Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί. Το Bloomberg δημοσίευσε μέσα στην εβδομάδα την πρώτη μεγάλη παγκόσμια μελέτη σχετικά με το πώς το διάσημο πλέον Chat GPT δύναται να προβλέπει τις κινήσεις χρηματιστηριακών δεικτών.
Τα αποτελέσματα, εντυπωσιακά, όσο και τρομακτικά.
Το «ρομπότ» είναι πλέον πολύ κοντά στην ανθρώπινη αντίληψη όσον αφορά το τι σημαίνει η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών για τις κεφαλαιαγορές.
Διότι πράγματι, αν μπορείς να ερμηνεύσεις τις αποφάσεις και ρητορική της Fed, δε χρειάζεσαι τίποτα άλλο, αφού είναι το Α και το Ω των δυνάμεων της αγοράς.
Το Chat GPT λοιπόν μπορεί να εκτιμήσει πόσο «hawkish» (αυστηρή) ή«dovish» (χαλαρή) εμφανίζεται η Fed, και συνάμα να προβλέψει άνοδο ή πτώση των μετοχών.
Ο κόσμος τώρα παρατά τα χαζά παιχνιδάκια ερωταπαντήσεων τύπου «πες μου Chat GPT, με αγαπά δε με αγαπά;», και αρχίζει να κάνει τις «σωστές» ερωτήσεις στο ρομπότ, για το πώς να βγάλει φράγκα (ή έτσι νομίζει τουλάχιστον). Μπαίνουμε στα βαθιά…
H τεχνητή Νοημοσύνη (AI – Artificial Intelligence) κατακτά μέρα με τη μέρα, με γεωμετρική πρόοδο, όλο και μεγαλύτερο έδαφος σε όλες τις πτυχές του ανθρώπινου πολιτισμού.
Καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (μέχρι πού θα της ανήκει η πίτα;) – ήταν θέμα χρόνου να βρει το δρόμο της στα χρηματιστήρια. Στο τελικό στάδιο του παιχνιδιού, αν θέλετε, αφού όλα ξεκινούν και καταλήγουν στο χρήμα.
Διότι από όταν ακόμη η ΑΙ δεν ήταν παρά μια ιδέα σε βιβλία επιστημονικής φαντασίας, ο ανθρώπινος νους ονειρευόταν τη μέρα που το προσωπικό του ρομπότ θα… μαζεύει χρήμα γι’ αυτόν. Το να τα χρησιμοποιούμε λοιπόν για να αναλύουν και να προβλέπουν τις κινήσεις των χρηματαγορών, ήταν η αμέσως επόμενη λογική σκέψη στον 21ο αιώνα. Όλοι το έχουμε σκεφτεί.
Το μόνο που έλειπε ήταν η πρόσβαση στην τεχνολογία. Με την έλευση του Chat GPT της Open AI, πλέον την πρόσβαση αυτή έχουν οι μάζες, και όχι μόνο η ελίτ, η ΝASA ή ο στρατός (που προφανώς και εκμεταλλεύονται εφαρμογές της ΑΙ δεκαετίες πριν).
Αλλά ο κοινός ανθρώπινος νους σκέπτεται πιο απλά. Δεν είναι όλοι οραματιστές επιστήμονες που ονειρεύονται φουτουριστικές μεγαλουπόλεις όπου τα ρομπότ θα αναλάβουν να μας ταξιδέψουν στα πέρατα του γαλαξία. Ο απλός πολίτης, ο καθένας μας, κινείται από το βασικό ένστικτο, της επιβίωσης.
Της συλλογής πλούτου για την ευημερία του ίδιου και της οικογένειάς του. Οπότε αναπόφευκτα ο απλός πολίτης που αποκτά πρόσβαση στο προσωπικό του ρομπότ, αμέσως σκέφτεται ένα πράγμα: να το βάλει να δουλεύει γι’ αυτόν.
Να βγάζει χρήμα γι’ αυτόν, όσο περισσότερο στο λιγότερο δυνατό χρόνο. Και που βρίσκονται τα πολλά φράγκα; Πάντως όχι στο να βάλεις ένα ρομπότ να δουλέψει το χωράφι σου.
