Η Μόσχα θα απαγορεύσει στις ρωσικές εταιρείες να πωλούν ρωσικό πετρέλαιο κάτω από οποιοδήποτε πλαφόν τιμών και είναι πρόθυμη να μειώσει την παραγωγή για να αντισταθμίσει τις χαμένες εξαγωγές, δήλωσε την Κυριακή (4/11) ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, το οποίο επικαλείται το Politico.

Οι δηλώσεις έρχονται μία ημέρα πριν τεθεί σε ισχύ το το εμπάργκο της ΕΕ στο θαλάσσιο ρωσικό πετρέλαιο, και ακριβώς όπως οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων ανά βαρέλι για τις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου σε χώρες εκτός ΕΕ στις οποίες θα επιτρεπόταν να συμμετέχουν εταιρείες με έδρα την ΕΕ, όπως φορτωτές και ασφαλιστές.

Αλλά ο Νόβακ είπε ότι η Ρωσία «θα πουλήσει πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου μόνο σε εκείνες τις χώρες που θα συνεργαστούν μαζί με τη Ρωσίά σε συνθήκες αγοράς, ακόμη και αν πρέπει να μειώσουμε κάπως την παραγωγή», σύμφωνα με την έκθεση του TASS.

«Δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε μέσα που συνδέονται με το ανώτατο όριο τιμών. Εξετάζουμε τώρα μηχανισμούς για την απαγόρευση της χρήσης του μέσου ανώτατου ορίου τιμών», πρόσθεσε ο Νόβακ.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είπε ότι ο μηχανισμός ανώτατου ορίου τιμών αντιβαίνει στους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, θα οδηγήσει σε μειωμένες επενδύσεις στην ενέργεια και θα μπορούσε να προκαλέσει παγκόσμιες ελλείψεις και διαταραχή της αγοράς.

Προειδοποίησε επίσης ότι το ανώτατο όριο τιμών θα μπορούσε στο μέλλον «να εφαρμοστεί όχι μόνο στο πετρέλαιο αλλά και σε άλλα προϊόντα στην αγορά, και όχι μόνο στη Ρωσία αλλά και σε άλλες χώρες», σύμφωνα με την έκθεση.

Πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο: Τι σημαίνει για οικονομία, επιχειρήσεις, ναυτιλία

Οι πρεσβευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστήριξαν τον περιορισμό της τιμής του ρωσικού πετρελαίου, μιας βασικής πηγής εσόδων για την πολεμική μηχανή του Πούτιν, στα 60 δολάρια το βαρέλι. Αυτό το πλαφόν είναι πάνω από τα 50 δολάρια που διαπραγματεύεται ήδη το ρωσικό αργό Ουραλίων, σύμφωνα με στοιχεία της Argus Media, όπως σημειώνει το Bloomberg. Η προεδρία της Ουκρανίας υποστήριξε ένα πολύ χαμηλότερο πλαφόν, στα 30 δολ. το βαρέλι.

«Το βασικό σημείο κατά την άποψή μας είναι το μήνυμα ότι η G-7 επιδιώκει να κρατήσει το ρωσικό πετρέλαιο στην αγορά», δήλωσε στο Bloomberg ο Τζόελ Χάνκοκ, αναλυτής της Natixis. «Η αγορά έχει μετατοπιστεί σε μια άποψη ότι οι ρωσικές εξαγωγές αργού πετρελαίου θα παραμείνουν πιο ανθεκτικές από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως και σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστες από το ανώτατο όριο τιμών», πρόσθεσε.

Πράγματι, η αγορά πετρελαίου δεν έδειξε να πανικοβάλλεται, την Παρασκευή, από το γεγονός ότι οι συνομιλίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμενόταν να καταλήξουν σε επιβολή πλαφόν στο ρωσικό αργό. Αν και σε επίπεδο εβδομάδας το αμερικανικό αργό (WTI) κέρδισε 5% και το brent 2%, την Παρασκευή οι τιμές τους κινήθηκαν πτωτικά. Τις τρεις εβδομάδες που προηγήθηκαν, το WTI είχε υποχωρήσει κατά 19% και το brent κατά 16%, καθώς η αγορά βλέπει κάμψη της ζήτησης διεθνώς, χωρίς να υπάρχει προοπτική μείωσης της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ+.

Την εκτίμηση της αγοράς ότι δεν θα υπάρξει διαταραχή από την επιβολή του πλαφόν φαίνεται να ενισχύει η στάση της Μόσχας, που έχει αφήσει κατά μέρος τις παλαιότερες απειλές της και συμβιβάζεται με το μέτρο. Η Ρωσία είχε αντιταχθεί πλαφόν είχε απειλήσει να σταματήσει την παραγωγή ως απάντηση. Ωστόσο, την Πέμπτη ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι το πλαφόν δεν απασχολεί τη Μόσχα.

Άλλωστε, με ένα τόσο γενναιόδωρο ανώτατο όριο, οι αγοραστές και οι πωλητές μπορούν εύκολα να ισχυριστούν ότι οι συναλλαγές θα συνεχιστούν κανονικά. Το αργό των Ουραλίων που εξάγεται από τα δυτικά λιμάνια της Ρωσίας είναι περίπου 10 δολ. κάτω από το προτεινόμενο ανώτατο όριο. Το αργό της ανατολικής Σιβηρίας (ESPO), που εξάγεται από τα ανατολικά λιμάνια της Ρωσίας σε χώρες της Ασίας, είναι πάνω από το πλαφόν.

«Δεν μας ενδιαφέρει ποιο θα είναι το ανώτατο όριο τιμών. Θα διαπραγματευτούμε απευθείας με τους εταίρους μας», δήλωσε ο Λαβρόφ. «Και οι συνεργάτες που συνεχίζουν να συνεργάζονται μαζί μας δεν θα κοιτάξουν αυτά το πλαφόν», πρόσθεσε.

Η G-7 αποφάσισε ως επί το πλείστον να σταματήσει τις δικές της εισαγωγές ρωσικού αργού, οπότε η κίνηση απευθύνεται ξεκάθαρα σε άλλους μεγάλους αγοραστές όπως η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία. Αυτές οι χώρες δεν έχουν υπογράψει, αλλά οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι θα χρησιμοποιήσουν το όριο ως διαπραγματευτικό χαρτί έναντι των Ρώσων. Άλλωστε, εάν δεν αγοράσουν κάτω από το όριο, δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ασφάλιση και μεταφορά από εταιρείες της Ευρώπης.

Το σχέδιο των G-7, έρχεται σε μια στιγμή που η Ευρώπη καταπολεμά τον υψηλό πληθωρισμό και κινδυνεύει με ύφεση. Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά παραπαίουν από τους υπέρογκους λογαριασμούς ενέργειας που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και η Συμμαχία του ΟΠΕΚ+ ελέγχει στενά την προσφορά. Καθώς οι κυβερνήσεις ξοδεύουν δισεκατομμύρια για να αποτρέψουν την αντίδραση των ψηφοφόρων, οι αυξημένοι οικονομικοί κίνδυνοι λαμβάνονται τώρα υπόψη στη λήψη πολιτικών αποφάσεων.

«Το ανώτατο όριο τιμών θα ενθαρρύνει τη ροή του ρωσικού πετρελαίου με έκπτωση στις παγκόσμιες αγορές και έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει στην προστασία των καταναλωτών και των επιχειρήσεων από τις παγκόσμιες διαταραχές του εφοδιασμού», δήλωσε χθες η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, αφού η G-7 ανακοίνωσε την έγκρισή της για το επίπεδο των 60 δολαρίων. Πρόσθεσε ότι ακόμη και για τις χώρες που δεν συμμετέχουν στην επιβολή του πλαφόν, το μέτρο «θα τους επιτρέψει να διαπραγματευτούν για πιο μεγάλες εκπτώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και να επωφεληθούν από τη μεγαλύτερη σταθερότητα στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας».

