Έτοιμη είναι η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για παράταση μέχρι το φθινόπωρο της αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Βεβαίως συνεχίζεται η υποχώρηση της ενεργειακής κρίσης άρα μειώνεται η παρεμβατικότητα των δύο μέτρων, ρήτρας και χονδρικής ρεύματος, στην απορρόφηση ανατιμήσεων από τις τελικές τιμές ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Για παράδειγμα τον Απρίλιο ο μηχανισμός ανάκτησης έδωσε περίπου 46 εκατ. ευρώ για το ΤΕΜ, από τα οποία μάλιστα τα 42 εκατ. προήλθαν από τις ΑΠΕ.
Παράλληλα η μείωση της χονδρεμπορικής έχει ταυτόχρονα αποκλιμακώσει και τις ονομαστικές χρεώσεις των προμηθευτών.
Απόδειξη το γεγονός ότι, στις ανακοινώσεις των εταιρειών για τον Μάιο, υπήρξαν τιμολόγια ακόμη και στα 10,4 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, δηλαδή κάτω από τα επίπεδα προ της ενεργειακής κρίσης.
Όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας, «η κρίση έχει αμβλυνθεί αυτή την περίοδο, χωρίς ωστόσο να έχει τελειώσει» και πρόσθεσε ότι «κρίσιμη θα είναι η περίοδος του καλοκαιριού, όπου θα χρειαστεί να γεμίσουν ξανά οι ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου. Επομένως, η διατήρηση του πλαφόν εν ισχύι όλο το καλοκαίρι διασφαλίζει ότι θα ενισχυθεί αυτόματα η οικονομική εξασφάλιση για επιδοτήσεις, στην περίπτωση που χρειαστεί».
Θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα έχουμε δεύτερες εκλογές στις 2 Ιουλίυ, οπότε το ενδεχόμενο διορισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης, ενδιαμέσως, θα δυσχέραινε τη λήψη των όποιων αποφάσεων για «απάντηση» στην αναζωπύρωση των τιμών. Από την άλλη πλευρά, το ΥΠΕΝ τελικά δεν πρόκρινε την παράταση των μέτρων μέχρι το τέλος του έτους όπως ήταν ο αρχικός σκοπός, αλλά μέχρι μόλις τις αρχές του φθινοπώρου.
«Ο κυριότερος λόγος είναι ότι η απόφαση να μην δεσμεύσει την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές που μάλλον θα είναι διπλές, για την εφαρμογή των μέτρων όλο το υπόλοιπο έτος. Επομένως, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ο τότε υπουργός ΠΕΝ θα έχει αρκετό χρόνο ώστε να εκτιμήσει κατά πόσο χρειάζεται αυτά να αποσυρθούν, με βάση και τις συνθήκες που θα επικρατούν στην ελληνική αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές αγορές» μας λέει κορυφαίος υπηρεσιακός παράγοντας του Υπουργείου.
Στο ΥΠΕΝ λένε ακόμη ότι «οι έκτακτες παρεμβάσεις θα πρέπει να διατηρηθούν, καθώς δεν είναι απίθανο μέσα στους επόμενους μήνες να υπάρξει καινούρια εκτίναξη των τιμών των ενεργειακών προϊόντων. Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη από τις αρχές Απριλίου στείλαμε επιστολή στην Κομισιόν, ζητώντας την παράταση των μέτρων».
Για τη διατήρηση σε αναστολή των ρητρών αναστολής, επιχείρημα του υπουργείου είναι πως το νέο μοντέλο λιανικής ενισχύει τη διαφάνεια (με την ανακοίνωση στις 20 κάθε μήνα των ονομαστικών χρεώσεων του επόμενου μήνα), δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να έχουν άμεση εικόνα των επιβαρύνσεων όλων των διαθέσιμων τιμολογίων. Με αυτό τον τρόπο προάγει τον ανταγωνισμό, κάτι που θα ήταν χρήσιμο στο ενδεχόμενο ενός νέου ανοδικού «ράλι».
Την ίδια στιγμή, η «φθινοπωρινή» παράταση βρίσκει σύμφωνες τις εταιρείες του κλάδου, εκπρόσωποι των οποίων τάσσονται ξεκάθαρα «κατά της χρονικής επέκτασης των μέτρων, με δεδομένο ότι πλέον έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση στις ενεργειακές αγορές».