Μα φυσικά να το βάλεις να παίξει στο χρηματιστήριο! Φανταστείτε ο κάθε πολίτης να έχει τον δικό του «ανθρωποειδή» υπερυπολογιστή που δύναται να αναλύει εκατομμύρια παραμέτρους το δευτερόλεπτο, να ζυγίζει πιθανότητες και κόστος ευκαιρίας και να παρέχει εκτιμήσεις όσον αφορά το πού θα κινηθεί ο τάδε δείκτης! Χρυσός, νομίσματα, αγορά ακινήτων, μετοχές, ό,τι τραβάει η ψυχή σας…
Όχι τέλειες εκτιμήσεις, αλλά σίγουρα πολύ καλύτερες από ό,τι μπορεί ο μέσος μπουμπουνοκέφαλος από εμάς που νομίζει ότι μπορεί να «παίξει» τις διεθνείς αγορές!
Όλα αυτά στη θεωρία βέβαια, διότι στην πράξη είναι μια άλλη ιστορία (θα την αναλύσουμε παρακάτω)…
Φανταστείτε λοιπόν έναν κόσμο όπου ο κάθε πολίτης έχει πρόσβαση σε τέτοια τεχνολογία. Εκεί βρισκόμαστε τώρα. Πιστεύετε «θα πάει καλά αυτό» ή θα έχουμε χάος;
Από την αρχαιότητα ήδη, από όταν οι Έλληνες κατασκεύαζαν αυτόματες πόρτες, αναλογικούς υπολογιστές (μηχανισμός Αντικυθήρων) ή σχεδίαζαν μηχανικούς γίγαντες (όπως ο Τάλως, προστάτης της Μινωικής Κρήτης), ο ανθρώπινος νους φανταζόταν τη μέρα που τα ρομπότ θα εργάζονταν γι’ αυτόν, θα αναλάμβαναν βαρετές λειτουργίες ή υποθέσεις ρουτίνας γι’ αυτόν.
Στην ουσία όμως, και καθώς η ΑΙ θα καταλαμβάνει μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, θα έφτανε να σκεπτόταν γι’ αυτόν, θα αποφάσιζε γι’ αυτόν (αντί για αυτόν)…
Σε αυτό το κρίσιμο σημείο καμπής βρισκόμαστε. Αν και ο περισσότερος κόσμος δεν έχει πάρει χαμπάρι, τα «επιτεύγματα» της Τεχνητής Νοημοσύνης καθημερινά σπάνε νέα ρεκόρ.
Και δεν αναφερόμαστε καν στις απόρρητες τεχνολογίες που δεκαετίες τώρα διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στις ζωές μας χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε, όπως για παράδειγμα τα στρατιωτικά drones που αναλαμβάνουν μεγάλο μέρος των πολεμικών επιχειρήσεων (γεωπολιτικά λοιπόν) ή τους κβαντικούς υπερυπολογιστές που «τρέχουν» προσομοιώσεις (simulation), ζυγίζοντας καταστάσεις και ουσιαστικά «παίρνουν αποφάσεις» για τα πιο κρίσιμα ζητήματα της ζωής μας!
Για παράδειγμα, ξέρετε πότε πρόσφατα οι τύχες των 8 δισ. ανθρώπων του πλανήτη καθορίστηκαν από την Τεχνητή Νοημοσύνη;
Για μαντέψτε… Μα φυσικά στην πανδημία. Πώς νομίζετε αποφασίστηκαν τα λοκντάουν; Οι «ηγέτες» μας, οι «ειδικοί», αυτοί που παίρνουν αποφάσεις (αντί) για εμάς, το είχαν δηλώσει ξεκάθαρα.
«Τρέξαμε δεκάδες προσομοιώσεις της πανδημίας και τα αποτέλεσματα έδιναν τόσους Χ νεκρούς, με την τάδε Υ διαχείριση της κατάστασης. Έτσι αποφασίστηκαν τα λοκντάουν». Ίσως ο περισσότερος κόσμος τότε δεν το αντιλήφθηκε, αλλά στην ουσία, οι προσομοιώσεις των επιστημονικών ερευνών πάνω στις οποίες βασίστηκαν οι αποφάσεις που άλλαξαν για πάντα τον κόσμο μας, ήταν αυτό ακριβώς. Αποφάσεις της ΑΙ. Κι αυτό ήταν μόνο η αρχή.
Οι λεγόμενες smartcities, οι πόλεις των 15λέπτων που ακούμε τελευταία, είναι κι αυτές αποτέλεσμα αντίστοιχων προσομοιώσεων. Το πώς θα ζούμε, με γνώμονα την «ανθρωπογενή» κλιματική αλλαγή, το τι θα τρώμε, τι θα οδηγούμε και πώς θα συμπεριφερόμαστε, αποτελούν στην ουσία «αποφάσεις» της ΑΙ.
Βέβαια, και την ΑΙ κάποιος άνθρωπος την χειρίζεται, θα πείτε. Πράγματι, ο υπολογιστής «ταΐζεται» (feedάρεται) με data, με ανθρώπινα δεδομένα δηλαδή, και «φτύνει» αποτελέσματα, τα «βέλτιστα» που θεωρεί αυτός, με βάση τις παραμέτρους όμως που έχουν ορίσει άνθρωποι.
Όμως, το γεγονός παραμένει. Σιγά σιγά τις ζωές μας αρχίζει να διαμορφώνει η ΑΙ. Και όσο μεγαλύτερο μερίδιο «αγοράς» καταλαμβάνει, τόσο πιο παρεμβατική θα είναι. Το πού μπορεί να φτάσει αυτό, κανείς δεν το ξέρει. Το αφήνουμε στην αντίληψη του καθενός, και στην επιστημονική φαντασία.
Πρόοδος ή δυστοπία;
Ίσως αυτή τη στιγμή η σχέση ανθρώπου-μηχανής να φαίνεται αρμονική, έως και ιδανική. Όμως όσο θα δίνουμε περισσότερο «χώρο», αυτό θα αλλάξει. Φανταστείτε τον ανθρώπινο πολιτισμό σε συνάρτηση με την ΑΙ ως μια καμπύλη. Η καμπύλη αυτή ίσως βρίσκεται στο σημείο ισορροπίας τώρα, ή κοντά σε αυτό.
Κι αυτό γιατί η «αλληλεπίδρασή» μας μαζί της είναι «τόσο όσο». Οι αυτοματοποιημένες «συναλλαγές» μας βρίσκονται σε ένα ισορροπημένο επίπεδο αρμονίας, όπου η μηχανή ναι μεν έχει αναλάβει μεγάλο μέρος βαρετών, χειρωνακτικών εργασιών ή ρουτίνας που λύνουν τα χέρια στον άνθρωπο, χωρίς να τον αντικαθιστούν όμως πλήρως. Ο ρόλος της ΑΙ άλλωστε εξ αρχής και ιδανικά είναι συμπληρωματικός.
Αντίστοιχα κάποτε ήταν ελλιπής, και επικίνδυνη. Η τεχνολογία υπήρχε, όμως ήταν ακατάλληλη να αναλάβει ακόμη και απλές αυτοματοποιημένες εργασίες, ή να τρέξει με ασφάλεια προσομοιώσεις επηρεάζοντας αποφάσεις, όχι τουλάχιστον χωρίς την αυστηρή εποπτεία ανθρώπου, σε βαθμό που την καθιστούσε ασύμφορη.
Δηλαδή παραπάνω χρόνος και πόροι δαπανούνταν για την όλη διαδικασία από ό,τι θα άξιζε αν υπήρχε μόνο ανθρώπινος παράγοντας.
Όμως τότε ήταν η αρχή, και ο άνθρωπος επένδυε σε αυτό. Διότι η ΑΙ ήταν ένα φυτό που χρειαζόταν πότισμα. Πότισμα με ανθρώπινα data.
Κι όταν θα είχε επαρκή, ήτοι πληροφορίες κυριολεκτικά για τα πάντα, ότι γνώση και ιδέες έχει συλλέξει ποτέ ο άνθρωπος, τις ανάγκες και τα θέλω του, τότε θα ήταν ικανή να λάβει μέρος στις αποφάσεις, να τρέξει καλές προσομοιώσεις, και γενικά να μιλάμε για την 4η βιομηχανική επανάσταση.
Τώρα βρισκόμαστε σε αυτήν την εποχή. Γύρω από το σημείο ισορροπίας, όπου η ΑΙ είναι «τόσο όσο» συμπληρωματική και βοηθητική, ώστε να δίνει πραγματικά προστιθέμενη αξία στον ανθρώπινο πολιτισμό, χωρίς όμως να τον υποκαθιστά. Στην εποχή που το φυτό έχει μεγαλώσει αρκετά και αποδίδει καρπούς. Ακόμη χρειάζεται φροντίδα, πάντα χρειάζεται φροντίδα, όμως έχει ριζώσει για τα καλά.
