Για μαζική μετακίνηση καταναλωτών, νοικοκυριών και επιχειρήσεων στο ‘πράσινο’ τιμολόγιο μιλούν και προβλέπουν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
«Πάνω από 70% των καταναλωτών θα μεταπέσουν από την 1η Ιανουαρίου στο πράσινο τιμολόγιο», προβλέπουν πολιτικά πρόσωπα και υπηρεσιακοί του ΥΠΕΝ και συνεχίζουν: «η μεγάλη πλειοψηφία νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων δεν θα προχωρήσει στην επιλογή προϊόντος, ενώ ένας επίσης μεγάλος αριθμός θα προτιμήσει το συγκεκριμένο προϊόν, ώστε να γνωρίζει από την 1η κάθε μήνα την τιμή με την οποία θα χρεωθεί για την ηλεκτρική ενέργεια που θα δαπανήσει».
Οι παρέμβασις μας ήταν σωστές λένε στο υπουργείο αλλά η …πράξη θα δείξει
Στο ΥΠΕΝ θεωρούν απόλυτα σωστή τη γραμμή πολιτικής που χάραξε το υπουργείο, αλλά όλα κρίνονται στην πράξη.
«Δεν πρόκειται για παρεμβατική ρύθμιση της αγοράς, όπως έχουν υποστηρίξει αρκετοί προμηθευτές αφού έχουμε απόσυρση των ειδικών μέτρων από τη λιανική ρεύματος που είναι ιδιαίτερη συνθήκη και δικαιολογεί τις παρεμβάσεις, καθώς ο μεγαλύτερος αριθμός των καταναλωτών θα βρεθεί χωρίς ενεργή σύμβαση» υποστηρίζουν.
Η εναλλακτική θα ήταν να διαλέξουν οι προμηθευτές προϊόν για τους πελάτες τους, σε πάρα πολλές περιπτώσεις χωρίς τη συναίνεση των καταναλωτών.
Μάλιστα, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, το ΥΠΕΝ θα μπορούσε να προχωρήσει σε τυποποίηση όλων των κατηγοριών τιμολογίων.
Το κόστος και το ρίσκο των επιλογών
Ενόψει της μαζικής μετακίνησης των καταναλωτών σε νέα προϊόντα, οι εταιρείες θα διάλεγαν για λογαριασμό των πελατών τους το τιμολόγιο που θα θεωρούσαν πιο συμφέρον για τις ίδιες – και όχι για τους πελάτες τους.
Ως συνέπεια, δικαιολογείται η παρέμβαση της πολιτείας, ώστε να καθορίσει εκείνη το τιμολόγιο στο οποίο θα μεταπέσει ένα νοικοκυριό, αν δεν αποφασίσει να υπογράψει κάποιο άλλο συμβόλαιο.
«Το πράσινο τιμολόγιο ενδεχομένως θα είναι ακριβότερο από τα υπόλοιπα προϊόντα, καθώς θα ενσωματώνει το ρίσκο των προμηθευτών, οι οποίοι πρέπει να προβλέπουν έως την 1η κάθε μήνα το ύψος στο οποίο θα κινηθούν οι χονδρεμπορικές τιμές τον υπόλοιπο μήνα. Παρ’ όλα αυτά, κατά τη μετάβαση ακόμη πιο κρίσιμο είναι οι καταναλωτές να έχουν άμεση εικόνα για το ποιος προμηθευτής είναι ακριβότερος και πιο φθηνότερος, ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός» αποφαίνονται στο ΥΠΕΝ.
Οι εταιρείες δεν έχει νόημα να αυξήσουν υπέρμετρα τις χρεώσεις του πράσινου τιμολογίου τους, ώστε να ωθήσουν τους καταναλωτές να επιλέξουν ένα διαφορετικό προϊόν. Μπορεί κάλλιστα οι πελάτες τους να μετακινηθούν σε μία άλλη εταιρεία, με φθηνότερο πράσινο τιμολόγιο.
Πάντως τα «σήματα» από τις διεθνείς τιμές φυσικού αερίου καθιστούν αρχικά βάσιμη την εκτίμηση για αποκλιμάκωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, προϋπόθεση για αυτό αποτελεί το να μην επικρατήσουν ακραίες καιρικές συνθήκες τον υπόλοιπο χειμώνα.
Τότε η αύξηση στη ζήτηση για φυσικό αέριο στην Ευρώπη θα επέτεινε τη στενότητα προσφοράς καυσίμου, δημιουργώντας ανατιμητικές τάσεις. Και πάλι, ωστόσο, εκτιμάται πως το επίδομα θέρμανσης στο ρεύμα, καθώς και οι επιδοτήσεις στους δικαιούχους του ΚΟΤ, θα περιορίσουν τις αρνητικές συνέπειες για τους καταναλωτές.
«Στο ενδεχόμενο που υπάρξει αναζωπύρωση της ενεργειακής κρίσης, η κυβέρνηση θα επιστρατεύσει και πάλι τις οριζόντιες επιδοτήσεις, για να περιορίσει τις επιβαρύνσεις των καταναλωτών αφού σχετική ευχέρεια δίνεται από την απόφαση της Κομισιόν, που επιτρέπει την παράταση των μέτρων στήριξης μέχρι τον Ιούνιο του 2024».
Έως την 1η Δεκεμβρίου οι προμηθευτές θα οριστικοποιήσουν όλες τις παραμέτρους του πράσινου τιμολογίου. Παράλληλα, ξεκινούν μέσα στην εβδομάδα τις ενημερώσεις των πελατών τους, για τα προϊόντα ρεύματος που θα διατίθενται από την 1η Ιανουαρίου. Όπως έχει γράψει το radar, στη συντριπτική τους πλειονότητα (αν όχι όλες) οι εταιρείες προωθούν ένα κίτρινο τιμολόγιο ex-post, η χρέωση του οποίου «κλειδώνει» στο τέλος του μήνα εφαρμογής.
Οι προμηθευτές συμφωνούν με το ΥΠΕΝ για το ρίσκο που ενέχει το πράσινο τιμολόγιο. Εκεί που διαφωνούν είναι στο γεγονός ότι, υπό κανονικές συνθήκες, η προώθηση του ανταγωνισμού που θα «φέρει» η συγκρισιμότητα, είναι σχεδόν αδύνατον το φθηνότερο πράσινο τιμολόγιο να είναι φθηνότερο από ένα μέσο προϊόν ex-post (κίτρινο).
Από τη διαδικασία αυτή εξαιρούνται μόνο τα νοικοκυριά και οι μικρές επιχειρήσεις που έχουν σύμβαση με σταθερή χρέωση. Επομένως, οι αλλαγές αλλά και η πληροφόρηση από τους παρόχους «αγγίζουν» όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, δηλαδή σχεδόν και τους 7,5 εκατ. καταναλωτές στη χαμηλή τάση.
Οι τιμές του πράσινου τιμολογίου για τον Ιανουάριο θα ανακοινωθούν την 1η Ιανουαρίου.
Οι πελάτες που έχει λήξει η σύμβασή τους θα μεταπέσουν σε αυτό το προϊόν από τις αρχές του έτους, αν δεν επιλέξουν κάποια άλλη σύμβαση.
Για τους καταναλωτές με ενεργή σύμβαση, η προθεσμία επιλογής επεκτείνεται επί της ουσίας έως τις 31 Ιανουαρίου, στην περίπτωση που επιλέξουν να μείνουν στην ίδια σύμβαση, στην οποία απλώς θα «ξεπαγώσουν» οι όροι που είχαν ανασταλεί με τα έκτακτα μέτρα.
Σκυλακάκης: συγκρίνετε τιμές και επιλέξτε το πράσινο
Να συγκρίνουν τις τιμές στα πράσινα τιμολόγια, ήταν η προτροπή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κου Θοδ. Σκυλακάκη προς τους καταναλωτές, αντί της διαρκούς αλλαγής προμηθευτή.
Ο ΥΠΕΝ μιλώντας σε ραδιόφωνα και σάιτ, παρουσίασε τα 3 διαφορετικά είδη τιμολογίων που θα τεθούν σε ισχύ από 1η Ιανουαρίου.
Όπως υπενθύμισε, οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον πάροχο που επιθυμούν στο νέο καθεστώς, αλλά εφόσον δεν το πράξουν θα μεταπέσουν αυτόματα στο πράσινο τιμολόγιο.
Τα τιμολόγια, θα προσφέρουν έναν “ευθύ ανταγωνισμό τιμών” στην αγορά, καθώς θα ανακοινώνονται στην αρχή του μήνα και θα είναι άμεσα συγκρίσιμες για όλους τους παρόχους. Γι’ αυτό, σημείωσε ότι συμφέρει τον καταναλωτή, να εξετάσει πως διαμορφώνεται ο ανταγωνισμός σε αυτό το προϊόν και εφόσον ο προμηθευτής του είναι σχετικά φθηνός, να μείνει σε αυτόν.
Όπως σχολίασε ο κ. Σκυλακάκης, οι καταναλωτές “δεν αξίζει τον κόπο”, να αλλάζουν κάθε μήνα εταιρεία.
Μάλιστα, αναφερόμενος στην πρόθεση κάποιων παρόχων να διαμορφώσουν ακριβά πράσινα τιμολόγια, προκειμένου να πουλήσουν τα υπόλοιπα προϊόντα τους, τόνισε πως αυτό δεν θα δουλέψει, ενώ θα είναι καλύτερα να επιδιώξουν σε όλα ανταγωνιστικές τιμές.
Τέλος, όσον αφορά τις επιδοτήσεις, σημείωσε ότι με το κοινωνικό τιμολόγιο, αλλά και την επιδότηση στο ρεύμα για τη θέρμανση, που θα ισχύσει για το α’ τρίμηνο του 2024, η κυβέρνηση καλύπτει τις ανάγκες για πάνω από το 70% των νοικοκυριών.
Αϊβαλιώτης (γ.γ. Ενέργειας): ενεργειακή ασφάλεια και πράσινη μετάβαση οι στόχοι μας
«Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που πρόσφατα κατατέθηκε στην Κομισιόν, προϋποθέτει ένα τεράστιο όγκο επενδύσεων για την επίτευξη των στόχων» ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, μιλώντας νωρίτερα στο συνέδριο του ΥΠΕΝ «Ενεργειακή Ασφάλεια και Πράσινη Ανάπτυξη».
Ο κος Αϊβαλιώτης έκανε λόγο για συνολικές επενδύσεις 165 δισεκατομμύρια ευρώ, ήτοι 25 δις. ευρώ ετησίως, επισημαίνοντας ότι «το ΕΣΕΚ θέτει στόχους που είναι φιλόδοξοι έως παρά πολύ φιλόδοξοι».
Η διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας φτάνει το 42-45% με στόχο το 80% μέχρι το 2030.
Οι εν λειτουργία μονάδες ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας φτάνουν τα 12 GW, ενώ οι μονάδες ΑΠΕ με ΟΠΣ φτάνουν τα 16 GW. Επίσης υπάρχει μια ουρά που υπολογίζεται, βάσει τελευταίων μετρήσεων, στα 50 GW, όταν η ελληνική αγορά αντιπροσωπεύει μια κατανάλωση της τάξης των 10 GWh το καλοκαίρι και σήμερα είναι στις 5.
Με βάση τα νούμερα, όπως υπογράμμισε ο ΓΓ του ΥΠΕΝ, προκύπτει η άμεση ανάγκη να παρθούν μέτρα για την διεύρυνση και καλύτερη διαχείριση του ηλεκτρικού «χώρου», δεδομένου ότι τα υφιστάμενα δεδομένα στο δίκτυο, δεν επιτρέπουν πολλά περιθώρια στην περαιτέρω διείσδυση των μονάδων ΑΠΕ παρά το επενδυτικό ενδιαφέρον που υπάρχει.
Σε αυτή την κατεύθυνση το Υπουργείο θέτει 9 βασικές προτεραιότητες για το επόμενο διάστημα που αφενός θα ευθυγραμμίσουν την λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος με τα προτάγματα της «πράσινης» μετάβασης και αφετέρου θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια
Η πρώτη στρατηγική αφορά στην καλύτερη διαχείριση του ηλεκτρικού «χώρου». Σε αυτή την κατεύθυνση το ΥΠΕΝ σχεδιάζει σχήμα διαγωνισμών για μονάδες ΑΠΕ με αποθήκευσης, συνολικής ισχύος 2 GW καθώς και προώθηση standalone μπαταριών που θα φτάσουν τα 1,3 GW.
Με δεδομένο το σημερινό κόστος των μπαταριών, ο ΓΓ του ΥΠΕΝ υπογράμμισε ότι το Υπουργείο δεν θέλει να επαναληφθεί η «ιστορία» με τα φωτοβολταϊκά, δηλαδή, στα πρώτα βήματα ανάπτυξης της τεχνολογίας, να δοθούν υψηλές τιμές αποζημίωσης που φτάνουν σήμερα να ξεπερνούν έως και 6 φορές τις τρέχουσες τιμές όπως συνέβη με τα φωτοβολταϊκά και αυτό να καταλήξει να επιβαρύνει τους καταναλωτές.
Η δεύτερη στρατηγική αγορά στις διεθνείς διασυνδέσεις της χώρας. Το Υπουργείο πιέζει τόσο τον ΑΔΜΗΕ όσο και τους διαχειριστές των γειτονικών χωρών να προχωρήσουν στη δημιουργία ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ των χωρών, πράγμα που θα δώσει σημαντική ώθηση στο «οραματικό σχέδιο» ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών στη χώρα. Ο συνδυασμός των δύο θα επιτρέψει στην Ελλάδα να καταστεί εξαγωγική χώρα στην πράσινη ενέργεια ως «η Δανία του Νότου» όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε.
Υψηλά στην ατζέντα του υπουργείου βρίσκεται η εξοικονόμηση ενέργειας. Εδώ η προσοχή του Υπουργείου θα εστιάσει στην απεξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο θέρμανσης. Σε αυτή την κατεύθυνση, το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται να λανσάρει μεγάλα προγράμματα επιδότησης για αντλίες θερμότητας.
Συγκεκριμένα, το νέο εξοικονομώ, όπως αναφέρθηκε σχετικά, θα προβλέπει «αυξημένα ποσοστά επιδότησης για τις αντλίες θερμότητας».
Μια τέταρτη πτυχή της στρατηγικής του ΥΠΕΝ αφορά τις νέες τεχνολογίες. Συγκεκριμένα, μέσω του REpowerEU έχουν προβλεφθεί επιδοτήσεις για το υδρογόνο και το βιομεθάνιο. Επιπρόσθετα, ο κ. Αϊβαλιώτης σημείωσε ότι ήδη υπάρχουν εταιρείες στην Ελλάδα που με χρηματοδότηση από το Innovation Fund προχωρούν επενδύσεις παραγωγής υδρογόνου που αρχικά θα εγχέεται στο υφιστάμενο δίκτυο φυσικού αερίου μέχρις ότου φτιαχτεί δίκτυο που αμιγώς θα «φιλοξενεί» το νέο καύσιμο. Δεν παρέλειψε να τονίσει ότι τα υπεράκτια αιολικά αποτελούν ιδανικό σημείο για παραγωγή υδρογόνου on side.
Η χρήση του βιοντίζελ στη ναυτιλία για την απανθρακοποίηση του κλάδου αποτελεί την τέταρτη στρατηγική προτεραιότητα του Υπουργείου.
Έκτη στρατηγική αποτελεί η αξιοποίηση της γεωθερμίας που έχει εγκαταλειφθεί χωρίς κάποια πρωτοβουλία εδώ και πολλά χρόνια. Όπως ανέφερε ο ίδιος, ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ προβλέπει την προκήρυξη διαγωνισμών για 4 θέσεις στη Βόρεια Ελλάδα τον επόμενο μήνα, ενώ όπως επισήμανε, το Υπουργείο πιέζει την ΔΕΗ να προχωρήσει στην εκμετάλλευση των πεδίων που διαχειρίζεται. Σύμφωνα με τον ΓΓ, η ΔΕΗ θα ξεκινήσει από την Λέσβο.
Ένα ακόμη ζήτημα που βρίσκεται της προσοχής του Υπουργείου είναι η διαθεσιμότητα των απαραίτητων πρώτων υλών για την πράσινη μετάβαση, πράγμα που, ως εξελίσσονται τα πράγματα, συνιστά δύναται να αποτελέσει σπουδαίο γεωπολιτικό κίνδυνο. «Οι κρίσιμες πρώτες ύλες ελέγχονται από κέντρα έξω από την Ευρώπη και αυτό είναι ένας γεωπολιτικός κίνδυνος που δεν συνάδει με την ενεργειακή ασφάλεια», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όπως τόνισε ο ίδιος, η Ευρώπη σχεδιάζει επ αυτού και μέσα στους επόμενους έξι μήνες αναμένεται να παρουσιάσει νέες πρωτοβουλίες προς αντιστάθμιση του εν λόγω κινδύνου. Από την πλευρά της η Ελλάδα χρειάζεται να αξιοποιήσει τις εγχώριες πλουτοπαραγωγικές πηγές στο συγκεκριμένο τομέα ξεπερνώντας τις όποιες νομοθετικές και οικονομοτεχνικές αγκυλώσεις υπάρχουν.
Επιπρόσθετα, ο κ. Αϊβαλιώτης στάθηκε ιδιαίτερα, ως ακόμη μια προτεραιότητα της ενεργειακής πολιτικής του ΥΠΕΝ, στο κομμάτι του φυσικού αερίου, υπογραμμίζοντας ότι το καύσιμο μετάβασης θα παραμείνει βασικός συντελεστής στην διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας για πολλές δεκαετίες ακόμα.
Υπό το πρίσμα αυτό, η μετατροπή της χώρας σε κόμβο διαμετακόμισης αερίου «εγγράφεται» στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας καθώς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «αν είσαι χρήσιμος για τρίτους είσαι ακόμη πιο ασφαλής συγκριτικά με το να είσαι μόνος σου».
Τέλος και σε συνέχεια των όσων ανέφερε εχθές ο Υπουργός στη κεντρική του ομιλία στα πλαίσια του συνεδρίου, στις προτεραιότητες του ΥΠΕΝ είναι η απανθρακοποίηση των νησιών. Υπάρχει ένα σημαντικό ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο που φτάνει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ και το οποίο θα αποτελέσει την βάση για να «ξεδιπλωθούν» μια σειρά ενέργειες στην κατεύθυνση απανθρακοποίησης των ελληνικών νησιών.
