Με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και την προκήρυξη του διαγωνισμού για το γεωτρύπανο, το έργο «Prinos CO₂ Storage» περνά στη φάση υλοποίησης, σηματοδοτώντας την έναρξη της εποχής αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα. Ειδικότερα, δύο από τις τρεις εκκρεμότητες που καθυστερούσαν την εκκίνηση project έκλεισαν τις προηγούμενες ημέρες.
Tο πρώτο βήμα
Καταρχάς, η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝΟ υπέγραψε την περασμένη Παρασκευή την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για την πρώτη φάση του έργου που αφορά δυναμικότητα έως 1 εκατ. τόνους CO2 ετησίως για 20 χρόνια.
Η έγκρισή της αποτελούσε απαραίτητο βήμα για να προχωρήσει η εταιρεία EnEarth (θυγατρική της Energean), η οποία αναπτύσσει το έργο στη φάση των γεωτρήσεων εντός του 2026 που αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης των 150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Διεθνής διαγωνισμός για το γεωτρύπανο
Μάλιστα, άμεσα η εταιρεία προκήρυξε πριν από λίγες ημέρες και τον διεθνή διαγωνισμό για το γεωτρύπανο, καθώς τα χρονοδιαγράμματα του ΤΑΑ είναι ιδιαιτέρως στενά και η ανεύρεση του απαραίτητου εξοπλισμού χρονοβόρα, λόγω της μεγάλης ζήτησης (απαιτούνται έξι με εννέα μήνες).
Σύμφωνα με τον τελικό σχεδιασμό που έχει υποβληθεί στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) θα πραγματοποιηθούν γεωτρήσεις που θα εξυπηρετήσουν την εισπίεση διοξειδίου του άνθρακα και άλλες για την αφαίρεση θαλασσινού νερού από τους ταμιευτήρες ώστε να δημιουργηθεί χώρος για την αποθήκευση CO2.
Το θεσμικό πλαίσιο για τα έργα CCS σε διαβούλευση
Εκτός από την έγκριση της ΑΕΠΟ έκλεισε και η δεύτερη εκκρεμότητα που αφορούσε την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τα έργα δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (Carbon Capture and Storage -CCS).
Το σχετικό νομοσχέδιο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 19 Νοεμβρίου ανοίγοντας τον δρόμο – αφού φτάσει στην Βουλή και ψηφιστεί – για συνολικές επενδύσεις ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ, μεταξύ των οποίων το Prinos CO₂ Storage (προϋπολογισμού περίπου 1,2 δισ. ευρώ και οι δύο φάσεις του έργου) και το «APOLLO CO₂» του ΔΕΣΦΑ (έργο περίπου 500-600 εκατ. ευρώ), που προβλέπει τη δημιουργία αγωγού συλλογής CO₂ από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, την υγροποίησή τους και τη μεταφορά τους στον Πρίνο ή σε άλλες αποθήκες. Επίσης, στο ίδιο «οικοσύστημα» εντάσσονται και τα έργα Ιris της Motor Oil, Ifestos του Τιτάνα και Olympus του Ηρακλή.
Θέσπιση κρατικών ενισχύσεων και υποχρεώσεων
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις περιγράφουν το πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας αγωγών και αποθήκευσης CO₂. Ειδικότερα, ρυθμίζονται ζητήματα που άπτονται της εξερεύνησης για την ανεύρεση κατάλληλου τόπου αποθήκευσης CO2, καθορίζονται ειδικές υποχρεώσεις των ενδιαφερομένων και των φορέων εκμετάλλευσης, θεσπίζεται υποχρέωση ασφάλισης των έργων και κατάθεσης χρηματικών εγγυήσεων και καταβολής χρηματικής συνεισφοράς από τον φορέα εκμετάλλευσης.
Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν στην ενίσχυση των χρηστών των δικτύων μεταφοράς CO2 και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης, καθώς και των φορέων εκμετάλλευσης των υποδομών με τη δυνατότητα θέσπισης κρατικών ενισχύσεων.
Άμεσα η άδεια αποθήκευσης στον Πρίνο
Όσον αφορά στο «Prinos CO₂ Storage» το προσεχές διάστημα, πιθανώς έως τις αρχές Δεκεμβρίου, θα λάβει τη χορήγηση της άδειας αποθήκευσης από την ΕΔΕΥΕΠ με τη σύμφωνη γνώμη της DG Clima.
Επίσης, τον προηγούμενο μήνα ολοκληρώθηκαν και οι γεωφυσικές έρευνες στον Κόλπο της Καβάλας για την καταγραφή δεδομένων βυθού στη διαδρομή από τις χερσαίες υποδομές του Πρίνου προς τις θαλάσσιες εξέδρες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την πόντιση αγωγού μεταφοράς υγροποιημένου CO₂.
Οι εγκαταστάσεις στον Πρίνο
Το CO2 θα φθάνει στην αποθήκη του Πρίνου κυρίως με αγωγούς ενώ κάποιες ποσότητες θα παραλαμβάνονται και με φορτία CO2 στις χερσαίες εγκαταστάσεις «Σίγμα» από φορτηγά. Οι νέες εγκαταστάσεις και οι γεωτρήσεις που προβλέπονται για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του έργου περιλαμβάνουν:
– Χερσαίες εγκαταστάσεις: Τροποποίηση ορισμένης περιοχής εντός της υφιστάμενης έκτασης στο εργοστάσιο Σίγμα για την κατασκευή του συλλέκτη υποδοχής του CO2 και περιοχής εκφόρτωσης και συμπίεσης.
– Υπεράκτιο αγωγό: Υποθαλάσσιος αγωγός που συνδέει την περιοχή του εργοστασίου Σίγμα με την υπεράκτια εξέδρα Βήτα, μήκους περίπου 20 χλμ.
– Υπεράκτιες εξέδρες: Τροποποίηση και χρήση των υφιστάμενων υπεράκτιων εγκαταστάσεων του Πρίνου (εξέδρα Βήτα και Δέλτα) για την υποδοχή CO2 από τον νέο υποθαλάσσιο αγωγό και φορτίων CO2 σε εμπορευματοκιβώτια, την εισπίεση στις νέες γεωτρήσεις, και την επεξεργασία του παραγόμενου νερού (εξέδρα Δέλτα).
– Γεωτρήσεις: Δύο γεωτρήσεις εισπίεσης CO2 και δύο γεωτρήσεις παραγωγής νερού στην υφιστάμενη εξέδρα Βήτα του υπεράκτιου συγκροτήματος του Πρίνου.
Μελλοντική δυναμικότητα
Το έργο έχει και δεύτερη φάση – προβλέπεται σταδιακά επέκταση του έργου σε τελική δυναμικότητα έως 2,8 εκατ. τόνους CO2 ετησίως – για την οποία απαιτείται υποβολή νέας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Πάντως, η EnEarth έχει ήδη συνάψει 15 μνημόνια συνεργασίας με ελληνικές και ξένες βιομηχανίες, που αντιστοιχούν σε συνολική δυναμικότητα 6,1 εκατ. τόνων CO₂ ετησίως — ένδειξη μιας αναπτυσσόμενης αγοράς αποθηκευμένου άνθρακα.