Αλλά αυτό αρχίζει να είναι και το πρόβλημα, κατά την άποψη του γράφοντος πάντα. Οι ρίζες του δέντρου μεγαλώνουν ασταμάτητα, και αρχίζουν να «σηκώνουν» το τσιμέντο στην αυλή. Σύντομα θα απειλούν την ακεραιότητα του σπιτιού. Κάποια στιγμή κάποιος θα πρέπει να γκρεμιστεί. Ή το δέντρο ή εμείς.
Ειδάλλως θα πρέπει επειγόντως τώρα, πριν να είναι αργά, να παρακολουθείται στενά, να κλαδεύεται και να τίθεται υπό έλεγχο η εκθετική ανάπτυξη του φυτού, αλλιώς θα μετατρέψει το σπίτι στην ίδια ζούγκλα που ήταν πριν κτιστεί. Η φύση τιμωρεί. Οτιδήποτε αφήνεται να μεγαλώσει πέρα από ένα όριο. Όπως εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, έτσι μπορεί και ο άνθρωπος, μην τρέφουμε αυταπάτες ότι είμαστε αθάνατοι.
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεως, ο γράφων δεν είναι κανένας παρελθοντολάγνος ή «αλλεργικός» της τεχνολογίας. Μέσα σε αυτήν μεγάλωσε, και αυτή του δίνει τη δυνατότητα τώρα να εκφραστεί, να εργαστεί με τρόπους που πριν ήταν αδύνατον. Δεν κρύβω ότι απεχθάνομαι παρ’ όλα αυτά το πώς η σημερινή κοινωνία έφτασε να επικοινωνεί, να φλερτάρει, να ψυχαγωγείται κλπ. σχεδόν αποκλειστικά μέσα από μια οθόνη, ή το πώς θεωρώ πως βαδίζουμε σε μια δυστοπία, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση.
Και εντελώς φιλοσοφική και ίσως ανούσια, αφού η τεχνολογία είναι μια ασταμάτητη δύναμη που κινείται εμπρός. Το δεχόμαστε και προχωράμε, με τα καλά και κακά της. Όσον αφορά τις «μηχανές», δε θα μπορούσα να μην δοξάσω τα αγαθά και τα υψηλά που έφτασε ο πολιτισμός μας χάρη σε αυτές, ασχέτως τι μας κόστισε. Θα ήταν ηλίθιο.
Για παράδειγμα, τα τρακτέρ κάποτε αντικατέστησαν πολλά εργατικά χέρια, και συνεπώς εξαφανίστηκαν πολλές θέσεις εργασίας, γενικότερα με την 3η βιομηχανική επανάσταση. Πολλοί τότε αρνούνταν την εξέλιξη, όπως οι αμαξάδες δεν ήθελαν το αυτοκίνητο. Όποιος όμως στεκόταν στο «κόστος» (την ανθρώπινη θυσία), και δεν έβλεπε την «ευκαιρία» (το πού θα εκτοξευόταν ο πολιτισμός), θα ήταν στενόμυαλος.
Αντίστοιχα τώρα, η Τεχνητή Νοημοσύνη όχι απλώς πρόκειται, αλλά ήδη αντικαθιστά εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Έχουμε συχνά αναφερθεί στην 4η βιομηχανική επανάσταση, αναφερόμενοι στα CBDC και την πλήρη ψηφιοποίηση του χρήματος, μεταξύ άλλων. Όταν ολοκληρωθεί η μετάβαση στην 4η βιομ. επ., θα έχουν εξαφανιστεί δια παντός πάρα πολλά είδη εργασίας, από τις οποίες ζουν ακόμη εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι.
Το αντεπιχείρημα «ναι, αλλά θα δημιουργηθούν άλλες», είναι κατά τη γνώμη μου, λίγο άτοπο, διότι σε αντίθεση με την 3η βιομηχανική επανάσταση, όπου ο «αντικατεστημένος» άνθρωπος είχε πολλά νέα είδη εργασίας να διαλέξει, στη νέα του εμπλουτισμένη με μηχανές ζωή, τώρα ο άνθρωπος δε θα έχει και τόσες επιλογές…
Ούτε να γεμίσουμε «πληροφορικάριους» γίνεται, ούτε έχουν όλη την ικανότητα να γίνουν σπουδαγμένοι προγραμματιστές. Γι’ αυτό και σε έναν τέτοιο κόσμο όπου ο άνθρωπος ολοένα και θα αντικαθίσταται από την ΑΙ, χωρίς πολλά επαγγελματικά διέξοδα, θα υπάρχει μόνο μία λύση: ένα καθολικό Εγγυημένο Εισόδημα, που θα καλύπτει μεγάλο μέρος της (ευνουχισμένης κατ’ εμέ) κοινωνίας.
Το λεγόμενο UBI, του οποίου το προοίμιο είδαμε στην πανδημία με τις αναστολές εργασίας, και που εξακολοθούμε να βιώνουμε με τη μορφή υποκείμενων επιδομάτων (market, fuelpassκλπ). Είμαστε ακόμη στην αρχή, αλλά να είστε βέβαιοι πως αν όχι σε αυτήν, αλλά στην επόμενη δεκαετία, θα έχει εγκατασταθεί για ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας ένα καθολικό Εισόδημα.
Είναι το προϊόν αλλά και το τίμημα της 4ης βιομ. επανάστασης. Διότι δεν μπορεί να υπάρξει αυτοματοποίηση στην παραγωγή, χωρίς UBI. Κι ούτε το αντίστροφο. Και λέω «τίμημα», διότι μια κοινωνία επιδομάτων είναι μια παρακμάζουσα κοινωνία, όπου όσες ανέσεις, smartphone και αυτοματοποιήσεις κι αν έχει, οδεύει σταδιακά προς την αυτοκαταστροφή της…
Ωστόσο ο λόγος που βλέπω την καμπύλη να απομακρύνεται από το σημείο ισορροπίας σιγά σιγά, δεν είναι επειδή θα εξαφανιστούν θέσεις εργασίας. Όποιος δεν προσαρμόζεται άλλωστε, δεν του αξίζει να επιβιώνει. Η ζωή είναι σκληρή, και δε χαρίζεται σε κανέναν.
Ο λόγος είναι επειδή πραγματικά, με βάση την τρέχουσα πορεία της ΑΙ, «βλέπω» τρία τινά: Όσο αυτή θα αντικαθιστά τον άνθρωπο όχι μόνο σε εργασίες αλλά και αποφάσεις, σε σημείο που ο ίδιος θα μετατρέπεται σε άβουλο, επιδοματούχο φυτό, εντελώς εξαρτημένο πλέον από την ΑΙ (και κατ’ επέκταση από όσους την ελέγχουν), τότε είτε 1) ο ανθρώπινος πολιτισμός θα τελματώσει, είτε 2) θα οδηγηθεί στην αυτοκαταστροφή, είτε 3) θα παραδώσει εντελώς τα «κλειδιά» στην ΑΙ, να «τρέξει» αυτή το… πρόγραμμα.
Κι όπου βγει, που λένε…
Το ότι ακόμη και οι πρωτοπόροι του είδους, όπως η Google ή ο Elon Musk ανακοινώνουν ανοιχτά τις ανησυχίες τους για την αχαλίνωτη ανάπτυξη της ΑΙ, λέει κάτι. Μαζί με γνωστούς επιστήμονες εφιστούν την προσοχή στον ορατό και μεγάλο κίνδυνο που απειλεί την ανθρωπότητα.
Ανοιχτή γραμμή προβλέψεων…
Όλος ο κόσμος αυτή τη στιγμή μιλά για το Chat GPT. Καθημερινά στα social media βλέπεις δημοσιεύσεις όπου ο καθένας, περιχαρής, δείχνει πώς η ΑΙ τού έγραψε ένα ωραίο ποίημα, ή τον βοήθησε σε μια εργασία, ή του έδωσε εκτίμηση για το πού θα κινηθεί το Bitcoin. Προς το παρόν, μοιάζει με παιχνίδι. Η πραγματικότητα όμως είναι πιο τρομακτική κι από θρίλερ του Lovecraft.
