Με εταιρία ειδικού σκοπού σκοπεύει να αντιμετωπίσει το ΥΠΕΝ και η εταιρία υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥΕΠ) τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στο φιλόδοξο (πλην όμως φαραωνικό) σχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Οι περιβόητες ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες για τις θαλάσσιες περιοχές που είναι βασικό προαπαιτούμενο για τα offshore αιολικά, έχουν μέχρι στιγμής …βυθιστεί στο πέλαγος της γραφειοκρατίας, της πολυνομίας, της επικάλυψης αρμοδιοτήτων και της απουσίας οποιουδήποτε αποφασιστικού συντονισμού.
Έτσι η ΕΔΕΥΕΠ, με νομοθετική παρέμβαση που προωθεί ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης, θα μπορεί να ιδρύει θυγατρικές εταιρείες ως «όχημα-εταιρία ειδικού σκοπού (SPV)» για την ανάθεση-πακέτο των υπεράκτιων αιολικών.
Ο στόχος του 2030 για offshore αιολικά είναι «άπιαστα πουλιά»!
Υψηλόβαθμος παράγοντας του ΥΠΕΝ που θέλησε για ευνόητους λόγους να κρατήσει την ανωνυμία του παραδέχτηκε ότι «το 2030, όταν σύμφωνα με το ΕΣΕΚ θα πρέπει να βρίσκονται υπό ανάπτυξη πάρκα 1,9 Γιγαβάτ είναι ένας στόχος που θυμίζει άπιαστα πουλιά!».
Συνεπώς στο ΥΠΕΝ προσπαθούν να προωθήσουν τις μελέτες όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, επιταχύνοντας τη διαδικασία ανάθεσής τους.
«Έτσι όπως είναι το καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων, αν η προκήρυξη γινόταν από την ΕΔΕΥΕΠ, που είναι κρατική εταιρεία, θα φτάναμε αισίως στο 2030 και ούτε …προκηρύξεις δεν θα είχαμε» μας λέει ο ίδιος παράγοντας.
Στην εταιρία ειδικού σκοπού (SPV) θα συμμετέχουν ΕΔΕΥΕΠ, ο ΑΔΜΗΕ και ακόμη μία εταιρία ώστε να μην έχει την πλειοψηφία το Δημόσιο.
Η Τρίτη εταιρία θα μπορούσε να είναι η ΔΕΗ ή ο ΔΕΔΔΗΕ αφού πλέον και με νόμο δεν θεωρούνται Δημόσιο, αλλά πλέον υπάρχουν έντονες πιέσεις από ιδιωτικούς Ομίλους να συμμετέχουν με 20-34%.
Έτσι θα παρακαμφθεί νόμος 4412 και ο κίνδυνος καθυστέρησης από προσφυγές στο ΣτΕ.
Όπως είναι φυσικό, η επιλογή του ανάδοχου για τις μελέτες, θα γίνει μέσα από τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού που θα διεξαχθεί από την εταιρία ειδικού σκοπού.
Οι περιοχές ανάπτυξης
Από τις 10 Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ) της μεσοπρόθεσμης φάσης ανάπτυξης (έως 2030-2032), έχει επιλεγεί μία «δεξαμενή» 6 θαλάσσιων ζωνών για την εγκατάσταση των πρώτων πάρκων, 1,9 Γιγαβάτ, έως το τέλος της 10ετίας.
Οι ζώνες αυτές βρίσκονται στο βορειανατολικό τμήμα της Ρόδου, περιμετρικά της Γυάρου, ανοικτά των Αγίων Αποστόλων στην Εύβοια, στη βορειανατολική Κρήτη μεταξύ Αγ. Νικολάου και Σητείας και στην ανατολική Κρήτη ανοικτά της Σητείας.
Επομένως, αυτές θα αφορούν και οι ανεμολογικές – βυθομετρικές μελέτες, που θα προκηρύξει το SPV.
Το σχέδιο του ΥΠΕΝ είναι από το χαρτοφυλάκιο των 1,9 Γιγαβάτ να προτεραιοποιηθεί ένα «πακέτο» πλωτών πιλοτικών περί τα 400 Μεγαβάτ, με στόχο να δοθεί με αυτό τον τρόπο έναυσμα για τη δημιουργία εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας στον κλάδο.
Τα πλωτά πιλοτικά θα γίνουν στις πρώτες περιοχές που θα ολοκληρωθούν οι μελέτες (και οι οποίες επομένως θα «ωριμάσουν» νωρίτερα από τις υπόλοιπες), με στόχο οι διαγωνισμοί να πραγματοποιηθούν το 2026.
Το 2024 θα (μπορούσε να) είναι έτος θαλάσσιων αιολικών αλλά…
Χρονιά σταθμός για την εγκατάσταση Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων στις Ελληνικές θάλασσες θα μπορούσε να γίνει το 2024, εάν όμως τρέξουν συγκεκριμένες διαδικασίες και δεν έχουμε κρατική αβελτηρία και νέα προβλήματα.
Αυτό φάνηκε επί της αρχής στην παρουσίαση του Εθνικού Προγράμματος Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων από την ΕΔΕΥΕΠ.
Μέσα στο 2024 αναμένονται τα Προεδρικά Διατάγματα, οι έξι ξεχωριστές Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η προκήρυξη του διαγωνισμού για τις ανεμολογικές μελέτες και τις έρευνες βυθού, καθώς και η έγκριση από την DG Comp του σχήματος στήριξης για τις συγκεκριμένες επενδύσεις.