Οι κυρώσεις της ΕΕ, δηλαδή η πλήρης απαγόρευση συναλλαγών για ρωσικό πετρέλαιο, που συμφωνήθηκαν νωρίτερα φέτος είχαν αρχικά σοκάρει πολλούς στην αγορά επειδή ήταν εξαιρετικά αυστηρές. Η ιδέα ήταν να απαγορευτεί στις εταιρείες να παρέχουν ασφάλιση για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτό θα σήμαινε ότι ακόμη και οι Κινέζοι και οι Ινδοί πελάτες θα έπρεπε να βρουν τη δική τους ασφάλιση από τις 5 Δεκεμβρίου.

Οι ΗΠΑ υποστήριξαν ότι οι κυρώσεις κινδύνευαν να προκαλέσουν άνοδο των τιμών του πετρελαίου που θα ήταν καταστροφική για την παγκόσμια οικονομία και επίσης δυνητικά θα κατέληγαν ακόμη και να ωφελήσουν τον Πούτιν. Το ανώτατο όριο τιμών ήταν ένας συμβιβασμός: αυτές οι υπηρεσίες θα ήταν διαθέσιμες, αλλά μόνο για πετρέλαιο που πωλείται κάτω από το καθορισμένο επίπεδο τιμής. Η ιδέα ήταν να περιοριστούν τα έσοδα, αλλά να διατηρηθεί η ροή του πετρελαίου στην παγκόσμια οικονομία.

«Πιστεύουμε ότι τα 60 δολάρια το βαρέλι είναι σωστό πλαφόν» για να εξισορροπήσει τον περιορισμό της ικανότητας της Μόσχας να κερδίσει και να διασφαλίσει ότι η προσφορά ανταποκρίνεται στη ζήτηση, δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, προσθέτοντας ότι το ανώτατο όριο μπορεί να προσαρμοστεί στο μέλλον.

Ορισμένοι στην Ευρώπη είδαν το σχέδιο των ΗΠΑ ως έναν τρόπο να αποδυναμώσουν τις κυρώσεις και η Πολωνία ηγήθηκε μιας ομάδας χωρών που πίεζαν για ένα ανώτατο όριο που θα ήταν πιο κοντά στο κόστος παραγωγής. Τα κράτη με μεγάλο ναυτιλιακό τομέα, δηλαδή η Ελλάδα, η Μάλτα και η Κύπρος, ήθελαν ένα πιο υψηλό επίπεδο, πάνω από 70 δολ. και οι συζητήσεις ήταν συχνά έντονες, καθώς τα συμφέροντα των χωρών δεν ευθυγραμμίζονταν πάντα.

Έλληνες εφοπλιστές: Ο μισός πλανήτης αδιαφορεί για τις κυρώσεις – Τα ναύλα θα αυξηθούν με το πλαφόν

Το εμπάργκο στις θαλάσσιες μεταφορές ρωσικού πετρελαίου θα έχει θετικό αποτέλεσμα: Εμείς, οι εφοπλιστές, θα γίνουμε πλουσιότεροι. Το κόστος μεταφοράς, το οποίο έχει ήδη εκτοξευθεί στα ύψη, θα αυξηθεί ακόμη πιο γρήγορα!» υποστηρίζει ο Νικόλας Α. Βερνίκος. Είναι, χωρίς αμφιβολία, ο μόνος Έλληνας εφοπλιστής που δέχεται να μιλήσει στον Τύπο σε αυτόν τον ναυτιλιακό κόσμο όπου η σιωπή είναι κανόνας, όπως επισημαίνει η Libération.

Ιστορικά, σύμφωνα με το δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας, «οι Έλληνες πάντα σεβάστηκαν τα μποϊκοτάζ που αποφάσιζε η Ελλάδα και οι σύμμαχοί της. Ο Έλληνας εφοπλιστής υπόσχεται ότι, και αυτή τη φορά, η χώρα του προτίθεται να σεβαστεί «τους νέους όρους που ισχύουν από τις 5 Δεκεμβρίου», ημερομηνία έναρξης ισχύος του εμπάργκο. Όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, «τα μποϊκοτάζ έχουν ως συνέπεια να ανεβαίνουν οι τιμές των προϊόντων που εισάγονται ή εξάγονται από τη χώρα στην οποία εφαρμόζεται το εμπάργκο». Συνεπώς, η ευρωπαϊκή απόφαση θα ήταν ένα καθαρό όφελος μόνο για τους «οδηγούς θαλάσσιων ταξί που πηγαίνουν όπου υπάρχει δουλειά».

«Ο πιο ισχυρός στόλος στον κόσμο»

Σήμερα, οι Έλληνες εφοπλιστές, τα πλοία των οποίων τις περισσότερες φορές φέρουν μαλτέζικη ή κυπριακή σημαία, κυριαρχούν στη θαλάσσια αγορά. Ο στόλος τους αποτελείται ουσιαστικά από δεξαμενόπλοια και πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου. Διαθέτουν το 21% της παγκόσμιας ναυτιλιακής χωρητικότητας. Το μερίδιο αυτό ανέρχεται στο 40% για τη μεταφορά πετρελαίου. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που το εμπόριο με τη Ρωσία έχει παράδοση. Από τον 19ο αιώνα, ένα μεγάλο μέρος των πορτοκαλιών που παρήγαγε το νησί της Χίου, για παράδειγμα, εξαγόταν στην τσαρική αυτοκρατορία. Τα ελληνικά πλοία πάντα πηγαινοέρχονταν στις ρωσικές ακτές με γεμάτα φορτία.

Μια άλλη ανώνυμη πηγή, που δραστηριοποιείται στις θαλάσσιες μεταφορές, υπογραμμίζει μάλιστα: «Η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα είναι η πιο ισχυρή στον κόσμο, τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτήν. Παρά το εμπάργκο, όλοι θα συνεχίσουν να κάνουν τη δουλειά τους. Οι μεταφορές θα συνεχιστούν, αλλά οι δρόμοι θα αλλάξουν».

«Ο μισός πλανήτης αδιαφορεί για το μποϊκοτάζ και δεν επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία», προσθέτει ο πρόεδρος του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου και, για τον ίδιο, «οι πλοιοκτήτες, εκτός από τους Έλληνες, θα αναλάβουν επομένως τη μεταφορά του πετρελαίου…». Ο μαύρος χρυσός θα «αναμιχθεί» με χώρες που δεν υπόκεινται σε κανένα εμπάργκο.

«Οι κυρώσεις είναι αναποτελεσματικές»

Ο Νικόλας Βερνίκος, επίσης, τονίζει ότι «εφόσον η κατανάλωση πετρελαίου μπορεί να μειωθεί μόνο οριακά, και επιπλέον, οι παραγωγοί όπως η Σαουδική Αραβία δεν συμφωνούν να αυξήσουν ουσιαστικά την παραγωγή τους, τι πρέπει να γίνει; Θα πρέπει η Ευρώπη να μείνει χωρίς πετρέλαιο; Το πετρέλαιο θα μεταφερθεί, με τη σειρά του, στις χώρες-καταναλωτές».

Συν τοις άλλοις, ο εφοπλιστής σημειώνει με νόημα: «Ενώ κανείς στον κόσμο, ούτε καν ο ΟΗΕ, δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει τα μίγματα, θα πρέπει να ζητήσουμε από τους Έλληνες εφοπλιστές να μεταμορφωθούν σε Ηρακλή Πουαρό για να μάθουμε τι ακριβώς μεταφέρουν;

Άλλωστε, από τις 5 Δεκεμβρίου, αν δεν είναι οι Έλληνες εφοπλιστές που θα ναυλώνουν τα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, «θα το κάνουν άλλοι, η προσφορά μεταφοράς θα είναι μικρότερη και οι τιμές θα αυξηθούν», συνοψίζει συνομιλητής που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του. Απόδειξη, για τον ίδιο, ότι «στα νερά οι κυρώσεις είναι αναποτελεσματικές». Βέβαια, σύμφωνα πάντα με τη γαλλική εφημερίδα, στη στεριά κάποια πορτοφόλια θα μπορούσαν να γεμίσουν.

Διαβάστε ακόμη: