H αμερικανική επενδυτική τράπεζα BofA οργάνωσε επίσκεψη με επενδυτές στην Ελλάδα στις 27 Σεπτεμβρίου και συναντήθηκε με κυβερνητικούς αξιωματούχους, την Τράπεζα της Ελλάδος, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΧΑ, τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες, καθώς και άλλους εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα.

Η υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας σε σχέση με την Ευρωζώνη είναι η νέα νόρμα, με αύξηση του ΑΕΠ πάνω από τις εκτιμήσεις του consensus των οικονομολόγων και των κυβερνητικών προβλέψεων. Το πρώτο εξάμηνο η χώρα αναπτύχθηκε με σταθερό ρυθμό, ενώ για φέτος η αύξηση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε 1,3% qoq κατά το δεύτερο τρίμηνο. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα είναι κατά μέσο όρο 2,1% φέτος, το 2024 1% μόλις και το 2025 θα αυξηθεί σε 1,7%  Συνεπώς για την περίοδο 2023-2025, η χώρα μας θα συνεχίσει να αυξάνεται σε όρους ΑΕΠ υψηλότερα από τη ζώνη του ευρώ.

«Η ελληνική οικονομία απολαμβάνει θετική δυναμική και κάποια υγιή αναπλήρωση μετά τα χρόνια της κρίσης, εντούτοις εμείς εκτιμούμε ότι η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα αποτελεί τεράστια πρόκληση. Η έλλειψη μιας συνεπούς μεταρρυθμιστικής πορείας και ευνοϊκών εξωτερικών συνθηκών, μας κάνει να αμφιβάλλουμε ότι μια υψηλότερη αναπτυξιακή τροχιά και μια σταθερή δημοσιονομική προοπτική, μπορούν να διατηρηθούν. Από την άλλη, τα στοιχεία των ελληνικών ερευνών εξακολουθούν να μας δίνουν μια σχετικά θετική εικόνα. Το οικονομικό κλίμα και η δυναμική του έχει σαφώς αποκλίνει θετικά από την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ», εξηγεί η BofA.

Παρά τις πρόσφατες αντιξοότητες από τις εκτεταμένες πυρκαγιές και τις καταστροφικές πλημμύρες, αλλά και τις υψηλότερες τιμές, η τουριστική περίοδος του 2023 είναι σε γενικές γραμμές θετική για την Ελλάδα. Εξετάζοντας ορισμένους από τους πιο συνηθισμένους δείκτες παρακολούθησης, η τουριστική δραστηριότητα θα μπορούσε να έχει ξεπεράσει σημαντικά τα προ-covid επίπεδα. Ο εισερχόμενος τουρισμός είναι και θα παραμείνει κλειδί για την ελληνική οικονομία, η πρόσφατη οικονομική υπεραπόδοση δεν συνδέεται μόνο με αυτό. Το άλλο κύριο συστατικό της ελληνικής ανάκαμψης είναι οι επενδύσεις. Κατά τη διάρκεια των επώδυνων ετών μετά την κρίση του ελληνικού δημοσίου, η Ελλάδα συσσώρευσε ένα βαθύ και επίμονο επενδυτικό χάσμα έναντι της υπόλοιπης ζώνης του ευρώ. Από το 2021-2022, η τάση αυτή έχει αντιστραφεί χάρη και στην ώθηση της χρηματοδότησης της ΕΕ στο πλαίσιο του NGEU και ορισμένων εσωτερικών μεταρρυθμίσεων.

Τα 7 «κλειδιά» για την μακροπρόθεσμη επιτυχία

1.      Στήριξη των πραγματικών εισοδημάτων. Η κυβέρνηση ανησυχεί για τον πληθωρισμό και τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα, βλέπει επίσης την ανάγκη για κάλυψη της υστέρησης των πραγματικών εισοδημάτων μετά από μια απότομη πτώση κατά τη διάρκεια της κρίσης της τελευταίας δεκαετίας.

2.      Επιμείνει στους δημοσιονομικούς στόχους και ιδανικά επιθυμεί συνέχεια της υπεραπόδοσης. Η κυβέρνηση έχει πλήρη επίγνωση της ανάγκης να διαφυλάξει τη δύσκολα κερδισμένη δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας. Συμμορφώνεται πλήρως με τις δημοσιονομικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής της ΕΕ και στέκεται έτοιμη να ανταποκριθεί στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ όταν αυτοί επανέλθουν σε ισχύ.

3.      Αποζημιώσεις και ανοικοδόμηση από τις σοβαρές φυσικές καταστροφές. Οι προκαταρκτικές επίσημες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ζημιές έως 700 εκατ. ευρώ, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Η ΕΕ έχει δεσμεύσει πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 2,2 δισ. ευρώ για τον σκοπό αυτό και έχει επίσης επιτρέψει στην Ελλάδα να ανακατευθύνει ορισμένα από τα υφιστάμενα κονδύλια της ΕΕ. Ο καθαρός αντίκτυπος στην οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να είναι αμελητέα, καθώς η ανοικοδόμηση, εφόσον προχωρήσει σύμφωνα με τον προγραμματισμό, θα πρέπει να αντισταθμίσει οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη οπισθοδρόμηση.

4.      Διευκόλυνση για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα (RRF και NGEU). Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο με την υλοποίηση και τη χρηματοδότηση και βρίσκεται αρκετά μπροστά από τις περισσότερες άλλες χώρες της ΕΕ. Η Ελλάδα υπέβαλε αναθεώρηση του σχεδίου, με πιο συγκεκριμένες επενδυτικές προτάσεις και θα υποβάλει άλλο ένα για να ανακατευθύνουν ορισμένα από τα κονδύλια μετά τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές.

5.      Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Αυτό αποτελεί τη φιλοδοξία κάθε ελληνικής κυβέρνησης τις τελευταίες δεκαετίες. Η κυβέρνησης υποστήριξε ότι αυτή τη φορά θα μπορούσε να είναι διαφορετική λόγω της συνεχιζόμενης επέκτασης της ψηφιοποίησης και των διασταυρώσεων, με ήδη απτά αποτελέσματα.

6.      Μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Μία από τις πιο βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις κατά τη διάρκεια του προγράμματος προσαρμογής την προηγούμενη δεκαετία, που οι κυβερνήσεις απέτυχαν να υλοποιήσουν. Το έργο είναι τεράστιο, με τεράστιο όγκο υποθέσεων και πολυετείς καθυστερήσεις. Όλοι συμφώνησαν ότι αυτό ήταν ένα σημαντικό εμπόδιο για την ελληνική οικονομία που επηρέασε επίσης τις επενδυτικές αποφάσεις.

7.      Μεταρρύθμιση της υγειονομικής περίθαλψης. Αν και υπάρχει βελτίωση τα τελευταία χρόνια, τα προβλήματα και η ουσιαστική αναποτελεσματικότητα παραμένουν. Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η ψηφιοποίηση στην υγειονομική περίθαλψη είναι το επόμενο μεγάλο βήμα και θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα.

Οι άμεσες προκλήσεις και μεσοπρόθεσμοι κίνδυνοι για την ελληνικά οικονομία

Από τις συναντήσεις προκύπτει ότι οι επενδυτές και οι αξιωματούχοι ανησυχούν για την παγκόσμια οικονομία και τα πιθανά σενάρια προσγείωσης. Η Ελλάδα παραμένει εκτεθειμένη στις παγκόσμιες αγορές και τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα σε συνθήκες sell-off. Αν και δεν είναι το βασικό σενάριο της BofA, μια ύφεση στην Ευρωζώνη και με τα επιτόκια να παραμένουν υψηλά, η ελληνική οικονομία θα επηρεαστεί.

1.      Η τήρηση των δημοσιονομικών στόχων μπορεί επίσης να γίνει πιο δύσκολη σε αυτή την περίπτωση. Ο εφησυχασμός είναι πάντα ένας κίνδυνος μετά από ισχυρές επιδόσεις. Η ελληνική κυβέρνηση σε αυτό το σημείο είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τις μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες και θεωρεί ότι οι τελευταίες εκλογές της έδωσαν μια ισχυρή πολιτική εντολή. Πολλές βασικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν επίσης προϋποθέσεις για τη χρηματοδότηση του RRF. Δεδομένης της εμπειρίας της Ελλάδας, θα περιμέναμε ότι οι επενδυτές θα παραμείνουν σε εγρήγορση για τυχόν ενδείξεις ότι η αποφασιστικότητα της πολιτικής μπορεί να εξασθενεί ή, πολύ χειρότερα, να κινείται σε λάθος κατεύθυνση.

2.      Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας παραμένει υψηλό. Αυξήθηκε απότομα από ένα πολύ χαμηλό επίπεδο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, στο 10,2% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2022. Έχει βελτιωθεί στο 7,9% του ΑΕΠ μέχρι στιγμής φέτος, γεγονός που είναι ενθαρρυντικό. Οι προσανατολισμένες προς τις εξαγωγές επενδύσεις RRF θα πρέπει επίσης να βοηθήσουν μακροπρόθεσμα.

3.      Η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα μπορούσε να αποδειχθεί μια πρόκληση. Ο στόχος είναι να ολοκληρωθεί η εκποίηση και να κλείσει το ΤΧΣ μέχρι το τέλος του 2025. Όπως αναφέρει η στρατηγική του ΤΧΣ: το Ταμείο θα καταβάλει όλες τις εύλογες προσπάθειες για να διαθέσει όλες τις μετοχές του στις ελληνικές συστημικές τράπεζες πριν από την ημερομηνία λήξης του, με ομαλό τρόπο, σύμφωνα με τον στόχο του να διατηρήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζει στην αγορά ότι θα λαμβάνει τη “δίκαιη αξία”. Η πώληση των μετοχών του ΤΧΣ θα προσφέρει σημαντικά οφέλη στην ελληνική οικονομία στο σύνολό της, με περισσότερες ευκαιρίες για άμεσες ξένες επενδύσεις στον ελληνικό τραπεζικό τομέα και με την αποκατάσταση του  τραπεζικού τομέα υπό πλήρως ιδιωτική ιδιοκτησία.

4.      Παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν μειώσει τους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) σε μονοψήφια ποσοστά, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν στην ελληνική οικονομία και έχουν μεταφερθεί στο μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η πρόοδος του ελληνικού τραπεζικού τομέα τα τελευταία χρόνια είναι εντυπωσιακή και ο στόχος είναι η περαιτέρω μείωση των δεικτών μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι οποίοι παραμένουν πολύ πάνω από τους δείκτες της ΕΕ. Ωστόσο, αυτά τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια παραμένουν στο σύστημα και θα μπορούσαν ακόμη να εμποδίσουν την οικονομική ανάπτυξη και να δημιουργήσουν κινδύνους.

Διαβάστε ακόμη: