;Έργα ΑΠΕ. Το «πράσινο φώς» στην Ελλάδα έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις κρατικές ενισχύσεις ύψους 2,27 δισ. ευρώ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και για την υψηλής απόδοσης συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας.
Όπως μας είπαν πηγές της Κομισιόν, «οι ενισχύσεις για τα έργα ΑΠΕ θα διαρκέσουν έως το 2025, ώστε να υπαχθούν σε λειτουργική ενίσχυση σταθμοί ΑΠΕ συνολικής ισχύος 4.200 Μεγαβάτ υπογράφοντας συμβάσεις έως 20ετούς διάρκειας». Από το ΥΠΕΝ επιβεβαίωναν τις πληροφορίες αναλύοντας και τη μορφή που θα έχουν οι διαγωνισμοί.
«Με την σημαντική αυτή έγκριση η Ελλάδα θα πετύχει τους στόχους της για τις ΑΠΕ, χωρίς στρέβλωση του ανταγωνισμού, και θα συμβάλει στον νέο ευρωπαϊκό στόχο για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050» μας έλεγε έλληνας αξιωματούχος στις Βρυξέλλες.
Στην Αθήνα η υποδοχή της απόφασης ήταν μάλλον ενθουσιώδης: «θα κάνουμε τον πρώτο διαγωνισμό για το αντικείμενο μέχρι το τέλος της άνοιξης δηλαδή το αργότερο Απρίλιο-Μάιο του 2022. Θα αφορά σε έργα συνολικής ισχύος 800 ή και παραπάνω Μεγαβάτ, αφού αυτό είναι εφικτό αυτή τη στιγμή ενώ συνολικά την επόμενη χρονιά θα προκηρύξουμε γύρω στα 1200 Μεγαβάτ μέσω δημοπρασιών και μάλιστα με παράλληλη υποβολή της αίτησης και των δικαιολογητικών για πιο γρήγορα» μας είπε κορυφαίο στέλεχος του ΥΠΕΝ που θα διαχειριστεί το θέμα.
Μέχρι τον Ιανουάριο θα έχει διευκρινιστεί ποιο θα είναι το ποσοστό που προορίζεται για χερσαία αιολικά και φωτοβολταϊκά, τα οποία θα κλειδώνουν Τιμές Αναφοράς μέσω διαγωνισμών. Η υπόλοιπη ισχύς αφορά τις άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, οι οποίες όπως μας έλεγαν χαρακτηριστικά θα κατακυρώνουν απευθείας «ταρίφες» διοικητικά καθοριζόμενες, που θα προσδιορίζονται με βάση το κόστος παραγωγής κάθε τεχνολογίας.
«Οι άλλες τεχνολογίες είναι το βιοαέριο, η βιομάζα, τα αέρια εκλυόμενα από χώρους υγειονομικής ταφής, καθώς και οι υδροηλεκτρικοί, γεωθερμικοί και σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με συγκεντρωτικά κάτοπτρα. Πάντως, και για αυτές τις τεχνολογίες προβλέπονται ορισμένα κατώτατα όρια, ώστε αν αυτά ξεπεραστούν, και πάλι οι Τιμές Αναφοράς να κλειδώνουν με τη διεξαγωγή δημοπρασιών» μας διευκρινίζουν από το ΥΠΕΝ οι άνθρωποι που επεξεργάστηκαν την αίτηση και το φάκελο.
Έργα ΑΠΕ – Τι λέει η επίτροπος ανταγωνισμού για τις «ελληνικές δράσεις»
Στις Βρυξέλλες πάλι, η εκτελεστική αντιπρόεδρος για τον ανταγωνισμό κα Μαργκρέτε Βεστάγκερ ανέφερε πως «η Αθήνα θα παράσχει σημαντική στήριξη σε ευρύ φάσμα τεχνολογιών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ. Θα στηρίξει τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, συμβάλλοντας στην ουσιαστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η επιλογή των δικαιούχων μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών για τις κύριες υποστηριζόμενες τεχνολογίες θα διασφαλίσει την καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής για τα χρήματα των φορολογουμένων και θα ελαχιστοποιήσει τις πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού».
Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να θεσπίσει νέο καθεστώς για τη στήριξη της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από διάφορες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και συγκεκριμένα από χερσαίες αιολικές, φωτοβολταϊκές, αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με εξοπλισμό αποθήκευσης, από βιοαέριο, βιομάζα, αέρια εκλυόμενα από χώρους υγειονομικής ταφής, καθώς και από υδροηλεκτρικούς, γεωθερμικούς και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με συγκεντρωτικά κάτοπτρα. Το ΥΠΕΝ θα στηρίξει επίσης υψηλής απόδοσης συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας.
Για τις χερσαίες αιολικές και τις ηλιακές εγκαταστάσεις, η ενίσχυση θα χορηγηθεί μέσω κοινής διαδικασίας διαγωνισμού, την οποία θα διοργανώσει η Ελλάδα προκειμένου να αυξηθεί ο ανταγωνισμός και να μειωθεί το κόστος της ανανεώσιμης ενέργειας για τους Έλληνες καταναλωτές, τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά.
