Σε εξαιρετικά δυναμική τεχνική περίοδο, αυτή των μελετών, οι οποίες θα κρίνουν την οριστική όδευση και τα τελικά κόστη, μπαίνει το δύσκολο σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, που στόχο έχει να μεταφέρει «πράσινη» φθηνή αιολική και ηλιακή ενέργεια από τη Β.Αφρική στις ευρωπαϊκές αγορές.

Ο Χρήστος Κοπελούζος, ο όμιλος του οποίου ‘τρέχει’ το έργο, θα επιλέξει τους αναδόχους για τις τεχνικές μελέτες του Gregy.

Η επίσκεψη του ΥΠΕΝ Θόδωρου Σκυλακάκη τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου στο Κάιρο και η συνάντηση του με τον αιγύπτιο ομόλογό του Dr. Mahmoud Esmat συμπίπτει με μια από τις κρίσιμες «στροφές» στη μέχρι τώρα πορεία του Gregy.

Την ανάθεση και έναρξη της εκπόνησης των απαραίτητων «μελετών γραφείου» για την οριστικοποίηση της βέλτιστης επιλογής της όδευσης του υποθαλάσσιου καλωδίου και των σημείων προσαιγιάλωσης στις δύο χώρες, καθώς και την τεχνική ανάλυση του έργου.

Η επίσημη ανακοίνωση των οικονομικών προσφορών από τη short list των εταιρειών, οι οποίες αρχικά αριθμούσαν πάνω από 20 και η φάση της κατάρτισης των μελετών εγκαινιάζει νέα περίοδο σε ένα από τα πιο δύσκολα έργα συνεχούς ρεύματος HDVC στον κόσμο, μήκους 954 χλμ.

Μετά από πολλές διακυμάνσεις, στάδια ωρίμανσης, ενδιάμεσες φάσεις, και κρίσιμα ορόσημα, τους επόμενους μήνες θα γίνει γνωστή η τελική του όδευση και κυρίως τα πραγματικά του κόστη, ενδεχομένως διαφορετικά από τις αρχικές εκτιμήσεις ύψους 4 δισ ευρώ, φέροντας το έργο ένα βήμα πιο κοντά στη πραγματική αφετηρία.

Περί τα μέσα του 2025, ο ελληνικός όμιλος θα είναι σε θέση να ανακοινώσει την τελική του επενδυτική απόφαση, δηλαδή το εναρκτήριο «kick off», για να πάρει μπροστά η επένδυση και η παραγγελία του εξοπλισμού (καλώδιο, κλπ).

Η πιθανή διαδρομή, οι μελέτες και τα κριτήρια

Ενδεχομένως η διαδρομή που ξεκινά από το El Sallum και φτάνει στη Ν. Μάκρη Αττικής, με βάθη πάνω από 3.000 χλμ, σημεία όπου δεν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι σήμερα αναλυτική απεικόνιση και η οποία παρακάμπτει ευαίσθητες γεωπολιτικά θαλάσσιες περιοχές, να χρειαστεί τροποποιήσεις.

Η πιο δύσκολη ωστόσο διαδικασία είναι η λεπτομερή αποτύπωση του βυθού (seabed mapping) κατά μήκος 954 χλμ στην Αν.Μεσόγειο που απαιτεί τεχνογνωσία που λίγες εταιρείες διαθέτουν παγκοσμίως και αποτελεί μια διαδικασία εξαιρετικά περίπλοκη, εκτιμώμενης διάρκειας άνω των έξι μηνών.

Τυχόν εκδήλωση παρατεταμένης κακοκαιρίας μπορεί κάλλιστα να παρατείνει τη διάρκεια ολοκλήρωσης της συγκεκριμένης μελέτης, αυξάνοντας τη δαπάνη και μεταθέτοντας για αργότερα τη τελική επενδυτική απόφαση.

Τα κόστη των μελετών εκτιμώνται συνολικά στα 50 εκατ ευρώ και ο στόχος του promoter, της Elica Mediterranean Electrical Interconnection του ομίλου Κοπελούζου, είναι να συγχρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Connecting Europe Facility (CEF). Εφόσον το αίτημα που θα στηρίξει και η ελληνική κυβέρνηση, με ένα «letter of support», γίνει δεκτό από τις κοινοτικές υπηρεσίες, οι μελέτες θα χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους μέχρι και κατά 50%.

