Ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, απέρριψε, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, την πρόσκληση να μεταβεί στις Βρυξέλλες για μια πανηγυρική σύνοδο κορυφής που έχει στόχο να γιορτάσει την επέτειο των 50 χρόνων από τη σύναξη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κίνας. Οι δύο πλευρές υπέγραψαν την έναρξη απευθείας διπλωματικών σχέσεων στις 6 Μαΐου του 1975. 

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, το Πεκίνο ενημέρωσε αξιωματούχους της ΕΕ ότι στη σύνοδο κορυφής που θα λάβει χώρα το Μάιο, αντί του Σι Τζινπίνγκ, θα παρευρεθεί ο πρωθυπουργός της Κίνας, Λι Τσιανγκ, ο δεύτερος τη τάξει στην ιεραρχία της χώρας, ο οποίος θα συναντήσει τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες.

Πάντως, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φαίνεται να αμφισβητούν την ειλικρίνεια των πρόσφατων κινήσεων του Πεκίνου, σε μια ρευστή περίοδο για την παγκόσμια τάξη.

Η διοργάνωση συνόδων κορυφής ΕΕ – Κίνας εναλλάσσεται μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου. Συνήθως, ο Κινέζος πρωθυπουργός εκπροσωπεί τη χώρα στη σύνοδο των Βρυξελλών, ενώ ο Σι Τζινπίνγκ φιλοξενεί τη σύνοδο στο Πεκίνο. Ωστόσο, η ΕΕ θεώρησε ότι, δεδομένης της σπουδαιότητας αυτής της επετείου, ο Κινέζος Πρόεδρος θα έπρεπε να παραστεί αυτοπροσώπως και γι’ αυτό αποφάσισε να του στείλει επισταμένως πρόσκληση.

Παρόλο που οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, η αρχική άρνηση του Σι επιβεβαίωσε την πεποίθηση πολλών στις Βρυξέλλες ότι η Κίνα δεν πρόκειται να συνοδεύσει τα φιλικά της λόγια με ουσιαστικές ενέργειες για τη βελτίωση των σχέσεων, ιδίως τη στιγμή που οι ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ επιτίθενται στη διεθνή πολυμερή τάξη.

Οι εντάσεις έχουν οξυνθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, καθώς η ΕΕ κατηγορεί την Κίνα ότι στηρίζει το Κρεμλίνο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων, ισχυριζόμενη ότι οι κινεζικές κρατικές επιδοτήσεις στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.

Είναι χαρακτηριστικό πως, μόλις την περασμένη Παρασκευή, η ΕΕ ξεκίνησε επίσημη έρευνα για παραβίαση των αρχών ανταγωνισμού κατά των κινεζικών εξαγωγών αδιπικού οξέος, μια χημική ουσία, που χρησιμοποιείται στην παραγωγή νάιλον και άλλων προϊόντων. Πρόκειται δε, για την εντέκατη ανάλογη έρευνα που έχει δρομολογήσει από τον περασμένο Οκτώβριο για σειρά προϊόντων όπως το γλυκό καλαμπόκι, οι μεταλλικές βίδες ακόμη και τα κεριά.

Αξιωματούχοι της ΕΕ επισημαίνουν ότι η Κίνα, η οποία είχε εμπορικό πλεόνασμα ύψους 304,5 δισ. ευρώ με την ΕΕ το 2023, δεν κάνει αρκετά για να εξισορροπήσει το εμπόριο, μειώνοντας τις επιδοτήσεις της ή διευκολύνοντας την πρόσβαση ξένων εταιρειών στην κινεζική αγορά.

«Οι σχέσεις βρίσκονται σε νεκρό σημείο», δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης στους FT. «Η αλλαγή είναι στον τόνο, όχι στην ουσία. Η πολιτική της Κίνας δεν πρόκειται να αλλάξει και το ίδιο ισχύει και για τη δική μας».

Αντιστοίχως, ο Λου Σαγέ, πρώην πρεσβευτής της Κίνας στη Γαλλία και νυν ειδικός εκπρόσωπος του Πεκίνου για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, υποστήριξε ότι η πολιτική της Κίνας απέναντι στην Ευρώπη ήταν πάντα προσανατολισμένη στην ειρήνη, τη φιλία, τη συνεργασία και το αμοιβαίο όφελος. «Αυτό δεν έχει αλλάξει ποτέ. Απλώς, σε σύγκριση με την τρέχουσα αμερικανική πολιτική απέναντι στην Ευρώπη, η πολιτική της Κίνας φαίνεται πιο διορατική, δίκαιη και λογική. Ελπίζω αυτό να αποτελέσει ένα κάλεσμα αφύπνισης για την Ευρώπη», δήλωσε.

Πάντως, ο Λου είναι γνωστός για τη σκληρή και επιθετική του ρητορική. Έτσι, η τοποθέτησή του ως επικεφαλής των σχέσεων ΕΕ-Κίνας ερμηνεύτηκε από κάποιους ως ένδειξη σκλήρυνσης της στάσης του Πεκίνου.

Σε κάθε περίπτωση το επικείμενο ταξίδι του Ευρωπαίου επίτροπου για θέματα εμπορίου, Μάρος Σέφκοβιτς στην Κίνα, στα τέλη του μήνα, θα αποτελέσει μια ευκαιρία ώστε η ευρωπαϊκή πλευρά να διαπιστώσει τις τάσεις που έχουν διαμορφωθεί στην κινεζική ηγεσία και τις προθέσεις του Πεκίνου σε ένα διάστημα που τόσο η ΕΕ όσο και η Κίνα βρίσκονται στο στόχαστρο της άκρως προστατευτικής εμπορικής πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ.

Διαβάστε ακόμη: