Η ανθεκτικότητα που επιδεικνύουν σήμερα οι τράπεζες απέναντι στον εντεινόμενο ανταγωνισμό από τις neobanks και τις εταιρείες πληρωμών, βασίζεται σε έναν και μόνο παράγοντα: τη συγκέντρωση και τον όγκο της αγοράς που εξακολουθούν να ελέγχουν. Ωστόσο, αυτό δεν θα είναι αρκετό για πολύ.

Έρευνες και στατιστικά δεδομένα δείχνουν πως η εμπειρία του πελάτη αναδεικνύεται σε καθοριστικό παράγοντα: όσο παραμένει απρόσωπη, αργή και συχνά δυσλειτουργική, τόσο περισσότερο οι πελάτες θα στρέφονται σε ψηφιακές εναλλακτικές, απαλλαγμένες από το βάρος της παραδοσιακής γραφειοκρατίας.

Ευρωπαϊκές τράπεζες: μικρότερες απ’ όσο νομίζουμε

Όπως επεσήμανε πρόσφατα στη Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών ο πρόεδρος της, Γκίκας Χαρδούβελης, η Ευρώπη, παρότι παραδοσιακά στηρίζεται στις τράπεζες, διαθέτει αναλογικά πιο αδύναμο τραπεζικό σύστημα σε σχέση με τις ΗΠΑ.

  • Το συνολικό ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών αντιστοιχεί στο 145% του ΑΕΠ, έναντι 268% του ΑΕΠ στις ευρωπαϊκές.

  • Η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών υπολείπεται κατά 70 έως 100 φορές αυτής της JPMorgan Chase, η οποία διαχειρίζεται ενεργητικό άνω των 3,9 τρισ. δολαρίων, έναντι 1,4 τρισ. ευρώ της Deutsche Bank.

Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες – Deutsche Bank, BNP Paribas, Santander και Unicredit – υστερούν σημαντικά όχι μόνο έναντι των αμερικανικών γιγάντων, αλλά και απέναντι στις ίδιες τις Big Tech.

Οι Big Tech ήδη κάνουν banking – και το κάνουν καλά

Οι Apple, Google, Amazon, Microsoft και άλλοι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν ήδη εισέλθει στον χρηματοοικονομικό τομέα μέσω πληρωμών, ηλεκτρονικών πορτοφολιών, πιστωτικών καρτών και προσωπικών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

  • Apple Pay, Google Pay, Samsung Pay κατακτούν μερίδια αγοράς στα mobile payments.

  • Apple Card (σε συνεργασία με τη Goldman Sachs) και Google Plex δείχνουν τις πρώτες κινήσεις για τραπεζικές υπηρεσίες.

  • Η PayPal και η Amazon Pay προσφέρουν ήδη ολοκληρωμένες λύσεις πληρωμών με παγκόσμια παρουσία.

  • Η Meta βρίσκεται επίσης σε πειραματική φάση.

Το πρόβλημα για τις τράπεζες δεν είναι μόνο ο τεχνολογικός εξοπλισμός των Big Tech. Είναι ότι αυτές δεν υπόκεινται στο ίδιο αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο, δεν έχουν κεφαλαιακές απαιτήσεις, ούτε εποπτεία ρευστότητας.

Ευρωπαϊκή απάντηση: μια ημιτελής Ένωση Αποταμιεύσεων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να μην διαθέτει ουσιαστική Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων – ένα κοινό σύστημα κεφαλαιαγορών που θα μείωνε την εξάρτηση των επιχειρήσεων από τον τραπεζικό δανεισμό.

Η ολοκλήρωση μιας τέτοιας Ένωσης, μαζί με την προωθούμενη Ένωση Κεφαλαιαγορών, θα μπορούσε:

  • να επιτρέψει τη χρηματοδότηση μέσω μετοχών, ομολόγων και VC·

  • να μειώσει την πίεση στις ευρωπαϊκές τράπεζες·

  • να δώσει στιβαρό αντίπαλο δέος στις Big Tech, όχι μόνο ως χρηματοπιστωτικό μοντέλο, αλλά και ως μηχανισμό χρηματοδότησης της καινοτομίας.

Σήμερα, η απουσία αυτών των εργαλείων καθιστά την ευρωπαϊκή οικονομία λιγότερο ανθεκτική απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς.

Νεοτράπεζες: μικρές αλλά φιλόδοξες

Η εικόνα στην Ελλάδα αναδεικνύει ότι ο σκιώδης τραπεζικός τομέας βρίσκεται ήδη σε φάση επιτάχυνσης.

  • Η Revolut έχει φτάσει σχεδόν τους 2 εκατ. χρήστες στην Ελλάδα, στοχεύοντας σε 20% διείσδυση του πληθυσμού ως το 2026. Έχει αυξήσει τις επενδύσεις της στη χώρα κατά 60%.

  • Η Snappi (της Τράπεζας Πειραιώς) ετοιμάζεται να ξεκινήσει.

  • Δραστηριοποιούνται επίσης οι N26, Wise, Monese.

  • Η Natech, ελληνική fintech με παγκόσμια παρουσία, αναπτύσσει πλήρη τραπεζικά συστήματα, κυρίως για μικρές και συνεταιριστικές τράπεζες.

Οι νέοι αυτοί παίκτες προσφέρουν διεθνείς συναλλαγές, κάρτες, προσωπική εξυπηρέτηση, ψηφιακά εργαλεία, χωρίς τα κόστη και τις καθυστερήσεις των παραδοσιακών τραπεζών. Και αυτό κερδίζει έδαφος καθημερινά.

Τι διακυβεύεται για τις ελληνικές τράπεζες

Η ελληνική τραπεζική αγορά έχει κάνει τεράστια βήματα στα ψηφιακά εργαλεία, όμως παραμένει εκτεθειμένη σε συγκεκριμένους κινδύνους:

  • Οι πληρωμές και η καταναλωτική πίστη, δύο από τα πιο κερδοφόρα πεδία, είναι οι πρώτοι στόχοι των fintech.

  • Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να αντλήσουν κεφάλαια, ενώ οι νεοτράπεζες προσφέρουν εύκολες λύσεις.

  • Οι online αγορές (e-commerce) αποτελούν στρατηγική προτεραιότητα για τις τράπεζες, όμως η PayPal ήδη κυριαρχεί στον χώρο.

Οι Apple Pay, Google Pay, Samsung Pay καταλαμβάνουν γρήγορα την εμπειρία πελάτη στα κινητά τηλέφωνα, αποκόπτοντας τους πελάτες από τις τραπεζικές εφαρμογές και άρα από το brand loyalty.

Το συμπέρασμα

Η τραπεζική εποπτεία, από πλεονέκτημα σταθερότητας, κινδυνεύει να μετατραπεί σε παγίδα αδράνειας, εάν η Ευρώπη δεν διαμορφώσει κοινές κεφαλαιακές αγορές, πιο ευέλικτο τραπεζικό περιβάλλον και συνολική στρατηγική απάντηση στον ψηφιακό ανταγωνισμό.

Ο τραπεζικός τομέας, και δη οι ελληνικές τράπεζες, δεν απειλούνται επειδή είναι αδύναμες, αλλά επειδή κινούνται πιο αργά από όσους δεν έχουν κανέναν κανόνα να τηρούν.

Διαβάστε ακόμη: