Πολύ ψηλά στην κατάταξη «πράσινης» εγκατεστημένης ισχύος την περσινή χρονιά σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται η Ελλάδα, που χαρακτηρίζεται από τις Βρυξέλλες «χώρα με ρεκόρ» στις ΑΠΕ.

Η έκθεση της Κομισιόν για το 4ο τρίμηνο του 2022, σημειώνει πως 57 GW ηλιακής και αιολικής ισχύος προστέθηκαν στο δίκτυο, επιφέροντας μια αύξηση 16% σε ετήσια βάση.

Επίσης η πρόσθετη ισχύς στήριξε τα υψηλότερα επίπεδα παραγωγής ΑΠΕ κατά το 2022 με το «πράσινο» μερίδιο να αυξάνεται στο 39% του ενεργειακού μείγματος έναντι 38% το 2021.

Ειδικότερα, το 2022, η φωτοβολταϊκή παραγωγή αυξήθηκε κατά 26% (+41 TWh), τα χερσαία αιολικά κατά 10% (+33 TWh) και τα υπεράκτια αιολικά κατά 4% (2 TWh), αντανακλώντας την ανάπτυξη νέας ισχύος από τις εν λόγω τεχνολογίες.

Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν για το τέταρτο τρίμηνο του 2022, φωτοβολταϊκά και αιολικά αύξησαν συνδυαστικά την παραγωγή τους κατά 14% το 2022 (+76 TWh), ωστόσο, υποχώρησε η παραγωγή των υδροηλεκτρικών κατά 17% (-61 TWh) λόγω των φαινομένων ξηρασίας που κυριάρχησαν κατά την διάρκεια του έτους σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες με σημαντικό υδροηλεκτρικό δυναμικό.

Ανάλογη πτωτική πορεία είχε και η πυρηνική παραγωγή λόγω διακοπών και καθυστερήσεων στο πρόγραμμα συντηρήσεων στη Γαλλία. Έτσι, η παραγωγή των πυρηνικών υποχώρησε κατά 17% (-118 TWh) το 2022.

Ολόκληρο το 2022 και σύμφωνα με το κλείσιμο της χρονιάς, η μέση ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (European Power Benchmark) διαμορφώθηκε στα 230€/MWh, υψηλότερη κατά 121% σε σχέση με το 2021.

Η Ιταλία είχε την υψηλότερη baseload τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στα 304 ευρώ ανά Μεγαβατώρα κατά μέσο όρο το 2022 και ακολουθούν η Μάλτα με 294€/MWh, η Ελλάδα με 279€/MWh και η Γαλλία με 275€/MWh.

Την περίοδο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου πέρυσι, τα «πρωτεία» με τις υψηλότερες τιμές χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είχαν η Ελλάδα και η γειτονική Ιταλία με 246€/MWh και 245€/MWh, αντίστοιχα, τιμές κατά 11% και 1% υψηλότερες σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2021.

Η αντίστοιχη τιμή αναφοράς για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς διαμορφώθηκε στα 187€/MWh το τέταρτο τρίμηνο του 2022, 4% σε σχέση με το ετήσιο μέσο benchmark και 45% μικρότερη σε σχέση με την μέση τιμή αναφοράς ηλεκτρικής ενέργειας το τρίτο τρίμηνο του 2022.

Το τέταρτο τρίμηνο του 2022, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Κομισιόν, έθεσε τέλος στην «επιστροφή» στο λιγνίτη καθώς σε αντίθεση με τα προηγούμενα τρίμηνα, όλα τα κράτη μέλη (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) με εναπομείνασες λιγνιτικές μονάδες μείωσαν την παραγωγή τους κατά το τελευταίο τρίμηνο της περσινής χρονιάς ως αποτέλεσμα της μειωμένης ζήτησης και των σχετικά χαμηλότερων τιμών αερίου.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η λιγνιτική παραγωγή υποχώρησε 6% από χρόνο σε χρόνο, συγκρίνοντας τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2021 και του 2022.

Η κομισιόν ανοίγει το δρόμο για επιστροφή επιδοτήσεων στους Έλληνες παρόχους

Επιστροφή επιδοτήσεων στις εταιρείες προμήθειας των ποσών με τα οποία έχουν καλύψει μέσα στο τελευταίο 7μηνο επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος αγροτών και μικρών επιχειρήσεων με παροχές έως 35 kVA, προκρίνει η Κομισιόν.

Η Κομισιόν ενέκρινε την τροποποίηση του ελληνικού σχήματος στήριξης.

Με την τροποποίηση αυξάνεται επίσης και ο προϋπολογισμός του μέτρου κατά 600 εκατ., με συνέπεια να ανέρχεται πλέον στο σύνολό του στα 1,4 δισ. ευρώ.

