Εάν το μήνυμα για δημοσιονομικό “νοικοκύρεμα” που έστειλε το Eurogroup ήταν λίγο ανησυχητικό και πολύ αναμενόμενο, το αναγγελθέν τέλος στα οριζόντια μέτρα ενεργειακής στήριξης που προανήγγειλε ήταν ακριβώς το αντίθετο: λίγο αναμενόμενο και πολύ-πολύ ανησυχητικό!

Στην κοινή δήλωση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης αναφέρεται πως “συμφωνούμε ότι κατά την περίοδο 2023-24, οι συνετές δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στη διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους και να αποφύγουμε μόνιμα μέτρα που αυξάνουν το έλλειμμα”.

Ασχέτως εάν ο Πάολο Τζεντιλόνι τα είδε όλα θετικά και είπε πως «στο Eurogroup καταγράφηκε πρόοδος στις συζητήσεις και η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις προτάσεις της για το θέμα μέσα στις επόμενες εβδομάδες» είναι ξεκάθαρο πως οι φωνές της λογικής στις Βρυξέλλες αλλά και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως η Αθήνα, το Παρίσι και η Μαδρίτη λένε πως ανησυχούν και με το δίκιο τους, αφού η περικοπή μέχρι κατάργησης των επιδοτήσεων θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στη μεσαία τάξη και στα φτωχότερα στρώματα της ΕΕ.

Η ασφυξία των υπέρογκων λογαριασμών ενέργειας συνεχίζεται

Τι σημαίνει για την Ελλάδα το δίλημμα περικοπές κατανάλωσης στην ενέργεια ή υψηλές χρεώσεις στα τιμολόγια;

H Ελλάδα με το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) προσπαθεί να συμβάλλει στην επίτευξη του πιο φιλόδοξου στόχου μείωσης της τελικής κατανάλωσης ενέργειας.

Με την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ έχει ανέβει στα επίπεδα του 8% σε σχέση με το υφιστάμενο Εθνικό Σχέδιο, ο στόχος για τον περιορισμό της εγχώριας χρήσης ενέργειας έως το τέλος της 10ετίας, συγκριτικά με την προβολή για το 2030 του Σεναρίου Αναφοράς 2020.

«Η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και διαπραγματευτές του Ευρωκοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για τη μείωση της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης στο επίπεδο της ΕΕ κατά 11,7% το 2030. Ο στόχος μείωσης τίθεται με σημείο αναφοράς τις προβολές του 2020 για την κατανάλωση ενέργειας στο τέλος της 10ετίας, ενώ κινείται πάνω από το 9%, που ήταν η αρχική πρόταση της Κομισιόν το 2021» μας λέει Έλληνας των Βρυξελλών που συμφωνεί με την εξοικονόμηση αλλά διαφωνεί με την κατάργηση των επιδοτήσεων την οποία χαρακτηρίζει «εξαιρετικά βιαστική και αδικαιολόγητη».

Όπως μας λένε κύκλοι του ΥΠΕΝ «κατά την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ ελήφθη υπόψη η επικείμενη συμφωνία για αύξηση του ποσοστού ενεργειακής εξοικονόμησης, με συνέπεια να διασφαλίζει τη συμβατότητα του νέου εθνικού ενεργειακού χάρτη με τον ενισχυμένο στόχο. Υπήρξε συμφωνία για επικαιροποίηση του στόχου μείωσης στο 13%, το οποίο ήταν το ποσοστό που πέρυσι έθεσε η Κομισιόν ως απαραίτητο για να επιταχυνθεί η απεξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές ρωσικού καυσίμου».

Η μείωση της τελικής κατανάλωσης κατά 11,7% αποτελεί δεσμευτικό στόχο, αφορώντας ωστόσο την πανευρωπαϊκή κατανάλωση στο σύνολό της. Ένα ποσοστό που σημαίνει ότι το σύνολο των τελικών καταναλωτών εντός Ε.Ε. θα πρέπει έως το τέλος της 10ετίας να περιορίζει τη χρήση ενέργειας έως τα 763 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου.

Ο πανευρωπαϊκός στόχος δεν επιμερίζεται ισόποσα ανά κράτος-μέλος, αλλά με κριτήριο την ικανότητά του να περιορίσει την κατανάλωσή του. Μάλιστα, στην Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση, υπάρχει μία ενδεικτική φόρμουλα για τον υπολογισμό της εισφοράς κάθε κράτους-μέλους, η οποία ωστόσο είναι ενδεικτική, καθώς ο στόχος κάθε χώρας (που περιλαμβάνεται στο Εθνικό του Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) μπορεί να αποκλίνει κατά 2,5%.

Κάθε χώρα έχει αρκετούς βαθμούς ελευθερίας στο να καθορίζει τον εθνικό στόχο μείωσης της τελικής κατανάλωσης. Ωστόσο, ο στόχος αυτός όπως και το ΕΣΕΚ αξιολογείται από την Κομισιόν και εγκρίνεται στην περίπτωση που αυτός ο εθνικός στόχος συμβάλει στην επίτευξη του πανευρωπαϊκού ορόσημου.

Σύμφωνα με την παρουσίαση των βασικών παραμέτρων της αναθεώρησης του ΕΣΕΚ, από τον υπουργό ΠΕΝ Κώστα Σκρέκα, «προκρίθηκε το πιο ισορροπημένο σενάριο από τις τρεις εναλλακτικές που μελετήθηκαν, και το οποίο προβλέπει σχετικά ισοβαρή αύξηση των στόχων για πράσινη διείσδυση και ενεργειακή εξοικονόμηση. Στην περίπτωση της μείωσης της τελικής κατανάλωσης, η επιλογή του μεσαίου σεναρίου σημαίνει ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας κατά 8% σε σχέση με το υφιστάμενο Εθνικό Σχέδιο. Πρακτικά τη στιγμή που το ΕΣΕΚ του 2019 προέβλεπε τον περιορισμό της κατανάλωσης το 2030 στα 16,5 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου με την αναθεώρηση ο στόχος μειώνεται στα 15,30 εκατομμύρια».

Ο στόχος θα επιτευχθεί με αύξηση των ενεργειακών αναβαθμίσεων κτιρίων (μονώσεις, συσκευές, αντλίες θερμότητας), smart διαχείριση ενεργειακής κατανάλωσης, καθώς και αλλαγή συμπεριφορών προς μείωση της απαιτούμενης ενέργειας ή και του προφίλ της ζήτησης.

Νυχτερινό ρεύμα: Έναρξη του χειμερινού ωραρίου - Ποιες ώρες ισχύει

Τι λέει το Eurogroup για τα ενεργειακά

Στο ανακοινωθέν του Eurogroup οι αποστροφές για την ενέργεια και τον πληθωρισμό είναι χαρακτηριστικές:

«Η οικονομία της ευρωζώνης έχει καταγράψει ισχυρή ανάκαμψη μετά την πανδημία και έχει ξεπεράσει τις επιπτώσεις από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ιδίως όσον αφορά το σοκ στις τιμές της ενέργειας. Η οικονομία εισήλθε στο 2023 σε πιο υγιή κατάσταση από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως παρά τον υψηλό πληθωρισμό. Οι τιμές της ενέργειας έχουν μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την κορύφωση του περασμένου καλοκαιριού, παρόλο που εξακολουθούν να είναι υψηλές για τα ιστορικά δεδομένα. Ο πληθωρισμός φαίνεται ότι δεν θα φτάσει σε πιο υψηλά επίπεδα, αλλά πρόκειται να παραμείνει υψηλός για κάποιο χρονικό διάστημα, με τον δομικό να κινείται ακόμη ανοδικά. Οι αγορές εργασίας παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις, με το ποσοστό ανεργίας να βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα

Ωστόσο, η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει υποτονική το 2023 και να επιταχυνθεί σταδιακά το 2024. Ενώ η αβεβαιότητα γύρω από τις προοπτικές της οικονομίας, ιδίως σε σχέση με γεωπολιτικούς και ενεργειακούς παράγοντες, παραμένει αυξημένη, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη εμφανίζονται πιο ισορροπημένοι από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό ενισχύει την ανάγκη να παραμείνει ευέλικτη η δημοσιονομική πολιτική στο μέλλον.

Κατά την περίοδο 2023-24, οι συνετές δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στη διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους, αυξάνοντας παράλληλα τη δυνητική ανάπτυξη με βιώσιμο τρόπο και αντιμετωπίζοντας την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και τους στόχους ανθεκτικότητας μέσω επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.

Θα παρακολουθούμε στενά τον αντίκτυπο στη συνολική ζήτηση και στον δημοσιονομικό προσανατολισμό των πρόσθετων μέτρων ενεργειακής στήριξης ή την παράταση των υφιστάμενων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την αβεβαιότητα για την εξέλιξη των τιμών της ενέργειας.

Πρέπει να αποφύγουμε μόνιμα μέτρα που αυξάνουν το έλλειμμα. Δεδομένων των ισχυρών δευτερογενών επιπτώσεων στις αγορές ενέργειας και για τις οικονομίες της ευρωζώνης, θα συντονίσουμε τα μέτρα μας για τη διατήρηση των ίσων όρων ανταγωνισμού και της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς.

Τα μέτρα μας μέχρι στιγμής έχουν μετριάσει τον αρχικά υπερβολικό αντίκτυπο του ενεργειακού πληθωριστικού σοκ στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, ωστόσο, το δημοσιονομικό κόστος επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά. Περνάμε σταδιακά από την ευρεία υποστήριξη σε πιο στοχευμένα μέτρα με βελτιωμένο σχεδιασμό, αποτελεσματικότητα και προσβασιμότητα. Ελλείψει νέων κραδασμών στις τιμές, θα συνεχίσουμε να καταργούμε σταδιακά τα μέτρα ενεργειακής στήριξης, τα οποία θα συμβάλουν επίσης στη μείωση των κρατικών ελλειμμάτων.

Η μόνη μόνιμη λύση για την ενεργειακή κρίση είναι η συνέχιση της μείωσης της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Σε αυτό το πλαίσιο, θα επικεντρωθούμε στη διασφάλιση της έγκαιρης υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, επίσης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του REPowerEU. Θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας για τον συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ».

Διαβάστε περισσότερα