Η δυνατότητα της ΕΔΕΥΕΠ, να ιδρύει θυγατρικές εταιρείες, είναι πιθανό να φανεί χρήσιμη στο μέλλον και σε άλλους από τους ενεργειακούς κλάδους στους οποίους διαχειρίζεται.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η «ενεργοποίηση» μιας θυγατρικής στην περίπτωση που εντοπιστούν αξιοποιήσιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου στις θαλάσσιες περιοχές που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε στάδιο ερευνών και το Δημόσιο αποφασίσει πως θέλει να εμπλακεί στην εξόρυξή τους.
«Είναι το πρώτο σημαντικό βήμα με σημαντικά και σύνθετα ακόμη στάδια να μεσολαβήσουν έως την υλοποίηση του πρώτου έργου, εντούτοις, η ανακοίνωση του προγράμματος αποτέλεσε την ολοκλήρωση διαδικασίας που ξεκίνησε σε θεσμικό επίπεδο το 2021. Επίσης μπήκε σε νέα βάση το υπαρκτό επενδυτικό ενδιαφέρον που υπάρχει και ήδη έχει καταγραφεί με μια σειρά στρατηγικές συμφωνίες εγχώριων παικτών με διεθνείς πρωταγωνιστές του κλάδου» μας λένε από την ΕΔΕΥΕΠ.
Θυμίζουμε ότι το Εθνικό Πρόγραμμα περιλαμβάνει τις περιοχές των ελληνικών θαλασσών που φαίνονται κατάλληλες να υποδεχθούν Υπεράκτιων Αιολικών (ΥΑΠ).
Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό σχεδιασμό της χώρας, ο στόχος για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα είναι 1.900 MW το 2030 και 6.200 MW το 20235. Ο στόχος για το 2050 είναι 17.300 MW. Η επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις: πάνω από 6 δις ευρώ έως το 2030 και πάνω από 28 δις ευρώ έως το 2050. Οι επενδύσεις αυτές μπορεί και αναμένεται να έχουν υψηλή ελληνική προστιθέμενη αξία πάνω από 67%.
Με δεδομένο ότι η τεχνολογία που προσιδιάζει στην ελληνική θαλάσσια πραγματικότητα είναι αυτή των πλωτών αιολικών σε αντίθεση με τα υπεράκτια αιολικά σταθερής βάσης, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει στην προκήρυξη με ανταγωνιστική διαδικασία, δύο πιλοτικών πλωτών αιολικών, προκειμένου να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της οικείας αλυσίδας αξίας. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος, έχει ειδικές προβλέψεις για την παραγωγή «πράσινου» εξοπλισμού με στόχευση και στα offshore πλωτά αιολικά.
Η προσέγγιση τόσο του ΥΠΕΝ με τα πιλοτικά έργα όσο και του ΥΠΑΝ με τον αναπτυξιακό νόμο εστιάζει στην ανάγκη να αξιοποιηθεί κατά το μέγιστον δυνατόν ο χρόνος που υποχρεωτικά θα μεσολαβήσει μέχρι να βρεθεί το πρώτο υπεράκτιο αιολικό στη θάλασσα, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη, ότι η τεχνολογία των πλωτών αιολικών παρουσιάζει μικρότερη ωριμότητα (παγκοσμίως) σε σχέση με την τεχνολογία των αιολικών σταθερής βάσης.
Η δέσμευση ηλεκτρικού «χώρου» με νομοθετική ρύθμιση, αντίστοιχου με τον στόχο του 2030, δηλαδή 2 GW για την υποδοχή των υπεράκτιων αιολικών, τεκμηριώνει την εγκυρότητα του όλου εγχειρήματος και λειτουργεί πολλαπλασιαστικά για την προσέλκυση περαιτέρω του επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Ποιος θα βάλει τα χρήματα για έρευνες
Οι έρευνες θα χρηματοδοτούν από τα έσοδα των πλειστηριασμών των δικαιωμάτων ρύπων, με το σχετικό κονδύλι να ανακτάται στην πορεία από τα ποσά που θα καταβάλουν οι επενδυτές, για την αγορά των δεδομένων.
Υπενθυμίζεται πως η απόκτησή τους θα αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή στους διαγωνισμούς παραχώρησης των περιοχών ανάπτυξης των υπεράκτιων πάρκων.
Η νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ συνάδει με την απόφαση για την πραγματοποίηση των μελετών με κεντρικό τρόπο, δηλαδή με την ανάθεσή τους από την ΕΔΕΥΕΠ και όχι με την υλοποίηση των ερευνών από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους επενδυτές – όπως προβλεπόταν αρχικά.
Η επιλογή αυτή έγινε με γνώμονα μεταξύ άλλων να προσκτηθούν τα απαραίτητα δεδομένα σε όσο το δυνατόν πιο σύντομους χρόνους.
Ως προς το διαδικαστικό κομμάτι, τα στοιχεία που θα προκύψουν από τις μελέτες, θα διατεθούν στους ενδιαφερόμενους επενδυτές σε ένα data room με την διαδικασία πρόσκλησης ενδιαφέροντος.
Τέλος, το Νοέμβριο εκδόθηκαν οι πρώτες άδειες έρευνας για πιλοτικά υπεράκτια αιολικά σταθερής βάσης με αναδόχους την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και τον Όμιλο Κοπελούζου.
Το έργο στη δεύτερη περίπτωση του Ομίλου Κοπελούζου, πέρασε, κατόπιν συμφωνίας, στα χέρια της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ως μοναδικός μέτοχος της «ΘΡΑΚΙΚΗ ΑΙΟΛΙΚΗ 1 Α.Ε.», με τον Όμιλο Κοπελούζου να συνεχίζει να αναπτύσσει το project το οποίο βρίσκεται στην πορεία για την υλοποίησή του ως πιλοτικό υπεράκτιο αιολικό πάρκο με πακτωμένες ανεμογεννήτριες.