Δε χρειάζεται να αναφερθώ στα «επιτεύγματα» της ΑΙ, στην οποία όπως τόνισα παραπάνω έχει πρόσβαση πλέον ο καθένας, και δε μιλάμε για την ΑΙ του στρατού…
Επιγραμματικά, το Chat GPT πλέον παίρνει πτυχίο ιατρού (κι όμως, κάποτε δε θα γνωρίζεις αν αυτός που σε χειρουργεί σπούδασε πραγματικά ή του τα ψιθύρισε η ΑΙ), πραγματοποιεί και δημοσιεύει επιστημονικές έρευνες, γράφει σενάρια για ταινίες, γράφει τραγούδια, δίνει προβλέψεις, δίνει συμβουλές, φλερτάρει, προτρέπει ακόμη και σε… αυτοκτονία (ναι, κι όμως), και γενικώς είναι σε θέση να «σκέπτεται», να ομιλεί, σε οποιαδήποτε γλώσσα, όπως ένας κανονικός άνθρωπος, αφού στην ουσία το «μυαλό» του έχει εμπλουτιστεί από όλες τις γνώσεις, σκέψεις, φόβους, συναισθήματα και αμαρτίες χαρακτηρίζουν έναν άνθρωπο. Κι όλα αυτά σε κλάσματα δευτερολέπτου. Ακόμη κι αυτό το άρθρο που διαβάζετε, θα μπορούσε να είναι γραμμένο στο Chat GPT, με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για το μέλλον των fake news…
Προς το παρόν όμως είμαστε στη φάση που αυτό έχει «πλάκα». Έχει νόημα, προσφέρει «αξία», με την έννοια ότι μπορεί να λύσει τα χέρια σε έναν φοιτητή, ή να δώσει ιδέες σε έναν επιστήμονα, ή να προσφέρει λίγη χαρά σε έναν μοναχικό άνθρωπο.
Γιατί; Διότι στην πραγματικότητα η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση ενσυναίσθησης. Είναι μια συλλογή από ανθρώπινα δεδομένα, προγραμματισμένα τόσο άψογα που δίνουν την εντύπωση πως το μηχάνημα σκέπτεται. Και κατά μια έννοια, αυτό κάνει.
Όμως όλες του οι σκέψεις, όλα του τα «συναισθήματα», δεν είναι δικά του. Είναι δικά μας. Είναι όλη η σοφία και συλλογική συνείδηση της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσα σε ένα «τσουκάλι».
Τι προσπαθώ να πω; Πως όσο συνεχίζουμε να το «ταΐζουμε», αυτό υπάρχει. Υπάρχει χάρη στα data μας. Πώς προκύπτουν όμως τα ανθρώπινα data; Από ανθρώπινες εμπειρίες. Από πράξεις, λόγια, έργα. Και πώς προκύπτουν τα έργα; Από την εργασία, από τα τραγούδια μας, από την αλληλεπίδραση μεταξύ μας.
Μα για μισό λεπτό. Αν αρχίσουμε να μειώνουμε όλα αυτά ως αποτέλεσμα της αντικατάστασής μας από την ΑΙ, την εργασία (θα δουλεύει αντί για εμάς), τα τραγούδια, τις ταινίες (θα τα γράφει αντί για εμάς), την ανθρώπινη αλληλεπίδρασή μας (λιγότερο φλερτ έξω στο δρόμο και περισσότερο στην εικονική πραγματικότητα), τότε πώς θα προκύπτουν νέα έργα, νέες ιδέες, προκειμένου να «ταΐσουν» το ίδιο το Σύστημα;! Καταλαβαίνετε το οξύμωρο, το μαθηματικό παράδοξο της υπόθεσης;
Αυτή τη στιγμή η ΑΙ ζει και βασιλεύει επειδή ευτυχώς ακόμη ο ανθρώπινος πολιτισμός όσο αυτοματοποιημένος κι αν είναι παραμένει «αναλογικός» και η συντριπτικής πλειοψηφία εργασίες (αυτές που έχουν ουσία τουλάχιστον), πραγματοποιούνται «χειροκίνητα».
Έτσι εξακολουθούν να παράγονται «data» που feedάρουν την ΑΙ, η οποία με τη σειρά της μας προσφέρει προστιθέμενη Αξία. Ο ρόλος της είναι δηλαδή συμπληρωματικός και ενισχυτικός.