«Υπάρχει όμως το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθούν και technology specific ανταγωνιστικές διαδικασίες, στην περίπτωση που υπάρχει ανισοβαρής πρόκριση έργων των δύο τεχνολογιών. Εάν δεν επιτευχθεί ελάχιστη τεχνολογική διαφοροποίηση από τις κοινές δημοπρασίες σχετικά με την ηλιακή και τη χερσαία αιολική ενέργεια, η Ελλάδα διατηρεί τη δυνατότητα να δρομολογήσει χωριστές δημοπρασίες για τη χερσαία αιολική και για την ηλιακή ενέργεια ώστε να αντιμετωπιστεί το τεχνολογικό έλλειμμα» διευκρινίζει ο έλληνας αξιωματούχος των Βρυξελλών.
Και προσθέτει πως «οι Βρυξέλλες δίνουν μεγάλο βάρος στο γεγονός ότι, για τα νέα έργα θα υπάρχει μηχανισμός ώστε αν από την πώληση της ηλεκτρικής τους ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά έχουν μεγαλύτερα έσοδα από αυτά που προβλέπονται από το ύψος της αποζημίωσής τους, τότε να επιστρέφουν στο κράτος τα επιπλέον ποσά. Ο μηχανισμός αυτός θα ισχύει για όλες τις τεχνολογίες» καταλήγει.
Από το ΥΠΕΝ πάλι οι άνθρωποι που χειρίζονται το θέμα μας είπαν κάτι πολύ σημαντικό: «μέσω του σχήματος σχεδιάζεται από την πολιτεία να χρηματοδοτηθούν και έργα που βρίσκονται εκτός Ελλάδας. Ανάλογη πρόβλεψη χωρίς ωστόσο αυτή να εφαρμοστεί, υπήρχε και στο προηγούμενο σχήμα λειτουργικής στήριξης, για την κατακύρωση Τιμής Αναφοράς μέσω διαγωνισμών από μονάδες ΑΠΕ που προορίζονται να εγκατασταθούν σε κράτη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΧΟΧ) με τα οποία υπάρχει διασυνοριακό εμπόριο ενέργειας με τη χώρα μας».
Η στήριξη της ΕΕ στις τεχνολογίες ΑΠΕ
Η στήριξη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άλλες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα χορηγείται απευθείας, με την επιφύλαξη ορισμένων κατώτατων ορίων πάνω από τα οποία θα εφαρμόζονται διαδικασίες διαγωνισμού.
Όσον αφορά τη στήριξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που θα αποτελέσει αντικείμενο δημοπρασίας, η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή πριμοδότησης αμφίδρομης σύμβασης επί διαφοράς. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, όταν η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι χαμηλότερη από μια τιμή αναφοράς που καθορίζεται βάσει δημοπρασίας, το κράτος καταβάλλει στον παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και της τιμής αναφοράς.
Από την άλλη πλευρά, όταν η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας υπερβαίνει την τιμή αναφοράς, ο παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας καταβάλλει στο κράτος τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και της τιμής αναφοράς. Αυτό εγγυάται μακροπρόθεσμη σταθερότητα των τιμών στους παραγωγούς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, και τους βοηθάει να πραγματοποιήσουν τις αναγκαίες επενδύσεις, περιορίζοντας παράλληλα το κόστος για το κράτος.
Όσον αφορά τις ενισχύσεις για τη στήριξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τεχνολογίες εκτός δημοπρασιών, θα εφαρμόζεται παρόμοιος μηχανισμός με τη διαφορά ότι η τιμή αναφοράς θα ευθυγραμμίζεται με το κόστος παραγωγής της εν λόγω τεχνολογίας.
Η Επιτροπή αξιολόγησε το καθεστώς με βάση τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, και ιδίως τις κατευθυντήριες γραμμές του 2014 για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας. Η Επιτροπή διαπίστωσε επίσης ότι η ενίσχυση είναι αναγκαία για την περαιτέρω ανάπτυξη της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και για να βοηθήσει την Ελλάδα να επιτύχει τους περιβαλλοντικούς της στόχους, οι οποίοι έχουν τεθεί σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο. Έχει τεχνικά και χαρακτήρα κινήτρου, καθώς οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας δεν καλύπτουν πλήρως το κόστος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Συνεπώς, οι επενδύσεις των δικαιούχων δεν θα πραγματοποιούνταν χωρίς την ενίσχυση.
Επιπλέον, η ενίσχυση είναι αναλογική και περιορίζεται στο ελάχιστο απαιτούμενο ποσό. Ειδικότερα, το επίπεδο της ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ της αγοραίας τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και του κόστους παραγωγής, και θα καθορίζεται είτε μέσω διαδικασίας διαγωνισμού είτε μέσω διοικητικής διαδικασίας για τη μέτρηση του εν λόγω κόστους παραγωγής.
Η διαδικασία διαγωνισμού θα περιλαμβάνει επίσης κανόνες για τη διατήρηση και την αύξηση του ανταγωνισμού. Στη βάση αυτή, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το καθεστώς συνάδει με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, καθώς θα διευκολύνει την ανάπτυξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω διαφόρων τεχνολογιών στην Ελλάδα και θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, χωρίς αδικαιολόγητη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.
Τέλος, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα θετικά αποτελέσματα του μέτρου, ιδίως στο περιβάλλον, αντισταθμίζουν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις όσον αφορά πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