Στην αρχική του εκδοχή, το σχήμα κάλυπτε το χρονικό διάστημα από τον Φεβρουάριο του 2022 έως και τον περσινό Νοέμβριο.

Επομένως, επέτρεπε να καταβληθούν στους προμηθευτές τα κονδύλια με τα οποία είχαν ήδη χρηματοδοτήσει τις επιδοτήσεις των δύο αυτών κατηγοριών καταναλωτών, για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μόνον. Επιδοτήσεις που ανακοινώνονταν σε μηνιαία βάση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Ωστόσο, στην περίπτωση των μικρών επιχειρήσεων έως 35 kVA, που αριθμούν περί τα 1,25 εκατομμύρια, οι προμηθευτές κάλυψαν με ίδια κεφάλαια τις επιδοτήσεις που ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ και κατά το επόμενο δίμηνο, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2022 και τον Ιανουάριο του 2023. Κεφάλαια που το αρχικό σχήμα στήριξης δεν επέτρεπε να τους επιστραφούν. Έκτοτε, οι επιδοτήσεις στους εμπορικούς καταναλωτές έχουν διακοπεί.

Στην περίπτωση των αγροτών, το χρονικό «κενό» είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς οι επιδοτήσεις για τα αγροτικά τιμολόγια δεν έχουν σταματήσει να ανακοινώνονται – για παράδειγμα, τον Ιούνιο του 2023 θα ανέλθει σε 15 ευρώ/MWh. Επομένως, από τον προηγούμενο Δεκέμβριο και για ένα 7μηνο, οι προμηθευτές χρηματοδοτούσαν οι ίδιοι τις ενισχύσεις.

Η έγκριση των Βρυξελλών στις τροποποιήσεις, επεκτείνει τη διάρκεια του σχήματος για όλο το 2023.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι πάροχοι μπορούν να λάβουν τα ποσά που δαπάνησαν για τις επιδοτήσεις των μικρών επιχειρήσεων το δίμηνο Δεκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023 και των αγροτών για το διάστημα Δεκέμβριος 2022 – Ιούνιος 2023.

Επίσης, καθώς με την έγκριση της Κομισιόν το μέτρο επεκτείνεται έως το τέλος του έτους, η πολιτεία μπορεί να συνεχίσει τη στήριξη των αγροτών – με τις εταιρείες προμήθειας να είναι πλέον βέβαιες ότι αυτή θα καλυφθεί από την πολιτεία.

Παράλληλα, σε περίπτωση που το κρίνει σκόπιμο (δηλαδή αν υπάρξει αναζωπύρωση της κρίσης εντός 2023), θα είναι στη διακριτική της ευχέρεια να επανενεργοποιήσει τις επιδοτήσεις και για τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες πλέον θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Δύσκολος ο δρόμος ως την υλοποίηση

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το τροποποιημένο πλέον σχήμα στήριξης ανοίγει τον δρόμο για να κλείσουν οι δύο οικονομικές «τρύπες» των προμηθευτών (για τις ισάριθμες κατηγορίες καταναλωτών), χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως θα λάβουν τα χρήματά τους.

Ο λόγος είναι ότι υπάρχει πιθανότητα να έχουν χρηματοδοτήσει επιδοτήσεις σε πελάτες που εκ των υστέρων αποδείχθηκε πως δεν είναι τελικά δικαιούχοι, παρόλο που οι ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ μιλούσαν για «οριζόντια» εφαρμογή.

Ακόμη όμως και για όσους είναι δικαιούχοι, έχει αποδειχθεί στην πράξη ανέφικτη η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει κάθε προμηθευτής ώστε να του επιστραφούν τα κεφάλαια που δαπάνησε.

Ως συνέπεια, οι εταιρείες «βρίσκουν τοίχο» στο να ανακτήσουν ακόμη και τα ποσά που αφορούσαν την αρχική διάρκεια του σχήματος, δηλαδή το διάστημα Φεβρουάριος – Νοέμβριος 2022.

Η διαδικασία αυτή προβλεπόταν στην Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία ενεργοποιήθηκε το σχήμα, ενώ (τουλάχιστον θεωρητικά) υπάρχει ενδεχόμενο αυτή να αλλάξει με την τροποποιητική ΚΥΑ, που θα επεκτείνει τη διάρκεια εφαρμογής του σχήματος.

Σύμφωνα πάντως με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, δεν πρόκειται να αλλάξει η «φόρμουλα» με την τροποποιητική ΚΥΑ – με δεδομένο καταρχάς ότι η νέα Κοινή Υπουργική θα πρέπει να εκδοθεί μέχρι και αύριο, Παρασκευή.

