«Φρένο» στην αδήλωτη ή υποδηλωμένη εργασία σκοπεύει να βάλει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με την επέκταση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας.
Σύμφωνα με το υπουργείο, η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στη «μάχη» για την καταπολέμηση της αδήλωτης ή της υποδηλωμένης εργασίας και στόχος είναι να εφαρμοστεί καθολικά στο σύνολο των κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας εντός του 2024. Με την υλοποίηση του μέτρου, που έχει ήδη ξεκινήσει, θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά φαινόμενα καταστρατήγησης των ωραρίων των εργαζομένων.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανάλυση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας πρόκειται να εφαρμοστεί σταδιακά, εφόσον προηγηθούν συναντήσεις με τους εκπροσώπους των κλάδων, για να εκδοθεί ο οδηγός χρήσης της για τον κάθε κλάδο ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες. Επίσης, το υπουργείο θα ρυθμίσει το πλαίσιο εφαρμογής της και για τους εργαζόμενους που απασχολούνται σε εξωτερικούς χώρους της επιχείρησης ή με τηλεργασία.
Όπως έχει ήδη καταστήσει σαφές ο αρμόδιος υπουργός, Άδωνις Γεωργιάδης, το λιανικό εμπόριο και η βιομηχανία θα είναι οι επόμενοι κλάδοι στους οποίους θα εφαρμοστεί η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, ενώ, το Φθινόπωρο του 2024, σχεδιάζεται να επεκταθεί στην εστίαση και στον τουρισμό.
Με τον τρόπο αυτό, επιχειρείται να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των εργαζομένων με την πλήρη καταγραφή των πραγματικών ωρών εργασίας, να δημιουργηθεί το πλαίσιο για αποτελεσματικούς ελέγχους από την Επιθεώρηση Εργασίας, να προστατευθούν από τον αθέμιτο ανταγωνισμό οι επιχειρήσεις που σέβονται τη νομοθεσία έναντι εκείνων που εφαρμόζουν πρακτικές «μαύρης» ή υποδηλωμένης εργασίας και να κατοχυρωθούν τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος από εισφορές.
Σε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της κάρτας, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο, ύψους 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, στην Ψηφιακή Κάρτα του οποίου δεν είναι δυνατή η ανωτέρω αντιστοίχιση.
Πού επικεντρώνονται οι έλεγχοι
Παράλληλα, εντατικούς και στοχευμένους ελέγχους θα πραγματοποιήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, ενόψει της εορταστικής περιόδου.
Η διενέργεια των ελέγχων θα συνεχιστεί και θα ενταθεί το επόμενο διάστημα, με στόχο την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, καθώς και τη διασφάλιση τόσο των εργασιακών δικαιωμάτων όσο και της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων.
Με βάση τον προγραμματισμό, οι έλεγχοι πρόκειται να επικεντρωθούν σε κλάδους που παρατηρούνται διαχρονικά φαινόμενα υψηλής παραβατικότητας, αλλά και σε όσους εμφανίζουν αυξημένη ένταση εργασίας, λόγω των εορτών.
Όπως εκτιμούν αρμόδιες πηγές, ο στόχος που έχει τεθεί στο επιχειρησιακό σχέδιο της Επιθεώρησης Εργασίας για την πραγματοποίηση 66.000 ελέγχων το 2023 θα υπερκαλυφθεί. Σε αυτό άλλωστε συνηγορούν και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των ελέγχων έφτασε ήδη τους 60.096 έως τον Οκτώβριο του 2023.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εκτός από την ποσοτική αύξηση των ελέγχων, εξαιρετικά σημαντική κρίνεται και η ποιοτική αναβάθμισή τους, η οποία επιτυγχάνεται με την αξιοποίηση των σύγχρονων μεθόδων ανάλυσης δεδομένων και τη χρήση ψηφιακών μέσων στο πεδίο, όπως οι online φορητές συσκευές (tablets), με κύρια αποτελέσματα τους στοχευμένους ελέγχους, την ταχύτητα, τη διαφάνεια και την άμεση καταχώριση των αποτελεσμάτων.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διοικητής της Επιθεώρησης Εργασίας, Γιώργος Τζιλιβάκης, δηλώνει τα εξής: «Στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει από την 1η Φεβρουαρίου, οπότε η Επιθεώρηση Εργασίας ξεκίνησε να λειτουργεί με πλήρη αυτονομία, καταφέραμε να αντεπεξέλθουμε σε λειτουργικές και οργανωτικές προκλήσεις, έχοντας πλέον δημιουργήσει τη βασική υποδομή για την περαιτέρω εξέλιξη του οργανισμού. Παράλληλα, το ελεγκτικό έργο όχι μόνο δεν έμεινε πίσω, αλλά αυξήθηκε τόσο σε απόλυτους αριθμούς, όσο και επί της ουσίας. Αυτό οφείλεται τόσο στον νέο μας επιχειρησιακό σχεδιασμό, όσο και στις προσπάθειες των συναδέλφων της πρώτης γραμμής, που επιτελούν το έργο τους με επαγγελματισμό υψηλού επιπέδου. Η στρατηγική απόφαση στόχευσης των ελέγχων, με τη χρήση εργαλείων ανάλυσης δεδομένων, αποδίδει ήδη καρπούς, με εντυπωσιακά σε πολλές περιπτώσεις αποτελέσματα».
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2023, έγιναν συνολικά 60.096 έλεγχοι και επιβλήθηκαν 13.064 κυρώσεις και πρόστιμα, συνολικού ύψους 36.300.735 ευρώ.
Ειδικότερα, κατά την περίοδο αυτή, η Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων διενήργησε 32.448 ελέγχους (9.443 επιβαλλόμενες κυρώσεις), ενώ 22.904 έλεγχοι έγιναν από την Επιθεώρηση Υγείας και Ασφάλειας, που επέβαλε 2.755 κυρώσεις και 4.744 ελέγχους πραγματοποίησαν οι Ειδικοί Επιθεωρητές, οι οποίοι επέβαλαν 866 κυρώσεις.
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων, όσον αφορά στις εργασιακές σχέσεις, τα είδη των παραβάσεων, που διαπιστώθηκαν συχνότερα από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2023, είναι:
- η μη τήρηση της υποχρέωσης του εργοδότη να αναρτά σε εμφανές σημείο στην επιχείρηση τους πίνακες προσωπικού (αριθμός παραβάσεων: 3.120),
- η αδήλωτη εργασία (αριθμός παραβάσεων: 996),
- η μη τήρηση υποχρεώσεων, διατυπώσεων και λοιπών διαδικασιών (αριθμός παραβάσεων: 706),
- η άρνηση εισόδου και πρόσβασης, παροχής στοιχείων ή πληροφοριών ή παροχή ανακριβών στοιχείων (αριθμός παραβάσεων: 583),
- χρονικά όρια λειτουργίας επιχειρήσεων, εργασίας εργαζομένων, εβδομαδιαία ανάπαυση, αργίες (αριθμός παραβάσεων: 495),
- ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις (359 περιπτώσεις),
- υπέρβαση του χρόνου εργασίας (αριθμός παραβάσεων: 213) κ.λπ..
