ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πέφτει η τιμή του φυσικού αερίου – «Ανακούφιση» για τα νοικοκυριά

γεμάτες αποθήκες και ζεστός καιρός οι δυο βασικοί λόγοι της πτώσης - Ετοιμάζεται η «ενεργειακή πλατφόρμα» της Ε.Ε. για φθηνότερα καύσιμα.

Αφού μας κούρασε και μας ταλαιπώρησε αφάνταστα επί 10 μήνες, η τιμή του αερίου πέφτει σε επίπεδα προ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Το φυσικό αέριο κινείται πλέον στη ζώνη των 72-75 ευρώ ανά MWh ενώ πριν λίγες ημέρες βρέθηκε και στα 70 ευρώ πρόσκαιρα.

Τον Αύγουστο οι ευρωπαϊκές τιμές είχαν σκαρφαλώσει στο ιστορικό υψηλό, λίγο πάνω από τα 345 ευρώ/MWh!

Η μείωση της τιμής έρχεται ως συνέπεια των γεμάτων αποθηκών αερίου στην ΕΕ το τελευταίο τρίμηνο, αλλά και της μειωμένης ζήτησης-κατανάλωσης αερίου λόγω των υψηλότερων του αναμενομένου θερμοκρασιών στη Βόρεια Ευρώπη.

Οι θερμοκρασίες αυτές μειώνουν τις ανάγκες για θέρμανση στην ΕΕ που παράλληλα έχει καταφέρει να αναπληρώσει σε βαθμό 100% τα αποθέματά της σε αέριο, μετά τις μειώσεις που σημειώθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου και το Νοέμβριο όταν ο καιρός είχε επιδεινωθεί. Επίσης η μειωμένη ζήτηση βοήθησε τα αποθέματα, με την Ευρώπη να εμφανίζει μείωση της κατανάλωσης κατά περίπου 25%» μας λέει καθηγητής του ΕΜΠ. Ο ίδιος όμως συνεχίζοντας την ανάλυσή του προειδοποιεί ότι «η ΕΕ θα βρεθεί σε δύσκολη θέση την ερχόμενη άνοιξη όταν θα προσπαθήσει να αποκαταστήσει τα αποθέματά της με σημαντικά χαμηλότερες ροές από τους ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου. Τότε θα είναι μία κρίσιμη καμπή για την ευρωπαϊκή αγορά.

Στέλεχος της ΡΑΕ μας λέει πως «την εβδομάδα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς η Ευρώπη κατάφερε να στέλνει περισσότερο αέριο στις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις από εκείνο που καταναλωνόταν με αποτέλεσμα την περασμένη Δευτέρα τα επίπεδα αποθήκευσης να αυξηθούν κατά 0,28% με πληρότητα στο 83,2%. Το σημερινό επίπεδο στο ξεκίνημα του 2023 είναι κατά 30% υψηλότερο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, μια χρονιά κατά την οποία η Ευρώπη είχε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα αποθήκευσης, 10% πάνω από το μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας».

Αλλά και οι τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες υπενθυμίζουν πως «οι τιμές του φυσικού αερίου υποχώρησαν στα επίπεδα που βρισκόντουσαν πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς ο ζεστός χειμώνας και οι ήπιες καιρικές συνθήκες βοηθούν στη διατήρηση των αποθεμάτων του καυσίμου στις αποθήκες της Ευρώπης».

Πραγματικά η τιμή του αερίου υποχώρησε την περασμένη Παρασκευή έως και τα 71,66 ευρώ/MWh στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 μηνών. Η τελευταία φορά που είχαμε αυτήν την τιμή ήταν πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σημειώνεται ότι τελικά η τιμή έκλεισε στα 72,5 ευρώ/MWh.

«Η εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου από τη Μόσχα, σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες του καλοκαιριού, οδήγησαν τον Αύγουστο την τιμή του καυσίμου πάνω από τα 300 ευρώ/MWh, με αποτέλεσμα η ΕΕ να εφαρμόσει μια σειρά από μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσει το φαινόμενο, όπως η υποχρεωτική αποθήκευση αερίου και η θέσπιση στόχων μείωσης της κατανάλωσης αερίου» μας υπενθυμίζει και ο καθηγητής του ΕΜΠ.

Πάντως οι χώρες της Ε.Ε. αποφάσισαν τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για πιθανή νέα άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, με την επιβολή πλαφόν στα 180 ευρώ/MWh σε περίπτωση που η τιμή αυτή διατηρηθεί για περισσότερες από 3 ημέρες και εφόσον είναι μεγαλύτερη κατά 35 ευρώ/MWh από το μέσο όρο των τιμών του LNG παγκοσμίως.

Ανακούφιση για «ταλαιπωρημένα» νοικοκυριά η μειωμένη τιμή του αερίου

Οι εξωφρενικές τιμές του αερίου που επικράτησαν από το Μάρτιο έως το Δεκέμβριο του 2022, εκτόξευσαν τους λογαριασμούς της ενέργειας των νοικοκυριών στα ύψη και έχουν τροφοδοτήσει μια κρίση κόστους ζωής στη ΕΕ αλλά και φυσικά στην Ελλάδα.

Τον Αύγουστο οι ευρωπαϊκές τιμές έφτασαν το ιστορικό υψηλό τους, ξεπέρασαν τα 345 ευρώ/MWh, καθώς το μερικό κλείσιμο της στρόφιγγας από τον Πούτιν ως απάντηση στις κυρώσεις της ΕΕ και οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι, αύξησαν τη ζήτηση ενώ περιοριζόταν η προσφορά.

Ωστόσο, ο ασυνήθιστα ζεστός καιρός σε μεγάλο μέρος της βορειοδυτικής Ευρώπης τη βοήθησε να κρατήσει σχεδόν γεμάτες τις δεξαμενές της με φυσικό αέριο και να ελπίζει πως δεν θα αντιμετωπίσει τεράστιες ελλείψεις.

Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη υποχώρησαν αυτή την εβδομάδα στα προ πολέμου επίπεδα, με τα προθεσμιακά Ιανουαρίου TTF στο Χρηματιστήριο Ενέργειας του Άμστερνταμ, να φτάνουν κάτω από τα 77 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Πρόκειται για επίπεδο που είχε να παρατηρηθεί από τον Φεβρουάριο -πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία- ενώ εδώ και μερικές ημέρες οι τιμές είναι σταθερά και αρκετά κάτω από τα 80 ευρώ.
«Καθώς η ΕΕ εισάγει μέρος του φυσικού της αερίου, ο πραγματικός αντίκτυπος στον λογαριασμό αερίου δεν είναι τόσο έντονος, αλλά καθώς οι τιμές του ρεύματος και γενικά της ενέργειας συνδέονται με τις τιμές του φυσικού αερίου, οπότε η συνολική ‘αιμορραγία’ για τα νοικοκυριά μπορεί να είναι μεγάλη» επεσήμανε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, Χόλγκερ Σμίντινγκ.

Η ΕΕ συμφώνησε την περασμένη εβδομάδα σε πλαφόν για τον περιορισμό των ακραίων τιμών του φυσικού αερίου, ο οποίος τίθεται σε ισχύ στις 15 Φεβρουαρίου. Ο δυναμικός μηχανισμός «διόρθωσης της αγοράς» θα ενεργοποιηθεί αυτόματα εάν η τιμή TTF του πρώτου μήνα υπερβεί τα 180 ευρώ/MWh για τρεις συνεχόμενες ημέρες και εάν αποκλίνει κατά 35 ευρώ ή περισσότερο από μια τιμή αναφοράς για το παγκόσμιο LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) σε σχέση με το ίδιο τριήμερο.

Ετοιμάζεται η «ενεργειακή πλατφόρμα» της Ε.Ε. για φθηνότερα καύσιμα

Όπως είναι γνωστό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκάλεσε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης υψηλού επιπέδου για τη βιομηχανία με σκοπό τη στήριξη του έργου της ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ, για την περαιτέρω προώθηση των από κοινού αγορών αερίου, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν το 2023.

Η συνεδρίαση πριν από τα Χριστούγεννα αποτελεί συνέχεια της έγκρισης από τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ του προτεινόμενου κανονισμού της Επιτροπής για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω καλύτερου συντονισμού των αγορών αερίου, διασυνοριακών ανταλλαγών αερίου και αξιόπιστων δεικτών αναφοράς για τις τιμές.

«Ο κανονισμός αυτός παρέχει τη νομική βάση για τη συγκέντρωση της ζήτησης αερίου στην ΕΕ, τις από κοινού αγορές και την αποτελεσματικότερη χρήση των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των τερματικών σταθμών ΥΦΑ της ΕΕ» μας λέει Έλληνας τεχνοκράτης που βρίσκεται χρόνια στις Βρυξέλλες.

Θυμίζουμε πως η κρίσιμη συνεδρίαση, υπό την προεδρία του αντιπροέδρου κ. Μάρος Σέφτσοβιτς, ξεκίνησε με ομιλία της προέδρου κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και σ’ αυτή συμμετείχαν εκπρόσωποι υψηλού επιπέδου από 32 εταιρείες από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας.

Η συνεδρίαση επικεντρώθηκε στην ανάγκη πραγματικής συμμετοχής εκ μέρους της βιομηχανίας αερίου της ΕΕ, τόσο των μεγαλύτερων όσο και των μικρότερων φορέων της αγοράς, στην πλατφόρμα.

Στόχος της πλατφόρμας είναι να συμβάλει στον συντονισμό των αγορών αερίου, με παράλληλη χρήση της συλλογικής διαπραγματευτικής και πολιτικής ισχύος της ΕΕ, για τη διασφάλιση του εφοδιασμού από αξιόπιστους εταίρους σε βιώσιμες τιμές για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ.

Τον Ιανουάριο, η Επιτροπή θα συγκαλέσει την πρώτη επίσημη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, το οποίο απαρτίζεται από τα κράτη μέλη της ΕΕ, για να συμβάλει στον συντονισμό τόσο της διαδικασίας συγκέντρωσης της ζήτησης όσο και των από κοινού αγορών.

Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι: «Φέτος κάναμε σημαντικά βήματα προόδου για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού μας με αέριο και την αντικατάσταση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων. Γνωρίζουμε όμως ότι το 2023 θα είναι πιο δύσκολο και ενδέχεται να βρεθούμε αντιμέτωποι με ενδεχόμενη έλλειψη σχεδόν 30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το επόμενο έτος. Κάνοντας πραγματικότητα τις από κοινού αγορές αερίου, θα αξιοποιήσουμε το οικονομικό και πολιτικό βάρος της ΕΕ για να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερο εφοδιασμό για τους πολίτες και τη βιομηχανία μας. Η σημερινή συνεδρίαση θα δώσει ώθηση σ’ αυτή τη διαδικασία».

Τι είναι η ενεργειακή πλατφόρμα της Ε.Ε.

Η ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2022 ως απάντηση στην ανάγκη διαφοροποίησης από το ρωσικό αέριο και στήριξης όλων των κρατών μελών της ΕΕ και των συμβαλλόμενων μερών της Ενεργειακής Κοινότητας στην διασφάλιση του εφοδιασμού με αέριο για τον χειμώνα 2023/2024. Ειδική ομάδα δράσης δημιουργήθηκε εντός της Επιτροπής για την υποστήριξη της διαδικασίας. Συστάθηκε συμβουλευτική ομάδα για τη βιομηχανία, η οποία συνεδριάζει τακτικά με σκοπό να επικουρεί την Επιτροπή όσον αφορά τη βιομηχανική διάσταση.

Έχουν συσταθεί πέντε περιφερειακές ομάδες για τον προσδιορισμό των αναγκών, των ευκαιριών για κοινή χρήση των υποδομών καθώς και των δυνητικών νέων προμηθευτών.

Η πλατφόρμα υπήρξε επίσης καίριας σημασίας για τις προσπάθειές μας όσον αφορά τη διαφοροποίηση κατά τους τελευταίους μήνες, διευκολύνοντας την υπογραφή μνημονίων συμφωνίας με σημαντικές χώρες-εταίρους εξαγωγής αερίου και ενθαρρύνοντας τις διεθνείς επαφές για τη στήριξη του σχεδίου REPowerEU.

Ο προτεινόμενος κανονισμός για τις από κοινού αγορές αερίου εγκρίθηκε από τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ στις 19 Δεκεμβρίου, κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου στην οποία συμμετείχε η επίτροπος Ενέργειας κ. Κάντρι Σίμσον.

Διαβάστε ακόμη: