Ο Προϋπολογισμός 2025 ισορροπεί μεταξύ ανάπτυξης και δημοσιονομικής σταθερότητας, σε ένα περιβάλλον αυξημένων προκλήσεων, επισημαίνει η Eurobank στο εβδομαδιαίο οικονομικό της δελτίο με τίτλο: «Δημοσιονομικές Εξελίξεις 2024 & Προϋπολογισμός 2025: Στόχοι, Δεδομένα και Προβλέψεις».

Όπως αναφέρει η τράπεζα, η ελληνική οικονομία παραμένει ανθεκτική με αναμενόμενους ρυθμούς ανάπτυξης που υπερβαίνουν σημαντικά τον μέσο όρο της Ευρωζώνης τόσο για το 2024 όσο και για το 2025.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα ΓΚ του 2024 αναμένεται στο 3,0% του ΑΕΠ ενώ η πρόβλεψη για το 2025 είναι στο 2,4% του ΑΕΠ. Ο Προϋπολογισμός εισάγει μέτρα όπως η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η αύξηση των μισθών που αποσκοπούν στην ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος.

Με έμφαση στην ανάπτυξη και τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, το 2025 αναδεικνύεται ως έτος-κλειδί για την οικονομική πορεία της χώρας.

Παρακάτω η Eurobank παρουσιάζει συνοπτικά τα βασικά σημεία του Προϋπολογισμού 2025:

1. Οικονομικές Εξελίξεις και Διεθνές Περιβάλλον: Η παγκόσμια οικονομία, αν και ανθεκτική στις προκλήσεις των τελευταίων ετών, όπως η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις, συνεχίζει να αντιμετωπίζει υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας. Οι γεωπολιτικές εντάσεις (π.χ. πόλεμος στην Ουκρανία), η κλιματική αλλαγή, οι εμπορικές διαμάχες και το δημόσιο χρέος αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις προοπτικές ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο.

2. Επισκόπηση και Προοπτικές της Ελληνικής Οικονομίας: Η ελληνική οικονομία διατηρεί την ανθεκτικότητά της, με τον ρυθμό ανάπτυξης να εκτιμάται στο 2,2% για το 2024 και στο 2,3% για το 2025, υπερβαίνοντας τις αντίστοιχες προβλέψεις για την Ευρωζώνη. Η αγορά εργασίας συνεχίζει να ενισχύεται, με το ποσοστό ανεργίας να υποχωρεί, από 10,3% το 2024, στο 9,7% το 2025, ενώ ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται περαιτέρω, από 2,7% το 2024 σε 2,1% το 2025. Ο Πίνακας 2 παρακάτω παρουσιάζει συνοπτικά τις τρέχουσες προβλέψεις για την Ελληνική Οικονομία μαζί με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού 2025 και πρόσφατες προβλέψεις επίσημων φορέων, την τρέχουσα πρόβλεψη της Eurobank Research αλλά και την μέση πρόβλεψη της αγοράς (όπως αυτή υπολογίζεται από την Focus Economics) για τις εν λόγω μεταβλητές.

3. Προϋπολογισμός ΓΚ: Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού 2025, σε επίπεδο ΓΚ για το 2024 εκτιμάται ότι το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι θετικό – πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα- στα €6,03 δισ. ή 2,5% του ΑΕΠ από 2,1% του ΑΕΠ το 2023 (Πίνακας 3). Για το 2025 αναμένεται ότι το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο θα εξακολουθήσει να είναι πλεονασματικό στα €5,97 δισ. ή 2,4% του ΑΕΠ.

Το συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο της ΓΚ για το 2024 εκτιμάται ελαφρώς αρνητικό (δημοσιονομικό έλλειμμα), στα €1,71 δισ. ή -0,7% του ΑΕΠ σημαντικά βελτιωμένο (κατά περίπου 45% έναντι της αντίστοιχης τιμής (-1,7% του ΑΕΠ) για το 2023. Για το 2025 αναμένεται ότι το συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι επίσης αρνητικό αλλά χαμηλότερο σε απόλυτες τιμές στα €1,42 δισ. ή -0,6% του ΑΕΠ. Με βάση την εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 12-μηνο 2024, όπως παρουσιάστηκε παραπάνω, θεωρούμε ότι η σημαντική υπέρβαση του στόχου του Προϋπολογισμού 2025 για το πρωτογενές πλεόνασμα 2024 είναι δυνατή. Υπολογίζουμε ότι εξαιτίας της υπέρβασης του στόχου των φορολογικών εσόδων, που ήδη αναφέρθηκε, το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο του μπορεί να προσεγγίζει το 3,0% και αντίστοιχα το συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο να προσεγγίσει εγγύτερα στο 0% του ΑΕΠ. Η περαιτέρω βελτίωση (έναντι του στόχου Προϋπολογισμού 2025) του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2025 θα εξαρτηθεί από:

