«Η τελευταία πράξη του δράματος» των κόκκινων δανείων που τόσο ακριβά πλήρωσε η ελληνική οικονομία την τελευταία δεκαετία θα παιχτεί τις επόμενες εβδομάδες δίνοντας την ευκαιρία σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα να κλείσει και τις τελευταίες εκκρεμότητες στο δρόμο της επιστροφή του στην πλήρη κανονικότητα.
Προχθές η κομισιόν ενέκρινε το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για την παράταση του «Ηρακλή» μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2025 και την αύξηση της κεφαλαιακής δύναμης πυρός κατά 1 δισ. ευρώ από 2 δισ. ευρώ σε 3 δισ. ευρώ.
Ο Ηρακλής συνέβαλε καθοριστικά στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας από περίπου 30% στο τέλος του 2020 σε λιγότερο από 5% τον Ιούνιο του 2024.
Η τελευταία παράταση θα επιτρέψει και στις μικρότερες ελληνικές τράπεζες να επωφεληθούν από τις θετικές οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας και να φέρουν την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων τους σε πιο διαχειρίσιμα επίπεδα, όπως οι συστημικές τράπεζες.
Συγκεκριμένα ο «Ηρακλής ΙΙΙ» θα αναλάβει τα υπόλοιπα των τιτλοποιήσεων των συστημικών τραπεζών και ειδικά τις τιτλοποιήσεις Sunrise 3 της Τράπεζας Πειραιώς, Frontier 2 της Εθνικής Τράπεζας και Solar κοινό χαρτοφυλάκιο κόκκινων δανείων και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και κυρίως, τα κόκκινα δάνεια των μη συστημικών, Attica Bank και Παγκρήτια Τράπεζα.
Το Frontier 2 αφορά σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ύψους ενός δισ. ευρώ και το Sunrise 3 σε “κόκκινα” δάνεια, ύψους 508 εκατ. ευρώ, για τα οποία οι κρατικές εγγυήσεις διαμορφώνονται συνολικά σε περίπου 500 εκατ. ευρώ (360 εκατ. ευρώ και 143 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).
Tο διατραπεζικό project Solar περιλαμβάνει εξασφαλισμένα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ύψους 1,2 δισ. ευρώ.
Ο 5ος τραπεζικός πόλος διαθέτει μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα συνολικού ύψους 3,68 δισ. ευρώ, με την Attica Bank να μεταβιβάζει στο Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού τιτλοποιημένο χαρτοφυλάκιο, συνολικής λογιστικής αξίας 2,3 δισ. ευρώ.
Οι κρατικές εγγυήσεις για τις ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας του τιτλοποιημένου χαρτοφυλακίου ανέρχονται σε 750 εκατ. ευρώ.
Από την πλευρά της, η Παγκρήτια Τράπεζα υπέβαλε αίτημα για το χαρτοφυλάκιο «Rhodium», μικτής λογιστικής αξίας 1,38 δισ. ευρώ.
Στόχος είναι ο δείκτης NPE της ενιαίας πλέον Τράπεζας να υποχωρήσει κάτω του 3% από 56% στο τέλος του 2023.
Η σημασία
Συνολικά, με τις ανακτήσεις που είχαν γίνει από το τέλος του 2021, το ύψος των εγγυημένων δανείων του «Ηρακλή» (Ι και ΙΙ) είχε υποχωρήσει στο τέλος του 2023 κατά 1,77 δισ. ευρώ, από τα 18,56 δισ. στα 16,783 δισ. ευρώ.
Τη διετία 2022 – 2023, το Ελληνικό Δημόσιο έχει εισπράξει από το σχέδιο «Ηρακλής» συνολικά 250 εκατ. ευρώ ως προμήθειες από τις εγγυήσεις σε τιτλοποιημένα δάνεια.
Στο μηχανισμό έχουν ενταχθεί “κόκκινα” δάνεια, ύψους 42,8 δισ. ευρώ, μέσω 17 συναλλαγών – τιτλοποιήσεων, οι οποίες έλαβαν εγγυήσεις, ύψους 19,2 δισ. ευρώ..
Σκοπός και λειτουργία
Σημειώνεται ότι σκοπός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι να διευκολύνει την τιτλοποίηση και ουσιαστικά την αφαίρεση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών, σε επίπεδα αντίστοιχα της ΕΕ.
Την ίδια στιγμή η εξυγίανση των ισολογισμών των ελληνικών τραπεζών από τα κόκκινα δάνεια μέσω του «Ηρακλή» ήταν καταλυτική για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την χώρα και για την ακρίβεια, χωρίς την εξυγίανση των τραπεζών η επενδυτική βαθμίδα δεν θα είχε έρθει ποτέ.
Πρόκειται για καθολική διαπίστωση όλων των διεθνών οίκων αξιολόγησης, με την DBRS να λέει την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι ελληνικές τράπεζες έδωσαν την αναβάθμιση στις θετικές προοπτικές για τη χώρα.
Υπενθυμίζεται ότι η «Ηρακλής» έκανε αρχικά την εμφάνισή του, έπειτα από έγκριση της Κομισιόν, τον Οκτώβριο του 2019 και διήρκησε 18 μήνες.
Στη συνέχεια ακολούθησε μια ακόμη παράταση έως τον Οκτώβριο του 2022.
Μετά τη λήξη του, το πρόγραμμα θεσπίστηκε εκ νέου τον Νοέμβριο του 2023 ενώ μετά την έγκριση της παράτασης που εγκρίθηκε παρατείνει τη διάρκεια του καθεστώτος έως τις 30 Ιουνίου 2025.
Σε ότι αφορά στην λειτουργία του, το πλαίσιο του προγράμματος Ηρακλής, ιδιωτικοί φορείς ειδικού σκοπού αγοράζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τις τράπεζες και πωλούν τίτλους σε επενδυτές.
Το κράτος παρέχει δημόσια εγγύηση για τους λιγότερο ριψοκίνδυνους τίτλους υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας των φορέων τιτλοποίησης.
Σε αντάλλαγμα, το κράτος λαμβάνει αμοιβή σύμφωνη με τους όρους της αγοράς.
Οι υπόλοιποι τίτλοι είτε διανέμονται σε υφιστάμενους μετόχους είτε πωλούνται σε ιδιώτες επενδυτές» τονίζεται χαρακτηριστικά.
