID-19, αυξάνοντας το κόστος χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι ηγέτες από τις 27 χώρες μέλη της Ε.Ε. θα συζητήσουν την αύξηση των τιμών κατά την επόμενη συνάντησή τους στις 21-22 Οκτωβρίου, σύμφωνα με το προσχέδιο της ημερήσιας διάταξης της συνόδου κορυφής, το οποίο έχει στην κατοχή του το Reuters.
Οι χώρες της Ε.Ε. είναι υπεύθυνες για τις εθνικές ενεργειακές πολιτικές τους και ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ήδη παρέμβει. Η Γαλλία προσέφερε εφάπαξ επιδόματα σε φτωχότερα νοικοκυριά, ενώ η Ελλάδα σχεδιάζει επιδοτήσεις για να βοηθήσει τα νοικοκυριά να αναλάβουν υψηλότερους λογαριασμούς.
Ορισμένες χώρες ζητούν συντονισμένη απάντηση της Ε.Ε. – με την Ισπανία να προτείνει μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ και να προειδοποιεί ότι οι υψηλοί λογαριασμοί ενέργειας θα μπορούσαν να βλάψουν τη δημόσια στήριξη στις πολιτικές καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. «Είναι επείγουσα ανάγκη να συζητηθεί ο αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών στις κοινότητες χαμηλού εισοδήματος στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης την Τρίτη, προσθέτοντας ότι το μπλοκ πρέπει να διασφαλίσει ότι οι στόχοι του για την κλιματική αλλαγή δεν θα αυξήσουν περισσότερο τις τιμές.
Υποψίες για χειραγώγηση, και η… Gazprom
Το Λουξεμβούργο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη να προστατεύσει την εσωτερική αγορά ενέργειας της Ε.Ε. από ενδεχόμενους χειρισμούς από εταιρίες.
«Εναπόκειται στην Επιτροπή να διασφαλίσει την ακεραιότητα της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς και να εξασφαλίσει ότι καμία εταιρεία δεν θα εκμεταλλευτεί τη δεσπόζουσα θέση της για να ασκήσει επιρροή στις τιμές» δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας του Λουξεμβούργου Claude Turmes σε επιστολή του.
Η επιστολή, που είναι σε γνώση του Reuters, ζητά από την Επιτροπή να λάβει άμεσα μέτρα για τον εντοπισμό πιθανών καταχρηστικών συμπεριφορών.
«Εάν αποδειχθούν, η Επιτροπή θα πρέπει να τους τερματίσει με όλα τα μέσα που διαθέτει» ανέφερε. Η επιστολή δεν ανέφερε συγκεκριμένους προμηθευτές.
Ομάδα βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζήτησε από τις Βρυξέλλες να διερευνήσουν τον ρόλο της Gazprom στην αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, λέγοντας ότι η συμπεριφορά του Ρώσου προμηθευτή τούς έκανε να υποπτευθούν χειραγώγηση της αγοράς.
Οι Βρυξέλλες καταρτίζουν μια «εργαλειοθήκη» μέτρων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εθνικές κυβερνήσεις για να ανταποκριθούν στις αυξήσεις των τιμών, όπως τροποποιώντας τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) στην ενέργεια. Η Επιτροπή ανέφερε ότι η άνοδος των τιμών θα πρέπει να ενθαρρύνει τις χώρες να απομακρυνθούν ταχύτερα από τα ορυκτά καύσιμα και να διασφαλίσει ότι περισσότεροι πολίτες έχουν πρόσβαση σε προσιτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
