Η δίμηνη αποστολή του μεγαλύτερου αμερικανικού ωκεανογραφικού σκάφους JOIDES Resolution στο Αιγαίο μεταξύ Δεκεμβρίου 2022-Φεβρουαρίου 2023, όπου μελέτησε τα ηφαίστεια πέριξ της Σαντορίνης, κάνοντας σχετικές ερευνητικές γεωτρήσεις, έμελε να αποτελέσει ένα από τα τελευταία ταξίδια του. Το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (NSF) των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι το πλοίο, που έφερε επανάσταση στη θαλάσσια έρευνα, πρόκειται να “συνταξιοδοτηθεί” εντός του 2024.
Πολλοί επιστήμονες ήλπιζαν ότι το πλοίο θα συνεχίσει έως το 2028, αλλά αυτό τελικά δεν θα συμβεί, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας του. Το ηλικίας 45 ετών σκάφος έχει ετήσια έξοδα περίπου 72 εκατ. δολαρίων. Η απόσυρση του JOIDES αποτελεί μια κακή είδηση για τις ωκεανογραφικές έρευνες του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών (IODP), στο πλαίσιο του οποίου έγιναν και οι πρόσφατες επιστημονικές γεωτρήσεις στις ελληνικές θάλασσες.
“Πρόκειται για μια καταστροφή για τις επιστήμες του ωκεανού στις ΗΠΑ”, δήλωσε στο “Nature” η γεωφυσικός Τζέιμι Όστιν του Πανεπιστημίου του Τέξας. Για μια “όχι απρόσμενη αλλά παρόλα αυτά πολύ απογοητευτική απόφαση, ένα μεγάλο πλήγμα στην παγκόσμια ερευνητική κοινότητα”, έκανε λόγο ο θαλάσσιος γεωλόγος Χενκ Μπρινκχούις του Βασιλικού Ινστιτούτου Θαλασσίων Ερευνών της Ολλανδίας.
Οι άλλοι εταίροι του IODP (14 ευρωπαϊκές χώρες, Καναδάς, Ιαπωνία, Ινδία, Αυστραλία κ.α.) συμφώνησαν να συνεργαστούν χωρίς τις ΗΠΑ μετά το 2024, για να προωθήσουν τις γεωτρήσεις στη θάλασσα, κάνοντας χρήση άλλων πλοίων. Η Ιαπωνία διαθέτει το μεγάλο ωκεανογραφικό πλοίο γεωτρήσεων Chikyu, ενώ η Κίνα ναυπηγεί ήδη ένα δικό της. Είναι πιθανό ότι και οι Αμερικανοί επιστήμονες, ελλείψει δικού τους πλοίου, θα αναγκαστούν πλέον να χρησιμοποιήσουν πλοία άλλων χωρών.
Παραμένει ερωτηματικό αν το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ θα ναυπηγήσει άλλο μεγάλο ωκεανογραφικό πλοίο σε αντικατάσταση του JOIDES Resolution. “Δεν μπορούμε να δουλέψουμε χωρίς πλοίο, πρέπει να ταξιδέψουμε στη θάλασσα, να κάνουμε γεωτρήσεις, να βγάλουμε πυρήνες υπεδάφους για να τους μελετήσουμε”, δήλωσε ο γεωχημικός Μοχάμεντ Χασάν του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole στη Μασαχουσέτη.
Το JOIDES Resolution, το οποίο ανήκει στην εταιρεία Siem Offshore και την ευθύνη διαχείρισης του έχει το Πανεπιστήμιο του Τέξας Α & Μ, θα κάνει ακόμη έξι ερευνητικές αποστολές, με την τελευταία να είναι μια παλαιοκλιματολογική αποστολή στα βόρεια της Ισλανδίας τον Σεπτέμβριο του 2024.
