Σε δραματική καμπή εισέρχεται η σύγκρουση στη Λωρίδα της Γάζας, με την κυβέρνηση του Ισραήλ να απευθύνει σαφές τελεσίγραφο προς τη Χαμάς: αποδεχθείτε την πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών για κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων, ή ετοιμαστείτε για ολοκληρωτική καταστροφή. Η νέα πρωτοβουλία διαμεσολάβησης του Στιβ Γουίτκοφ, ειδικού απεσταλμένου του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αποσκοπεί στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για μια συνολική ειρήνη στη Γάζα, όμως η αποδοχή της παραμένει μετέωρη.
«Οι δολοφόνοι της Χαμάς πρέπει να επιλέξουν: ή θα αποδεχθούν τους όρους – ή θα αφανιστούν», δήλωσε ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατς, προαναγγέλλοντας συνέχιση των στρατιωτικών επιχειρήσεων «με όλη τη δύναμη του στρατού». Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος Τραμπ διαβεβαίωσε ότι «η εκεχειρία είναι πολύ κοντά», επιχειρώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να ενισχύσει τον ρόλο των ΗΠΑ ως εγγυήτριας δύναμης.
Ισραήλ – Χαμάς: Αντίστροφη μέτρηση χωρίς εγγυήσεις
Παρά την πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών, η Χαμάς εμφανίζεται επιφυλακτική έως αρνητική απέναντι στη νέα πρόταση. Όπως ξεκαθάρισε ο Μπασέμ Ναΐμ, εξόριστο ηγετικό στέλεχος του ισλαμιστικού κινήματος, το κείμενο που υποβλήθηκε μέσω των μεσολαβητών «δεν ανταποκρίνεται στα βασικά αιτήματα της Χαμάς». Η παλαιστινιακή πλευρά θεωρεί ότι η πρόταση διαιωνίζει την κατοχή και επιτρέπει τη συνέχιση του πολέμου με άλλη μορφή.
Κομβικό σημείο αποτελεί η απουσία εγγυήσεων για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων και για τη μετάβαση σε οριστική ειρήνη. Η Χαμάς, με δεδομένο το στρατιωτικό και ανθρωπιστικό αδιέξοδο στη Γάζα, φοβάται ότι μια πρόσκαιρη εκεχειρία θα λειτουργήσει απλώς ως ανάσα για το Ισραήλ και δεν θα οδηγήσει σε βιώσιμη λύση δύο κρατών.
Παράλληλα, ο υπουργός Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, ξεκαθάρισε ότι δεν επιθυμεί κανέναν συμβιβασμό και ζήτησε από τον Νετανιάχου να «τελειώσει» τη Χαμάς με κάθε μέσο. Η σκληρή γραμμή των ακροδεξιών υπουργών της κυβέρνησης δημιουργεί εσωτερικές αντιφάσεις για το πώς και πότε θα εφαρμοστεί μια ενδεχόμενη συμφωνία.
Ανθρωπιστική καταστροφή χωρίς τέλος
Στο μεταξύ, το ανθρώπινο κόστος του πολέμου συνεχίζει να προκαλεί παγκόσμιο αποτροπιασμό. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, πάνω από 54.000 Παλαιστίνιοι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, έχουν σκοτωθεί από την 7η Οκτωβρίου 2023 μέχρι σήμερα. Το OCHA του ΟΗΕ περιγράφει τη Γάζα ως τη «πλέον υποσιτισμένη περιοχή στον κόσμο», με ολόκληρο τον πληθυσμό να απειλείται από λιμό.
Ο Στεφάν Ντουζαρίκ, εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, κατήγγειλε λεηλασία νοσοκομείου εκστρατείας στη Ντέιρ αλ Μπάλα από ένοπλους, οι οποίοι άρπαξαν φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής για υποσιτισμένα παιδιά. Τα περιστατικά αυτά αναδεικνύουν την αποσύνθεση κάθε δομής υγείας και στήριξης στο παλαιστινιακό έδαφος.
Η συνέχιση του αποκλεισμού και οι εκτεταμένες καταστροφές καθιστούν την κατάσταση μη αναστρέψιμη χωρίς άμεση εκεχειρία και συντεταγμένη διεθνή επέμβαση. Ωστόσο, στο πεδίο συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί, με τουλάχιστον 45 νεκρούς καταγεγραμμένους την Παρασκευή.
Σκληραίνει η στάση του Ισραήλ – αντιδρούν οι Άραβες
Η κυβέρνηση του Ισραήλ όχι μόνο συνεχίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά προχωρά και σε νέα εποικιστική πολιτική στη Δυτική Όχθη. Η πρόσφατη απόφαση για οικοδόμηση 22 εβραϊκών οικισμών προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις. Η Αίγυπτος κατήγγειλε «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου», ενώ και ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας χαρακτήρισε την κίνηση ως σοβαρό εμπόδιο για τη λύση δύο κρατών.
Παράλληλα, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε την πρώτη από το 1967 επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών στη Ραμάλα, ωστόσο το Ισραήλ εμφανίζεται απρόθυμο να την επιτρέψει, εμποδίζοντας κάθε διπλωματική παρουσία Αράβων ηγετών στα παλαιστινιακά εδάφη. Το Κανάλι 12 μετέδωσε ότι θα μπλοκαριστούν όλες οι επισκέψεις Αράβων αξιωματούχων, περιλαμβανομένων εκπροσώπων από την Ιορδανία, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Την ίδια στιγμή, 57 όμηροι φέρεται να κρατούνται ακόμη από τη Χαμάς, ενώ τουλάχιστον 34 εξ αυτών θεωρούνται νεκροί. Η υπόθεση των ομήρων αποτελεί κλειδί για την προώθηση της συμφωνίας, όμως η ισραηλινή ηγεσία αρνείται να κάνει υποχωρήσεις σε κρίσιμα πολιτικά ζητήματα όπως το παλαιστινιακό κράτος, με τον ίδιο τον Κατς να απορρίπτει κατηγορηματικά την ιδέα οποιασδήποτε παλαιστινιακής κυριαρχίας στη Δυτική Όχθη.