Σε αυτή τη φάση βρίσκεται το έργο για την προώθηση του οποίου εντείνονται οι πολιτικές, διπλωματικές και επιχειρηματικές διεργασίες, με τον έλληνα υπουργό να συζητά τη Δευτέρα στο Κάιρο με τον ομόλογο του τα επόμενα βήματα των δύο πλευρών

Ενδεχομένως κάποια από τα αρχικά νούμερα να αλλάξουν στη πορεία, ωστόσο με βάση όσα γνωρίζουμε ο στόχος είναι να μεταφέρονται από την Αίγυπτο στην Ελλάδα 3 GW πράσινης ενέργειας, τα οποία θα παράγονται από 9,5 GW ηλιακών και αιολικών στην Αίγυπτο.

Το κρίσιμο φυσικά στοιχείο αφορά την εξεύρεση των κατάλληλων εκτάσεων επί αιγυπτιακού εδάφους και τις συμφωνίες καταρχήν με τους ενεργειακούς ομίλους για την ανάπτυξη ηλιακών έργων και αιολικών, συνολικής ισχύος 9,5 GW (υπάρχουν περιοχές με ταχύτητα ανέμου άνω των 10 μέτρων το δευτερόλεπτο), και μετά με τους τελικούς αγοραστές για τη πώληση ποσοτήτων γύρω στα 3,5 γιγαβάτ που θα καταλήγει στη διψασμένη για πράσινη ενέργεια Ευρώπη.

Χρήστος Κοπελούζος: Προσέλκυσε με επιτυχία 24 εταιρίες για μελέτες για τον αγωγό GREGY

Πως θα επιλέγουν οι εκτάσεις

Σύμφωνα με όσα είχαν συμφωνηθεί παλαιότερα κατά τις συναντήσεις της αντιπροσωπείας του ομίλου Κοπελούζου με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αλ Σίσι, οι εκτάσεις αυτές πρέπει να πληρούν συνδυαστικά δύο κριτήρια:

1. Να έχουν ισχυρό αιολικό και ηλιακό δυναμικό.

2. Να είναι σχετικά κοντά στο αιγυπτιακό σημείο διασύνδεσης του καλωδίου, δηλαδή στο Sidi Barrani, στα παράλια της Μεσογείου, περίπου 95 χλμ από τα σύνορα με τη Λιβύη.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Χρήστος Κοπελούζος κάνει εδώ και καιρό ένα μπαράζ επαφών για να διερευνήσει το ενδιαφέρον από ευρωπαικούς και όχι μόνο ενεργειακούς ομίλους και funds, συνάπτοντας μνημόνια, όπως αυτό με τη Masdar, σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις για την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ στην Αίγυπτο.

Τα τεχνικά πλεονεκτήματα (capacity factors) της ανάπτυξης ανανεώσιμων στην αιγυπτιακή γη είναι τεράστια, λένε οι γνωρίζοντες.

Σε επίπεδο αιολικού δυναμικού, υπάρχουν περιοχές όπου η ταχύτητα του ανέμου ξεπερνά τα 10 μέτρα το δευτερόλεπτο, όταν στην Ελλάδα, τα έργα με τις μεγαλύτερες αποδόσεις βρίσκονται σε σημεία με χαμηλότερες επιδόσεις.

Όσο για το ηλιακό δυναμικό, παλαιότερες εκτιμήσεις μιλούσαν για τιμές, κάτω από τα 5 σεντς ανά κιλοβάτ, που σημαίνει ότι ακόμη και αν συνυπολογιστούν τα κόστη μεταφοράς προς Ευρώπη, είναι και πάλι άκρως ανταγωνιστικές σε σχέση με τις ελληνικές και τις ιταλικές.

GREGY: Ξεκινούν οι διαγωνισμοί για την επιλογή των μελετητών 

Άριστες οι σχέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου και αυτό υποβοηθάει το έργο

Οι πολιτικές, διπλωματικές και επιχειρηματικές διεργασίες για την προώθηση του σχεδίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου, υποβοηθούνται από τις άριστες σχέσεις των δυο χωρών.

Στο Κάιρο ο υπουργός Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης και ο αιγύπτιος ομόλογός του Dr. Mahmoud Esmat, πρόκειται να συζητήσουν τις επόμενες κινήσεις των δύο πλευρών σε πολιτικό, αλλά και ουσιαστικό επίπεδο για το έργο που έχει την ευρωπαϊκή στήριξη, αλλά και αυτή των Αμερικανών, καθώς φέρνει πιο κοντά τον στόχο για οριστική απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.

Το έργο, βρίσκεται μόνιμα στην ατζέντα των συναντήσεων του Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο Σίσι, είχε συμπεριληφθεί στο κοινό ανακοινωθέν Ε.Ε. – Αιγύπτου του περασμένου Μαρτίου για τη στρατηγική συμφωνία των 7,4 δισ ευρώ, ενώ ήταν και στο επίκεντρο της επενδυτικής συνόδου που έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούνιο στο Κάιρο με συμμετοχή της επικεφαλής της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εκπρόσωπων ευρωπαϊκών τραπεζών και μεγάλων επενδυτικών ομίλων.

Εχει ενταχθεί στον κατάλογο των έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος της ΕΕ (Projects of Mutual Interest- PMI), όπου υπάγονται όλα τα projects προτεραιότητας για τις Βρυξέλλες, τα οποία αφορούν διασυνδέσεις υποδομών χωρών της ΕΕ με αντίστοιχες τρίτων χωρών.

Το πολιτικό επίπεδο είναι η μία όψη της κινητικότητας γύρω από το έργο, η άλλη αφορά το επιχειρηματικό.

Εδώ και μήνες ο όμιλος Κοπελούζου κάνει ένα μπαράζ επαφών για να διερευνήσει το ενδιαφέρον από ευρωπαικούς και όχι μόνο ενεργειακούς ομίλους και funds, συνάπτοντας μνημόνια, όπως αυτό με τη Masdar, σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις για την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ στην Αίγυπτο.

Όλα εξαρτώνται από την εξεύρεση των κατάλληλων χωρών επί αιγυπτιακού εδάφους και τις συμφωνίες καταρχήν με τους ενεργειακούς ομίλους για την ανάπτυξη ηλιακών έργων και αιολικών, συνολικής ισχύος 9,5 GW (υπάρχουν περιοχές με ταχύτητα ανέμου άνω των 10 μέτρων το δευτερόλεπτο), και μετά με τους τελικούς πωλητές για τη πώληση ποσοτήτων γύρω στα 3,5 γιγαβάτ που θα καταλήγει στη διψασμένη για πράσινη ενέργεια Ευρώπη.

Στη συνάντηση του Καίρου, πρόκειται να παρουσιαστεί και η μελέτη κόστους-οφέλους του έργου από τον promoter του, την Elica Mediterranean Electrical Interconnection του ομίλου Κοπελούζου, με τη μεγάλη εικόνα να παραπέμπει σε προσπάθεια επιτάχυνσης, τόσο στο τεχνικό, όσο και στο επιχειρηματικό επίπεδο.

Η διαδρομή έχει μεγάλα βάθη, για κάποια σημεία δεν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι σήμερα αναλυτική απεικόνιση, απαιτείται τεχνογνωσία που λίγες εταιρείες διαθέτουν παγκοσμίως και αποτελεί μια διαδικασία εξαιρετικά περίπλοκη και λίαν χρονοβόρα.

Οι μελέτες έχουν κόστος που υπολογίζεται στα 50 εκατ ευρώ, εκ των οποίων σημαντικό μέρος επιδιώκεται να καλυφθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Connecting Europe Facility (CEF). Εφόσον το αίτημα που θα στηρίξει και η ελληνική κυβέρνηση, με ένα «letter of support», γίνει δεκτό από τις κοινοτικές υπηρεσίες, οι μελέτες θα χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους μέχρι και κατά 50%.

Η χρηματοδότηση των έργων στα οποία εστιάζει η συνεργασία Αιγύπτου – ΕΕ, για την οποία το Κάιρο αποτελεί κρίσιμο στρατηγικό εταίρο ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης, βρίσκεται ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα.

Όλα αυτά δεν θα έχουν καμία αξία αν οι μεγάλες ποσότητες «πράσινης» ενέργειας που θα περάσουν από Ελλάδα (Μ.Ανατολή. Β.Αφρική), δεν καταφέρουν να εξάγονται στην Ευρώπη και να φτάνουν στα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης της Αυστρίας, της Γερμανίας και του Βορρά, μέσω διεθνών διασυνδέσεων από το Νότο, όπως ο Green Aegean, για τον οποίο τρέχει ήδη η πρώτη μελέτη βιωσιμότητας.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο διεθνής παράγοντας δεν βλέπει το Gregy απομονωμένα από τα άλλα μεγαλόπνοα σχέδια που δρομολογούνται στη περιοχή, όπως το Great Sea Interconnector (Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ), το Saudi Greek Interconnection και το Green Aegean (Ελλάδα, Σλοβενία, Κροατία, Αυστρία, Γερμανία). Αποτελούν όλα κομμάτια ενός διηπειρωτικού ενεργειακού άξονα πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων, με ένα κοινό στόχο, να καταφέρουν να μεταφέρουν πράσινη ενέργεια από το Νότο προς το Βορρά.

Αλλά για να συμβεί αυτό θα πρέπει τα κόστη στις χώρες παραγωγής, μαζί με τα κόστη μεταφοράς να οδηγούν σε τελικές τιμές, πολύ πιο ανταγωνιστικές από εκείνες στις χώρες κατανάλωσης (π.χ. Γερμανία).

Διαβάστε ακόμη: