Πρωτοφανή εκνευρισμό και μεγάλη δυσαρέσκεια έχουν προκαλέσει σε όλο το φάσμα της αγοράς οι παλινωδίες και οι ερασιτεχνισμοί που χαρακτήρισαν τις επιλογές για την τιμή διάθεσης των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας κατά το placement του 10% που «έτρεξε» η διοίκηση σε συνεργασία με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέσα στην εβδομάδα.

Σε χρηματιστές και μετόχους για την μεγάλη ταλαιπωρία που υπέστη καθ’ όλη την διάρκεια της εβδομάδας η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά.

Στους μακροπρόθεσμους επενδυτές και τα «μεγάλα διεθνή σπίτια» για τα επικίνδυνα υψηλά επίπεδα τιμής διάθεσης που ορίστηκαν αρχικά, με αποτέλεσμα την μαζική απόσυρση του ενδιαφέροντός τους ιδιαίτερα τις δύο πρώτες ημέρες του βιβλίου προσφορών.

Στους Έλληνες επενδυτές, που όπως έγραψε η «Α» το περασμένο Σάββατο «εκπαραθυρώθηκαν» από την έκδοση, λαμβάνοντας μόνο το 15% των μετοχών.

Στους τρεις Έλληνες τραπεζίτες Χρ. Μεγάλου, Β. Ψάλτη και Φ. Καραβία που είδαν εξαιτίας των παλινωδιών και των επικίνδυνων χειρισμών τις μετοχές Τράπεζας Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank να δέχονται σημαντικές πιέσεις.

Όπως εξηγούν τραπεζικές πηγές η απότομη αλλαγή σχεδιασμού και το μεγάλο χαμήλωμα της τιμής σε σχέση με την πρώτη ημέρα δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση καθώς θεσμικά χαρτοφυλάκια, που είχαν πάρει απόφαση ότι δεν θα συμμετάσχουν στο βιβλίο ΕΤΕ, όταν χαμήλωσε το εύρος στην περιοχή των 7,30 με 7,65 ευρώ, ανέκρουσαν πρύμναν.

Όπως ήταν φυσικό η αλλαγή σχεδιασμού πυροδότησε -χωρίς ουσιαστικό λόγο- πωλήσεις στις άλλες τρεις τράπεζες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τρεις συνεδριάσεις που προηγήθηκαν η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας έγραψε απώλειες 2,47%, μικρότερες κι από τον Γενικό Δείκτη (-2,72%), ενώ οι υπόλοιπες τρεις είχαν απώλειες από 5,3% έως 6,5%.

Η άγνοια για την λειτουργία της αγοράς

Κοινή πεποίθηση σε όλους είναι ότι η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας και οι σύμβουλοι του ΤΧΣ αγνόησαν βασικές αρχές της χρηματιστηριακής αγοράς -κάποιοι έκαναν λόγω για πλήρη άγνοια- και επιχείρησαν τοποθετώντας στα ύψη την τιμή να υιοθετήσουν δικές τους πρακτικές σε ό,τι αφορά το placement του 10%.

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, την περασμένη Δευτέρα το πρωί, και λίγο πριν την έναρξη της συνδυασμένης προσφοράς του 10% της Εθνικής Τράπεζας στο εξωτερικό και την Ελλάδα, ανακοινώθηκαν ως μέγιστη τιμή του εύρους διάθεσης τα 7,95 ευρώ.

Σημειώνεται ότι σε σχέση με το κλείσιμο της Παρασκευής 27 Οκτωβρίου -τελευταίας ημέρας πριν την έναρξη του placement- (7,844 ευρώ) το υψηλό άκρο του εύρους διάθεσης περιελάμβανε premium 1,35%.

Η είδηση προκάλεσε σοβαρούς τριγμούς στην αγορά, γεγονός που αποτυπώθηκε εμπράκτως στις συνεδριάσεις του Χ.Α. τόσο τη Δευτέρα όσο και την Τρίτη, όπου η τιμή της μετοχής της Εθνικής Τράπεζας υποχώρησε και βρέθηκε στα 7,65 ευρώ.

Όπως εξηγούν πηγές με γνώση της διαδικασίας «το ίδιο το ταμπλό» έσπευσε να ακυρώσει εν τοις πράγμασι τις εξωπραγματικές και άκρως μαξιμαλιστικές αποφάσεις που έλαβαν οι «ειδήμονες», ενώ κυριάρχησαν τα σχόλια περί χρηματιστηριακής άγνοιας και ματαιοδοξίας.

Μάλιστα η επιβεβαίωση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η αγορά ήρθε την Τετάρτη με τον πλέον παραστατικό τρόπο, καθώς το εύρος της τιμολόγησης περιορίστηκε σημαντικά μεταξύ των 7,4 και 7,65 ευρώ, που οριοθετήθηκε ως νέα μέγιστη τιμή διάθεσης.

Μάλιστα σε σχέση με την προηγούμενη η ανώτερη τιμή ψαλιδίστηκε κατά 3,77%, γεγονός που πιστοποιεί ότι εκεί ακριβώς ήταν το μέγα σφάλμα της αρχικής τιμολόγησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το απόγευμα της ίδιας μέρας το εύρος αναθεωρήθηκε εκ νέου στα 7,55 ευρώ, όπου κλείδωσε η τελική τιμή διάθεσης.

Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν και το «εκρηκτικό» κλίμα που επικρατούσε στα Δ.Σ. του ΤΧΣ με πιο χαρακτηριστική περίπτωση του Ιταλού Marco Mazzucchelli, μη εκτελεστικού μέλους του Δ.Σ. του Ταμείου, που επέμενε η τιμή να οριστεί στα 7,65 ευρώ, αμφισβητώντας την πρόταση του συμβούλου του ΤΧΣ της JP Morgan, που ήταν για 7,5 ευρώ.

Πιο απλά, οι προσδοκίες της διοίκησης της ΕΤΕ και του ΤΧΣ να εξαντλήσουν κάθε περιθώριο είσπραξης όσο το δυνατόν περισσότερων εσόδων προσγειώθηκαν βίαια και εν μέσω έντονων διαμαρτυριών μετά τις -όχι και τόσο διακριτικές, όπως κυκλοφόρησε στην αγορά- επισημάνσεις της Rothschild και της JP Morgan για τους κινδύνους που εγκυμονούσε μια τέτοια απόφαση.

Έτσι το εύρος περιορίστηκε δραστικά, όχι μόνο προς τα κάτω αλλά και προς τα πάνω, δίνοντας «σήμα» για το πού θα βγει η τελική τιμή.

Τα 7,55 ευρώ όπου κλείδωσε τελικά η διάθεση των μετοχών αξίας 690,61 εκατ. ευρώ είναι 5,03% χαμηλότερα σε σχέση με την μέγιστη τιμή που είχε οριστεί αρχικά.

Το «κλείδωμα» της τιμής στα 7,55 ευρώ υπαγορεύθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, έπειτα από υπόδειξη του συμβούλου διάθεσης, που συνέστησε αυτοσυγκράτηση σε ένα συντηρητικό επίπεδο τιμής για τη δημόσια προσφορά, προκειμένου η τιμή διάθεσης να είναι ελκυστική για τους long term investors, προβάλλοντας την υψηλή μεταβλητότητα στην αγορά κάτω από τις συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας που δημιούργησε η γεωπολιτική αναταραχή στη Μέση Ανατολή.

Πάρτι για τα hedge funds

Και αφού ο πρώτος στόχος για την εξασφάλιση υψηλής τιμής απέτυχε παταγωδώς, το βάρος έπεσε στο να διασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή ποιότητα επενδυτών στο βιβλίο προσφορών.

Αλλά και εκεί τα πράγματα δεν ήρθαν όπως θα έπρεπε καθώς στο μετοχικό κεφάλαιο της Εθνικής Τράπεζας εισέρευσαν μαζικά, επιθετικά και άκρως κερδοσκοπικά hedge funds που μόνο στόχο έχουν το γρήγορο κέρδος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία της μετοχής το επόμενο διάστημα.

Μάλιστα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μόνο 20 μεγάλα παραδοσιακά longonly funds συμμετείχαν, ενώ το 11% του διεθνούς βιβλίου αναμένεται να περάσει στα «χέρια» των hedge funds, όταν στο διπλάσιο σε αξία περσινό placement είχαν πάρει το 4%.

Εκτός οι Έλληνες επενδυτές

Το «μεγάλο» παιχνίδι ολοκληρώθηκε πετώντας έξω από το placement του Έλληνες επενδυτές, όπως είχε γράψει η «Αxianews» το περασμένο Σάββατο.

Η συμμετοχή του ελληνικού βιβλίου στη δημόσια προσφορά για τη διάθεση του 10% της Εθνικής Τράπεζας φαίνεται κλείδωσε στην περιοχή του 15%.

Επισήμως διέρρευσε ότι η κατανομή του 15% υπαγορεύθηκε από την αγορά με βάση τις εκτιμήσεις του συμβούλου, αξιολογώντας το χαμηλό ποσοστό που πουλάει το Δημόσιο σε σχέση με το 18,39% που ελέγχει συνολικά στο Ταμείο.

Ωστόσο είναι προφανές ότι ο Σύμβουλος με την συγκεκριμένη κατανομή έκανε ένα μεγάλο «δώρο» στους διεθνείς επενδυτές προκειμένου η διάθεση των μετοχών να καταστεί ελκυστική και να «σηκώσουν» το βάρος του placement.

Για να «χρυσώσουν μάλιστα το χάπι» ισχυρίστηκαν ότι το τελικό ποσοστό που θα διατεθεί στην ελληνική δημόσια προσφορά θα παραμείνει ανοιχτό, αφήνοντας τη δυνατότητα για μεγαλύτερο ποσοστό στο τελικό allocation, κάτι που η αγορά το είδε ως «φάρσα».

