Η πρόσβαση στην πρόληψη δεν είναι αυτονόητη για όλους τους πολίτες. Ιδίως στις νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας, η πρόληψη παραμένει ένα στοίχημα με εμπόδια: έλλειψη γιατρών, περιορισμένος εξοπλισμός, υψηλό κόστος μετακίνησης και ελλιπής ενημέρωση καθιστούν δυσκολότερη την έγκαιρη διάγνωση χρόνιων νοσημάτων.
Σύμφωνα με τον Σπύρο Σαπουνά, ενδοκρινολόγο – διαβητολόγο και Β’ αντιπρόεδρο του ΕΟΦ, «η πρόληψη σώζει ζωές και αποφορτίζει το σύστημα υγείας. Ωστόσο, η εφαρμογή της στη νησιωτική Ελλάδα απαιτεί μόνιμες λύσεις και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων».
Ο ρόλος της ΑΜΚΕ “Με Οδηγό το Διαβήτη”
Ένα φωτεινό παράδειγμα αποτελεί η ΑΜΚΕ “Με Οδηγό το Διαβήτη”, που εδώ και 10 χρόνια ταξιδεύει σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές παρέχοντας δωρεάν προληπτικές εξετάσεις και ενημέρωση σε χιλιάδες πολίτες. Μέσα από 76 αποστολές και 820 νέες διαγνώσεις διαβήτη, η δράση της αποδεικνύει ότι η πρόληψη μπορεί να γίνει πράξη, ακόμη και στις πιο δύσβατες περιοχές.
Την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, η αποστολή της οργάνωσης επισκέφθηκε την Κύθνο, Σίφνο, Κίμωλο, Μήλο και Σέριφο, με την υποστήριξη της Ελληνικής Διαβητολογικής και της Καρδιολογικής Εταιρείας.
Η ανάγκη για συνέχεια και ενημέρωση
Όπως σημειώνει ο κ. Σαπουνάς, η προσυμπτωματική πρόληψη (π.χ. μαστογραφίες, τεστ Παπ, εξετάσεις σακχάρου και πίεσης) πρέπει να καταστεί μέρος της καθημερινότητας των πολιτών. Όμως αυτό απαιτεί εκπαίδευση, κατανόηση και εμπιστοσύνη.
Σημαντικό εργαλείο αποτελεί η “εγγραμματοσύνη υγείας”, δηλαδή η ικανότητα των πολιτών να κατανοούν τις πληροφορίες που αφορούν την υγεία τους. «Η ενίσχυση της εγγραμματοσύνης», τονίζει ο κ. Σαπουνάς, «δεν είναι απλώς θέμα γνώσης αλλά και κουλτούρας».
Η πρόληψη ως δικαίωμα
Η πρόεδρος της ΑΜΚΕ, Αναστασία Καφούση, επισημαίνει: «Η πρόληψη πρέπει να είναι ουσιαστική, δωρεάν και προσβάσιμη για όλους. Δεν προσφέρουμε απλώς εξετάσεις, αλλά γνώση, ενδυνάμωση και ελπίδα».
Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα μέσω του ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ και του Εθνικού Προγράμματος Σπύρος Δοξιάδης, όμως απομένει η θεσμοθέτηση σταθερών μηχανισμών, ώστε η υγεία να πάψει να είναι ζήτημα γεωγραφίας.
Γιατί, όπως λέει ο κ. Σαπουνάς, «η πρόληψη δεν είναι προνόμιο. Είναι αναγκαιότητα. Και η υγεία, δικαίωμα όλων».