  • Την πραγματοποίηση της πρόβλεψης για το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ του εν λόγω έτους.
  • Την περαιτέρω αύξηση των εσόδων από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
  • Την περαιτέρω μείωση των δαπανών όπου αυτό είναι δυνατό.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat και τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμ-24) η Ελλάδα σε επίπεδο ΓΚ καταγράφει σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα για 7 έτη (πρωτογενή δημοσιονομικά ελλείμματα καταγράφηκαν μόνο το 2015 και την περίοδο 2020-21 (πανδημία COVID19). Επίσης, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμ-24), η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα καταγράψει το τρίτο υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα ως ποσοστό του ΑΕΠ μεταξύ των 20 χωρών – μελών της Ευρωζώνης. Τονίζεται ότι η δημιουργία επιπλέον δημοσιονομικού χώρου μέσω της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος υψηλότερου του στόχου δεν μπορεί πλέον να μεταφραστεί σε επιπλέον αύξηση των δαπανών της ΓΚ. Σύμφωνα με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο της Ευρωζώνης, οι κυβερνήσεις δεσμεύονται από το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο το οποίο καθορίζει συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους και όρια δαπανών για τα επόμενα χρόνια. Ακόμη και αν δημιουργηθεί επιπλέον δημοσιονομικός χώρος, η κυβέρνηση δεν μπορεί να αυξήσει τις δαπάνες πέρα από τα όρια που έχουν ήδη τεθεί, εκτός αν αναθεωρηθεί το μεσοπρόθεσμο σχέδιο σε συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος μπορεί να αξιοποιηθεί αποκλειστικά για τη μείωση του δημόσιου χρέους ή τη δημιουργία αντικυκλικού αποθεματικού, όπως προβλέπει το νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Από την άλλη, η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου θα μπορούσε να επιτρέψει αλλαγές στην φορολογική κλίμακα με δεδομένο ότι δεν επηρεάζονται αρνητικά τα έσοδα των επόμενων ετών.

4. Δημοσιονομικές Παρεμβάσεις: Οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το 2025 (όπως και για το 2024) κινούνται σε τρεις βασικούς άξονες: α) την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος, β) τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και γ) την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προκλήσεων, όπως το δημογραφικό και το στεγαστικό ζήτημα. Παράλληλα, προβλέπονται παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές, ενώ συνεχίζονται οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας. Το συνολικό κόστος των νέων παρεμβάσεων για το 2025 εκτιμάται στα €2,96 δισ. ή 1,2% του ΑΕΠ (εκ των οποίων €0.63 δισ. αφορούν μείωση των εσόδων της ΓΚ), καταγράφοντας αύξηση κατά €1,12 δισ. σε σχέση με το 2024. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν, τόσο μέτρα ελάφρυνσης στο σκέλος των εσόδων (συνολικά €0,63 δισ.), όπως μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, όσο και μέτρα ενίσχυσης των δαπανών (συνολικά €2,33 δισ.), με στοχευμένες κοινωνικές μεταβιβάσεις και στήριξη σε πληττόμενους κλάδους. Ανάμεσα στις βασικές παρεμβάσεις του 2025 ξεχωρίζουν:

  • Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα.
  • Η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
  • Η αύξηση του κατώτατου μισθού από τον Απρίλιο 2025.
  • Οι αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.
  • Η αναπροσαρμογή των συντάξεων βάσει πληθωρισμού και ρυθμού ανάπτυξης.

Οι παρεμβάσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού – Διαρθρωτικού Σχεδίου 2025-2028 και στοχεύουν στη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ δημοσιονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης.

5. Δημόσιο Χρέος: Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας ακολουθεί πτωτική τροχιά ως ποσοστό του ΑΕΠ, αντανακλώντας τη θετική πορεία της οικονομίας και τη συνετή δημοσιονομική διαχείριση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το χρέος της ΓΚ αναμένεται να διαμορφωθεί στα €365 δισ. το 2025, διατηρώντας σταθερό το απόλυτο μέγεθός του σε σχέση με την εκτίμηση για το 2024 (Πίνακας 3). Ως ποσοστό του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος αναμένεται ότι θα μειωθεί στο 147,5% από 154,0% το 2024 και 163,9% το 2023. Η στρατηγική διαχείρισης του χρέους εστιάζει στη διατήρηση της σταθερότητας του χαρτοφυλακίου, με έμφαση στην επέκταση της διάρκειας των λήξεων και τη μείωση του κόστους δανεισμού. Οι λήξεις του χρέους εκτείνονται έως το 2070, ενώ η σταδιακή αντικατάσταση δανείων από νέα ομόλογα αναμένεται να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του ελληνικού χρέους έναντι μεταβολών στα επιτόκια. Η στρατηγική διαχείρισης του δημόσιου χρέους για το 2025 προσανατολίζεται στη διατήρηση της βιωσιμότητας, με βασικούς στόχους τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης, τη διατήρηση υψηλού ποσοστού χρέους σταθερού επιτοκίου και τη διασφάλιση ευνοϊκών όρων δανεισμού στις διεθνείς αγορές. Στο μέτωπο των εγγυήσεων, το Ελληνικό Δημόσιο διατηρεί ενεργό ρόλο στη στήριξη της χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα και των επενδύσεων. Οι συνολικές εγγυήσεις που έχουν παρασχεθεί μέσω του σχήματος «Ηρακλής» για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών ανέρχονται σε €19,17 δισ., με το ανεξόφλητο υπόλοιπό τους να υπολογίζεται στα €16,35 δισ. έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2024.

Διαβάστε ακόμη: