Tα μεγάλα deals στην αγορά ακινήτων

Νέο ιστορικό υψηλό κατέγραψαν κατά το 2023, οι επενδύσεις στην ελληνική αγορά επαγγελματικών ακινήτων (γραφεία, καταστήματα, ξενοδοχεία και logistics), καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις της εταιρείας Proprius, ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 22% σε σχέση με το 2022. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, η οποία οφείλεται, σχεδόν αποκλειστικά στους εγχώριους επενδυτές, που αποδείχθηκαν ιδιαίτερα κινητικοί.

Η δημοφιλέστερη κατηγορία ήταν τα κτίρια γραφείων, τομέας όπου επενδύθηκαν συνολικά 780 εκατ. ευρώ, ενώ ακολούθησαν τα ξενοδοχειακά/τουριστικά ακίνητα, τα οποία προσέλκυσαν επενδύσεις 500 εκατ. ευρώ. Επιπλέον 425 εκατ. ευρώ τοποθετήθηκαν στα εμπορικά καταστήματα και ακίνητα και άλλα 300 εκατ. ευρώ σε βιομηχανικά ακίνητα/logistics.

«Κατά τη διάρκεια του 2023, είδαμε να ολοκληρώνονται συναλλαγές μεγάλης κλίμακας, όπως π.χ. το Project Skyline της Alpha Bank, το Project Tethys της Intrum, όπως επίσης και άλλες σημαντικές κινήσεις, όπως π.χ. η απόκτηση από τον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας μιας σειράς ακινήτων», αναφέρει η κα. Νίκη Σύμπουρα, επικεφαλής της Proprius, εταιρεία παροχής υπηρεσιών συμβούλων ακινήτων, η οποία εκπροσωπεί στην ελληνική αγορά την Cushman & Wakefield.

Το Project Skyline αφορούσε στην μεταβίβαση ενός χαρτοφυλακίου από 573 ακίνητα του ομίλου Alpha Bank, αξίας 440 εκατ. ευρώ. Αγοραστές της νέας εταιρείας που δημιουργήθηκε για την αξιοποίηση των ακινήτων αυτών ήταν σε ποσοστό 65% το σχήμα των Dimand Real Estate, Premia Properties και της EBRD, ενώ το υπόλοιπο 35% εξακολουθεί να ελέγχεται από την ίδια την Alpha Bank.

Αντίστοιχα, το Project Tethys αφορούσε την πώληση ενός χαρτοφυλακίου από 72 ξενοδοχειακά ακίνητα της Intrum Hellas, τα οποία αποκτήθηκαν από το σχήμα SMERemediumCap, Latonia Enterprises– Athanasios Laskaridis family office και WHG Europe Limited – Brown Hotels. Πρόκειται για μια συμμαχία ανάμεσα στο family office της οικογένειας Λασκαρίδη, τον κ. Νίκο Καραμούζη, ως επικεφαλής της SMERemediumCap και τον όμιλο ξενοδοχείων Brown Hotels. Το ύψος της συναλλαγής εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 250 εκατ. ευρώ.

Αλλη μία σημαντική κίνηση στην αγορά αφορούσε την πώληση του εμπορικού πάρκου Smart Park, από την REDS του ομίλου Ελλάκτωρ στην Trade Estates AΕΕΑΠ του ομίλου Φουρλή. Η αξία της αγοραπωλησίας αυτής διαμορφώθηκε σε 115 εκατ. ευρώ.

Ιδιαίτερα κινητικός αποδείχθηκε και ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας, που προχώρησε σε επενδύσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ για την επαναγορά δεκάδων ακινήτων, τα οποία είχε μεταβιβάσει πριν από αρκετά χρόνια στην Prodea Investments (τότε Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ). Τα δύο μεγαλύτερα ακίνητα που αγόρασε η Εθνική Τράπεζα είναι το ιστορικό κτίριο του Χρηματιστηρίου Αθηνών, στην οδό Σοφοκλέους 10, το οποίο πωλήθηκε από τον όμιλο Παπαλέκα, ο οποίος με τη σειρά του, το είχε αγοράσει στο τέλος του 2020 από την Prodea Investments. Η αξία της συναλλαγής αυτής υπολογίζεται ότι προσέγγισε τα 67 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, η Εθνική ολοκληρώνει αυτό το διάστημα την επαναγορά συνολικά 43 ακινήτων της, αντί συνολικού τιμήματος 237,2 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο εξ αυτών, ύψους 83,2 εκατ. ευρώ, αφορά το Κέντρο Πληροφορικής του ομίλου στον Γέρακα.

Σύμφωνα με την ανάλυση της Proprius, το ύψος των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν πέρσι, συνιστά ένα ιδιαίτερα θετικό γεγονός, εν μέσω του αρνητικού κλίματος στις περισσότερες αγορές της Ευρώπης, λόγω του ακριβού δανεισμού, του υψηλού πληθωρισμού και των δύο πολέμων που συνεχίζουν να μαίνονται σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Αυτός άλλωστε είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο, οι ξένοι επενδυτές απουσιάζουν ως επί το πλείστον από τις συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν.

Κινήθηκαν πιο συντηρητικά

Παράλληλα, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, όπως η Dromeus και η Brook Lane Capital που ήταν ιδιαίτερα δυναμικά τα προηγούμενα χρόνια, κινήθηκαν πιο συντηρητικά πέρσι, εστιάζοντας σε εργασίες αναβάθμισης υφιστάμενων ακινήτων. Ταυτόχρονα, οι περισσότερες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ) στράφηκαν κυρίως σε έργα ανάπτυξης ιδιόκτητων ακινήτων, ως μία από τις «άμυνες» που εφάρμοσαν οι διοικήσεις τους, απέναντι στην εκτόξευση του χρηματοπιστωτικού κόστους.

Σύμφωνα με την κα. Σύμπουρα, «όσον αφορά την πορεία των επενδύσεων το 2024, εκτιμώ ότι θα κυμανθούν σε παρόμοιο επίπεδο με πέρσι, ίσως και λίγο υψηλότερο με ακόμα περισσότερα και μεγαλύτερου ύψους επενδυτικές συμφωνίες. Επίσης, αναμένεται και η επιστροφή των ξένων επενδυτών.

Σε αυτό θα συμβάλει και η πρόσφατη εξασφάλιση της επενδυτικής βαθμίδας από την ελληνική οικονομία». Όσον αφορά τις κατηγορίες ακινήτων που θα έχουν την μεγαλύτερη ζήτηση, η κα. Σύμπουρα εκτιμά ότι τα γραφεία θα συνεχίσουν να αποτελούν «μήλον της έριδος», καθώς υπάρχει σημαντικό έλλειμμα νέων και «πράσινων» κτιρίων, συγκριτικά με την ζήτηση. Είναι δηλαδή η κατηγορία ακινήτων που προσφέρει τις μεγαλύτερες ευκαιρίες. Ταυτόχρονα, υπάρχει και σημαντικό απόθεμα από παλιότερα κτίρια, τα οποία μπορούν να αποκτηθούν με χαμηλό κόστος και να αναβαθμιστούν, ώστε να «ξεκλειδώσουν» σημαντικές υπεραξίες και να εξασφαλίσουν και περισσότερα έσοδα στους νέους τους κατόχους.