Αυτό που έχει ανεβάσει στα «κάγκελα» τα εγχώρια χαρτοφυλάκια είναι ότι το 15% που διατέθηκε στην ελληνική δημόσια προσφορά είναι μικρότερο από αυτό που είχε καθοριστεί στο προηγούμενο placement τον περασμένο Νοέμβριο, το οποίο είχε ανέλθει στο 20%.

Από αυτό, το 40% είχε κατανεμηθεί σε ειδικούς επενδυτές και το 60% σε ιδιώτες.

Πανηγυρικό το κλίμα

Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τα λάθη και τις παλινωδίες η Δημόσια Προσφορά ολοκληρώθηκε επιτυχώς, προσελκύοντας αξιοσημείωτο ενδιαφέρον τόσο Ελλήνων όσο και ξένων επενδυτών, με τη συνολική ζήτηση να ανέρχεται στα 7,2 δισ. ευρώ και τη συνολική αξία της συναλλαγής να αγγίζει τα 0,7 δισ. ευρώ.

Όπως δήλωσε ο CEO του ΤΧΣ, Ηλίας Ξηρουχάκης, η υπερκάλυψη της συναλλαγής (12 φορές για το διεθνές βιβλίο, 1,5 φορές για το ελληνικό και 10,4 φορές για τη συνολική προσφορά), μέσα μάλιστα σε κλίμα απρόβλεπτων και ισχυρών γεωπολιτικών εντάσεων και έντονων διακυμάνσεων στις διεθνείς αγορές, είναι αναμφίβολα πολύ σημαντικό επίτευγμα.

Σχολιάζοντας την αποκρατικοποίηση του 10% της Εθνικής Τράπεζας, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε ότι αποτελεί σημαντική επιτυχία για την ελληνική οικονομία. Ιδίως αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι συνέπεσε με μια περίοδο που επικρατεί μεγάλη ανασφάλεια στις αγορές λόγω της όξυνσης της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

Παρ’ όλα αυτά η διεθνής προσφορά -με τη συμμετοχή παγκόσμιας κλάσης θεσμικών επενδυτών- υπερκαλύφθηκε κατά 12 φορές και η συνολική κατά 11 φορές. Επίδοση που αποτελεί νέο ρεκόρ για τον τραπεζικό κλάδο στην ελληνική αγορά, ενώ η τιμή διάθεσης των μετοχών διαμορφώθηκε 42% ψηλότερα σε σχέση με την έκδοση που πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο.

Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, η αποκρατικοποίηση της ΕΤΕ είναι η ενδέκατη που ολοκληρώνεται μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023. Αποτελεί ρεκόρ τόσο το πλήθος των αποκρατικοποιήσεων που έγιναν όσο και τα έσοδα που εξασφάλισε το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ και του ΤΑΙΠΕΔ, τα οποία ξεπερνούν τα 7,8 δισ. ευρώ.

Από την πλευρά του, ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, σχολίασε ότι η σημαντική συμμετοχή Ελλήνων και ξένων επενδυτών στο placement της ΕΤΕ αντανακλά την αυξημένη αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια. Αντανακλά επίσης και τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα καθώς και τις προοπτικές του, γεγονός που επέτρεψε στο ΤΧΣ να προχωρήσει στην επιτυχή αύξηση.

Ο νέος ρόλος του Δημοσίου

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής το δημόσιο διακρατεί το υπόλοιπο 8,39% στην Εθνική Τράπεζα, το οποίο δεσμεύεται ότι δεν θα πουλήσει για τον προσεχή ένα χρόνο.

Πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών είναι επίσης να «απεμπολήσει» τα ειδικά δικαιώματα που διαθέτει στην Εθνική Τράπεζα, το κυριότερο μεταξύ των οποίων είναι ο διορισμός ενός μέλους στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας.

Στα ειδικά δικαιώματα που έχει διατηρήσει το ΤΧΣ είναι επίσης η δυνατότητά του να ασκεί βέτο σε θέματα τροποποίησης του καταστατικού, αύξησης ή μείωσης του μετοχικού κεφαλαίου, μεταβίβασης στοιχείων ενεργητικού, το δικαίωμα να ζητάει αναβολή ή τη σύγκληση του διοικητικού συμβουλίου, αλλά και να έχει ελεύθερη πρόσβαση στα στοιχεία της τράπεζας με στελέχη ή συμβούλους της επιλογής του.

Η σχετική συζήτηση για την κατάργηση των ειδικών δικαιωμάτων έχει ξεκινήσει σε συνεννόηση με τον ESM και την DG Comp.

Διαβάστε ακόμη:

• Σκάει «βόμβα» στα χέρια του Κ. Τσιάρα με τους οργανισμούς του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης
• Η παρέα της «Παλιάς Αγοράς» και η σύνδεση με το Μέγαρο Μαξίμου
• Αν ο Χάρης Δούκας ήταν έξυπνος, θα έπρεπε να παραιτηθεί υπέρ του Παύλου Γερουλάνου
• Ο ανυπόφορος Πατέλης παρεμβαίνει για προστατευόμενο του αξιωματικό της Τροχαίας Γλυφάδας!