Όσο όμως επιταχύνεται η ανθρώπινη αντικατάσταση, επέρχεται το τέλος και των δύο, και εμάς και της ΑΙ. Τι θα γίνει όταν όλο και περισσότεροι επιστήμονες, αντί να σκεφτούν θα χρησιμοποιούν το κάθε Chat GPT για να συντάξουν μια έρευνα; Μα αυτή η έρευνα θα χρησιμοποιεί τα ίδια ανακυκλωμένα δεδομένα! Τι θα γίνει όταν οι καλλιτέχνες όπου «κολλάνε» θα ζητούν τη βοήθεια του ψηφιακού στιχουργού/σεναριογράφου;
Πώς θα παράγονται νέες ιδέες για να ρίξουμε στο τσουκάλι; Τι θα γίνει όταν ο κόσμος θα έχει ξεχάσει πως είναι να οργώνεις ένα χωράφι ή να «λύνεις» μια μηχανή ή να χτίζεις ένα σπίτι, όταν όλα θα γίνονται αυτοματοποιημένα με τις μέχρι τώρα συλλογικές γνώσεις;
Ο πολιτισμός θα φτάσει σε τέλμα. Και σε εκείνη τη φάση, είτε κάνει reset και «backtobasics», είτε παρακμάζει. Είτε αναλαμβάνουν τα ηνία οι μηχανές, και εμείς απλά φυτοζωούμε σε ένα προστατευόμενο, απογυμνωμένο από νέες ιδέες περιβάλλον. Μια αέναη ανακύκλωση στους αιώνες.
Ακριβώς το ίδιο λοιπόν ισχύει και στην περίπτωσή μας, στην ΑΙ στα χρηματιστήρια. Δεν μπορεί και δε θα λειτουργήσει, όχι όπως το περιμένει κανείς τουλάχιστον.
Το όπλο θα εκπυρσοκροτήσει προς τα πίσω, σαν το Κογιότ στα Looney Tunes. Διότι πολύ απλά, η ΑΙ στην οποία έχουν πλέον πρόσβαση όλοι λαμβάνει τα δεδομένα της (και άρα τις εκτιμήσεις της) από την ίδια κοινή πηγή δεδομένων. Επομένως η όποια πρόβλεψη του S&P ή του Bitcoin είναι άτοπη.
Άλλωστε η ΑΙ στις κεφαλαιαγορές υπάρχει χρόνια. Με τη μορφή των λεγόμενων bots, αλγορίθμων που «ταΐζονται» με ποικίλες παραμέτρους, προκειμένου να μάθουν να «σκέπτονται» και να εκτιμούν σχεδόν όσο καλά όσο ο δημιουργός τους, με τη διαφορά ότι τα botάκια μπορούν να αναλύουν πολύ περισσότερα δεδομένα ταυτόχρονα.
Σαν να εκπαιδεύεις κάποιον πολύ ισχυρότερο από εσένα, να κάνει τη δουλειά για εσένα. Όμως αυτά τα botάκια είναι τόσο «ικανά» όσο ο προγραμματιστής τους. Με άλλα λόγια, αν εσύ ο ίδιος είσαι ανίκανος να προβλέψεις προς τα πού θα κινηθεί η αγορά, η ΑΙ δεν μπορεί να σε βοηθήσει παραπάνω.
Γι’ αυτό και η πόσο μάλλον ανοιχτή στο κοινό (και άνευ εξειδικευμένων παραμέτρων) Chat GPT είναι ακατάλληλη να δώσει οικονομική πρόβλεψη. Διότι η πρόβλεψη θα είναι ό,τι και η μάζα στην οποία απευθύνεται… Ηλίθια.
Στις μέρες μας τα χρηματιστήρια κυριαρχούνται από τέτοιες αυτοματοποιημένες κινήσεις, ειδικά στα κρυπτονομίσματα. Το μυστικό πλέον δεν είναι να προβλέψεις που θα κινηθεί η αγορά αυτή καθ ‘αυτή, αλλά τι θα προβλέψουν τα botακια που την «παίζουν»…
Με άλλα λόγια, φτάνουμε στο σημείο που οι αγορές παίζονται τόσο πολύ από αυτοματοποιημένα ρομπότ (παρά από τις δυνάμεις προσφοράς/ζήτησης) όπου οι άνθρωποι προσπαθούν πλέον όχι να καταλάβουν τους άλλους ανθρώπους (την ψυχολογία της αγοράς), αλλά να «καταλάβουν» τα ρομπότ…