Η σύγχυση και τα αγκάθια για τις έξτρα επιδοτήσεις των μικρών αγροτικών μονάδων

Πρόκειται για 1.250.000 επιχειρήσεις με παροχές ισχύος μέχρι 35 kVA, αρτοποιεία ανεξαρτήτου ορίου ισχύος παροχής και επιπέδου τάσης, καθώς και όσους έχουν παροχή αγροτικής χρήσης.

Αυτή είναι η πρώτη θετική εξέλιξη που προκύπτει από την απόφαση που δημοσιοποίησε η Κομισιόν, σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται η αύξηση κατά 600 εκατ. ευρώ του αρχικού προγράμματος, το οποίο συναίνεσε τον Οκτώβριο του 2022 να δοθεί από την κυβέρνηση για τη στήριξη μη οικιακών καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας.

Το αρχικό ποσό που εγκρίθηκε ήταν 800 εκατ. ευρώ, με την Επιτροπή να ορίζει ότι από την 1η Οκτωβρίου 2022 και μετά το μέτρο θα καλύπτει έως και 2000 KWh κατανάλωση μηνιαίως.

Η δεύτερη θετική εξέλιξη συναρτάται με την επιμήκυνση του καθεστώτος στήριξης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Πρώτον, γιατί οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχουν την προοπτική να ξαναπάρουν επιπλέον επιδοτήσεις μέσα στο τρέχον έτος και δεύτερον, γιατί έτσι καλύπτονται δύο μήνες, ο Δεκέμβριος πέρυσι και ο Ιανουάριος φέτος, κατά τους οποίους οι προμηθευτές ρεύματος συνέχισαν να πιστώνουν τους λογαριασμούς των πελατών τους, εν αναμονή της εγκριτικής απόφασης από τις Βρυξέλλες.

Όμως το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε υποσχεθεί πέρυσι την Άνοιξη πρόσθετες επιδοτήσεις σε όλους τους προαναφερόμενους δικαιούχους για το 2022, χωρίς να έχει εξασφαλίσει πράσινο φως από την Κομισιόν. Η σχετική πρόταση υποβλήθηκε στη συνέχεια.

Οι εταιρίες προμήθειας, έσπευσαν να δώσουν αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2022 τις επιπλέον επιδοτήσεις, με ίδια κεφάλαια, προσδοκώντας ότι αργά ή γρήγορα θα τις ανακτούσαν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, στις 3/10/2022, εκδόθηκε φέτος τον Ιανουάριο ΚΥΑ (υπουργεία, Οικονομικών και Ενέργειας), η οποία δημιούργησε απανωτά εγκεφαλικά στους προμηθευτές.

Γιατί προέβλεπε κάλυψη των επιδοτήσεων μόνον για την περίοδο Φεβρουάριος-Νοέμβριος 2022, και γιατί αναθέτει στις εταιρίες τον έλεγχο της νομιμότητας του ύψους των επιδοτήσεων.

Οι προμηθευτές, ωστόσο, είχαν προλάβει να πιστώσουν επιδοτήσεις και τον Ιανουάριο φέτος και μετά σταμάτησαν, με τον τρόπο που προέβλεπε η ΚΥΑ για την ανάκτηση των ποσών που έδωσαν να παραμένει έως και σήμερα εξαιρετικά επισφαλής.

Οι υπεύθυνες δηλώσεις που πρέπει να συγκεντρώσουν οι πάροχοι από τους πελάτες τους, ώστε να πιστοποιηθεί ότι πράγματι δικαιούνταν τα ποσά που εισέπραξαν και δεν υπερέβησαν τα όρια των κρατικών ενισχύσεων που δικαιούνται, για να επιστραφούν μετά στις εταιρίες, θεωρείται αμφίβολο αν θα μπορέσουν να συγκεντρωθούν.

Όπως είπε πρόσφατα ο Ιωάννης Μητρόπουλος, γενικός διευθυντής της ‘Φυσικό Αέριο’ και πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), μόνον το 20% των υπευθύνων δηλώσεων που έχουν δοθεί σε πελάτες αναμένεται να έρθει συμπληρωμένο.

Αυτό δημιουργεί μία εκρηκτική κατάσταση για τα ταμεία των εταιριών προμήθειας, που έβγαλαν τα χρήματα, αλλά δεν μπορούν να τα πάρουν πίσω.

Τώρα, μετά την απόφαση της Επιτροπής θα πρέπει να εκδοθεί νέα ΚΥΑ, η οποία θα προβλέπει την επέκταση του προγράμματος και το νέο ποσό που εγκρίθηκε.

Αυτή φυσικά θα εκδοθεί μετά τις εκλογές…

Διαβάστε περισσότερα