Το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τη μετάθεση της ημερομηνίας υποχρεωτικής εφαρμογής του συστήματος πληρωμών IRIS από την 1η Νοεμβρίου στην 1η Δεκεμβρίου 2025, μέσω νομοθετικής διάταξης που εντάχθηκε στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο.
Η απόφαση ελήφθη μετά από πιέσεις επαγγελματικών και εμπορικών φορέων, που προειδοποιούσαν ότι η άμεση εφαρμογή θα προκαλούσε σοβαρές δυσλειτουργίες στην αγορά. Πολλές επιχειρήσεις δήλωναν τεχνικά ανέτοιμες να υποστηρίξουν τη νέα υποδομή πληρωμών και ζήτησαν εύλογο χρόνο προσαρμογής.
Το υπουργείο, λαμβάνοντας υπόψη τις ενστάσεις, ενσωμάτωσε τη ρύθμιση παράτασης, δίνοντας ένα κρίσιμο περιθώριο ενός μήνα ώστε η μετάβαση να γίνει ομαλά και χωρίς αναταράξεις.
Υποχρεωτικότητα και πρόστιμα
Η ρύθμιση προβλέπει ότι όλες οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους ή δραστηριότητας, θα πρέπει υποχρεωτικά να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS, είτε:
- μέσω POS,
- είτε μέσω QR code συνδεδεμένου με φορολογικό μηχανισμό ή πάροχο ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Οι κυρώσεις για μη συμμόρφωση είναι αυστηρές:
- 10.000 ευρώ για επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία,
- 20.000 ευρώ για επιχειρήσεις με διπλογραφικά.
Προβλέπεται, ωστόσο, μείωση 50% στα πρόστιμα για εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε μικρούς οικισμούς ή μη τουριστικά νησιά, αναγνωρίζοντας τις ιδιαίτερες γεωγραφικές δυσκολίες.
Αντιδράσεις και τεχνικές δυσκολίες
Η αγορά είχε εκφράσει έντονες επιφυλάξεις για την τεχνική ετοιμότητα των επιχειρήσεων.
Το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ), σε επιστολή του προς το ΥΠΟΙΚ και την ΑΑΔΕ, τόνιζε πως «πολλές επιχειρήσεις δεν έχουν ολοκληρώσει τις απαραίτητες τεχνικές προσαρμογές».
Ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Μάριος Παπαδόπουλος, προειδοποίησε:
«Η μετάβαση απαιτεί χρόνο και υποδομές που σήμερα δεν υπάρχουν. Διαφορετικά, χιλιάδες επαγγελματίες θα τιμωρηθούν χωρίς δική τους υπαιτιότητα».
Ανάλογη στάση κράτησε και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΕΑ). Ο πρόεδρός του, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, υπογράμμισε ότι:
«Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να επιβαρύνονται για αδυναμίες που δεν ελέγχουν. Χρειάζεται παράταση για να αποφευχθεί νέος κύκλος αναστάτωσης στην αγορά».
Το οικονομικό βάρος για τις μικρές επιχειρήσεις
Πέρα από τα τεχνικά προβλήματα, έντονος είναι και ο οικονομικός αντίκτυπος της μετάβασης.
Η αναβάθμιση POS και συστημάτων πληρωμών εκτιμάται ότι κοστίζει από 500 έως 1.500 ευρώ ανά επιχείρηση — ποσό δυσβάστακτο για μικρούς επαγγελματίες.
Ο κ. Χατζηθεοδοσίου πρότεινε κρατική στήριξη:
«Η πολιτεία οφείλει να στηρίξει την ψηφιακή προσαρμογή, παρέχοντας επιδοτήσεις ή προγράμματα ενίσχυσης, όπως έγινε με τα POS».
Παρόμοιο αίτημα διατύπωσε και η Συντεχνία Αρτοποιών Αθηνών, ζητώντας μεταβατικό στάδιο για τις μικρές επιχειρήσεις του κλάδου που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες τεχνικές και λειτουργικές δυσκολίες.
Τα όρια συναλλαγών και η επόμενη μέρα
Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο, τα όρια συναλλαγών μέσω IRIS παραμένουν σταθερά για φέτος:
- 500 ευρώ ημερησίως για πληρωμές μεταξύ ιδιωτών ή προς επαγγελματίες,
- 1.000 ευρώ ημερησίως ως ανώτατο όριο.
Από τον Ιανουάριο του 2026, τα όρια θα αυξηθούν:
- 1.000 ευρώ ημερησίως,
- 5.000 ευρώ μηνιαίως για ιδιώτες.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το IRIS θα ενισχύσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές, θα μειώσει τη φοροδιαφυγή και θα εκσυγχρονίσει τις ηλεκτρονικές πληρωμές στη χώρα.
Η παράταση κατά έναν μήνα θεωρείται αναγκαία “ανάσα” ώστε η ενσωμάτωση του IRIS να γίνει χωρίς αναταραχές και να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του ψηφιακού οικοσυστήματος πληρωμών.