Όπως λέει ενεργειακός μάνατζερ «η αποκλιμάκωση των τιμών έχει άρει τον σκοπό για τον οποίο θεσπίσθηκαν οι παρεμβάσεις, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν εισαγάγει νέες στρεβλώσεις, αυξάνοντας παράλληλα το κόστος των εταιρειών παραγωγής και προμήθειας».
Η ρύθμιση θα εγκριθεί και απο τις Βρυξέλλες
Θυμίζουμε ότι ο μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών θα αποσυρόταν την 1η Ιουνίου.
Επομένως, με τη μετάθεση της αντίστοιχης προθεσμίας τον Σεπτέμβριο, η διάρκεια ισχύος του αυξάνεται για 3 μήνες.
Εξάλλου η αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής από τα τιμολόγια ρεύματος θα τελείωνε την 1η Ιουλίου 2023. Κατά συνέπεια, με την Υπουργική Απόφαση το μέτρο θα παραταθεί κατά 2 μήνες επιπλέον.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε αποστείλει στην Κομισιόν αίτημα παράτασης του θεσμικού πλαισίου μέχρι το τέλος του 2023. Για περίπου εννιά μήνες με το πλέγμα μέτρων οι λογαριασμοί ρεύματος νοικοκυριών κι επιχειρήσεων διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το μέγεθος της ενεργειακής κρίσης.
Με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο είναι σε λειτουργία ο μηχανισμός ανάκτησης εσόδων από τους ηλεκτροπαραγωγούς (πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά), έχει ανασταλεί η ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος, επιδοτούνται τα τιμολόγια των καταναλωτών, ενώ ταυτόχρονα οι προμηθευτές υποχρεούνται να ανακοινώνουν τις τιμές του επόμενου μήνα 10 ημέρες νωρίτερα.
Παράλληλα, οι καταναλωτές μπορούν να αλλάζουν πάροχο χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
«Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση θέλει να διασφαλίσει την όποια πιθανή επανεμφάνιση των αυξήσεων των τιμών της ενέργειας» λέει κοινοτικός αξιωματούχος και συνεχίζει: «όντως υπάρχει μείωση και αποκλιμάκωση του ενεργειακού κόστους, ωστόσο δεν αποκλείεται τον ερχόμενο χειμώνα νέα όξυνση των τιμών και των προβλημάτων ενεργειακής επάρκειας. Η διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και η μη εξασφάλιση εναλλακτικών πηγών προμήθειας ενέργειας, ικανές να καταστήσουν την Ευρώπη ενεργειακά ανεξάρτητη είναι οι κύριες αβεβαιότητες που παραμένουν ακόμη ζωντανές».
Είναι βέβαιο πως οι Βρυξέλλες εγκρίνουν το αίτημα και απομένουν τα τυπικά, λόγω και της ικανοποίησης αντίστοιχων αιτημάτων άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Γνωστό είναι ότι ΕΣΑΗ και ΕΣΠΕΝ έχουν διατυπώσει αντίθετη άποψη ζητώντας δημόσια τη λήξη των έκτακτων μέτρων καθώς όπως υποστηρίζουν σε μία περίοδο κατά την οποία οι τιμές αποκλιμακώνονται αφενός δεν είναι πια αναγκαία και αφετέρου προκαλούνται στρεβλώσεις στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η κυβέρνηση θέλησε όμως να προστατεύσει τους καταναλωτές γι αυτό και δεν τους άκουσε.
Oι τιμές ξαφνικά τραβούν την ανήφορα
Ξαφνικά αυξήθηκαν οι τιμές και η ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας την περίοδο μέχρι τις 15 Μαΐου. Συγκεκριμένα η μέση τιμή εκκαθάρισης της αγοράς διαμορφώθηκε στα €122.86/MWh.
Η μέση ΤΕΑ εμφανίζεται αυξημένη κατά 11.69% από την μέση ΤΕΑ της προηγούμενης εβδομάδας, με μέγιστη και ελάχιστη ΤΕΑ στα €195.07/MWh και στα €62.50/MWh αντίστοιχα. Αξίζει να αναφερθεί ότι η μεγαλύτερη μέση ΤΕΑ ανά ημέρα της προηγούμενης εβδομάδας επετεύχθη την περασμένη Δευτέρα (8/5) φτάνοντας τα €146.37/MWh.
Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη την προηγούμενη εβδομάδα κυμάνθηκαν από €74/MWh έως €123/MWh, ενώ για χθες (15/5) η διακύμανση των τιμών ηλεκτρισμού ήταν μεταξύ των €56/MWh και €129/MWh.
Οι τιμές του χρηματιστηρίου ενέργειας κινήθηκαν ανοδικά ως αποτέλεσμα της μικρής αύξησης της ζήτησης, της πτώσης που κατέγραψε η παραγωγή των ΑΠΕ αλλά και εξαιτίας της μειωμένης διαθεσιμότητας της διασύνδεσης με τη Βουλγαρία.
Η εγχώρια εβδομαδιαία ζήτηση ηλεκτρισμού σημείωσε άνοδο, ξεπερνώντας τις 0.8 TWh (809 GWh). Η συνολική εβδομαδιαία ζήτηση στο Χρηματιστήριο Ενέργειας διαμορφώθηκε στις 833 GWh, λαμβάνοντας υπόψη και τις εξαγωγικές ροές του ελληνικού συστήματος (23 GWh).
Οι μονάδες ΑΠΕ, με μέση ημερήσια παραγωγή 39 GWh, είδαν τη συνεισφορά τους στο εβδομαδιαίο μίγμα καυσίμου να διαμορφώνεται στο 35%. Η εβδομαδιαία παραγωγή των ΑΠΕ διαμορφώθηκε στις 272 GWh, σημειώνοντας πτώση 15% σε επίπεδο εβδομάδας. Οι υδροηλεκτρικές μονάδες κάλυψαν το 4% της ζήτησης, εγχέοντας στο σύστημα 28 GWh (+13% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα).
Οι μονάδες φυσικού αερίου είχαν εβδομαδιαία παραγωγή 287 GWh καλύπτοντας το 37% της ζήτησης, ενώ η λιγνιτική παραγωγή με 57 GWh κάλυψε το 7% της ζήτησης ηλεκτρισμού.
Όσον αφορά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αυτή κορυφώθηκε στις 118,901 MWh την περασμένη Τρίτη (9/5), με το χαμηλό εβδομάδας να καταγράφεται την Κυριακή (14/5) στις 105,603 MWh και με τη συνολική ζήτηση όλης της εβδομάδας να φτάνει τις 809,392 MWh1, πιο υψηλά κατά 2.48% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα που ανήλθε στις 789,841 MWh.
Το μέσο φορτίο συστήματος ανήλθε στα 4,818 MW, με ελάχιστο και μέγιστο φορτίο συστήματος για την προηγούμενη εβδομάδα 3,638 MW και 5,826 MW αντίστοιχα.
To 53% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας την προηγούμενη εβδομάδα αφορούσε την χαμηλή τάση (περί τις 432 GWh), συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών, το 21% την μέση τάση (περί τις 167 GWh), το 17% αντιστοιχούσε στην υψηλή τάση (περί τις 139 GWh), δηλ. στην ενεργοβόρα βιομηχανία, το 7% (πάνω από τις 54 GWh) στο σύστημα της Κρήτης, ενώ υπήρξαν και απώλειες της τάξεως του 2%.
Τέλος, το εβδομαδιαίο μίγμα καυσίμου της Ελλάδας διαμορφώθηκε κυρίως από φυσικό αέριο (37%), Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) (35%), καθαρές εισαγωγές (17%), λιγνίτη (7%) και μεγάλα υδροηλεκτρικά (4%). Σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα, παρατηρήθηκε αύξηση στα μερίδια του φυσικού αερίου (ήταν στο 29%) και των μεγάλων υδροηλεκτρικών (ήταν στο 3%), καταγράφηκε πτώση στα μερίδια των καθαρών εισαγωγών (ήταν στο 19%) και των ΑΠΕ (ήταν στο 43%), ενώ το μερίδιο του λιγνίτη παρέμεινε αμετάβλητο.
Το σύστημα της Ελλάδας είχε εισαγωγικό χαρακτήρα την προηγούμενη εβδομάδα, με τις καθαρές εισαγωγές να ανέρχονται στις 130,782 ΜWh.
